به بهانه ادعای زیاد بودن تعطیلات؛
بیشتر، همیشه بهتر نیست
بخش تعاملی الف - ایلیا سالار، 22 مهر 93
22 مهر 1393 ساعت 12:08
آذر ماه سال گذشته بود که عضو هیات رئیسه کمیسیون قضایی و حقوقی مجلس، از تشکیل کارگروه ساماندهی به تعطیلات رسمی خبر داد تا با برگزاری چندین جلسه و اخذ نظرات مراجع و صاجب نظران "زمینه کاهش تعداد روزهای تعطیل کشور" را فراهم کنند. در اردیهشت ماه سال ۹۳ از مجلس خبر رسید که طرح این کمیسیون آماده شده و با کاهش ۷ روز از تعطیلات رسمی و مواردی دیگر منتظر اخذ نظر مراجع بوده و پس از تکمیل به صحن مجلس فرستاده می شود. اما به نظر می رسد این طرح با انتقادات فراوانی روبرو شده و نمایندگان تصمیم به اصلاح طرح گرفتند. به طور کل بحث زیاد بودن تعطیلات رسمی کشور هر از چند گاهی در بین مسئولین خبرساز می شود. استدلال این افراد این است که کشور نیاز به کار و فعالیت داشته و تعطیلات بیش از حد موجب کندی توسعه کشور می گردد.
دو هفته پیش بود که جانشین منابع انسانی ستاد کل نیروهای مسلح، با توجه به کاهش میزان موالید خبر از ۲۴ ماهه شدن دوره خدمت سربازی داد. استدلال ایشان هم اینطور بود که "با توجه کاهش موالید ذکور، برنامه ریزی جهت افزایش جمعیت کشور و کمک به دولت برای تامین نیروی متخصص خود، تصمیم گرفته شد تا خدمت سربازی ۲۴ ماه باشد." با توجه به صحبت های ایشان می شود نتیجه گرفت که نیروهای مسلح عادت به داشتن تعداد خاصی نیروی وظیفه کرده و با کاهش موالید در نظر دارد از ساده ترین روش یعنی افزایش دوره خدمت این خلا را پر نماید. اینکه با چه قاعده شرعی، اخلاقی و قانونی ای می توان دوسال از جوان یک کشور به اجبار و به صورت تقریبا رایگان کار کشید، بخصوص در دورانی که مشکلات این قشر از بُعد اشتغال و ازدواج به یک معضل اجتماعی تبدیل شده، بحثی است که خارج از موضوع این نوشته بوده و جا دارد که در دولت و مجلس و حوزه و دانشگاه مورد بحث و بررسی جدی قرار بگیرد.
تاریخدان انگلیسی به نام سیریل پارکینسون هفتاد سال پیش به موضوعی که امروزه گریبان تفکر مسئولان را گرفته است در مقاله ای طنز آمیز در مجله اکونومیست به آن اشاره می کند: " از دید «پارکینسون» هر کار تا زمانی که برای آن تعیین شده طول می کشد و این مدت ارتباط چندانی با میزان و ماهیت کار ندارد. این نحوه عمل در سازمانها رخ میدهد و بوروکراسی‌ها بدون گسترش اهدافشان، خود گسترش می‌یابند." پارکینسون «تمایل مدیران به داشتن مرئوسان بیشتر» را انگیزه گسترش بوروکراسی‌ها می‌داند که در نتیجه موجب افزایش کارکنان وایجاد وظایف تکراری می شود. مفهوم "بهره وری" که در کشور ما به کلی مغفول مانده، درست در مقابل این قانون قرار گرفته است. بهره وری با تعریف ساده "درست انجام دادن کار درست" به دو پرسش اساسی چه کاری انجام دهیم (یافتن کار درست) و چگونه انجام دهیم (درست انجام دادن کار) کمک می کند که با کمترین هزینه به تحقق بیشترین اهداف بپردازیم.
حال بازگردیم به مسئله تعطیلات که گاها تعطیلات کشورمان را با کشورهای توسعه یافته مقایسه کرده و نتیجه می گیرند که تعطیلات ما خیلی بیشتر است و بایستی کم شود! اما این نکته ساده را در نظر نمی گیرند که تمام کشورهای توسعه یافته و حتی کشورهای در حال توسعه پنج روز کاری داشته و شش روز کاری در دنیای مدرن معنایی ندارد. یک هفته پیش سازمان جهانی کار با مطالعات گسترده خود، پیشنهاد چهار روز کاری را مطرح کرد، مسئله ای که با استقبال متخصصان و همینطور دولت ها مواجهه شده است. از استقبال کننده های مشهور میتوان به بنیانگذاران گوگل لری پیج و کارآفرین میلیاردر مکزیکی کارلوس اسلیم اشاره کرد. استدلال متخصصان سازمان جهانی کار موارد زیر است:
اول؛ بهبود سلامتی کارکنان، چرا که بیشتر امراض دوران مدرن از مانده طولانی مدت در اداره و استرس کاری ناشی می شود.
دوم؛ هفته های کوتاه تر به شما اجازه می دهد شغل های بیشتری ایجاد کرده و همچنین تحقیقات بسیاری نشان میدهد که بهره وری کسانی که کمتر کار می کنند بیشتر است.
سوم؛ باز هم طبق تحقیقات انجام شده، کسانی که به چهار روز کاری متعهد می باشند، اغلب شاد تر بوده و زندگی با کیفیت تری دارند (وقت بیشتری را با خانواده می گذرانند).
چهارم؛ موضوعی که به دنیای مدرن بر می گردد و آن اینکه یک روز کمتر کاری، به حفظ محیط زیست کمک کرده چرا که رفت و آمد به محل کار میلیاردها با در هفته کمتر می شود.
در حال حاضر پارلمان روسیه در حال بررسی این طرح است و به احتمال زیاد بسیاری از کشورهای پیشرفته به زودی به این مسئله توجه خواهند کرد. با توجه به مسیری که دنیا بر اساس تحقیقات علمی انتخاب کرده، بهتر نیست که مسئولین کشور بجای استناد به محفوظات ذهنی خود به تحقیقات علمی و تجارب کشورهای موفق توجه نمایند؟ با توجه به اینکه ساعت مفید کاری در کشور در بخش دولتی نیم الی یک ساعت و در بخش خصوصی حدود دوساعت برآورد شده، بهتر نیست که مسئولین بجای تمرکز بر کاهش تعطیلات رسمی و کشاندن کارمندان به اداره با هدف افزایش چند ساعت کار مفید در سال، به موضوع افزایش بهره وری و ساعت کار مفید پرداخته و با افزایش یک ساعت به کار مفید روزانه کارکنان، بدون اینکه کارکنان را از خانواده خود دور کنند، چندصد ساعت به کار مفید آنها بیافزایند؟ حکومتی که بر اساس مبانی دینی، وظیفه دارد تحکیم بنیان خانواده را در اولویت تصمیم های خود قرار دهد، آیا با رویه شش روز کاری برای کارکنان (که بسیاری از کارمندان برای دریافت اضافه حقوق ساعات بیشتری را در اداره می مانند) و عقب انداختن دو ساله جوانان از علم و ازدواج و اشتغال، کشور در راستای این هدف حرکت می کند؟
شاید برای یکبار هم که شده جا داشته باشد مسئولین با باز کردن چشمان خود و دیدن تجارب دیگر کشورها و با در نظر گرفتن اصول دینی، برخلاف جریان آب شنا نکرده و مسیر درست را انتخاب کنند. کسی انتظار ندارد که از فردا کارمندان ایرانی چهار روز در هفته سر کار بروند، اما می توان با برنامه ریزی برای افزایش بهره وری کارکنان، کم کم به ساعت هایی که کارکنان می توانند با خانواده خود باشند افزود و از طرفی از هدر رفت هزینه ها جلوگیری کرد. از طرفی نیروی های مسلح هم می توانند نیاز خود به نیروی انسانی با استفاده از اصول بهره وری و نه استفاده از عمر جوانان تامین نمایند. در آینده در خصوص پیشنهاد سازمان بین‌المللی کار و بحث های پیرامون آن بیشتر خواهم نوشت.
کد مطلب: 245245
آدرس مطلب: http://alef.ir/vdcjxie8iuqex8z.fsfu.html?245245
الف
http://alef.ir
