الف - بعد از گیجی و حیرانی مذاکرات

حرف حسابی میان گزارش ها و انتقادات مربوط به دور جدید مذاکرات هنوز منتشر نشده است. نوعی گیجی و حیرانی وجود دارد. برخی تعریف و تمجید ها یا بیانیه های اعتراضی هم به نظر می رسد از قبل مذاکرات ژنو آماده شده است. عده ای همچنان به دنبال دو قطبی سازش-مقاومت هستند.

بخش دیگر انتقاد ها هم از مقایسه عکس پای مصنوعی و کمر و چمدان ظریف و جلیلی بود که "کارکرد گعده ای" دارد تا "اثرگذاری اجتماعی."

و اما دو نکته اجمالی؛
اول اینکه پنج به علاوه یکی ها اتفاق نظر داشتند که جزئیات بی سابقه ای مطرح شده است. هیگ و شرمن و سخنگوی وزارت خارجه و حتی بیانیه آمریکائی ها و اشتون و غیره بر مذاکرات واقعی و با جزئیات و با گام های مثبت اشاره داشتند. این نشان دهنده کارآمدی تیم مذاکره کننده جدید است. شاید محرمانه بودن مذاکرات باعث شود برخی هم نگرانی شوند.

امابخش دیگر اظهارات نشان می دهد که این نگرانی را نباید خیلی هم جدی گرفت. اظهارات ریابکوف یعنی طرف روسی که به ایران همیشه نزدیک بوده است در این رابطه جالب است. او می گوید هیچ اتفاق جدیدی نیافتاده است. مواضع اعلامی ایران و غرب خیلی با هم فاصله دارد. دیگر اینکه تاکید براین فاصله عمیق همچنان در سخنان شرمن و اشتون و مایکل مان و غیره هم دیده می شود.

و اما درباره محرمانه بودن
صرف تاکید بر محرمانه بودن مذاکرات هیچ نقطه منفی نیست. روشن است که محرمانه بودن مذاکرات می تواند بخشی از سیاست ایران برای پرهیز از فشار رسانه ها باشد. کاری که جلیلی آنرا به شکل نادرست انجام می داد.

جلیلی مقابل رسانه ها سکوت می کرد. به اطرافیان خود نیز اجازه حرف زدن نمی داد. نتیجه اینکه هدایت بازار خبر در دست غربی ها بود. منبع خبر رسانه های ایرانی هم مایکل مان بود. البته یک وقت هائی منابع آگاه خارج از روال معمول حرفهائی می زدند که هیچ وقت قدرت جریان سازی نداشت.

اما این بار ظریف جلوی درز خبر را از مبدا گرفته است که منطقی به نظر می رسد.

خیلی روشن است که این مذاکرات برای رسانه ها محرمانه است. یعنی هم طرف آمریکائی با لابی های صهیونیست خود این مذاکرات را در میان می گذارد و هم طرف ایرانی نسبت به نهادهای مرجع و مسوول باید پاسخگو باشد.