کد مطلب: 150683
واردات با نرخ ارز مرجع و فروش با نرخ ارز آزاد
تاریخ انتشار : دوشنبه ۲۸ فروردين ۱۳۹۱ ساعت ۰۹:۴۴
یک اقتصاددان در تشریح پشت پرده مصوبه ۵۳ میلیارد دلاری دولت برای تبدیل دلار به ریال به نرخ ارز آزاد گفت: سود ایجاد شده از این اقدام که بیش از ۲۰ هزار میلیارد تومان است وارد معاملات سوداگرایانه شده است.
محمدحسین ادیب در گفت وگو با فارس اظهارداشت: فروش ارز به وسیله بانک مرکزی در بازار داخلی در سال ۱۳۸۷، ۸۸، ۸۹ و ۹ ماهه اول ۹۰، به ترتیب ۵۲، ۴۵، ۶۴ و ۶۴ میلیارد دلار بوده است. به عبارت دیگر، ارز فروخته شده در ۹ ماهه اول سال ۹۰ معادل ارز فروخته شده در سال ۱۳۸۹ بوده است. واردات کالا در سال ۸۷، ۸۸، ۸۹ و ۹ماهه اول سال ۹۰ به ترتیب ۵۵، ۵۴، ۶۴ و ۴۴ میلیارد دلار بوده است.
* اختلاف بی نظیر در تاریخ بانک مرکزی
عضو گروه اقتصاد دانشگاه اصفهان گفت: مقایسه آمار فوق نشان می دهد در سال ۸۹ حدود ۶۴میلیارد دلار ارز فروخته شده و واردات کالا نیز حدود ۶۴ میلیارد دلار بوده است. به عبارت دیگر، همه ارز فروخته شده تبدیل به واردات کالا شده است اما در ۹ ماهه اول سال ۹۰، حدود ۶۴ میلیارد دلار ارز فروخته شده و واردات کالا فقط ۴۴ میلیارد دلار بوده است. معادل ۲۰ میلیارد دلار از ارز فروخته شده منجر به واردات کالا نشده است و این میزان اختلاف در طی تاریخ بانک مرکزی بی مانند بوده است.
استاد درس اقتصاد ایران افزود: قسمت عمده واردات در سال ۹۰ با ارز آزاد انجام شد و هرچند آماری در دست نیست ولی اگر ۵۰ درصد واردات با ارز آزاد انجام شده باشد، ۴۲ میلیارد دلار از ارز فروخته شده به وسیله بانک مرکزی با نرخ مرجع منجر به واردات با نرخ ارز مرجع نشده است.
* واردات با نرخ ارز مرجع و فروش با نرخ ارز آزاد
ادیب گفت: بیش از ۹۰ درصد کالای موجود در بازار با نرخ دلار آزاد فروخته می شود اما فقط در ۹ ماهه اول سال ۹۰ حدود ۶۴ میلیارد دلار ارز با نرخ مرجع فروخته شده است که منجر به واردات و فروش با نرخ مرجع نشده است. عده ای ارز با نرخ مرجع دریافت کرده آن را به واردات تبدیل کرده و سپس در بازار داخلی به نرخ ارز آزاد فروخته اند.
* اختلاف ارز به نرخ مرجع و بازار آزاد نصیب عده ای بسیار محدود
وی در خصوص درخواست دولت از بانک مرکزی در جهت واریز معادل ۵۳ میلیارد دلار ارز در سال ۹۰ به حساب دولت با نرخ آزاد اظهارداشت: دولت خواستار محاسبه ارز فروخته شده در سال ۹۰ با نرخ بازار آزاد و واریز آن به حساب خود شده است. البته اختلاف ارز به نرخ مرجع و نرخ آزاد فقط نصیب عده بسیار محدودی شده است و حال دولت هم خواستار سهمی از آن است که البته قابل بررسی است.
ادیب اضافه کرد: اختلاف ارز به نرخ مرجع و بازار آزاد در سال ۹۰ به میزان ۵۳ میلیارد دلار نه نصیب مردم شده و نه نصیب دولت و این به مدیریت بانک مرکزی مربوط است.
وی افزود: مسئولان بانک مرکزی تقریباً هر هفته مصاحبه می کنند و در هر مصاحبه دیدگاهی متفاوت از مصاحبه قبلی اظهار می دارند اما پاسخ بانک مرکزی به این سوال چیزی بیش از یک برگه سفید نیست.
* دلایل واخواهی ۵۳ میلیارد دلاری دولت
این اقتصاددان در خصوص این سوال که علت درخواست دولت از بانک مرکزی برای واریز اختلاف ۵۳ میلیارد دلار به نرخ مرجع و آزاد به حساب دولت چیست اظهارداشت: بانک مرکزی براساس بودجه سال ۹۰ موظف بوده است معادل ۵۳ میلیارد دلار از درآمد نفت را به حساب دولت واریز نماید. درخواست کمیته ۵ نفره به صراحت و وضوح نشان می دهد که این اختلاف به حساب دولت واریز نشده است شواهد بازار نیز نشان می دهد که بیش از ۹۰ درصد کالاهای وارداتی به نرخ دلار ازاد به مردم فروخته می شود این اختلاف فقط نصیب عده محدودی شده است که سر به صدها میلیارد تومان می زند و تمرکز این سود باد آورده در انحصار تعدادی محدود مهمترین عامل التهاب در بازار است.
* ورود سود ۲۰هزار میلیارد تومانی به معاملات سوداگرایانه
وی گفت: سود ایجاد شده که بیش از ۲۰ هزار میلیارد تومان است وارد معاملات سوداگرایانه شده است. تمرکز عظیمی از ثروت طی ۶ماه در حوزه محدودی صورت می گیرد و سپس این تمرکز ثروت برای تکثیر بیشتر به التهابات تورمی دامن می زند در واقع کمتر از ۵۰ نفر با کسب ثروت ۲۰هزار میلیارد تومانی برای افزایش بیشتر آن به ایجاد حبابهای قیمتی اقدام کرده اند.
* نظام پولی ایران نیاز بازآرایی مجدد دارد
وی در خصوص این سوال که آیا این تجربه برای اولین بار است که اتفاق می افتد اظهارداشت: کسب ۲۰هزار میلیارد تومان سود طی ۸ ماه و سپس تلاش برای افزایش مجدد آن برای اولین بار در تاریخ ایران است که رخ می دهد سرمایه داری مالی در ایران در حال شکل گیری است. سیستم مالی موازی سیستم بانکی ایجاد شده است. برای اولین بار تجهیز منابع مالی برای ایجاد حباب در بازار در سطحی چنین وسیع در تاریخ ایران بی نظیر بوده است . نظام پولی ایران نیاز بازآرایی مجدد دارد.
ادیب در پاسخ به این سوال که نقش بانک مرکزی در این خصوص چیست؟ اظهارداشت: بانک مرکزی بیشتر نقش یک تماشاچی را ایفا می کند تا داور و یا ضرورتاً طرف دعوا. بانک مرکزی به داشتن یک صندلی در کنار میز بازی قناعت کرده است.
* ناکامی بانک مرکزی در تک نرخی کردن ارز به سبب مقاومت صاحبان منافع
این اقتصاددان در پاسخ به این سوال که تلاشهای بانک مرکزی در سال ۹۰ برای تک نرخی کردن ارز با مسایل مطروحه چطور سازگار است؟ اظهارداشت: نرخی شدن ارز صحیح ترین راهبردی بود که در دهه گذشته در ایران اتفاق افتاد. دفاع از تک نرخی شدن ارز دفاع از اصولی است که قابل مذاکره و مصالحه از منظر اقتصاد کلان نیست. اما چند نرخی بودن ارز در وضعیت موجود تنها منافع عده معدودی را نمایندگی می کند. ناکامی بانک مرکزی در یکسان سازی نرخ ارز در سال ۹۰ به سبب مقاومت افرادی بود که با تک نرخی شدن ارز منافع خود را از دست می دادند. تداوم چند نرخی بودن ارز، وزن کشی قدرت در باسکول اقتصادی ملی بود.
* راهکار: تک نرخی شدن ارز و تغییر ساختار تصمیم سازی در بانک مرکزی
وی در ارتباط راه حل برای حل این مشکل افزود: راهکار تک نرخی شدن ارز و تغییر ساختار تصمیم سازی در بانک مرکزی است. بدون تغییر ساختار تصمیم سازی و نه تصمیم گیری در بانک مرکزی چیز چندانی تغییر نخواهد کرد. تا نوع تفکر حاکم بر بانک مرکزی تغییر نکند، ارز تک نرخی نخواهد شد.
محمدحسین ادیب در گفت وگو با فارس اظهارداشت: فروش ارز به وسیله بانک مرکزی در بازار داخلی در سال ۱۳۸۷، ۸۸، ۸۹ و ۹ ماهه اول ۹۰، به ترتیب ۵۲، ۴۵، ۶۴ و ۶۴ میلیارد دلار بوده است. به عبارت دیگر، ارز فروخته شده در ۹ ماهه اول سال ۹۰ معادل ارز فروخته شده در سال ۱۳۸۹ بوده است. واردات کالا در سال ۸۷، ۸۸، ۸۹ و ۹ماهه اول سال ۹۰ به ترتیب ۵۵، ۵۴، ۶۴ و ۴۴ میلیارد دلار بوده است.
* اختلاف بی نظیر در تاریخ بانک مرکزی
عضو گروه اقتصاد دانشگاه اصفهان گفت: مقایسه آمار فوق نشان می دهد در سال ۸۹ حدود ۶۴میلیارد دلار ارز فروخته شده و واردات کالا نیز حدود ۶۴ میلیارد دلار بوده است. به عبارت دیگر، همه ارز فروخته شده تبدیل به واردات کالا شده است اما در ۹ ماهه اول سال ۹۰، حدود ۶۴ میلیارد دلار ارز فروخته شده و واردات کالا فقط ۴۴ میلیارد دلار بوده است. معادل ۲۰ میلیارد دلار از ارز فروخته شده منجر به واردات کالا نشده است و این میزان اختلاف در طی تاریخ بانک مرکزی بی مانند بوده است.
استاد درس اقتصاد ایران افزود: قسمت عمده واردات در سال ۹۰ با ارز آزاد انجام شد و هرچند آماری در دست نیست ولی اگر ۵۰ درصد واردات با ارز آزاد انجام شده باشد، ۴۲ میلیارد دلار از ارز فروخته شده به وسیله بانک مرکزی با نرخ مرجع منجر به واردات با نرخ ارز مرجع نشده است.
* واردات با نرخ ارز مرجع و فروش با نرخ ارز آزاد
ادیب گفت: بیش از ۹۰ درصد کالای موجود در بازار با نرخ دلار آزاد فروخته می شود اما فقط در ۹ ماهه اول سال ۹۰ حدود ۶۴ میلیارد دلار ارز با نرخ مرجع فروخته شده است که منجر به واردات و فروش با نرخ مرجع نشده است. عده ای ارز با نرخ مرجع دریافت کرده آن را به واردات تبدیل کرده و سپس در بازار داخلی به نرخ ارز آزاد فروخته اند.
* اختلاف ارز به نرخ مرجع و بازار آزاد نصیب عده ای بسیار محدود
وی در خصوص درخواست دولت از بانک مرکزی در جهت واریز معادل ۵۳ میلیارد دلار ارز در سال ۹۰ به حساب دولت با نرخ آزاد اظهارداشت: دولت خواستار محاسبه ارز فروخته شده در سال ۹۰ با نرخ بازار آزاد و واریز آن به حساب خود شده است. البته اختلاف ارز به نرخ مرجع و نرخ آزاد فقط نصیب عده بسیار محدودی شده است و حال دولت هم خواستار سهمی از آن است که البته قابل بررسی است.
ادیب اضافه کرد: اختلاف ارز به نرخ مرجع و بازار آزاد در سال ۹۰ به میزان ۵۳ میلیارد دلار نه نصیب مردم شده و نه نصیب دولت و این به مدیریت بانک مرکزی مربوط است.
وی افزود: مسئولان بانک مرکزی تقریباً هر هفته مصاحبه می کنند و در هر مصاحبه دیدگاهی متفاوت از مصاحبه قبلی اظهار می دارند اما پاسخ بانک مرکزی به این سوال چیزی بیش از یک برگه سفید نیست.
* دلایل واخواهی ۵۳ میلیارد دلاری دولت
این اقتصاددان در خصوص این سوال که علت درخواست دولت از بانک مرکزی برای واریز اختلاف ۵۳ میلیارد دلار به نرخ مرجع و آزاد به حساب دولت چیست اظهارداشت: بانک مرکزی براساس بودجه سال ۹۰ موظف بوده است معادل ۵۳ میلیارد دلار از درآمد نفت را به حساب دولت واریز نماید. درخواست کمیته ۵ نفره به صراحت و وضوح نشان می دهد که این اختلاف به حساب دولت واریز نشده است شواهد بازار نیز نشان می دهد که بیش از ۹۰ درصد کالاهای وارداتی به نرخ دلار ازاد به مردم فروخته می شود این اختلاف فقط نصیب عده محدودی شده است که سر به صدها میلیارد تومان می زند و تمرکز این سود باد آورده در انحصار تعدادی محدود مهمترین عامل التهاب در بازار است.
* ورود سود ۲۰هزار میلیارد تومانی به معاملات سوداگرایانه
وی گفت: سود ایجاد شده که بیش از ۲۰ هزار میلیارد تومان است وارد معاملات سوداگرایانه شده است. تمرکز عظیمی از ثروت طی ۶ماه در حوزه محدودی صورت می گیرد و سپس این تمرکز ثروت برای تکثیر بیشتر به التهابات تورمی دامن می زند در واقع کمتر از ۵۰ نفر با کسب ثروت ۲۰هزار میلیارد تومانی برای افزایش بیشتر آن به ایجاد حبابهای قیمتی اقدام کرده اند.
* نظام پولی ایران نیاز بازآرایی مجدد دارد
وی در خصوص این سوال که آیا این تجربه برای اولین بار است که اتفاق می افتد اظهارداشت: کسب ۲۰هزار میلیارد تومان سود طی ۸ ماه و سپس تلاش برای افزایش مجدد آن برای اولین بار در تاریخ ایران است که رخ می دهد سرمایه داری مالی در ایران در حال شکل گیری است. سیستم مالی موازی سیستم بانکی ایجاد شده است. برای اولین بار تجهیز منابع مالی برای ایجاد حباب در بازار در سطحی چنین وسیع در تاریخ ایران بی نظیر بوده است . نظام پولی ایران نیاز بازآرایی مجدد دارد.
ادیب در پاسخ به این سوال که نقش بانک مرکزی در این خصوص چیست؟ اظهارداشت: بانک مرکزی بیشتر نقش یک تماشاچی را ایفا می کند تا داور و یا ضرورتاً طرف دعوا. بانک مرکزی به داشتن یک صندلی در کنار میز بازی قناعت کرده است.
* ناکامی بانک مرکزی در تک نرخی کردن ارز به سبب مقاومت صاحبان منافع
این اقتصاددان در پاسخ به این سوال که تلاشهای بانک مرکزی در سال ۹۰ برای تک نرخی کردن ارز با مسایل مطروحه چطور سازگار است؟ اظهارداشت: نرخی شدن ارز صحیح ترین راهبردی بود که در دهه گذشته در ایران اتفاق افتاد. دفاع از تک نرخی شدن ارز دفاع از اصولی است که قابل مذاکره و مصالحه از منظر اقتصاد کلان نیست. اما چند نرخی بودن ارز در وضعیت موجود تنها منافع عده معدودی را نمایندگی می کند. ناکامی بانک مرکزی در یکسان سازی نرخ ارز در سال ۹۰ به سبب مقاومت افرادی بود که با تک نرخی شدن ارز منافع خود را از دست می دادند. تداوم چند نرخی بودن ارز، وزن کشی قدرت در باسکول اقتصادی ملی بود.
* راهکار: تک نرخی شدن ارز و تغییر ساختار تصمیم سازی در بانک مرکزی
وی در ارتباط راه حل برای حل این مشکل افزود: راهکار تک نرخی شدن ارز و تغییر ساختار تصمیم سازی در بانک مرکزی است. بدون تغییر ساختار تصمیم سازی و نه تصمیم گیری در بانک مرکزی چیز چندانی تغییر نخواهد کرد. تا نوع تفکر حاکم بر بانک مرکزی تغییر نکند، ارز تک نرخی نخواهد شد.
نظراتی كه به تعميق و گسترش بحث كمك كنند، پس از مدت كوتاهی در معرض ملاحظه و قضاوت ديگر بينندگان قرار مي گيرد. نظرات حاوی توهين، افترا، تهمت و نيش به ديگران منتشر نمی شود.
