کد مطلب: 345326
فناوری هستهای؛ تضمینی برای خروج از بحران‌های آینده
تاریخ انتشار : جمعه ۲۷ فروردين ۱۳۹۵ ساعت ۱۱:۰۳
عضو هیئت‌علمی دانشگاه زنجان گفت: با توجه به قابلیت‌های فناوری و انرژی هستهای در جهان و نیز پایان یافتن منابع انرژی در دنیا، استفاده از این فناوری می‌تواند تضمینی برای خروج از بحران‌های مختلف در پیش‌روی جهان باشد.
سید‌محمدمهدی ابطحی در گفت‌وگو با ایسنا، گفت: فناوری هستهای، به توانایی استفاده از انرژی نهفته در هسته‌های موجود در طبیعت و یا تولید شده توسط روش‌های مصنوعی می‌گویند. یکی از مهم‌ترین کاربردهای فناوری هستهای، شکافت هسته‌های سنگین و استخراج انرژی و کنترل آن در راستای اهداف مورد‌نظر بشر است. معروف‌ترین عنصر قابل شکافت اورانیم است که پس از استخراج از معدن، نیاز به فرآیندهای متعددی دارد تا قابل تبدیل به سوخت مورد‌نیاز یک راکتور قدرت شود.
وی افزود: منابع اورانیم موجود در جهان محدود بوده و به‌طور قابل توجه در چند کشور قرار دارد. کشورهای دارای بیشترین منابع اورانیم شامل استرالیا با ۳۰ درصد، قزاقستان با ۱۷ درصد و کانادا ۱۲ درصد، بقیه کشورها دارای درصد قابل ذکر اورانیم آفریقای‌جنوبی، نامیبیا، برزیل، ایالات متحده و ازبکستان است.
ابطحی در رابطه با تاریخ فناوری هستهای اظهار کرد: تاریخ فناوری هستهای با عنوان چیزی که امروزه کاربرد دارد به کشف نوترون توسط چادویک در سال ۱۹۳۲ می‌رسد. پس از وی، کوری‌ها با کشف رادیواکتیویته مصنوعی پایه‌گذار دانش تبدیل عنصرها شدند. پروژه منهتن که توسط ایالات متحده برای تولید سلاح استفاده می‌شد را شاید بتوان عظیم‌ترین پروژه‌ای نامید که با جمع شدن برترین دانشمندهای دنیا پیشرفت‌های عظیمی را در صنعت هستهای بنا نهاد.
وی ادامه داد: پس از کشور آمریکا، در سال ۱۹۴۹ اتحاد جماهیر شوروی توانست به سلاح‌های هستهای دست یابد و آن‌را به مرحله اجرا بگذارد. با افزایش تقاضای ساخت سلاح‌های هستهای توسط کشورهای قدرتمند نظیر فرانسه و چین، رهبران کشورها به فکر کنترل ساخت این سلاح مخرب افتادند و پیشنهاد استفاده از انرژی مخرب برای صلح را دادند. به همین منظور در سال ۱۹۵۴ میلادی، آیزن هاور، رییس‌جمهور آمریکا، برنامه «اتم برای صلح» را پیشنهاد داد. به دنبال این پیشنهاد، از سال ۱۹۵۴ تا سال ۱۹۵۶ میلادی، اساس‌نامه سازمان تدوین شد و بعد از آن «آژانس انرژی هستهای» تشکیل شد. در سال ۱۹۶۸آژانس انرژی هستهای، پیمان «منع گسترش سلاح‌های هستهای» با نام اختصاری( NPT، Non Proliferation of Nuclear Weapons Treaty ) را توسط مجمع عمومی ملل متحد به تصویب رساند و در سال ۱۹۷۰ نیز لازم‌الاجرا شد و در حال حاضر هم ۱۸۹ کشور عضو این پیمان هستند.
این مدرس دانشگاه در رابطه با سابقه انرژی هستهای در ایران، یادآور شد: پیشینه علاقه‌مندی ایران به انرژی هستهای به سال ۱۳۲۹ برمی‌گردد. اگرچه پس از امضای قرارداد ساخت نیروگاه بوشهر در سال ۱۳۵۳ شکل جدی به خود گرفت. به منظور دست‌یابی به فناوری هستهای، موافقت‌نامه‌ای ۱۱ ماده‌ای را با ایالت متحده آمریکا منعقد کرد که بر اساس این قرارداد ایران حق داشتن انرژی هستهای برای استفاده غیرنظامی از این انرژی را دارد و متعاقب این قرارداد در سال ۱۳۳۶ به عضویت آژانس بین‌المللی انرژی اتمی درآمد و به عنوان اولین کشورها، پیمان عدم تکثیر سلاح‌های هستهای را در سال ۱۳۴۷ امضا کرد و دو سال بعد، یعنی در سال ۱۳۴۹ آن‌را در مجلس به تصویب رساند و در سال ۱۳۵۳ سازمان انرژی اتمی ایران را با ریاست «دکتر اعتماد» تاسیس کرد.
وی ادامه داد: پس از پیروزی انقلاب اسلامی ایران، با وقوع جنگ تحمیلی عراق علیه ایران، پروژه انرژی هستهای متوقف شد و موضع کشورهای غربی در خصوص همکاری جهت دست‌یابی به انرژی هستهای صلح‌آمیز تغییر یافت و در حال حاضر نیز کشورهای غربی با رهبری آمریکا در صدد متوقف کردن این پروژه هستند؛ اما با این وجود در سال ۱۳۷۳ قراردادی مبنی بر مشارکت روسیه با ایران در خصوص تکمیل و راه‌اندازی واحد ۱ نیروگاه اتمی بوشهر منعقد شد و در سال ۱۳۷۷ این قرارداد مورد بازبینی قرار گرفت و بدین ترتیب ساخت نیروگاه توسط شرکت روسی انجام گرفت.
وی ادامه داد: در سال ۱۳۸۲، خبر تهیه سوخت هستهای به وسیله متخصصان ایرانی برای نیروگاه‌های هستهای توسط رییس دولت اصلاحات منتشر شد و در سال ۱۳۸۵، ایران اعلام کرد که موفق به غنی‌سازی اورانیوم به میزان ۳.۵ درصد شده است. در همین سال رئیس دولت نهم و دهم، در تالار کتابخانه دانشکده علوم رضوی در مشهد، خبر دست‌یابی ایران به چرخه تولید سوخت هستهای را اعلام کرد. بدین ترتیب شورای عالی انقلاب فرهنگی بر آن شد تا ۲۰ فروردین ۱۳۸۵ را که روز انتشار اخبار مبنی بر دست‌یابی ایران به فناوری غنی‌سازی اورانیوم و راه‌اندازی یک زنجیره کامل غنی‌سازی در نطنز است را به پاس قدردانی از تلاش‌های دانشمندان و متخصصان ایرانی در تقویم رسمی ایرانیان «روز ملی فناوری هستهای» نام‌گذاری کند.
این کارشناس با اشاره به صلح‌آمیز بودن فعالیت انرژی هستهای در ایران، تصریح کرد: از مهم‌ترین کاربردهای انرژی هستهای که همواره ایران به دنبال دست‌یابی و استفاده صلح‌آمیز از این انرژی است، عبارتند از کاربرد در تولید برق، کاربرد در پزشکی هستهای و امور بهداشتی، اکتشاف نفت، آنالیز مواد، تولید آب شیرین ، کاربرد در بخش دامپزشکی و دامپروری، کاربرد در دسترسی به منابع آب، کاربرد در بخش صنایع غذایی و کشاورزی و کاربرد در بخش صنعت است.
سید‌محمدمهدی ابطحی در گفت‌وگو با ایسنا، گفت: فناوری هستهای، به توانایی استفاده از انرژی نهفته در هسته‌های موجود در طبیعت و یا تولید شده توسط روش‌های مصنوعی می‌گویند. یکی از مهم‌ترین کاربردهای فناوری هستهای، شکافت هسته‌های سنگین و استخراج انرژی و کنترل آن در راستای اهداف مورد‌نظر بشر است. معروف‌ترین عنصر قابل شکافت اورانیم است که پس از استخراج از معدن، نیاز به فرآیندهای متعددی دارد تا قابل تبدیل به سوخت مورد‌نیاز یک راکتور قدرت شود.
وی افزود: منابع اورانیم موجود در جهان محدود بوده و به‌طور قابل توجه در چند کشور قرار دارد. کشورهای دارای بیشترین منابع اورانیم شامل استرالیا با ۳۰ درصد، قزاقستان با ۱۷ درصد و کانادا ۱۲ درصد، بقیه کشورها دارای درصد قابل ذکر اورانیم آفریقای‌جنوبی، نامیبیا، برزیل، ایالات متحده و ازبکستان است.
ابطحی در رابطه با تاریخ فناوری هستهای اظهار کرد: تاریخ فناوری هستهای با عنوان چیزی که امروزه کاربرد دارد به کشف نوترون توسط چادویک در سال ۱۹۳۲ می‌رسد. پس از وی، کوری‌ها با کشف رادیواکتیویته مصنوعی پایه‌گذار دانش تبدیل عنصرها شدند. پروژه منهتن که توسط ایالات متحده برای تولید سلاح استفاده می‌شد را شاید بتوان عظیم‌ترین پروژه‌ای نامید که با جمع شدن برترین دانشمندهای دنیا پیشرفت‌های عظیمی را در صنعت هستهای بنا نهاد.
وی ادامه داد: پس از کشور آمریکا، در سال ۱۹۴۹ اتحاد جماهیر شوروی توانست به سلاح‌های هستهای دست یابد و آن‌را به مرحله اجرا بگذارد. با افزایش تقاضای ساخت سلاح‌های هستهای توسط کشورهای قدرتمند نظیر فرانسه و چین، رهبران کشورها به فکر کنترل ساخت این سلاح مخرب افتادند و پیشنهاد استفاده از انرژی مخرب برای صلح را دادند. به همین منظور در سال ۱۹۵۴ میلادی، آیزن هاور، رییس‌جمهور آمریکا، برنامه «اتم برای صلح» را پیشنهاد داد. به دنبال این پیشنهاد، از سال ۱۹۵۴ تا سال ۱۹۵۶ میلادی، اساس‌نامه سازمان تدوین شد و بعد از آن «آژانس انرژی هستهای» تشکیل شد. در سال ۱۹۶۸آژانس انرژی هستهای، پیمان «منع گسترش سلاح‌های هستهای» با نام اختصاری( NPT، Non Proliferation of Nuclear Weapons Treaty ) را توسط مجمع عمومی ملل متحد به تصویب رساند و در سال ۱۹۷۰ نیز لازم‌الاجرا شد و در حال حاضر هم ۱۸۹ کشور عضو این پیمان هستند.
این مدرس دانشگاه در رابطه با سابقه انرژی هستهای در ایران، یادآور شد: پیشینه علاقه‌مندی ایران به انرژی هستهای به سال ۱۳۲۹ برمی‌گردد. اگرچه پس از امضای قرارداد ساخت نیروگاه بوشهر در سال ۱۳۵۳ شکل جدی به خود گرفت. به منظور دست‌یابی به فناوری هستهای، موافقت‌نامه‌ای ۱۱ ماده‌ای را با ایالت متحده آمریکا منعقد کرد که بر اساس این قرارداد ایران حق داشتن انرژی هستهای برای استفاده غیرنظامی از این انرژی را دارد و متعاقب این قرارداد در سال ۱۳۳۶ به عضویت آژانس بین‌المللی انرژی اتمی درآمد و به عنوان اولین کشورها، پیمان عدم تکثیر سلاح‌های هستهای را در سال ۱۳۴۷ امضا کرد و دو سال بعد، یعنی در سال ۱۳۴۹ آن‌را در مجلس به تصویب رساند و در سال ۱۳۵۳ سازمان انرژی اتمی ایران را با ریاست «دکتر اعتماد» تاسیس کرد.
وی ادامه داد: پس از پیروزی انقلاب اسلامی ایران، با وقوع جنگ تحمیلی عراق علیه ایران، پروژه انرژی هستهای متوقف شد و موضع کشورهای غربی در خصوص همکاری جهت دست‌یابی به انرژی هستهای صلح‌آمیز تغییر یافت و در حال حاضر نیز کشورهای غربی با رهبری آمریکا در صدد متوقف کردن این پروژه هستند؛ اما با این وجود در سال ۱۳۷۳ قراردادی مبنی بر مشارکت روسیه با ایران در خصوص تکمیل و راه‌اندازی واحد ۱ نیروگاه اتمی بوشهر منعقد شد و در سال ۱۳۷۷ این قرارداد مورد بازبینی قرار گرفت و بدین ترتیب ساخت نیروگاه توسط شرکت روسی انجام گرفت.
وی ادامه داد: در سال ۱۳۸۲، خبر تهیه سوخت هستهای به وسیله متخصصان ایرانی برای نیروگاه‌های هستهای توسط رییس دولت اصلاحات منتشر شد و در سال ۱۳۸۵، ایران اعلام کرد که موفق به غنی‌سازی اورانیوم به میزان ۳.۵ درصد شده است. در همین سال رئیس دولت نهم و دهم، در تالار کتابخانه دانشکده علوم رضوی در مشهد، خبر دست‌یابی ایران به چرخه تولید سوخت هستهای را اعلام کرد. بدین ترتیب شورای عالی انقلاب فرهنگی بر آن شد تا ۲۰ فروردین ۱۳۸۵ را که روز انتشار اخبار مبنی بر دست‌یابی ایران به فناوری غنی‌سازی اورانیوم و راه‌اندازی یک زنجیره کامل غنی‌سازی در نطنز است را به پاس قدردانی از تلاش‌های دانشمندان و متخصصان ایرانی در تقویم رسمی ایرانیان «روز ملی فناوری هستهای» نام‌گذاری کند.
این کارشناس با اشاره به صلح‌آمیز بودن فعالیت انرژی هستهای در ایران، تصریح کرد: از مهم‌ترین کاربردهای انرژی هستهای که همواره ایران به دنبال دست‌یابی و استفاده صلح‌آمیز از این انرژی است، عبارتند از کاربرد در تولید برق، کاربرد در پزشکی هستهای و امور بهداشتی، اکتشاف نفت، آنالیز مواد، تولید آب شیرین ، کاربرد در بخش دامپزشکی و دامپروری، کاربرد در دسترسی به منابع آب، کاربرد در بخش صنایع غذایی و کشاورزی و کاربرد در بخش صنعت است.
۱۳۹۵/۰۶/۲۱ ۱۲:۵۷
کلمات کلیدی : انرژي هسته‌يي ، مجتمع سوخت هستهای ، فن‌آوري هستهای ، سوخت هستهای ، انرژی هستهای
نظراتی كه به تعميق و گسترش بحث كمك كنند، پس از مدت كوتاهی در معرض ملاحظه و قضاوت ديگر بينندگان قرار مي گيرد. نظرات حاوی توهين، افترا، تهمت و نيش به ديگران منتشر نمی شود.
