نظر منتشر شده
۸
توصيه به ديگران
 
کد مطلب: 72200
ويژگي هاي منافق در آيات و روايات
تاریخ انتشار : سه شنبه ۲۸ ارديبهشت ۱۳۸۹ ساعت ۱۲:۳۶
اهمیت نکته ای که حضرت علی(ع) در نامه 27 خود به محمد ابن ابی بکر(والی مصر) متذکر شد به قدری است که ایجاب می کند سازمان امر به معروف و نهی از منکر(که جایش در حکومت دینی،مانند سازمان حج و زیارت،خالی است) این نامه را از جهت تذکر و انذار، به دست کسانی که به تازگی به صدارت می رسند، برساند.



حضرت امیر از زبان پیامبر اکرم(ص) متذکر می شوند که :"من از كفار و مشرکین بر امتم بیمناک نیستم، آن که من از او بر شما بیمناک هستم، منافق است."



وجوب شناخت منافق از حیث مصداق و فراگیرشناسی و جریان شناسی، برای کسانی که ثروت و اعتبار و زمان بیت المال را در اختیار دارند بسیار لازم و ضروری است. زیرا عدم شناخت ابعاد وجودی منافق، راه را برای نفوذ ایشان در قلب و ذهن متصدیان قدرت باز می کند تا موجبات انحطاط سیاستهای کلان را میسر سازند.



اما قبل از شناخت مسائل فوق که به فراخور حال تغییر می کند، دانستن ابعاد "نفاق"، لازمه درک خطر تبعات همکاری با منافق است که در اینجا به اختصار به بررسی ریشه کلمه نفاق، لوازم نفاق، آثار نفاق، ویژگی های نفاق و در نهایت، راه های شناخت منافق می پردازیم.



ریشه کلمه نفاق:



ماده «ن ، ف ، ق» در لغت عرب براى دو معناى اصلى و چند معناى فرعى به كار رفته است. دو معناى اصلى آن، يكى «تمام و فنا شدن» و ديگرى «پوشيده و پنهان داشتن» است. از معناى نخست ، استعمال‏ «نفق نفقة القوم» به معناى تمام شدن زاد و توشه است. در معناى دوم، واژه‏هاى «نفق» به معناى تونل و راه زيرزمينى و «نافقاء» در برابر «قاصعاء» به معناى يكى از دو سوراخ لانه موش صحرايى به كار رفته‏اند. قرآن با استخدام اين لفظ براى كسى كه كفر خود را پوشيده مى‏دارد و اظهار ايمان مى‏نمايد ، به يكى از وجوه پنهان روح و بيمارى‏هاى نهان انسان اشاره كرد بر اساس اين تشبيه ساخته شده است كه منافق نيز داخل «نفق» يا «نافقاء» مى‏شود تا خود را پنهان بدارد و اگر بتواند بگريزد. با رواج اين استعمال و كاربرد آن در ديگر مصداق‏ها، همچون انسان خيانتكار، رياكار، توسعه معنايى نفاق افزون‏تر گشت؛



لوازم و ابراز نفاق:



حضرت علی(ع) در نامه 27 بیان می کنند که پیغمبر از دو چیز اظهار نگرانی کرده است: از نفاق و منافق؛ و دیگر این‌که از توده امت جاهل و نادان باشند. پیامبر اکرم می‌فرمایند: "إنی لا أخاف علی امتی فقر و لکن أخاف علیهم سوء التدبیر؛ من از فقر و نداشتن ثروت بر امتم بیمناک نیستم، آن چیزی که من از آن نگران هستم سوء التدبیر است." به تعبیر شهید مطهری، "منظور از سوء التدبیر همان فقر معنوی و فکری و فقر اندیشه است." پس، از یک طرف متظاهر زیرک و ریاکار و از طرف دیگر مردم جاهل و نادان، از لوازمات پیشبرد اهداف منافق است.



از این جهت است که اهمیت توصیه مقام معظم رهبری مبنی بر فراگیری "بصیرت" روشن می شود تا یکی از دو ابزار منافق یعنی جهل و نادانی، خنثی و فرصت پیاده کردن برنامه های شوم، از منافقین گرفته شود.



آثار نفاق:



در این مرحله بایستی نفاق هم مانند بسیاری از مفاهیم، در مراتب مختلف بررسی شود. بالاترین مرتبه نفاق، نفاق با خدای متعال است و در مراتب پایین تر، نفاق با نظام، نفاق با یکدیگر و نفاق با خود را می توان متصور شد. از طرف دیگر، حضرت علی(ع) در حدیثی، فرایند تشکیل سرنوشت را این چنین تبیین می کنند: "مواظب افکارت باش که گفتارت را می سازد، گفتارت رفتارت را می سازد، رفتارت عادتت را می سازد، عادتت شخصیتت را می سازد و در نهایت، شخصیتت سرنوشتت را می سازد."



پس افکار صادقانه یا افکار منافقانه(که منشاء آن کذب است)؛ تاثیر مستقیم بر افکار و در نهایت سرنوشت خواهد داشت. حال اگر جدولی به صورت ماتریسی در نظر بگیریم که یک بعد آن مراتب نفاق و بعد دیگر آن سیر افکار تا سرنوشت باشد، می توان به راحتی زوایای به روی کار آمدن فرد منافق در سطوح مختلف جامعه و نظام را مورد بررسی قرار داد و تبعات آن را پیش بینی کرد.

 

پس وقتی کسی در رفتار کنونی خود، دورو و منافقانه عمل می کند، ریشه در افکار نفاق آلود خود دارد و قطعا در آینده به سرنوشت خود یا نظامی که در آن تصدی امور را به عهده می گیرد، لطماتی جبران ناپذیر وارد خواهد کرد.



ویژگی های منافق:



ابن رجب حنبلى مى‏گويد :"نفاق از نظر شرعى دو گونه است: يكى نفاق اكبر و آن اين است كه انسان به‏ظاهر خود را مؤمن به خدا و پيامبران و روز قيامت نشان دهد. دوم نفاق اصغر يا نفاق عملى است و آن اين است كه انسان به‏ظاهر كارى كند و قصدش چيز ديگرى باشد. که منظور همان ظاهرسازى و رياكارى است؛



به استناد آیات و احادیث، برخی ویژگی های منافق در نوع اکبر یا اصغر به شرح ذیل است؛



شك و ترديد:

امام على‏عليه السلام می فرماید:" كل منافق مريب؛ تمام منافقین در شک و تردید هستند." مهم‏ترين ويژگى منافق از نوع اصغر، شك و ترديد درونى و قلبى آنان است . چنين انسانى چون نتوانسته است به علم و يقين نايل آيد و خود را از نظر فكرى و روحى قانع سازد، در وادى حيرت و ترديد باقى مى‏ماند . به عبارتی منافق نمی تواند در بزنگاههای اجتماعی و رویدادهای سیاسی؛ موضع گیری متقنی صورت دهد و مرز خود را با عوامل فتنه روشن سازد.



چند رنگی:



امام علی(ع) می فرماید:"عاده المنافقین تهزیع الاخلاق؛ به تغییر همواره خلق و خوی خود عادت کرده است." چون منافق نمی تواند به رای و نظر خود استوار بماند و مجبور به موضع گیری های متناقض می شود، بایستی این توانایی را داشته باشد که به تغییر خوی خودش عادت کند وگرنه نمی تواند در مسیر نفاق موفق عمل کند.



امام‏علی(ع) فرمودند:" إن أخوف ما أخاف عليكم إذا تفقه لغير الدين؛ ترسناك‏ترين چيزى كه بر شما مى‏ترسم ، آن است كه براى غير دين تفقه شود." از این رو، دنياطلبى به بهانه امور اخروى، زشت‏ترين و زيانبارترين و خطرناك‏ترين گونه دنياطلبى است. براى دنيا در دين تفقه مى‏كنند و براى عمل نكردن مى‏آموزند و سخن از آخرت را وسيله‏اى براى رسيدن به دنيا مى‏كنند، و از اين رو ديرتر از منافقان ديگر كشف و رسوا مى‏شوند و از پس سال‏ها مراقبت دائمى و دقت كافى ، از پرده برون مى‏افتند.



بنا بر آیات و احادیث، از دیگر ویژگی های منافقین می توان به؛ چاپلوسی، خلف وعده، دروغ گویی، خیانت، ناشکری، خودبزرگ بینی، پرخوری، ظاهرسازی و .... اشاره کرد.


راه های شناخت منافق


لحن گفتار:



امام علی (ع) می فرماید:" علی لسان المنافق شیطان ینطق؛ بر زبان منافق، شیطانی است که سخن می گوید." لذا یکی از راه های شناخت منافق، دقت در سخنان ایشان است.



نحوه رفتار:



امام علی (ع)  می فرماید:" جز کافر و منافق، حق را از مستحقش دور نکرد." و همچنین فرمود:" تکلف از اخلاق منافقان است."



از این منظر، با دقت در نوع رفتار فرد و تطبیق رفتار با ویژگی های منافق، می توان به نفاق افکنی و ناسازگازی گفتار و رفتار وی پی برد.



 



*جمع آوری احادیث به اهتمام سایت تبیان

 
 
۱۳۸۹-۰۲-۲۸ ۱۳:۰۳:۰۵
اگه گفتین این نصفه نیمه که برا عنوان مطلب زدن چه کسانی هستن؟
الف)کروبی و موسوی
ب)موسوی و کروبی
ج)گزینه الف و ب
د)هردو مورد
خواهشا سانسور نکن (313890)
 
علام خان
۱۳۸۹-۰۲-۲۸ ۱۴:۰۳:۱۰
یک نمونه از روش های منافقانه همین تصویر ی که چهره نفاق را در سایت شما نشان می دهد. (313922)
 
۱۳۸۹-۰۲-۲۸ ۱۴:۲۱:۲۶
با تشكر از نويسنده بنظر اينجانب بهتر بود كمي عميق تر به موضوع پرداخته مي شد و از آيات سوره توبه براي تبيين حال منافقين نيز استفاده مي گرديد ، در اين سوره يكي از صفات منافقين را خداوند تفريق بين المومنين مي شمارد ( وَ الَّذينَ اتَّخَذُوا مَسْجِداً ضِراراً وَ كُفْراً وَ تَفْريقاً بَيْنَ الْمُؤْمِنين‏ توبه 107) يعني شكاف در ميان مومنان و جامعه ايماني درست كردن از صفات منافق در بعد اجتماعي آن است كه اينهم از خصوصيات سران فتنه پس از انتخابات بود كه با شبهات خود و با پيروي از ظنيات در جامعه اسلامي ايجاد دو دستگي نمودند و كار را بدانجا كشاندند كه همه شاهد بوديم و امروز هم با حمايت از تروريستها ننگي بزرگتر در كارنامه خود ايجاد نمودند.

در ضمن اين پيام را نيز به آقاي توكلي از قول حقير برسانيد كه نظر ايشان راجع به بيانيه تهران كارشناسي نيست بنده از كارشناسان وزارت امور خارجه هستم خيلي نكات ظريف در اين خصوص وجود دارد كه ايشان بايد با اهل خبره در اين خصوص گفتگو نمايد. (313934)
 
منصف
۱۳۸۹-۰۲-۲۸ ۱۴:۳۴:۰۹
بزرگترین نشانه و علامت نفاق دروغگویی است همانطور که بزرگترین نشانه ایمان و اعتقاد راستگویی است. (313938)
 
؟
۱۳۸۹-۰۲-۲۸ ۱۵:۰۰:۳۹
چرا صراحت لهجه ندارید.ابهام گویی تا بکی؟ (313953)
 
احسان رهگذر میمند
۱۳۸۹-۰۲-۲۸ ۲۱:۴۹:۰۰
چرا شما به بزرگترین نشانه نفاق یعنی دروغگویی اشاره نمی کنید؟اگر خود شما منافق نیستید دروغ ها را آشکار و آن ها را پیگیری کنید تا همه مردم منافقین را بشناسند.آن هایی که مورد نظر نویسنده هشتند هیچ نشانه ای از نفاق ندارند. (314175)
 
زهراانصاری
۱۳۹۲-۰۸-۲۷ ۲۲:۵۰:۴۰
انسان منافق ... خصلت دارد دنبال هوای نفس بودن،شهوترانی(شهوات مختلف مثل شهوت مقام شهوت جنسی شهوت منیّت و ...)،ظلم(اولین و بدترین ظلم آنان به نفس خودشان میباشد و بعد ظلم به دیگران و...)،مغرورند(برتر دانستن خود بر دیگران و کوچک و جاهل شمردن دیگران)،شرورند،سازگاری(سازگاری آنها با هر موجی که بالاتر باشد و موج سوار بودن آنان و عوض کردن جبه در شرایط مختلف نسبت به منفعتی که به او می رسد)،دشمنی(کینه داشتن) حال با دانستن این چند نکته کوچک میتوان فهمید که یزید از اول یزید نبوده بلکه با پرورش این خصائص زشت در وجودش خود را به قاتل حسین تبدیل کرد چه بسا که ما و کسی مثل من هم خدای ناکرده یزیدی در وجودش داشته باشد پس حواسم باشد که حسین را منتظرانش کشتند و ما با امام عصرمان چنین نکنیم و خصلت های منافقین و ظاهرسازان را در وجود خود بکشیم انشاالله...! (1782453) (alef-13)
 
محمد کریمی
Romania
۱۳۹۵-۰۲-۰۵ ۱۳:۲۵:۴۸
با سلام . شما میگین منافق همواره در شک وتردید ه . من یه سوال دارم ازتون . وظیفه چه کسانی است که به طور تخصصی در دین تفکر کنند و علوم دینی را بیا موزند ؟ مسلما همه نمی توانند به طور تخصصی دین را دنبال کنند . من اگر پای منبر نروم طلبه ای نمی اید برای من توضیح دهد . یک جورایی مبلغان دین در کارشان سستی می کنند . ما در مجالس خود بیشتر از خدا و قران از امام و دعا وروایت صحبت می کنیم . در حالی که خدا محبوب ترین باید باش ولی امامان که امده اند محبوب اصلی را نشان دهند خودشان بیشتر نشانه گرفته شده اند . الان می گویید انها انسانند و از جنس ما پس ما برای رسیدن به خدا باید از انها پیروی کنیم . اما این در مرحله بعدی باید باشد . نقص نقص تبلیغ است . قران را نیا موخته زیارت عاشورا دعای ندبه و...
چندان موثر واقع نخواهد شد . در هییت ها بیشتر از خدا از مخلوقات خدا خوانده می شود این درد است . امام حسین علیه السلام امده خدا را نشان دهد ولی بیشتر امام حسین را می بینیم تا خدا . شاید اشتباه می کنم . ولی در اطراف من ادم های زیادی هستند که هییت می روند و نماز نمی خوانند . نذری می دهند و نماز نمی خوانند . قمه می زنند ولی نماز نمی خوانند . شک و تردید ها را مبلغان باید برطرف کنند . خیلی ها یشان قایم شده اند . وای بر مسیو لانی که چهره دین را خراب کرده اند . (3664674) (alef-13)
 


نظراتی كه به تعميق و گسترش بحث كمك كنند، پس از مدت كوتاهی در معرض ملاحظه و قضاوت ديگر بينندگان قرار مي گيرد. نظرات حاوی توهين، افترا، تهمت و نيش به ديگران منتشر نمی شود.