کد مطلب: 411142
اربعین حسینی، معجزه‌ی قرن، برای معرفی اسلام
احمدرضا هدایتی ، 17 آبان 95
تاریخ انتشار : دوشنبه ۱۷ آبان ۱۳۹۵ ساعت ۱۰:۲۸
بیش از 1300 سال از واقعه جانسوز عاشورا می‌گذرد، اما نه‌تنها این واقعه بزرگ از ذهن وخاطره مسلمانان پاک نشده، بلکه هر سال از نظر کمی و کیفی ابعاد جدیدتری به خود می‌گیرد، به عنوان مثال؛ بنابر اعلام مقامات عراقی، تعداد زائران شرکت کننده در مراسم اربعین حسینی در سال 1392 حدود 15 میلیون نفر، در سال 1393 حدود 20 میلیون نفر و در سال 94 بالغ بر 27 میلیون نفر گزارش شده است و پیش‌بینی می‌شود که در سالجاری به بیش از 30 میلیون نفر برسد.
تا قبل از این بزرگترین تجمع انسانی که هر 3 سال یک‌بار برگزار و در سال 2013 با حدود 30 میلیون شرکت کننده برگزار شد، به هندوهایی تعلق داشت که به‌تدریج طی دو ماه خود را برای شرکت در مراسم تطهیر در رود گنگ، به شهر الله‌آباد این کشور می‌رسانند، پس از آن مراسم تشییع پیکر مطهر بنیانگذار انقلاب اسلامی(ره) با ده میلیون و دویست هزار شرکت‌کننده بزرگترین تجمع بشری شناخته شده و در کتاب گینس نیز ثبت شده است.
اما خبرگزاری تسنیم در مطلبی تحت عنوان «تاریخچه حضور علما در راهپیمایی اربعین» می‌نویسد: ↔تاریخ آغاز راهپیمایی اربعین حسینی به سال 61 هجری و تاریخ حادثه کربلا مربوط است. بنا به روایت علما و مورخین بیستم صفر سال 61 هجری قمری، چهلمین روز شهادت حسین بن علی (ع) روزی است که سر مقدس امام حسین (ع) در پی بازگشت اسرای کربلا، به جسد مطهر امام برگردانده شده و با پیکر ایشان دفن می‌شود. لذا از دیدگاه بسیاری از صاحب نظران و مورخان شیعه و اهل سنت، مبنای تاریخی چنین بزرگداشتی، ورود اهل بیت به کربلا در اولین اربعین حسینی (سال 61 هجری) و دفن سرهای مطهر شهیدان به‌ویژه سر مقدس امام حسین (ع) در کنار پیکرهای مطهر آنها است.»
در ادامه این مطلب این‌گونه نقل شده است: «بنابر منابع تاریخی جابر بن عبدالله، نخستین زائر کربلای معلی است که در روز اربعین(به سال 61 هجری) از مدینه به سمت کربلا رهسپار شده است.
اقدام تاریخی جابربن‌عبدالله را رهبر معظم انقلاب در مراسم اول فرودین 1385 این‌گونه مورد تاکید و تأیید قرار داده‌اند: «شروع جاذبه مغناطیسی حسینی در روز اربعین است، جابربن‌عبدالله را از مدینه بلند می‌کند و به کربلا می‌کشاند، این همان مغناطیسی است که امروز هم با گذشت قرن‌های متمادی در دل من و شما هست.»
با این‌حال ویژگی‌ها و آثار روحی، روانی، سیاسی و اجتماعی این مراسم بزرگ معنوی با هیچ یک از مراسم متداول در جهان به‌جز مراسم حج ابراهیمی قابل قیاس نیست.
ویژگی‌های منحصر بفرد مراسم اربعین:
سازمان‌یافته و هدفمند است؛ زنده نگه داشتن یاد و خاطره حماسه بزرگ عاشورا و الوهیت و عظمت اسلام، الگوگرفتن و الگوسازی، نمایش وحدت و قدرت، بیان سازش‌ناپذیری با ظالم و اثبات فطرت خداجو و معنوی انسان، برخی از مهم‌ترین اهداف این تجمع بزرگ به شمار می‌روند.
بیانگر بُعد عدالت‌خواهی و ظلم‌ستیزی اسلام است؛ اربعین مراسم اعلام برائت از کافران، نفی ظلم و ظالم و مؤید شاخصه سازش‌ناپذیری مسلمین در برابر ظالمین و حمایت آنها از حق و عدالت است، مسلمانان با شرکت در این مراسم نشان می‌دهند که در نظر آنها خوب تا ابد خوب و قابل احترام و بد برای همیشه بد و مورد لعن و نفرین است.
معرف جایگاه دین و معنویت نزد نسل بشر است؛ گویای دین‌مداری و بیداری ملت‌ها و بیانگر بزرگی و عظمت قیام عاشقانه و عارفانه امام حسین(ع) است و نشان می‌دهد که واقعه عاشورا همچنان زنده و عبرت‌های آن فراموش ناشدنی است.
عبرت‌آموز است؛ این مراسم با اشاره به قیام مختار و به تصویر کشیدن اراده مردم برای تأیید اقدام وی، اثبات می‌کند که تحقق سنت‌های الهی در برخورد با ظالمین زمانه، تخلف‌ناپذیر است و ستمگران و کافران، منفور وجدان‌های بیدار بوده و عاقبتی شوم در انتظارشان است.
مسالمت آمیز است؛ مسلمانان و سایر محبین امام حسین(ع) ضمن یادآوری اهداف والای نهضت عاشورا و نفی و تقبیح ظلم، با عقلانیت و آرامش کامل و کاملاً صلح‌آمیز و برادرانه در این مراسم شرکت می‌کنند.
شجاعانه و قربه الی‌الله است؛ در منطقه‌ای برگزار می‌شود که به لحاظ ژئوپلتیکی متشنج و خطرناک است و گروه‌های تروریستی همچون داعش که شیعه را دشمن خونی خود می‌پندارد، در آنجا حضور تقریباً گسترده‌ای دارند و به همین دلیل حرکتی در جهت کسب رضای الهی و شجاعانه و فداکارانه است.
فراگیر، گسترده و وحدت‌آفرین است؛ از آنجا که مغناطیس و عظمت و حقانیت امام حسین(ع) فراگیر است، لذا نژاد آسیایی، آفریقایی، حتی اروپایی و آمریکایی و ملیت ایرانی و عراقی، افغانی و پاکستانی، سوری و لبنانی و شیعه و سنی و حتی مسیحیان، ایزدی‌ها، زرتشتی‌ها و سایر ادیان را نه تنها به‌عنوان زائر بلکه به‌عنوان مرید و خادم این مراسم به خود جذب می‌کند و افراد مختلف با هر سن و سال، جنسیت، تحصیلات، شغل، وضعیت جسمانی (سالم، معلول و بیمار) و حتی نژاد و ملیت‌های متفاوت را به دور از هرگونه تبعیض و در عین‌حال کاملاً مشروع و سازمان‌یافته در کنار هم قرار می‌دهد.
نمایشگر اوج قدرت اسلام است؛ این مراسم ضمن نمایش توان بازدارندگی اسلام در برابر توطئه دشمن، شاخصه‌های برتر مدیریت اسلام در فراخوان، سازماندهی، جهت‌دهی و پشتیبانی مادی و معنوی و ایجاد امنیت در این‌گونه رخدادها با بهره گرفتن از منابع و امکانات مردمی را به تصویر می‌کشد، مدیریتی فراگیر که متکی به قدرت ایمان است و در هیچ کجای جهان مدل مشابه ندارد.
خالصانه و بی‌ریا و سرشار از معنویت و اخلاص است؛ به‌کار بردن تمام توان مادی و معنوی برای خدمت صادقانه به زائرین امام حسین(ع) توسط کسانی که اکثراً از نظر شرایط مادی در وضعیت خوبی به‌سر نمی‌برند و به اشکال مختلف تلاش دارند تا ارادت خود را به ساحت مقدسِ امام شهیدان به نمایش بگذارند، چیزی نیست جز رحمت الهی و عاقبت به خیری کسانی که راه حقیقت را یافته‌اند.
کاملاً خودجوش و مردمی است؛ مردم به شکل خالصانه و به شکل شگفت‌آوری با تمام وجود، بیش از یک هفته و در برخی از نقاط تا حدود یکماه تمام، مسئولیت اسکان و پذیرایی و خدمت‌رسانی به زائرین را بر‌عهده گرفته و کریمانه، اوج میهمان‌نوازی را در ابعاد مختلف به نمایش می‌گذارند.برای درک بهتر این مطلب، خوب است که بدانیم؛ پس از زلزله‌ی هائیتی و با حمایت و همراهی کشورهای مختلف جهان، در مجموع نیم‌میلیون وعده‌ی غذایی در اختیار مصیبت‌دیدگان حادثه قرار گرفت و ارتش آمریکا نیز در گزارشی تبلیغاتی که معلوم نیست چه مقدار از آن واقعیت دارد، اعلام کرد با بسیج تمام منابع در مدت پنج ماه بعد از این فاجعه‌ی انسانی، فقط ۴٫۹ میلیون وعده‌ی غذایی به اهالی هائیتی تحویل داده شده است.
حالا این مقدار را مقایسه کنید با تعداد بیش از 81 میلیون وعده‌ی غذایی شامل؛ شام، ناهار و صبحانه 27 میلیون زائر در روز و اگر مدت مراسم که از حدود یکماه قبل از اربعین آغاز می‌شود را به‌طور میانگین حدود یک هفته درنظر بگیریم، بالغ بر 567 میلیون وعده‌ی غذایی طی این مدت طبخ و توزیع می‌شود، خوان گسترده‌ای که به برکت خون امام حسین(ع) هرگز نقصانی در آن دیده نمی‌شود.
شاید درک اهمیت و عظمت این واقعه برای گروهی از افراد جامعه کار چندان ساده‌ای نباشد و حتی برخی از رفتارهای زائران در انجام اقداماتی مانند؛ طلب شفاء در دنیا و شفاعت در آخرت از طریق متبرک نمودن بدن و لباس آخرت خود به خاک پای زائرین و یا خدماتی مانند؛ اطعام رایگان، تمیز کردن و واکس زدن کفش زائرین، شستن لباس آنها، شستشوی پاها و ماساژ بدن آنها را تقبیح نمایند، اما بی‌شک تدبر و تفکر عمیق در باب این سلوک مخلصانه و آثار و پیامدهای مطلوب آن در زندگی فردی و جمعی مسلمانان می‌تواند، پاسخ بسیاری از ابهامات و سؤالات را برای ما آشکار نماید.
از همین روست که؛ باید این حماسه بزرگ که خواسته یا ناخواسته، زندگی همه افراد جامعه را متأثر پیامدهای مطلوب مادی و معنوی خود می‌سازد، را به معجزه‌ای تشبیه نمود که بعد از قرن‌ها، همچنان دل‌های عاشق را به سوی خود می‌خواند.
کارشناس ارشد مدیریت
تا قبل از این بزرگترین تجمع انسانی که هر 3 سال یک‌بار برگزار و در سال 2013 با حدود 30 میلیون شرکت کننده برگزار شد، به هندوهایی تعلق داشت که به‌تدریج طی دو ماه خود را برای شرکت در مراسم تطهیر در رود گنگ، به شهر الله‌آباد این کشور می‌رسانند، پس از آن مراسم تشییع پیکر مطهر بنیانگذار انقلاب اسلامی(ره) با ده میلیون و دویست هزار شرکت‌کننده بزرگترین تجمع بشری شناخته شده و در کتاب گینس نیز ثبت شده است.
اما خبرگزاری تسنیم در مطلبی تحت عنوان «تاریخچه حضور علما در راهپیمایی اربعین» می‌نویسد: ↔تاریخ آغاز راهپیمایی اربعین حسینی به سال 61 هجری و تاریخ حادثه کربلا مربوط است. بنا به روایت علما و مورخین بیستم صفر سال 61 هجری قمری، چهلمین روز شهادت حسین بن علی (ع) روزی است که سر مقدس امام حسین (ع) در پی بازگشت اسرای کربلا، به جسد مطهر امام برگردانده شده و با پیکر ایشان دفن می‌شود. لذا از دیدگاه بسیاری از صاحب نظران و مورخان شیعه و اهل سنت، مبنای تاریخی چنین بزرگداشتی، ورود اهل بیت به کربلا در اولین اربعین حسینی (سال 61 هجری) و دفن سرهای مطهر شهیدان به‌ویژه سر مقدس امام حسین (ع) در کنار پیکرهای مطهر آنها است.»
در ادامه این مطلب این‌گونه نقل شده است: «بنابر منابع تاریخی جابر بن عبدالله، نخستین زائر کربلای معلی است که در روز اربعین(به سال 61 هجری) از مدینه به سمت کربلا رهسپار شده است.
اقدام تاریخی جابربن‌عبدالله را رهبر معظم انقلاب در مراسم اول فرودین 1385 این‌گونه مورد تاکید و تأیید قرار داده‌اند: «شروع جاذبه مغناطیسی حسینی در روز اربعین است، جابربن‌عبدالله را از مدینه بلند می‌کند و به کربلا می‌کشاند، این همان مغناطیسی است که امروز هم با گذشت قرن‌های متمادی در دل من و شما هست.»
با این‌حال ویژگی‌ها و آثار روحی، روانی، سیاسی و اجتماعی این مراسم بزرگ معنوی با هیچ یک از مراسم متداول در جهان به‌جز مراسم حج ابراهیمی قابل قیاس نیست.
ویژگی‌های منحصر بفرد مراسم اربعین:
سازمان‌یافته و هدفمند است؛ زنده نگه داشتن یاد و خاطره حماسه بزرگ عاشورا و الوهیت و عظمت اسلام، الگوگرفتن و الگوسازی، نمایش وحدت و قدرت، بیان سازش‌ناپذیری با ظالم و اثبات فطرت خداجو و معنوی انسان، برخی از مهم‌ترین اهداف این تجمع بزرگ به شمار می‌روند.
بیانگر بُعد عدالت‌خواهی و ظلم‌ستیزی اسلام است؛ اربعین مراسم اعلام برائت از کافران، نفی ظلم و ظالم و مؤید شاخصه سازش‌ناپذیری مسلمین در برابر ظالمین و حمایت آنها از حق و عدالت است، مسلمانان با شرکت در این مراسم نشان می‌دهند که در نظر آنها خوب تا ابد خوب و قابل احترام و بد برای همیشه بد و مورد لعن و نفرین است.
معرف جایگاه دین و معنویت نزد نسل بشر است؛ گویای دین‌مداری و بیداری ملت‌ها و بیانگر بزرگی و عظمت قیام عاشقانه و عارفانه امام حسین(ع) است و نشان می‌دهد که واقعه عاشورا همچنان زنده و عبرت‌های آن فراموش ناشدنی است.
عبرت‌آموز است؛ این مراسم با اشاره به قیام مختار و به تصویر کشیدن اراده مردم برای تأیید اقدام وی، اثبات می‌کند که تحقق سنت‌های الهی در برخورد با ظالمین زمانه، تخلف‌ناپذیر است و ستمگران و کافران، منفور وجدان‌های بیدار بوده و عاقبتی شوم در انتظارشان است.
مسالمت آمیز است؛ مسلمانان و سایر محبین امام حسین(ع) ضمن یادآوری اهداف والای نهضت عاشورا و نفی و تقبیح ظلم، با عقلانیت و آرامش کامل و کاملاً صلح‌آمیز و برادرانه در این مراسم شرکت می‌کنند.
شجاعانه و قربه الی‌الله است؛ در منطقه‌ای برگزار می‌شود که به لحاظ ژئوپلتیکی متشنج و خطرناک است و گروه‌های تروریستی همچون داعش که شیعه را دشمن خونی خود می‌پندارد، در آنجا حضور تقریباً گسترده‌ای دارند و به همین دلیل حرکتی در جهت کسب رضای الهی و شجاعانه و فداکارانه است.
فراگیر، گسترده و وحدت‌آفرین است؛ از آنجا که مغناطیس و عظمت و حقانیت امام حسین(ع) فراگیر است، لذا نژاد آسیایی، آفریقایی، حتی اروپایی و آمریکایی و ملیت ایرانی و عراقی، افغانی و پاکستانی، سوری و لبنانی و شیعه و سنی و حتی مسیحیان، ایزدی‌ها، زرتشتی‌ها و سایر ادیان را نه تنها به‌عنوان زائر بلکه به‌عنوان مرید و خادم این مراسم به خود جذب می‌کند و افراد مختلف با هر سن و سال، جنسیت، تحصیلات، شغل، وضعیت جسمانی (سالم، معلول و بیمار) و حتی نژاد و ملیت‌های متفاوت را به دور از هرگونه تبعیض و در عین‌حال کاملاً مشروع و سازمان‌یافته در کنار هم قرار می‌دهد.
نمایشگر اوج قدرت اسلام است؛ این مراسم ضمن نمایش توان بازدارندگی اسلام در برابر توطئه دشمن، شاخصه‌های برتر مدیریت اسلام در فراخوان، سازماندهی، جهت‌دهی و پشتیبانی مادی و معنوی و ایجاد امنیت در این‌گونه رخدادها با بهره گرفتن از منابع و امکانات مردمی را به تصویر می‌کشد، مدیریتی فراگیر که متکی به قدرت ایمان است و در هیچ کجای جهان مدل مشابه ندارد.
خالصانه و بی‌ریا و سرشار از معنویت و اخلاص است؛ به‌کار بردن تمام توان مادی و معنوی برای خدمت صادقانه به زائرین امام حسین(ع) توسط کسانی که اکثراً از نظر شرایط مادی در وضعیت خوبی به‌سر نمی‌برند و به اشکال مختلف تلاش دارند تا ارادت خود را به ساحت مقدسِ امام شهیدان به نمایش بگذارند، چیزی نیست جز رحمت الهی و عاقبت به خیری کسانی که راه حقیقت را یافته‌اند.
کاملاً خودجوش و مردمی است؛ مردم به شکل خالصانه و به شکل شگفت‌آوری با تمام وجود، بیش از یک هفته و در برخی از نقاط تا حدود یکماه تمام، مسئولیت اسکان و پذیرایی و خدمت‌رسانی به زائرین را بر‌عهده گرفته و کریمانه، اوج میهمان‌نوازی را در ابعاد مختلف به نمایش می‌گذارند.برای درک بهتر این مطلب، خوب است که بدانیم؛ پس از زلزله‌ی هائیتی و با حمایت و همراهی کشورهای مختلف جهان، در مجموع نیم‌میلیون وعده‌ی غذایی در اختیار مصیبت‌دیدگان حادثه قرار گرفت و ارتش آمریکا نیز در گزارشی تبلیغاتی که معلوم نیست چه مقدار از آن واقعیت دارد، اعلام کرد با بسیج تمام منابع در مدت پنج ماه بعد از این فاجعه‌ی انسانی، فقط ۴٫۹ میلیون وعده‌ی غذایی به اهالی هائیتی تحویل داده شده است.
حالا این مقدار را مقایسه کنید با تعداد بیش از 81 میلیون وعده‌ی غذایی شامل؛ شام، ناهار و صبحانه 27 میلیون زائر در روز و اگر مدت مراسم که از حدود یکماه قبل از اربعین آغاز می‌شود را به‌طور میانگین حدود یک هفته درنظر بگیریم، بالغ بر 567 میلیون وعده‌ی غذایی طی این مدت طبخ و توزیع می‌شود، خوان گسترده‌ای که به برکت خون امام حسین(ع) هرگز نقصانی در آن دیده نمی‌شود.
شاید درک اهمیت و عظمت این واقعه برای گروهی از افراد جامعه کار چندان ساده‌ای نباشد و حتی برخی از رفتارهای زائران در انجام اقداماتی مانند؛ طلب شفاء در دنیا و شفاعت در آخرت از طریق متبرک نمودن بدن و لباس آخرت خود به خاک پای زائرین و یا خدماتی مانند؛ اطعام رایگان، تمیز کردن و واکس زدن کفش زائرین، شستن لباس آنها، شستشوی پاها و ماساژ بدن آنها را تقبیح نمایند، اما بی‌شک تدبر و تفکر عمیق در باب این سلوک مخلصانه و آثار و پیامدهای مطلوب آن در زندگی فردی و جمعی مسلمانان می‌تواند، پاسخ بسیاری از ابهامات و سؤالات را برای ما آشکار نماید.
از همین روست که؛ باید این حماسه بزرگ که خواسته یا ناخواسته، زندگی همه افراد جامعه را متأثر پیامدهای مطلوب مادی و معنوی خود می‌سازد، را به معجزه‌ای تشبیه نمود که بعد از قرن‌ها، همچنان دل‌های عاشق را به سوی خود می‌خواند.
کارشناس ارشد مدیریت
کلمات کلیدی : پیاده روی اربعین+ اربعین حسینی
نظراتی كه به تعميق و گسترش بحث كمك كنند، پس از مدت كوتاهی در معرض ملاحظه و قضاوت ديگر بينندگان قرار مي گيرد. نظرات حاوی توهين، افترا، تهمت و نيش به ديگران منتشر نمی شود.
