کد مطلب: 375945
کودتا علیه ناجی
تاریخ انتشار : سه شنبه ۵ مرداد ۱۳۹۵ ساعت ۱۲:۵۱
شکست هر کودتایی می‌تواند خبر خوبی برای دموکراسی باشد، اما مقاومت در برابر کودتا لزوما به معنی پیروزی دموکراسی و برقراری آن نیست؛ گواه این مدعا تلاش اخیر گروهی از نظامیان ترکیه و مقاومت مردمی در برابر آن بود. کودتای ترکیه در کمتر از ۲۴ ساعت شکست خورد، اما به کودتایی دیگر در ترکیه منجر شد؛ کودتای «رجب طيب اردوغان» رئیس‌جمهوری ترکیه، علیه همه ساختارهای دموکراتیک این کشور.
اقدامات اردوغان در روزهای پس از کودتای ناکام، خبر خوب شکست کودتا را به خبری بد بدل کرد. بی‌شک دیکتاتوری نظامی یکی از بدترین اشکال حکومت‌داری است، اما یک دیکتاتور منتخب هم دست‌کمی از آن نوع دیکتاتوری ندارد و حالا ترکیه به‌وضوح به چنین سمتی می‌رود. بازداشت‌ها و اخراج‌ها در ابتدا دامن نظامیان را گرفت اما کم‌کم به همه اقشار جامعه ترکیه رسید و تا آنجا پیش رفت که بسیاری از تحلیلگران از آن به‌عنوان کودتای اردوغان یاد کردند و برخی از مردم نیز در رسانه‌های اجتماعی به طنز نوشتند با این رویکرد تنها خود اردوغان در کشور باقی می‌ماند، ازهمین‌روست که اردوغان این کودتا را موهبت الهی خوانده است. اکنون اردوغان در کشورش وضعیت اضطراری برقرار کرده و مجلس هم به آن رأی داده است. این اقدام با انتقاد احزاب مخالف رو‌به‌رو شده است. مقام‌های دولت ترکیه در چند روز اخیر گفته‌اند ممکن است مجازات اعدام را به نظام حقوقی و قضائی کشور بازگردانند.
اخراج سفرای کشورهای مرتبط با کودتا
تاکنون ۱۳هزار نفر در پی کودتای نافرجام ۱۵ جولای بازداشت شده‌اند؛ کودتایی که مقامات ترکیه «فتح‌الله گولن»، روحانی در تبعید ساکن پنسیلوانیای آمریکا را مسئول آن می‌دانند. ازهمین‌رو از فردای روز کودتا خواهان استرداد او از آمریکا شدند؛ اما واکنش منفی واشنگتن به این درخواست، وزیر خارجه ترکیه را بار دیگر بر آن داشت آمریکا را به بازنگری در روابط دوجانبه تهدید کند. «چاووش‌اوغلو»، وزیر خارجه ترکیه، گفت: اگر واشنگتن از تحویل‌دادن گولن خودداری کند، طبعا در روابط دو طرف تأثیر خواهد گذاشت و این روابط مورد بازنگری قرار می‌گیرد. او همچنین تأکید کرد آنکارا «سفرای خارجی‌ای که با کودتا مرتبط بوده‌اند» را از کشور اخراج می‌کند هرچند در سخنرانی تندوتیز خود به نام هیچ کشوری اشاره نکرد.
بازداشت روزنامه‌نگاران سرشناس
روز گذشته و در ادامه اقدامات اقتدارگرایانه اردوغان، دولت ترکیه برای ۴۲ روزنامه‌نگار این کشور حکم بازداشت صادر کرد. به گزارش روزنامه «حریت»، حکم بازداشت این روزنامه‌نگاران را «عرفان فیدان»، دادستان دفتر ضدترور استانبول، امضا کرده است. ان‌طور که خبرگزاری دولتی آناتولی گزارش داده است، صدور حکم بازداشت این ۴۲ روزنامه‌نگار در راستای تحقیقات درباره کودتای نافرجام علیه رجب طیب اردوغان صورت می‌گیرد.
در میان افرادی که حکم جلب آنها صادر شده، چندین روزنامه‌نگار سرشناس ترکیه هم دیده می‌شوند. یکی از این روزنامه‌نگاران، «نازلی ایلجک» است که سال ۲۰۱۳ به دلیل انتقاد از وزیران درگیر در رسوایی فساد از روزنامه طرفدار «دولت صبح» اخراج شد. دادستان گفته عملیات دستگیری روزنامه‌نگاران در جریان است، اما ایلجک در خانه خود یافته نشده و ممکن است برای تعطیلات از استانبول خارج شده باشد.
اگرچه از زمان تلاش برای کودتا چندین رسانه در ترکیه تعطیل شده‌اند، اما برای اولین‌بار است که برای روزنامه‌نگاران حکم جلب صادر می‌شود. در حالی رسانه‌ها و روزنامه‌نگاران در پی کودتای ۱۰ روز پیش هدف قرار گرفته‌اند که ادامه حیات سیاسی اردوغان به واسطه یکی از همین رسانه‌ها بود. در شب کودتا، کودتاگران رسانه‌های دولتی ترکیه را در اختیار گرفتند، اما اردوغان با ظاهرشدن در تلویزیون «سی‌ان‌ان ترک» با استفاده از یک برنامه اینترنتی به نام فیس‌تایم توانست هوادارانش را به خیابان‌ها بکشاند و از پیروزی کودتا جلوگیری کند.
جالب آنکه حدود دو سال پیش هواداران اردوغان به بهانه توهین شبکه سی‌ان‌ان ترک به رئیس‌جمهوری این کشور به دفتر این شبکه تلویزیونی حمله کرده بودند. این فقط یک نمونه از کاربرد نهادهای جامعه مدنی تحت حاکمیت قانون برای نجات مردی بود که خود بارها این نهادها را تهدید کرده بود. ترکیه در رده‌بندی آزادی مطبوعات که از سوی گزارشگران بدون مرز منتشر می‌شود، در رتبه ۱۵۱ در بین ۱۸۰ کشور جهان قرار دارد. ماه مارس گذشته، دولت ترکیه کنترل روزنامه «زمان»، از روزنامه‌های منتقد، را در دست گرفت و دادگاهی در استانبول تصمیم گرفت یک متولی دولتی برای این روزنامه تعیین کند. دو ماه پیش نیز، «اِرول اوندراوغلو»، روزنامه‌نگار و کارشناس ترکیه در سازمان گزارشگران بدون مرز، از آنجا که از یک روزنامه طرفدار کردها در ترکیه حمایت کرده بود، از سوی دستگاه قضائی این کشور متهم به «تبلیغات تروریستی» شد.
شکی نیست پاکسازی نیروهای مسلح در پی یک کودتای نظامی اجتناب‌ناپذیر است، اما این قاضیان، معلمان و روزنامه‌نگاران نبودند که علیه دولت منتخب برخاستند. سازمان عفو بین‌الملل به‌تازگی اعلام کرده مدارک موثقی در دست دارد که نشان می‌دهد بازداشت‌شدگان اخیر در ترکیه مورد ضرب‌وشتم قرار گرفته و شکنجه شده‌اند؛ اتهامی که مقام‌های ترک آن را به‌شدت تکذیب می‌کنند. اقدامات اخیر اردوغان و زیرپاگذاشتن حقوق بشر و حاکمیت قانون، صدای بسیاری از کشورهای غربی را درآورده و فاصله خود با عضویت در اتحادیه اروپا را بیش‌ازپیش کرده است.
منبع: شرق
اقدامات اردوغان در روزهای پس از کودتای ناکام، خبر خوب شکست کودتا را به خبری بد بدل کرد. بی‌شک دیکتاتوری نظامی یکی از بدترین اشکال حکومت‌داری است، اما یک دیکتاتور منتخب هم دست‌کمی از آن نوع دیکتاتوری ندارد و حالا ترکیه به‌وضوح به چنین سمتی می‌رود. بازداشت‌ها و اخراج‌ها در ابتدا دامن نظامیان را گرفت اما کم‌کم به همه اقشار جامعه ترکیه رسید و تا آنجا پیش رفت که بسیاری از تحلیلگران از آن به‌عنوان کودتای اردوغان یاد کردند و برخی از مردم نیز در رسانه‌های اجتماعی به طنز نوشتند با این رویکرد تنها خود اردوغان در کشور باقی می‌ماند، ازهمین‌روست که اردوغان این کودتا را موهبت الهی خوانده است. اکنون اردوغان در کشورش وضعیت اضطراری برقرار کرده و مجلس هم به آن رأی داده است. این اقدام با انتقاد احزاب مخالف رو‌به‌رو شده است. مقام‌های دولت ترکیه در چند روز اخیر گفته‌اند ممکن است مجازات اعدام را به نظام حقوقی و قضائی کشور بازگردانند.
اخراج سفرای کشورهای مرتبط با کودتا
تاکنون ۱۳هزار نفر در پی کودتای نافرجام ۱۵ جولای بازداشت شده‌اند؛ کودتایی که مقامات ترکیه «فتح‌الله گولن»، روحانی در تبعید ساکن پنسیلوانیای آمریکا را مسئول آن می‌دانند. ازهمین‌رو از فردای روز کودتا خواهان استرداد او از آمریکا شدند؛ اما واکنش منفی واشنگتن به این درخواست، وزیر خارجه ترکیه را بار دیگر بر آن داشت آمریکا را به بازنگری در روابط دوجانبه تهدید کند. «چاووش‌اوغلو»، وزیر خارجه ترکیه، گفت: اگر واشنگتن از تحویل‌دادن گولن خودداری کند، طبعا در روابط دو طرف تأثیر خواهد گذاشت و این روابط مورد بازنگری قرار می‌گیرد. او همچنین تأکید کرد آنکارا «سفرای خارجی‌ای که با کودتا مرتبط بوده‌اند» را از کشور اخراج می‌کند هرچند در سخنرانی تندوتیز خود به نام هیچ کشوری اشاره نکرد.
بازداشت روزنامه‌نگاران سرشناس
روز گذشته و در ادامه اقدامات اقتدارگرایانه اردوغان، دولت ترکیه برای ۴۲ روزنامه‌نگار این کشور حکم بازداشت صادر کرد. به گزارش روزنامه «حریت»، حکم بازداشت این روزنامه‌نگاران را «عرفان فیدان»، دادستان دفتر ضدترور استانبول، امضا کرده است. ان‌طور که خبرگزاری دولتی آناتولی گزارش داده است، صدور حکم بازداشت این ۴۲ روزنامه‌نگار در راستای تحقیقات درباره کودتای نافرجام علیه رجب طیب اردوغان صورت می‌گیرد.
در میان افرادی که حکم جلب آنها صادر شده، چندین روزنامه‌نگار سرشناس ترکیه هم دیده می‌شوند. یکی از این روزنامه‌نگاران، «نازلی ایلجک» است که سال ۲۰۱۳ به دلیل انتقاد از وزیران درگیر در رسوایی فساد از روزنامه طرفدار «دولت صبح» اخراج شد. دادستان گفته عملیات دستگیری روزنامه‌نگاران در جریان است، اما ایلجک در خانه خود یافته نشده و ممکن است برای تعطیلات از استانبول خارج شده باشد.
اگرچه از زمان تلاش برای کودتا چندین رسانه در ترکیه تعطیل شده‌اند، اما برای اولین‌بار است که برای روزنامه‌نگاران حکم جلب صادر می‌شود. در حالی رسانه‌ها و روزنامه‌نگاران در پی کودتای ۱۰ روز پیش هدف قرار گرفته‌اند که ادامه حیات سیاسی اردوغان به واسطه یکی از همین رسانه‌ها بود. در شب کودتا، کودتاگران رسانه‌های دولتی ترکیه را در اختیار گرفتند، اما اردوغان با ظاهرشدن در تلویزیون «سی‌ان‌ان ترک» با استفاده از یک برنامه اینترنتی به نام فیس‌تایم توانست هوادارانش را به خیابان‌ها بکشاند و از پیروزی کودتا جلوگیری کند.
جالب آنکه حدود دو سال پیش هواداران اردوغان به بهانه توهین شبکه سی‌ان‌ان ترک به رئیس‌جمهوری این کشور به دفتر این شبکه تلویزیونی حمله کرده بودند. این فقط یک نمونه از کاربرد نهادهای جامعه مدنی تحت حاکمیت قانون برای نجات مردی بود که خود بارها این نهادها را تهدید کرده بود. ترکیه در رده‌بندی آزادی مطبوعات که از سوی گزارشگران بدون مرز منتشر می‌شود، در رتبه ۱۵۱ در بین ۱۸۰ کشور جهان قرار دارد. ماه مارس گذشته، دولت ترکیه کنترل روزنامه «زمان»، از روزنامه‌های منتقد، را در دست گرفت و دادگاهی در استانبول تصمیم گرفت یک متولی دولتی برای این روزنامه تعیین کند. دو ماه پیش نیز، «اِرول اوندراوغلو»، روزنامه‌نگار و کارشناس ترکیه در سازمان گزارشگران بدون مرز، از آنجا که از یک روزنامه طرفدار کردها در ترکیه حمایت کرده بود، از سوی دستگاه قضائی این کشور متهم به «تبلیغات تروریستی» شد.
شکی نیست پاکسازی نیروهای مسلح در پی یک کودتای نظامی اجتناب‌ناپذیر است، اما این قاضیان، معلمان و روزنامه‌نگاران نبودند که علیه دولت منتخب برخاستند. سازمان عفو بین‌الملل به‌تازگی اعلام کرده مدارک موثقی در دست دارد که نشان می‌دهد بازداشت‌شدگان اخیر در ترکیه مورد ضرب‌وشتم قرار گرفته و شکنجه شده‌اند؛ اتهامی که مقام‌های ترک آن را به‌شدت تکذیب می‌کنند. اقدامات اخیر اردوغان و زیرپاگذاشتن حقوق بشر و حاکمیت قانون، صدای بسیاری از کشورهای غربی را درآورده و فاصله خود با عضویت در اتحادیه اروپا را بیش‌ازپیش کرده است.
منبع: شرق
کلمات کلیدی : کودتا
نظراتی كه به تعميق و گسترش بحث كمك كنند، پس از مدت كوتاهی در معرض ملاحظه و قضاوت ديگر بينندگان قرار مي گيرد. نظرات حاوی توهين، افترا، تهمت و نيش به ديگران منتشر نمی شود.
