کد مطلب: 369510
نگینی درخشان در آسمان سیستان و بلوچستان
تاریخ انتشار : سه شنبه ۱۵ تير ۱۳۹۵ ساعت ۱۳:۵۱
هوبره، پرنده نادری که در فهرست پرندگان نادر محیط زیست کشور قرار گرفته است و بارها و بارها در آسمان سیستان و بلوچستان همچون نگینی درخشیده است.
به گزارش ایسنا، هوبره که شباهت بسیار زیادی به میش مرغ دارد، پرنده‌ای مهاجر محسوب می‌شود که بومی ایران نیست، اما به عقیده یک متخصص پرنده‌شناسی، این گونه در کشورهای همسایه و در نزدیکی مرزهای ایران نیز حیات دارد.
هوبره از پرندگان بسیار زیبا و باشکوه کویرهاست، پرنده‌ای بیابانگرد که خجالتی و بسیار خوب با زندگی کویری خود را وفق داده و بسیار مقاوم است.
از لحاظ ترکیب و شکل ظاهری تا حدودی به بوقلمون شباهت دارد. این پرنده در جنوب و جنوب شرقی ایران در بیابان‌های اطراف بندرعباس، لار و شمال و جنوب سیستان و بلوچستان ساکن شده و هم‌چنین در مرکز ایران در صحرای ولدآباد و ابراهیم آباد در شرق تاکستان در جنوب قزوین هم دیده شده است.
این پرنده نادر و کمیاب در مناطق شنی، تپه ماهورها، ریگ‌زارها و نواحی مرکزی با بوته‌های پراکنده، علف‌های کوتاه و حاشیه گندم‌زارها به سر می‌برد و این گونه آشیانه خود را بر روی زمین می‌سازد.
هوبره بین ۷۵-۶۵ سانتی متر طول و حدود ۱.۵ کیلو تا سه کیلو وزن دارد و طول بال‌های آن به ۱۴۰ سانتیمتر می‌رسد که البته نرها حدود ۱۰ درصد از ماده‌ها بزرگتر هستند. هوبره نر دارای دمی نسبتا بلند و بال‌هایی باریک در هنگام پرواز است، دو رشته پرهای زینتی سیاه و سفید در حاشیه گردن دارند که سیاهی آنها در پشت گردن به خوبی مشخص است.
هوبره ماده نیز کوچکتر از نر است و زیر تنه، خاکستری پررنگ‌تری دارد، هم‌چنین انتهای شاهپرهای بال هوبره‌ها سیاه است.
چیزی که در خلقت این پرنده‌ای که شاید بارها و بارها در جای جای سرزمین سیستان و بلوچستان دیده‌ایم بیشتر از همه نمود پیدا کند سطح پشتی شاهپرهای ثانویه است که در فصل زمستان سفید می‌شود، پرواز این پرنده سنگین و آهسته است و در هنگام پرواز ابتدا به تندی راه می‌رود و بعد پرواز می‌کند و دمی نسبتا بلند دارد، هوبره پرنده‌ای تماشایی است که در هنگام پرواز پرهای زیبایش تلالؤیی از رنگ سفید و قهوه‌ای دارد، این پرنده چشمان زرد و درشت دارد و در هنگام قوز کردن، هماهنگی کامل با محل شن‌زار محیط خود پیدا می‌کند و در هنگام جفت‌گیری، نرها روش عجیبی در جذب ماده دارند.
آنها کورکورانه با گام‌های بلند راه می‌روند و پرهای طوق گردن و کاکل سرشان را به هوا بلند کرده و برای ماده نمایش می‌دهند، ماده این پرنده ۲ تا ۴ تخم روی زمین می‌گذارد، گونه آسیایی آن جزو پرنده‌های بی‌صدا (بسیار آرام) هستند، هوبره پرنده‌ای همه چیزخوار است و از بذرها، دانه‌ها و شاخه‌های نازک، برگ و گلگیاهان استفاده می‌کند.
البته جانورانی همچون ملخ، سوسک، کرم، عنکبوت، مورچه، مارمولک و حتی مار را نیز می‌خورد، اما اغلب خوراکش را برگ‌لگجی، کنار، خارشتر، دانه، میوه گیاهانAllium، گندم و جو و بعضی از دانه‌های روغنی که بیشتر در دسترس است ، تشکیل می‌دهد.
هوبره، به خوردن " شور" که علف خودروی وحشی مخصوص این مناطق است بسیار علاقه دارد. ندرتا آب می‌نوشد و بیشتر آب بدنش را از غذایی که می‌خورد بدست می‌آورد. روی زمین آشیانه می‌سازد و در هوای گرم تابستان و نیمروز در پناه بوته‌ای به اصطلاح جفت می‌کند و کمتر به چشم می‌آید، به همین جهت دیدن آن در چنان شرایطی بسیار مشکل است، ولی وقتی کمی باد می‌وزد چه صبح و چه عصر برای یافتن طعمه و نوشیدن آب حرکت می‌کند و در این وضع از فاصله دور کاملا دیده می‌شود.
زیستگاه این پرنده بیابان‌های خشک و نقاطی است که کمتر در دسترس شکارچیان بوده است، در عین حال شکار آن با تفنگ نیز مشکل است، زیرا از فاصله دور متوجه حضور انسان یا خودرو می‌شود و هنوز به تیررس نرسیده پرواز می‌کند. بعضی از مردم حتی در ایران اعتقاد دارند خوردن گوشت هوبره باعث افزایش بعضی توانمندی‌های جسمی می‌شود و مخصوصا سنگدان آن خاصیت دارویی دارد. هوبره در جدال با شاهین می‌تواند از خود دفاع کند و اگر پرنده شکاری با تجربه نباشد چه بسا که به جای هوبره ، پرنده شکاری از بین برود.
هوبره در جدال با شاهین وقتی شاهین از پشت نزدیک می‌شود ناگهان به سمت بالا تغییر ارتفاع داده و از مقعد خود خمیر رقیق چسبناکی را به سمت شاهین می‌افشاند که در صورت ریخته شدن بر روی بال‌های شاهین بلافاصله شاهین سقوط می‌کند و در حین سقوط آسیب می‌بیند (به این دلیل به آن پرنده بمب‌انداز هم می‌گویند).
این پرنده بی‌نظیر از گونه‌هایی است که به علت شکاری بی‌رویه در خطر انقراض قرار دارد و تخریب زیستگاه‌های آن نیز مزید بر علت است، و این پرنده را در زمره پرندگان قابل حمایت قرار داده است و به همین سبب مورد حمایت سازمان حفاظت از محیط زیست قرار گرفته است.
بیشتر زیستگاه‌های هوبره تحت نظارت حفاظت محیط زیست است
مدیر کل محیط زیست سیستان و بلوچستان در این باره گفت: هوبره پرنده‌ای است که شکار آن ممنوع است و در صورت شکار غیر مجاز متخلفان ضمن دستگیری به مقام قضایی معرفی می‌شوند.
سعید محمودی افزود: هوبره همانند دیگر گونه‌های جانوری و گیاهی در برنامه‌های حفاظت زیست محیطی قرار دارند و توسط محیط بانان و تیم‌های گارد حفاظت می‌شود.
وی افزود: هر ساله با شروع فصل سرما از اواخر مهرماه شاهد حضور این نوع پرنده در جای جای استان هستیم که زیست بوم‌های مختلفی را برای خود انتخاب می‌کنند.
وی ادامه داد: طی سرشماری انجام شده پاییزه امسال، حدود یک هزار قطعه پرنده هوبره از مناطق سرد سیبری به زیستگاه‌های مختلف استان از جمله شیله، دشت هامون، بزمان، چابهار و اطراف خاش کوچ کرده‌اند.
محمودی تاکید کرد: تمامی زیستگاه های هوبره در سیستان و بلوچستان تحت نظارت سازمان حفاظت محیط زیست قرار دارد و تیم های حفاظتی در صورت شکار غیر مجاز این پرنده با متخلفان بشدت برخورد می کنند.
وی افزود: هم‌چنین در مناطق آزادی که بعضا هوبره در آن جا حضور دارد همیاران زیست محیطی در حفاظت و نگهداری از این نوع گونه نادر کوشا هستند که با تلاش آنان شاهد کمترین میزان آسیب به مهمانان سیستان و بلوچستان بوده‌ایم.
مدیرکل حفاظت محیط زیست سیستان و بلوچستان تاکید کرد: متاسفانه برخی افراد بومی به سبب ناآگاهی و برخی از اعراب مقیم کشورهای حاشیه خلیج فارس با سفر به این استان اقدام به شکار این پرنده می‌کنند که بارها و بارها دستگیر و با آنان برخورد شده است.
وی افزود: هم‌چنین این افراد در مناطق زیستی هوبره اقدام به تله‌گذاری می‌کنند که با هوشیاری و نظارت دقیق ماموران محیط زیست تله جمع‌آوری می‌شود.
محمودی معتقد است: هوبره پرنده‌ای است که در کنار شرایط خاص محیط زیست استان، زیبایی دو چندانی را به اکوسیستم منطقه می‌بخشد و همگان باید در راه نگهداری از این گونه کوشا باشند.
وی افزود: هر ساله هوبره‌ها تا اواخر اسفندماه سیستان و بلوچستان را به عنوان اسکان موقت خود می‌پذیرند و با شروع فصل بهار شاهد خروج شش ماهه آنان از این سرزمین هستیم.
به امید روزی که زندگی هوبره در زیست بوم‌ها خالی از اضطراب و نگرانی باشد.
هوبره از پرندگان بسیار زیبا و باشکوه کویرهاست، پرنده‌ای بیابانگرد که خجالتی و بسیار خوب با زندگی کویری خود را وفق داده و بسیار مقاوم است.
از لحاظ ترکیب و شکل ظاهری تا حدودی به بوقلمون شباهت دارد. این پرنده در جنوب و جنوب شرقی ایران در بیابان‌های اطراف بندرعباس، لار و شمال و جنوب سیستان و بلوچستان ساکن شده و هم‌چنین در مرکز ایران در صحرای ولدآباد و ابراهیم آباد در شرق تاکستان در جنوب قزوین هم دیده شده است.
این پرنده نادر و کمیاب در مناطق شنی، تپه ماهورها، ریگ‌زارها و نواحی مرکزی با بوته‌های پراکنده، علف‌های کوتاه و حاشیه گندم‌زارها به سر می‌برد و این گونه آشیانه خود را بر روی زمین می‌سازد.
هوبره بین ۷۵-۶۵ سانتی متر طول و حدود ۱.۵ کیلو تا سه کیلو وزن دارد و طول بال‌های آن به ۱۴۰ سانتیمتر می‌رسد که البته نرها حدود ۱۰ درصد از ماده‌ها بزرگتر هستند. هوبره نر دارای دمی نسبتا بلند و بال‌هایی باریک در هنگام پرواز است، دو رشته پرهای زینتی سیاه و سفید در حاشیه گردن دارند که سیاهی آنها در پشت گردن به خوبی مشخص است.
هوبره ماده نیز کوچکتر از نر است و زیر تنه، خاکستری پررنگ‌تری دارد، هم‌چنین انتهای شاهپرهای بال هوبره‌ها سیاه است.
چیزی که در خلقت این پرنده‌ای که شاید بارها و بارها در جای جای سرزمین سیستان و بلوچستان دیده‌ایم بیشتر از همه نمود پیدا کند سطح پشتی شاهپرهای ثانویه است که در فصل زمستان سفید می‌شود، پرواز این پرنده سنگین و آهسته است و در هنگام پرواز ابتدا به تندی راه می‌رود و بعد پرواز می‌کند و دمی نسبتا بلند دارد، هوبره پرنده‌ای تماشایی است که در هنگام پرواز پرهای زیبایش تلالؤیی از رنگ سفید و قهوه‌ای دارد، این پرنده چشمان زرد و درشت دارد و در هنگام قوز کردن، هماهنگی کامل با محل شن‌زار محیط خود پیدا می‌کند و در هنگام جفت‌گیری، نرها روش عجیبی در جذب ماده دارند.
آنها کورکورانه با گام‌های بلند راه می‌روند و پرهای طوق گردن و کاکل سرشان را به هوا بلند کرده و برای ماده نمایش می‌دهند، ماده این پرنده ۲ تا ۴ تخم روی زمین می‌گذارد، گونه آسیایی آن جزو پرنده‌های بی‌صدا (بسیار آرام) هستند، هوبره پرنده‌ای همه چیزخوار است و از بذرها، دانه‌ها و شاخه‌های نازک، برگ و گلگیاهان استفاده می‌کند.
البته جانورانی همچون ملخ، سوسک، کرم، عنکبوت، مورچه، مارمولک و حتی مار را نیز می‌خورد، اما اغلب خوراکش را برگ‌لگجی، کنار، خارشتر، دانه، میوه گیاهانAllium، گندم و جو و بعضی از دانه‌های روغنی که بیشتر در دسترس است ، تشکیل می‌دهد.
هوبره، به خوردن " شور" که علف خودروی وحشی مخصوص این مناطق است بسیار علاقه دارد. ندرتا آب می‌نوشد و بیشتر آب بدنش را از غذایی که می‌خورد بدست می‌آورد. روی زمین آشیانه می‌سازد و در هوای گرم تابستان و نیمروز در پناه بوته‌ای به اصطلاح جفت می‌کند و کمتر به چشم می‌آید، به همین جهت دیدن آن در چنان شرایطی بسیار مشکل است، ولی وقتی کمی باد می‌وزد چه صبح و چه عصر برای یافتن طعمه و نوشیدن آب حرکت می‌کند و در این وضع از فاصله دور کاملا دیده می‌شود.
زیستگاه این پرنده بیابان‌های خشک و نقاطی است که کمتر در دسترس شکارچیان بوده است، در عین حال شکار آن با تفنگ نیز مشکل است، زیرا از فاصله دور متوجه حضور انسان یا خودرو می‌شود و هنوز به تیررس نرسیده پرواز می‌کند. بعضی از مردم حتی در ایران اعتقاد دارند خوردن گوشت هوبره باعث افزایش بعضی توانمندی‌های جسمی می‌شود و مخصوصا سنگدان آن خاصیت دارویی دارد. هوبره در جدال با شاهین می‌تواند از خود دفاع کند و اگر پرنده شکاری با تجربه نباشد چه بسا که به جای هوبره ، پرنده شکاری از بین برود.
هوبره در جدال با شاهین وقتی شاهین از پشت نزدیک می‌شود ناگهان به سمت بالا تغییر ارتفاع داده و از مقعد خود خمیر رقیق چسبناکی را به سمت شاهین می‌افشاند که در صورت ریخته شدن بر روی بال‌های شاهین بلافاصله شاهین سقوط می‌کند و در حین سقوط آسیب می‌بیند (به این دلیل به آن پرنده بمب‌انداز هم می‌گویند).
این پرنده بی‌نظیر از گونه‌هایی است که به علت شکاری بی‌رویه در خطر انقراض قرار دارد و تخریب زیستگاه‌های آن نیز مزید بر علت است، و این پرنده را در زمره پرندگان قابل حمایت قرار داده است و به همین سبب مورد حمایت سازمان حفاظت از محیط زیست قرار گرفته است.
بیشتر زیستگاه‌های هوبره تحت نظارت حفاظت محیط زیست است
مدیر کل محیط زیست سیستان و بلوچستان در این باره گفت: هوبره پرنده‌ای است که شکار آن ممنوع است و در صورت شکار غیر مجاز متخلفان ضمن دستگیری به مقام قضایی معرفی می‌شوند.
سعید محمودی افزود: هوبره همانند دیگر گونه‌های جانوری و گیاهی در برنامه‌های حفاظت زیست محیطی قرار دارند و توسط محیط بانان و تیم‌های گارد حفاظت می‌شود.
وی افزود: هر ساله با شروع فصل سرما از اواخر مهرماه شاهد حضور این نوع پرنده در جای جای استان هستیم که زیست بوم‌های مختلفی را برای خود انتخاب می‌کنند.
وی ادامه داد: طی سرشماری انجام شده پاییزه امسال، حدود یک هزار قطعه پرنده هوبره از مناطق سرد سیبری به زیستگاه‌های مختلف استان از جمله شیله، دشت هامون، بزمان، چابهار و اطراف خاش کوچ کرده‌اند.
محمودی تاکید کرد: تمامی زیستگاه های هوبره در سیستان و بلوچستان تحت نظارت سازمان حفاظت محیط زیست قرار دارد و تیم های حفاظتی در صورت شکار غیر مجاز این پرنده با متخلفان بشدت برخورد می کنند.
وی افزود: هم‌چنین در مناطق آزادی که بعضا هوبره در آن جا حضور دارد همیاران زیست محیطی در حفاظت و نگهداری از این نوع گونه نادر کوشا هستند که با تلاش آنان شاهد کمترین میزان آسیب به مهمانان سیستان و بلوچستان بوده‌ایم.
مدیرکل حفاظت محیط زیست سیستان و بلوچستان تاکید کرد: متاسفانه برخی افراد بومی به سبب ناآگاهی و برخی از اعراب مقیم کشورهای حاشیه خلیج فارس با سفر به این استان اقدام به شکار این پرنده می‌کنند که بارها و بارها دستگیر و با آنان برخورد شده است.
وی افزود: هم‌چنین این افراد در مناطق زیستی هوبره اقدام به تله‌گذاری می‌کنند که با هوشیاری و نظارت دقیق ماموران محیط زیست تله جمع‌آوری می‌شود.
محمودی معتقد است: هوبره پرنده‌ای است که در کنار شرایط خاص محیط زیست استان، زیبایی دو چندانی را به اکوسیستم منطقه می‌بخشد و همگان باید در راه نگهداری از این گونه کوشا باشند.
وی افزود: هر ساله هوبره‌ها تا اواخر اسفندماه سیستان و بلوچستان را به عنوان اسکان موقت خود می‌پذیرند و با شروع فصل بهار شاهد خروج شش ماهه آنان از این سرزمین هستیم.
به امید روزی که زندگی هوبره در زیست بوم‌ها خالی از اضطراب و نگرانی باشد.
کلمات کلیدی : هوبره، سیستان و بلوچستان، پرنده
نظراتی كه به تعميق و گسترش بحث كمك كنند، پس از مدت كوتاهی در معرض ملاحظه و قضاوت ديگر بينندگان قرار مي گيرد. نظرات حاوی توهين، افترا، تهمت و نيش به ديگران منتشر نمی شود.
