اشاره: وقتی رفته بود شبکه خبر، از او که پرسیده بودند چرا همیشه در سایهای؟! جواب داده بود: اینجور راحتترم! سادگی دفتر کارش آدم را میگیرد. ساختمانی قدیمی با حدود 30 سال قدمت با دکوری خیلی خیلی معمولی و تصاویری از مختارنامه، امام خمینی(ره) و نقاشیخطی که فرجالله سلحشور هدیه داده است. با عصا وارد شد و به زحمت! سلام راننده آژانس را که رساندیم؛ خندید! هنوز میتوانی تهلهجه خراسانی را در کلامش حس کنی. پرینت برخی بیانصافیهای همکاران رسانهای را گذاشتیم جلویش و پرسیدیم نمیخواهید پاسخ دهید و رفع اتهام کنید. خندید و گفت: «نگهدارنده دیگریست.» با این همه نتوانست جلوی گریهاش را بگیرد وقتی از حسین(ع) سخن به میان آمد. فعالیت در فضای هنری هنوز آنقدر فراموشکارش نکرده که نام پزشکان معالجش را به قصد تشکر در مصاحبه به میان نیاورد؛ دکتر عبدی و دکتر جاویدی. آنچه در ادامه میآید حاصل گپ و گفت دو ساعته با مردی است که ابا دارد از افتادن نامش بر سر زبانها؛ مردی که حساب خود را با دیگری تعریف کرده و خیلی سعی میکند حال و هوای آخرین سفر مکهاش را درون خود زنده نگه دارد. محمود فلاح بعد از 66 سال هنوز نان دلش را میخورد.
نسیم: خدمتتان عرض سلام و ادب داریم. ماه رمضان را نیز خدمت شما تبریک عرض میکنیم. در مقدمه کمی از خودتان بگویید تا نوبت به سوالهای ما برسد.
محمود فلاح: بنده هم ماه رمضان را تبریک عرض میکنم واز شما و مخاطبانتان التماس دعا دارم. من، محمود فلاح، متولد سال 1324 در شهرستان سبزوارِ استان خراسان رضوی هستم. تحصیلاتم مهندسی برق و الکترونیک است و از سال 1347 وارد سازمان رادیو تلویزیون ملی ایران (صدا و سیمای فعلی) و در امور مهندسی مشغول به کار شدم. چند ماه قبل از پیروزی انقلاب در کمیته استقبال از حضرت امام هم عضویت داشتم. آن زمان مدیر واحد رپورتاژ تلویزیون بودم. در مراسم استقبال از حضرت امام در روز 12 بهمن هم تعدادی واحد سیار تلویزیونی را برای پوشش تصویری مراسم استقبال، با مسئولیت خودم از سازمان خارج کردم. بعد از آن هم در مدرسه علوی و مدرسه رفاه در خدمت حضرت امام بودیم و با همکاری دو نفر از دوستان، کانال انقلاب را راهاندازی کردیم. تا سال 72 در سمتهای مختلفی در سازمان صدا و سیما فعالیت میکردم و در سال 72 نیز بازنشسته شدم.
نسیم: یعنی با 25 سال خدمت بازنشسته شدید؟
فلاح: بله، مدت خدمت در صدا و سیما 25 سال است. اول مهر سال 72 بود که بازنشسته شدم.
نسیم: بعد از آن در بخش خصوصی شروع به فعالیت کردید؟
فلاح: نه! بعد از آن آقای لاریجانی ریاست سازمان را به عهده گرفتند، ایشان و آقای پورنجاتی که آن زمان معاون سیما بودند، از من خواستند چند سالی در سمت مدیرکل تولید در سازمان باقی بمانم. بنده هم پذیرفتم و تا خرداد سال 75 در همان سمت باقی ماندم و در نهایت در خرداد 75 با قول این که همکاری با سازمان را دراولویت قرار دهم و با کسب تکلیف از مسئولین وقت رسما از سازمان خارج شدم.
نسیم: سریال امام علی(ع) در زمانی که شما در سازمان بودید، ساخته شد؟
فلاح: بله! بنده آن زمان مدیرکل تولید سازمان و به طور کامل در جریان تولید امام علی(ع) بودم.
نسیم: آقای میرباقری را از همان زمان میشناختید؟
فلاح: سابقه آشنایی من و داوود به قبل از مجموعه امام علی(ع) میرسد. در سالهای ابتدایی دهه60 با ایشان آشنا شدم.
نسیم: ادامه صحبتهایتان را بفرمایید.
فلاح: بعد از بیرون آمدن از سازمان، در همان سال 75 سریال 15 قسمتی "قبیله عشق" را با آقای علی شاه حاتمی کار کردم. چند کار تله فیلم هم انجام دادیم. بعد از آن هم با آقای امرالله احمدجو سریال "تفنگ سرپر" را در میمه اصفهان کار کردیم که تولید آن دو سال طول کشید. "خوش رکاب"، "خوش غیرت" و "موسم فصل زرد" هم بعد از تفنگ سرپر از مهمترین کارهایی بود که تهیهکنندگی آنها را بر عهده داشتم تا اینکه در خرداد 81 سیمافیلم به نمایندگی از سازمان صدا و سیما و معاونت سیما، ساخت سریال "توابین" را پیشنهاد کرد و من هم پذیرفتم. البته سازمان برای کارگردانی "توابین" فرد دیگری را در نظر داشت که الان متاسفانه در قید حیات نیستند.
نسیم: می شود نام ایشان را ذکر کنید؟
فلاح: چون هیچ جا نامی از ایشان نبردهام، اجازه بدهید اینجا هم چیزی نگویم.
نسیم: چه سالی بود؟
فلاح: سال 78 یا 79 بود. به سیمافیلم گفتم برای انتخاب کارگردان باید تامل بیشتری کنیم. آنها هم پذیرفتند. با توجه به شناخت طولانی و صمیمیتی که بین من و آقای میرباقری بود با ایشان مشورت کردم و نظرش را در خصوص کارگردانی که سازمان پیشنهاد داده بود جویا شدم.
نسیم: واکنش آقای میرباقری چه بود؟
نسیم: داوود به شدت ایشان را تایید کرد و بر تواناییاش صحه گذاشت است و پیشنهاد کرد که حتما از ایشان استفاده کنم. در نهایت در سلسله نشستهای بعدی که با آقای میرباقری داشتم، به او گفتم که می خواهم او را به عنوان کارگردان توابین پیشنهاد کنم. داوود نظرش این بود که اگر سازمان می خواهد کار را به او بسپرد بهتر است سلمان فارسی را کار کنیم. چون فیلمنامه "سلمان فارسی" نوشته و آماده بود. من پیشنهاد ساخت سلمان به کارگردانی میرباقری را با سازمان مطرح کردم. آقای لاریجانی، ریاست وقت سازمان عنوان کرد چون "سلمان فارسی" به مراتب سنگینتر از "توابین" است بنا دارند ابتدا "توابین" را کار کنند و بعد به سراغ سلمان بروند.
نسیم: آقای میرباقری پذیرفتند؟
فلاح: در ابتدا از پذیرفتن کار اکراه داشتند.
نسیم: چرا؟
فلاح : از سازمان رضایت نداشتند. این عدم رضایت هم از زمان تولید مجموعه امام علی(ع) به وجود آمده بود. ایشان از نوع پایان آن مجموعه راضی نبودند.
نسیم: صدا و سیما اعمال نظر کرده بود؟
فلاح: نه! برخورد و اعمال نظری نبود. تولید امام علی خیلی طول کشید. سازمان هم چون بنا داشت پخش امام علی را زودتر شروع کند، خیلی تاکید داشت که مراحل فنی کار هم زودتر به اتمام برسد اما در مقابل آقای میرباقری اصرار داشت که برای بهبود کیفیت کار بهتر است کمی زمان بیشتری صرف شود.
نسیم: و این باعث برخی سوء تفاهمها شده بود.
فلاح: بله! سازمان اصرار داشت که امام علی(ع) زودتر تمام شود. داوود 25 تا 50 میلیون تومان بودجه اضافه و دو ماه مهلت برای نهایی شدن درخواست کرده بود که این اتفاق نیفتاد. در نشستهای بعدی که با آقای لاریجانی داشتیم، ایشان اظهار کرد واقعا عمدی در کار نبوده است و اصرار سازمان صرفا برای پخش زودتر سریال و تاثیرگذاری خاص آن بوده والا50 میلیون تومان برای سازمان رقمی نیست. در نهایت آقای میرباقری پذیرفت که کارگردانی کار را به عهده بگیرد. آقای لاریجانی هم قول مساعد داد که چه در سازمان حضور داشته باشد و چه نداشته باشد، مجموعه سلمان فارسی بعد از توابین در برنامه سازمان قرار بگیرد.
نسیم: و بعد سراغ مراحل تولید رفتید.
فلاح: نه! فیلمنامه توابین را فرد دیگری نوشته بود. آقای میرباقری در همان ابتدا اظهار کرد که من خودم فیلمنامه را مینویسم و از ما درخواست کرد که به او اجازه بدهیم فیلمنامه "توابین" را نخواند. میگفت چون فیلمنامه را فرد دیگری نوشته است درست نیست که در آن دست ببرم. سازمان خیلی اصرار داشت که داوود فیلنامه را بخواند اما آقای میرباقری نپذیرفت.
نسیم: برای اینکه ذهنیت ایجاد نشود؟
فلاح: بله! خواندن فیلنامهای که فرد دیگری آن را نوشته است، ذهنیت ایجاد میکند و وقتی شما بخواهی فیلنامه دیگری در همان موضوع بنویسی ناخواسته تاثیر میگذارد. داوود فیلمنامه را هیچ وقت نخواند. سازمان هم پذیرفت که مجددا تحقیق و نگارش توسط خود آقای میرباقری انجام شود.
نسیم: این صحبتها مربوط به چه زمانی است؟
فلاح: همه این وقایع در خرداد 81 اتفاق افتاد . بعد از آن هم برای هم مشخص کردن خط اصلی کار چند جلسه با هم داشتیم. میرباقری میگفت کار سختی در پیش داریم و مسیر، مسیر بسیار سختی است. اعتقاد داشت دیگر نباید امام علی بسازد، بلکه کیفیت کارش باید بالاتر از امام علی باشد.
نسیم: از ابتدا برای جزئیات سریال با صدا و سیما توافق داشتید؟
فلاح: سازمان گفته بود با 13 قسمت شروع کنید ولی داوود با اطلاعاتی که داشت من را مجاب کرد که این کار در 13 قسمت نمیگنجد. من هم همزمان این مسائل را به سازمان منتقل میکردم که حجم کار در حال افزایش است.
نسیم: صدا و سیما مخالف نبود؟
فلاح: نه! سازمان از همان ابتدا هماهنگ بود و مخالفتی نداشت. میگفتند وارد مرحله تحقیق نگارش بشوید تا ببینیم چه می شود. سازمان میگفت اگر 18 یا 20 قسمت هم شود اشکالی ندارد. برای مرتبه دوم اطلاع دادم که باز هم حجم قصه در حال افزایش است و پذیرفتند که تا 30 و در نهایت 32 قسمت هم اشکالی ندارد اما خب همان طور که مطلع هستید تا 40 قسمت طول کشید.
نسیم: در مرحله تحقیق و نگارش بود که تصمیم گرفته شد قصه اصلی از قیام "توابین" به داستان مختار تغییر داده شود؟
فلاح: از همان ابتدا توابین بخشی از قصه مختارنامه بود. بعد از هماهنگیها، پیش قراردادی با سازمان تنظیم کردیم و وارد مرحله تحقیق و نگارش شدیم. این مرحله چند ماه طول کشید. با برخی مراجع و علما و فضلای حوزه هم مشورت کردیم.
نسیم: به طور مشخص با چه کسانی مشورت کردید؟
فلاح: با مرحوم علامه عسکری، آیت الله جوادی آملی، آیت الله مکارم شیرازی و برخی کارشناسان مرکز پژوهشهای اسلامی صدا و سیما در قم مشورت کردیم. تقریبا همه به جز مرحوم دکتر شهیدی موافق پرداختن به این موضوع بودند. جلسات متعددی با حضور آقای میرباقری، بنده و معاون فرهنگی سیمافیلم با علما و کارشناسان داشتیم. آرشیو و نظرات همه موجود است. علما توصیه می کردند که باید با احتیاط جلو رفت، چرا که مختار هم مخالف دارد و هم موافق. چون کسانی بودند که معتقد بودند مختار اذن این کار را نداشته است.
نسیم: در این جلسات، به خصوص جلساتی که با مراجع داشتید، درباره به تصویر کشیدن حضرت عباس(ع) هم بحثی شد؟
فلاح: نه! آن موقع با آقایان وارد جزئیات فیلنامه نشدیم و فقط در مورد مختار، نوع پرداختن به او و شخصیتش صحبت شد.
نسیم: نام آقای رسول جعفریان هم به عنوان مشاور مذهبی در تیتراژ آمده است.
فلاح: بله! ایشان را آقای لاریجانی به مجموعه معرفی کردند و در بخش تحقیق و نگارش کمک شایانی به آقای میرباقری کرد. فیلمنامه را خواندند و با نظرات کارشناسی خود، به خصوص در مسائل تاریخی و شخصیتهای مجموعه راهنماییهای بسیار مفیدی کردند.
نسیم: از همان ابتدا هم قرار بود به طور مستقیم به وقایع عاشورا و کربلا پرداخته شود؟
فلاح: نه، اگر یادتان باشد قرار بود مجموعه امام حسین(ع) تولید شود و حتی مراحل پیش تولید را نیز طی کرد اما بنا به دلایلی متوقف شد. با توجه به این مسأله آقای ضرغامی پیشنهاد داد که بخشهای مربوط به کربلا نیز به مختارنامه اضافه شود.
نسیم: این بخشها بعدا فیلمبرداری شد؟
فلاح: نه! بعد از تمام شدن نگارش فیلمنامه مختارنامه به آن اضافه شد.
نسیم: فیلمبرداری مختارنامه چقدر طول کشید؟
فلاح: کار از سال 83 شروع شد و در تیر 88 به پایان رسید. البته فیلمبرداری چند بخش کوچک هم در مرداد 88 انجام شد. هر قسمت تقریبا 60 دقیقه بود. حدود 400 تا 500 دقیقه هم بیشتر از این داشتیم.
نسیم: یعنی تقریبا 6 تا 7 قسمت دیگر هم داشتید؟
فلاح: بله! با تشخیص خود کارگردان اینها کنار گذاشته شد.
نسیم: مختارنامه چند لوکیشن داشت؟
فلاح: از کاشان شروع کردیم. حدود سه ماه کاشان بودیم. شروع از کاشان برای محک زدن اعضای تیم بود و اینکه اگر بعضی اعضای تیم تشخیص دادند در این شرایط نمیتوانند کار کنند، خودشان از مجموعه جدا شوند.
نسیم: کسی هم از گروه جدا شد؟
فلاح: به جز دو مدیر تولید که برای تهیهکنندگی کار دیگری از مجموعه کنار رفتند، بقیه تا آخر باقی ماندند.
نسیم: این دو مدیر تولید به خواست خودشان از مجموعه کنار کشیدند؟
فلاح: بله! یکی آقای بهروزخوشرزم بود که تهیهکنندگی یک سریال را بر عهده گرفت. ایشان قبل از مختارنامه هم تهیهکننده بود. دیگری هم آقای محمود غلامی بود که ایشان هم از مجموعه کنار کشید و کار تهیهکنندگی مجموعه دیگری را عهدهدار شد. بعد از ایشان هم مرحوم آشتیانی تا انتها مدیریت تولید را بر عهده گرفت.
نسیم: کدام قسمتها در کاشان فیلمبرداری شده است؟
فلاح: قسمتهای مختلفی بود. کاروان کربلا و بخشی از قصه حضرت مسلم در کویر فیلمبرداری شد. بعد از کاشان آمدیم تهران و کار را در احمدآباد مستوفی از خانه مختار ادامه دادیم. در شوشتر، خرمشهر و آبادان صحنههایی را فیلمبرداری کردیم. جنگها و تاخت و تازهایی را که در مناطق نخلستانی و نهرها دیدید، در این مناطق گرفتیم. محل زندگی مختار و عمره (لفقاء) را در ورامین و محل زندگی مادر مختار(طائف) را هم درتاکستان قزوین گرفتیم. صحنههای مربوط به جنگهای کویری را هم در شاهرود گرفتیم.
نسیم: نبرد حروراء و صحنههای مربوط به حضرت ابوالفضل(ع) کجا تصویربرداری شد؟
فلاح: حروراء در کویر شاهرود فیلمبرداری شد. صحنههای مربوط به حضرت ابوالفضل(ع) هم اطراف شاهرود بود. محلی بود که حدود 100 کیلومتر با شهر فاصله داشت. به سختی این صحنهها را گرفتیم. در فیلمبرداری این سکانس 16 تا 17 دقیقهای حال هیچ کدام از اعضای گروه عادی نبود.
نسیم: فشار کار زیاد نبود؟
فلاح: خب فشار زیاد بود. سال 85 در محل کار سکته مغزی کردم و اواخر 87 هم به علت فشاری که به قلبم وارد شد، عمل قلب باز کردم.
نسیم: ناراحت نیستید؟
فلاح: نه! خدا را شکر میکنم. لطفی که خدا برای ساخت این مجموعه کرد، بزرگترین سعادتی بود که نصیبم شد.
نسیم: قبل از مختارنامه هم با عصا راه میرفتید؟
فلاح: نه! اتفاقا فیلمهای پشت صحنه در کاشان هست که بدون عصا هستم.
نسیم: خودتان بین کارهای مذهبی و تاریخی و نمونههای مشابه مثل امام علی، یوسف پیامبر، مسافر ری، معصومیت از دست رفته و ولایت عشق بدون در نظر گرفتن این که چه کسی کارگردانی کار را به عهده داشته است، مختارنامه را چگونه ارزیابی میکنید؟
فلاح: این مجموعهها خیلی با هم اختلاف زمانی دارند. فکر میکنم مختارنامه بهترین کار داوود بوده است. اگر الان به ما بگویند مختارنامه را با داوود شروع کنید، قطعا کار متفاوتی خواهیم ساخت. با امکانات و تجهیزاتی که الان به بازار آمده است، قطعا کار متفاوتی از آب در خواهد آمد. اگر ما زیر بار دوربین 35 میلیمتری و سنگینیکارهای دکور و جلوههای ویژه رفتیم، به این خاطر بود که آن زمان امکانات فعلی در اختیار نبود.
نسیم: یعنی اینکه محدودیت امکانات باعث شد که به جای فیلمبرداری HD، دوربین 35 را انتخاب کنید؟
فلاح: بله! سال 83 که ما کلید زدیم فقط دوربین موسوم به RED آمده بود که فقط اسمش دیجیتالی بود. ضمن اینکه ما پیشنهاد کننده 35 میلیمتری نبودیم. سازمان پیشنهاد داد که با دوربین 35 کار را انجام دهیم.
نسیم: مختارنامه زد و خوردها و برخوردهای زیادی داشت. اتفاق خاصی در طول فیلمبرداری نیفتاد؟
فلاح: چند روز پیش که برای دادگاه زمین دکور در جاده احمدآباد به اسلامشهر میرفتم دیدم آن مسیر به بزرگراه تبدیل شده است. قبلا جاده باریک و دوطرفهای بود که چند سال در آن رفت و آمد داشتیم. در طول چند سالی که رفت و آمد داشتیم، خون از دماغ کسی نیامد. هم من و هم داوود به این یقین رسیده بودیم که نیروی دیگری ما را بیمه کرده است. باورتان نمیشود در آن جنگها، آموزشها، کویر و سرما اصلا ضایعه انسانی نداشتیم. موارد جزئی و کوتاه مدت وجود داشت ولی حوادث بلند مدت که موجب ضایعه انسانی شود با لطف خدا و ائمه اتفاق نیفتاد. وقتی آدمها با دل کار کنند، مردم هم با دل می پذیرند. جدای از این مساله، همزمان با مرحله تحقیق و نگارش، یکی از فعالیتهای ما تربیت بدلکار و آموزش کارهای رزمی و سوارکاری به هنرمندان بود . بدلکاران خوبی تربیت کردیم. در مختارنامه سازندگی کردیم. این آدمها چنان تجربهای کسب کردند که به محض آنکه کار مختارنامه تمام شد، از کشورهایی نظیر سوریه و مراکش برای فعالیت در مجموعههای تلویزیونی و سینمایی دعوت به کار شدند.
نسیم: یعنی الان کشورهای دیگر از عوامل مختارنامه برای ساخت آثار سینمایی و تلویزیونی استفاده میکنند؟
فلاح: بله! همین الان در مراکش تعدادی از عوامل در حال کار هستند. قطعا وقتی کاری در ایران باشد، الویت با این است که برگردند و همین الان کار کنند. آقای عبدالله اسکندری در مراکش بود و الان با تیمشان که اکثرا بچههای مختار محسوب میشوند، در سوریه هستند. طراح دکور و لباس هم در سوریه و مراکش بودند. اصلا چند مرتبه از کشورهای منطقه و عربی سرصحنه مختارنامه آمدند و کار را در حین تولید دیدند. اجازه بدهید در همین بخش به نکته دیگری هم اشاره کنم که به نظرم نفع سازمان در آن است و امیدوارم مسئولان در این وضعیت تصمیم درستی بگیرند. صدا و سیما اگر با عوامل یک گروه برای کاری قرارداد می بندد، همه چیز را به خود منحصر نکند. درست است که در کشور مسئله کپی رایت نداریم اما باید ضوابطی باشد که در تولید محصولات جانبی حقوقی برای عوامل قائل باشند. اگر موسیقی فیلم روی سیدی و دیویدی منتشر میشود، آهنگساز هم باید حقوقی داشته باشد. اگر قرار است بازی رایانهای از یک اثر تولید شود، سهمی هم به کارگردان و نویسنده و بازیگر اختصاص یابد. درست است که قرارداد اثر با صدا و سیما بسته شده است اما این به آن معنا نیست که عوامل گروه حقوقی نداشته باشند. خدا گواه است که این حرف من در حمایت از صدا و سیما است. چرا که اگر این مسائل رعایت نشود و رضایت این عوامل جلب نشود، سازمان این مهرهها را از دست میدهد. کدام فیلمبردار جهانی می تواند کار آقای عظیم جوانروح را بکند. به یکی از کارگردانهای نسبتا مطرح که سابقا اثر خوبی را هم برای سازمان ساخته پیشنهاد همکاری دادم. گفت چرا باید با صدا و سیما کار کنم، وقتی سازمان اثر من را در چند شبکه خارجی و داخلی پخش میکند ولی هیچ حقوقی به من تعلق نمیگیرد. شما حساب کنید آثار فاخر صدا و سیما چند ساعت از آنتن شبکههای مختلف را پر میکند. اگر این آثار نبود، قطعا سازمان باید به گونه دیگری این ساعتها را پر میکرد که حتما برایش هزینه داشت. یک تلهفیلم 90 دقیقهای برای پر کردن آنتن ملی هزینه دارد. حالا حساب کنید این آثار چقدر از آنتن تلویزیون را پر میکند. اگر رضایت این عوامل تامین نشود، دیگر برای سازمان کار نمیکنند و صدا و سیما اینها را از دست میدهد. من معروفم به اینکه همیشه حامی سازمان بودهام. صدا و سیما خانه من بوده و هنوز هم هست. از سال 47 در این سازمان بودهام و والله در این مورد هم نفع سازمان را در جلب رضایت این عوامل میبینم که اگر این اتفاق نیفتد، میروند و خارج از کشور کار میکنند و چیزی عاید سازمان نمیشود. مثلا فکر میکنید تا الان به من پیشنهادی از خارج از کشور نشده است؟!
نسیم: واقعا به شما هم پیشنهاد شده است؟
فلاح: بله!
نسیم: از کدام کشورها؟
فلاح: از سوریه برای تولید مجموعه عمار یاسر پینشهاد شد. قطر هم پیشنهاد کرد که بروم و یک اثر اسلامی بسازم. تامین سرمایهاش را هم به طور کامل بر عهده میگرفتند. حتی پیشنهاد اثر را هم به خودم واگذار کردند. از کانادا هم پیشنهاد دادند که به تهیه کنندگی من و کارگردانی مارک فوستر در ایران فیلم مولانا را بسازیم.
نسیم: شما این پیشنهادها را قبول میکنید؟
فلاح: من گفتهام برای اعتقاداتم کار میکنم. ممکن است با قطر یک فیلم سینمایی کار کنیم. فیلمنامه ورود اسلام به اروپا را که آقای حسن فتحی به نام "شب های آندلس" نوشته، پیشنهاد دادهام.
نسیم: کدام سکانس در 40 قسمت مختارنامه بیشتر شما را تحت تاثیر قرار داده است؟
فلاح: به نظرم سکانس آخر مختارنامه و شهادت مختار خیلی تاثیرگذاربود. زیباترین پایانی بود که میشد برای این مجموعه تصور کرد.
نسیم: فیلمبرداری 20 دقیقه پایانی قسمت آخر، از بیرون آمدن مختار تا شهادتش در محراب مسجد کوفه، چقدر طول کشید؟
فلاح: تایم دقیقش در گزارشهای منشی صحنه هست ولی به نظرم نباید کمتر از 20 روز باشد.
نسیم: آقای فلاح! شما بعد از پایان پخش مختارنامه سکوت کردهاید. بعضا انتقادات غیرمنصفانهای هم میکنند و این سکوت شما زبان برخی را تیزتر میکند. نمیخواهید سکوت را بشکنید؟
فلاح: میفهمم چه میگویید اما مگر تاثیری هم دارد؟! بگذارید بگویند. ضرر کوتاه مدت شاید داشته باشد که البته به گمان من ندارد اما مطمئن باشید به هیچ وجه ضرر بلندمدت ندارد. بگذارید مردم و مسئولین قضاوت کنند. میخواهند از چه موضوعی شروع کنند؟! اگر بحث مالی است که این دفتر اجارهای من است با این وضعی که میبینید؛ یک دفتر اجارهای کلنگی؛ چهارده سال است اینجا مستاجرم. فروردینماه بود که کل مدارک مالی را با اسناد و مدارک تحویل صدا و سیما دادم. وای بر من و خانواده من و نسل بعد از من، اگر بخواهم از کار امام حسین(ع) به جز دست مزدی که سازمان تعیین کرده است برای خودم یک ریال بیشتر بردارم. تمام صورت حسابهای مالی را به سازمان اعلام کردهام و قراردادهایم را هم دادهام. دفتری که سریال را در آن تدوین میکردند، اجارهای بود، مالکش حکم تخلیه گرفت و ما هم تخلیه کردیم. خودتان میبینید، جا پیدا نکردیم و اسباب و اثاثیه را اینجا ریختهایم، الان میبینید که چه وضعی داریم. من شخصا از آقای ضرغامی خواهش کردم که اگر می خواهند این سر و صداها بخوابد، مسائل مالی را اعلام کند و ایشان هم گفتهاند که خودشان اعلام خواهند.
نسیم: آقای فلاح برنامه بعدیتان چیست؟
فلاح: آقای ضرغامی در صحبتهای اخیرشان گفتهاند که در صدد هستند کار سلمان را کلید بزنند. البته تا تصمیم قطعی گرفته شود، زمان میبرد. فعلا پروژه سنگینی ندارم. آقای دارابی، معاون سیما هم گفتهاند که چند تلهفیلم 90 دقیقهای از دل مختارنامه بیرون بکشیم که احتمالا بعدازظهر تاسوعا و عاشورای امسال پخش شود. میشود قصه مسلم و زهیر را هم به طور مستقل از دل مجموعه بیرون آورد. یک فیلم سینمایی هم به کارگردانی آقای جمال شورجه است که تهیهکنندگیاش را من بر عهده خواهم گرفت.
نسیم: به عنوان آخرین سوال وضعیت شهرک سینمایی مختارنامه در احمدآباد مستوفی به کجا رسیده است؟
فلاح: بعد از اتمام زمان اجاره (که تا خرداد 90 بود) به مالکان زمین پیشنهاد تمدید اجاره را دادم ولی نپذیرفتند و چون دکور و وسایل بسیاری آنجاست، شکایت کردند. هنوز حکم دادگاه اعلام نشده است. قرار است تا آخر شهریور اجاره زمین تمدید شود تا سازمان تصمیم به خرید بگیرد.
نسیم: آقای فلاح در پایان اگر صحبت خاصی دارید بفرمایید.
فلاح: صحبت خاصی نیست. فقط امیدوارم سازمان هر چه زودتر با عوامل مختارنامه تسویه حساب کند.
نسیم: از اینکه وقتتان را در اختیار ما قرار دادید متشکریم.
فلاح: من هم از شما دوستان عزیز تشکر میکنم.