کد مطلب: 292245
اولین گزارش میدانی از فردو؛
فردو،سنگر مستحکم ملت ایران
بخش خبری الف*، 10 شهریور 94
تاریخ انتشار : سه شنبه ۱۰ شهريور ۱۳۹۴ ساعت ۱۵:۴۱
همه دنبال عمقش هستند و این‌که در چه عمقی از زمین این کار انجام می‌شود، اصلا بگذار هیچ‌کس و به ویژه دشمنان ایران عزیزمان ندانند این‌جا، قلب صنعت هسته‌ای ایران چقدر با زمین برهوت رویه‌اش فاصله دارد، بگذار ندانند گلستان هسته‌ای ایران چگونه و با چه مشخصاتی ساخته شده چون این‌جا سنگر مستحکم ملت ایران است و باید تا ابد این سنگر زنده و پابرجا باقی بماند.
بازدید از سایت غنی‌سازی نطنز می‌تواند یکی از مهم‌ترین بازدیدهای دوران کاری یک خبرنگار سیاسی باشد اما بدون‌شک هیچ چیز مثل این نمی‌شود که به عنوان اولین خبرنگار و گزارشگر به فردو، سنگر مستحکم و بلا‌نفوذ هسته‌ای ایران و معروف‌ترین تاسیسات اتمی کشورمان در جهان وارد شوی و بتوانی گزارش تهیه کنی. روزنامه خراسان این افتخار را داشت که بعد از هفته‌ها رایزنی، در آخرین بازدیدش در جهت تهیه ویژه‌نامه صنعت هسته‌ای ایران، به سایت غنی‌سازی فردو راه یابد. ما با کمک و حمایت معاونت حفاظت و امنیت هسته‌ای سازمان انرژی اتمی توانستیم در روزی گرم که به نام مولای متقیان علی علیه‌السلام مزین بود و یکی از شبهاي قدر محسوب می‌گشت، به این دژ غیر‌قابل نفوذ برای دشمن وارد شویم.
در بیابانی برهوت و لم‌یزرع و در حاشیه دریاچه نمک که سپیدی آن از دور دست پیداست، چند ساختمان و دیوار‌کشی نمایان می‌شود که تابلوی مجتمع تولیدی شهید علی‌محمدی را بر تارک خود می‌بیند. همان شهید سعیدی که به قولی پرچمدار شهدای هسته‌ای است و در سال ۸۸ توسط دشمنان این مرز و بوم به شهادت رسید.
به سنگر مستحکم ملت ایران خوش آمدید
داخل این سایت مثل سایت نطنز پر دار و درخت نیست و ساختمان‌ها و اماکن محدود‌تری هم دارد. تابلویی خودنمایی می‌کند که رویش نوشته شده: «به سنگر مستحکم ملت ایران خوش آمدید.» با خوش‌رویی از ما استقبال می‌کنند و سپس به سمت ورودی تونل سالن غنی‌سازی می‌رویم. پس از انجام اقدامات امنیتی که نظیرش در هیچ‌کدام از مراکز و سایت‌های هسته‌ای کشور وجود ندارد، به دهانه ورودی نزدیک می‌شویم. روی درب فلزی تونل پرچم زیبای یا مهدی(عج) حس خوبمان را خوش‌تر می‌کند؛ شاید استعاره‌ای است از گمنامی جهادگران عرصه هسته‌ای ایران. وارد که می‌شویم، همراهم می‌گوید: «با ماشین برویم؟» اما مگر می‌شود در چنین مکانی فرصت‌ها را با عجله از دست داد. پیشنهادش را رد می‌کنم و پیاده راه را پیش می‌گیریم. از یک تونل عبور می‌کنیم. در مسیر عکس‌هایی از شهدای هسته‌ای نصب شده‌اند که جلوه زیبایی دارند. در انتهای راه به دری بزرگ و قطور می‌رسیم که ورودی سالن غنی‌سازی است.
برای ورود به سالن غنی‌سازی باید روپوش و پاپوش مخصوص پوشید. این کار را هم کردیم و در‌حالی که هر لحظه بر هیجانمان افزوده می‌شد، ناگهان خود را در آستانه سالن غنی‌سازی فردو دیدیم. توصیف حس این دیدار چندان آسان نیست و مطمئنا برای یک خبرنگار سیاسی که هر روز در جریان مذاکرات هسته‌ای نام و یاد فردو برایش زنده شده، غیر‌ممکن است. گویا اپراتورها و کارشناسان سایت نیز این شگفتی و بهت‌زدگی را در چشمان من خوانده‌اند که خیلی زود باب آشنایی را باز کرده و سعی در تلطیف فضا دارند. البته شاید شنیدن این نکته که یکی از کارشناسان جوان حاضر در فردو از اپلیکیشن آخرین خبر روزنامه خراسان استفاده می‌کند نیز بر افزایش اعتماد به نفس ما تاثیر مثبت داشت. در ورودی سالن غنی‌سازی فردو با یک صحنه جالب روبه‌رو می‌شویم؛ پا گذاشتن بر روی پرچم‌های نقاشی شده آمریکا، رژیم صهیونیستی و انگلستان بر روی زمین است که به عنوان نماد ۳ دولت خبیث و دشمن، لگد‌مال دانشمندان و متخصصان ولایی ما می‌شوند. زیر یک دوربین نظارتی آژانس در ورودی سالن غنی‌سازی، ۲ کارشناس جوان حدودا۳۰ ساله که مسئول شیفت بودند کار توضیح فرآیند را شروع کردند: «در سایت غنی‌سازی فردو ۱۶ آبشار ۱۷۴ تایی سانتریفیوژ نسل IR۱ قرار دارد که از این میان ۴ آبشار در حال فعالیت هستند. این آبشارها، همان‌هایی هستند که تا توافق ژنو مواد غنی شده ۲۰ درصد تولید می‌کردند که از توافق ژنو به بعد در حال تولید مواد غنی شده ۵ درصد هستند.» فرآیند غنی‌سازی ۵ درصدی در این سالن کاملا مطابق با آن چیزی است که در سایت نطنز شاهد بودیم و لذا از تکرار آن صرف‌نظر می‌کنم اما تفاوت سایت فردو با نطنز در این است که فردو تا حدود ۲ سال قبل تولید مواد غنی شده۲۰ درصد ما که به کار تولید صفحات سوخت مورد نیاز راکتور تهران می‌آمد، را بر‌عهده داشت و من توضیحات در مورد تولید مواد غنی شده۲۰ درصدی و اتفاقی که برای تغییر در این تولید از توافق ژنو به این سو افتاده را از کارشناس سایت فردو پرسیدم. او توضیح داد: «برای تولید UF۶ غنی شده با غنای ۲۰ درصد ۲ آبشار ۱۷۴تایی از ماشین‌های سانتریفیوژ داریم که یکی فرد و دیگری زوج است. ابتدا خوراک UF۶ غنی شده ۳.۵ درصد به آبشار فرد تزریق می‌شود که محصول آبشار اول حدود۲۰درصد غنی شده و یک تا ۲ درصد تهی شده است. از سوی دیگر در آبشار زوج که به آبشار فرد وصل است(کوپل شده) تهی شده یک تا ۲ درصد را وارد می‌کنیم که غنی شده ۸ درصد حاصل می‌گردد و این دوباره خوراک آبشار فرد می‌شود تا باز اورانیوم غنی شده۲۰ درصدی به ما بدهد. انتهای این فرآیند مواد با غنای۲۰درصدی به عنوان محصول و مواد با غنای ۰.۷ درصد به عنوان تهی شده به ما می‌دهد که برابر با UF۶ طبیعی غنا دارد.
ما این تهی شده طبیعی را در سیلندرهای ۳۰B جمع کردیم و از زمانی که قرار شد تا مواد غنی شده ۵ درصد تولید کنیم، از این مواد به عنوان خوراک استفاده کرده و دیگر از UCF مواد نمی‌آوریم.» سوال مهم تغییرات صورت گرفته طبق توافق ژنو بود که وی پاسخ داد: «با توافق ژنو تنها کاری که انجام دادیم، این بود که راه ارتباطی میان آبشار فرد و زوج را قطع کردیم(کوپل را بر هم زدیم) و این راه ارتباطی که یک شیر هسته‌ای بود، توسط آژانس پلمپ شد. همچنین خوراک هر کدام از آبشارها نیز به جای مواد غنی شده ۳.۵ درصد به UF۶ طبیعی تبدیل شد.» او تصریح کرد: «هرگاه اراده کنیم و بخواهیم در صورت نقض عهد طرف مقابل پیام سیاسی ارسال کنیم، می‌توانیم ظرف یک روز با یک زنجیره مواد غنی شده ۲۰ درصد را تولید کنیم و اگر بخواهیم مثل گذشته تولید داشته باشیم، باید چند روز مکاتبه با آژانس بکنیم تا پلمپ‌ها شکسته شوند و ارتباط دوباره برقرار گردد و ما به سطح تولید۲۰ درصدی گذشته باز گردیم.» آن چیزی که قابل مشاهده بود صحبت‌های کارشناس جوان را تایید می‌کرد و گویی میان یک لوله که ارتباط بین ۲ آبشار را ایجاد می‌کرد، قطع گشته و با گذاشتن درپوشی مسدود شده بود و آژانس روی این درپوش پلمپ‌های مسی رنگ معروف خود را با کد‌های مخصوص زده بود و نه بیشتر. مسئول شیفت ادامه می‌دهد: «محصولات گازی UF۶ غنی شده ما در COLD BOXهایی تا۷۰ درجه سرما می‌بینند تا به حالت جامد در بیایند و در محفظه دیگری نیز مواد تهی شده را جامد می‌کنیم. خوراک نیز در اتوکلاوهایی گرم می‌شود تا به حالت بخار درآید و در ماشین‌ها تزریق گردند، ضمن این‌که این‌جا نیز سیلندرهای داخل گرم‌کن و سرد‌کن دارای پلمپ آژانس بین‌المللی انرژی اتمی هستند.»
در این واحد که در یک سالن و بسیار کوچک‌تر از نطنز بود نیز دوربین‌های آژانس دیده می‌شد و ما حتی این افتخار را داشتیم که در هنگام بازدیدمان با یک گروه ۲ نفره از بازرسان آژانس بین‌المللی انرژی اتمی روبه‌رو شویم که در حال چک کردن پلمپ‌های آژانس بودند. گویا تیمی از این بازرسان به صورت مستمر برای بازرسی از فردو به این مکان می‌آیند تا ضمن بررسی حافظه دوربین‌ها، پلمپ‌ها را نیز چک کنند. مسئول شیفت می‌گوید: «آن‌ها اجازه برداشتن هیچ تصویری را نداشته و فلش دوربین‌ها را ما به آن‌ها می‌دهیم تا در دوربین‌ها قرار دهند، ضمن این‌که همه مواد خروجی و ورودی ما با ترازوهای دقیق آژانس محاسبه می‌شود و هر سال هم حسابرسی مواد داریم حتی خودشان هم سنگ برای وزن کردن دارند.» (که این مورد را من در نطنز هم دیده بودم) با توجه به ۱۶۴تایی بودن زنجیره‌های ماشین سانتریفیوژ در نطنز از کارشناس مربوطه علت ۱۷۴تایی بودن زنجیره‌های فردو را پرسیدم که وی اظهار داشت: «علت ۱۷۴ تایی بودن سانتریفیوژها افزایش غنا و مقدار مواد است تا به صرفه باشد.» او ادامه داد: «همه تجهیزات اصلی و طراحی این‌جا ایرانی است چون هم تحریم بودیم هم از خرابکاری صنعتی هراس داشتیم.» این‌جا نیز همانند نطنز اتاق کنترل دارد که البته کوچک‌تر از آن است و حتی یک گاری که حاوی سانتریفیوژهای نو برای تعویض است، دیده می‌شود تا کار تعویض ماشین‌های خراب شده با ماشین‌های جدید به سرعت انجام شود.
هر تصمیمی برای فردو گرفته شود ما سرباز ولایت و تابع هستیم
در سایت غنی‌سازی فردو که به نام شهید‌مسعود علی‌محمدی مزین گشته نیز زنجیره‌های فعال به نام و یاد شهداست و وقتی در پایان بازدید از کارشناس جوان فردو پرسیدم اگر توافق هسته‌ای این‌جا را محدود کند چه حسی خواهی داشت، وی با قاطعیت و عزمی که از چشمانش پیدا بود تاکید کرد: «ما سرباز ولایت هستیم. و هرچه ایشان صلاح بدانند ما عمل می‌کنیم و باز هم فرمانبرداریم. ضمن این‌که خدا روزی‌رسان است و نکته مهم مصلحت کشور و مردم است که ما راضی به این مصلحت هستیم.» خروج از سالن غنی‌سازی فردو هم‌زمان شد با نماز ظهر و ما همچون نطنز این سعادت را پیدا کردیم که در کنار سربازان گمنام صنعت هسته‌ای در حساس‌ترین نقطه این صنعت یعنی فردوی عزیز نماز اقامه کرده و در رثای مظلومیت مولای متقیان علی علیه‌السلام عزاداری کنیم.
آغاز رسمی تعلیق غنی‌سازی ۲۰ درصد توسط ایران
آژانس بین‌المللی انرژی اتمی در تاریخ ۱۹ دی ۱۳۹۰، ۹ ژانویه ۲۰۱۱ میلادی)، در اطلاعیه‌ای اعلام کرد: «ایران تولید اورانیوم با غلظت۲۰ درصد را در تاسیسات غنی‌سازی فردو آغاز کرده است.»
رئیس سازمان انرژی اتمی از آغاز اجرای توافق ژنو و انجام اقدامات هسته‌ای ایران در روز دوشنبه (۳۰ دی ماه) خبر داد و گفت: «اقدامات ایران با اجرای تعلیق داوطلبانه غنی‌سازی۲۰ درصد در نطنز و فردو آغاز می‌شود که این کار تا ظهر امروز (۳۰ دی) به طول می‌انجامد.» وی ادامه داد: «تعلیق داوطلبانه غنی‌سازی ۲۰ درصد در ۲ آبشار در نظنز و ۴ آبشار در فردو صورت می‌گیرد که قرار است اتصالات بین آبشارها متوقف شود.» صالحی درباره میزان ذخایر اورانیوم غنی شده تا۲۰ درصد گفت: «از زمانی که ایران اقدام به تولید اورانیوم ۲۰ درصدی کرد، توانست حدود ۴۱۶ کیلوگرم اورانیوم تا غنای۲۰ درصد تولید کند. نصف این میزان را به صورت پودر U۳O۸ که به آن کیک زرد می‌گویند تبدیل کردیم. از این میزان ۱۹۶کیلوگرم باقی مانده که گاز اورانیوم۲۰ درصد است و قرار است بر‌اساس توافق ژنو نصف آن را به پودر اورانیوم تبدیل کنیم که البته این اقدام در چارچوب برنامه‌های خودمان است، چون برای تولید صفحه سوخت مورد استفاده در راکتور تهران به آن نیاز داریم.» وی ادامه داد: «حدود۱۰۰کیلو از ۱۹۶کیلوگرم اورانیوم۲۰ درصد را نیز قرار است بر اساس توافق ژنو رقیق کنیم و این‌جا امتیازی داده‌ایم چون کاری که کرده‌ایم را عکسش را انجام می‌دهیم. از این اورانیوم برای افزایش غنای اورانیوم‌هایی مثلا ۹ دهم درصد استفاده می‌کنیم. ماهی ۱۵ کیلو اکسید می‌کنیم و طی ۶ ماه این کار انجام می‌شود چون آن‌ها اقساط ما را ماه به ماه می‌دهند.» صالحی درباره این‌که چقدر مطمئن هستید آژانس تحت‌تاثیر کشورهای قدرتمند قرار نگیرد؟ گفت: «این یک مسئله فنی است و نمی‌توان با آن به شیوه‌ای دیگر برخورد کرد، وقتی تعلیق۲۰ درصد صورت گیرد دیگر انجام شده و نمی‌توان با آن به گونه‌ای دیگر برخورد کرد.»
روزنامه بریتانیایی دیلی‌تلگراف با انتشار گزارشی از سایت فردو نوشت: «وجود این سایت زیر‌زمینی در دل کوه‌های قم تاثیر مستقیمی در تصمیم‌گیری درباره حمله احتمالی نظامی به ایران خواهد داشت.» این روزنامه انگلیسی همچنین نوشت: «بزرگ‌ترین بمب‌های ضد‌تاسیسات زیر‌زمینی رژیم صهیونیستی که بمب‌های جی‌بی‌یو – ۲۸ است، کوچک‌تر از بمب‌های بتن‌شکن آمریکا هستند و قادر نیستند تاسیسات فردو را نابود کنند.» بازدید استثنایی ما از سایت غنی‌سازی فردو به عنوان آخرین بازدید هسته‌ای پایان یافت و من خدا را شاکرم که چنین هوشمندی به متخصصان و مسئولان ما داده شده تا در اقدامی پیش‌دستانه و برای حفظ تاسیسات هسته‌ای کشورمان چنین دژ تسخیر‌ناپذیری را در دل کوه و صخره‌های کویر بسازند و این‌چنین در بزنگاه فشارهای زورمدارانه مستکبران از دستاوردهای خود حمایت کنند. در ادامه و بر پایه متن برنامه اقدام جامع مشترک(برجام) که توسط وزیر امور خارجه ایران و کشورهای ۵+۱ و اتحادیه اروپا منتشر شد، مرکز فردو باید تا روز اجرای برجام از یک مرکز غنی‌سازی، به یک مرکز جهت فعالیت‌های علمی و تحقیقاتی تبدیل گردد و تاسیسات هسته‌ای نطنز به عنوان تنها مرکز غنی‌سازی در ایران، به کار خود ادامه دهد. بر این اساس در نطنز ۵۰۶۰ سانتریفیوژ IR۱ به کار غنی‌سازی زیر ۵ درصد خود مشغول خواهند بود و ایران می‌تواند در برنامه تحقیق و توسعه خود بر روی سانتریفیوژهای نسل‌های بالاتر تا IR۶ و IR۸ که ظرفیت غنی‌سازی بسیار بالایی نسبت به نسل اول دارند، کار کند. همچنین بیشتر از سانتریفیوژهای فعال نصب شده امروز در فردو، سانتریفیوژ در این سایت باقی خواهد ماند (۱۰۴۴ ماشین معادل ۶ زنجیره) و با وجود عدم تزریق مواد شکافت‌پذیر به این ماشین‌ها، ۲ زنجیره با همکاری‌های بین‌المللی کار تولید ایزوتوپ‌های بسیار پیشرفته و حیاتی را در فردو انجام می‌دهند.
*خراسان
بازدید از سایت غنی‌سازی نطنز می‌تواند یکی از مهم‌ترین بازدیدهای دوران کاری یک خبرنگار سیاسی باشد اما بدون‌شک هیچ چیز مثل این نمی‌شود که به عنوان اولین خبرنگار و گزارشگر به فردو، سنگر مستحکم و بلا‌نفوذ هسته‌ای ایران و معروف‌ترین تاسیسات اتمی کشورمان در جهان وارد شوی و بتوانی گزارش تهیه کنی. روزنامه خراسان این افتخار را داشت که بعد از هفته‌ها رایزنی، در آخرین بازدیدش در جهت تهیه ویژه‌نامه صنعت هسته‌ای ایران، به سایت غنی‌سازی فردو راه یابد. ما با کمک و حمایت معاونت حفاظت و امنیت هسته‌ای سازمان انرژی اتمی توانستیم در روزی گرم که به نام مولای متقیان علی علیه‌السلام مزین بود و یکی از شبهاي قدر محسوب می‌گشت، به این دژ غیر‌قابل نفوذ برای دشمن وارد شویم.
در بیابانی برهوت و لم‌یزرع و در حاشیه دریاچه نمک که سپیدی آن از دور دست پیداست، چند ساختمان و دیوار‌کشی نمایان می‌شود که تابلوی مجتمع تولیدی شهید علی‌محمدی را بر تارک خود می‌بیند. همان شهید سعیدی که به قولی پرچمدار شهدای هسته‌ای است و در سال ۸۸ توسط دشمنان این مرز و بوم به شهادت رسید.
به سنگر مستحکم ملت ایران خوش آمدید
داخل این سایت مثل سایت نطنز پر دار و درخت نیست و ساختمان‌ها و اماکن محدود‌تری هم دارد. تابلویی خودنمایی می‌کند که رویش نوشته شده: «به سنگر مستحکم ملت ایران خوش آمدید.» با خوش‌رویی از ما استقبال می‌کنند و سپس به سمت ورودی تونل سالن غنی‌سازی می‌رویم. پس از انجام اقدامات امنیتی که نظیرش در هیچ‌کدام از مراکز و سایت‌های هسته‌ای کشور وجود ندارد، به دهانه ورودی نزدیک می‌شویم. روی درب فلزی تونل پرچم زیبای یا مهدی(عج) حس خوبمان را خوش‌تر می‌کند؛ شاید استعاره‌ای است از گمنامی جهادگران عرصه هسته‌ای ایران. وارد که می‌شویم، همراهم می‌گوید: «با ماشین برویم؟» اما مگر می‌شود در چنین مکانی فرصت‌ها را با عجله از دست داد. پیشنهادش را رد می‌کنم و پیاده راه را پیش می‌گیریم. از یک تونل عبور می‌کنیم. در مسیر عکس‌هایی از شهدای هسته‌ای نصب شده‌اند که جلوه زیبایی دارند. در انتهای راه به دری بزرگ و قطور می‌رسیم که ورودی سالن غنی‌سازی است.
برای ورود به سالن غنی‌سازی باید روپوش و پاپوش مخصوص پوشید. این کار را هم کردیم و در‌حالی که هر لحظه بر هیجانمان افزوده می‌شد، ناگهان خود را در آستانه سالن غنی‌سازی فردو دیدیم. توصیف حس این دیدار چندان آسان نیست و مطمئنا برای یک خبرنگار سیاسی که هر روز در جریان مذاکرات هسته‌ای نام و یاد فردو برایش زنده شده، غیر‌ممکن است. گویا اپراتورها و کارشناسان سایت نیز این شگفتی و بهت‌زدگی را در چشمان من خوانده‌اند که خیلی زود باب آشنایی را باز کرده و سعی در تلطیف فضا دارند. البته شاید شنیدن این نکته که یکی از کارشناسان جوان حاضر در فردو از اپلیکیشن آخرین خبر روزنامه خراسان استفاده می‌کند نیز بر افزایش اعتماد به نفس ما تاثیر مثبت داشت. در ورودی سالن غنی‌سازی فردو با یک صحنه جالب روبه‌رو می‌شویم؛ پا گذاشتن بر روی پرچم‌های نقاشی شده آمریکا، رژیم صهیونیستی و انگلستان بر روی زمین است که به عنوان نماد ۳ دولت خبیث و دشمن، لگد‌مال دانشمندان و متخصصان ولایی ما می‌شوند. زیر یک دوربین نظارتی آژانس در ورودی سالن غنی‌سازی، ۲ کارشناس جوان حدودا۳۰ ساله که مسئول شیفت بودند کار توضیح فرآیند را شروع کردند: «در سایت غنی‌سازی فردو ۱۶ آبشار ۱۷۴ تایی سانتریفیوژ نسل IR۱ قرار دارد که از این میان ۴ آبشار در حال فعالیت هستند. این آبشارها، همان‌هایی هستند که تا توافق ژنو مواد غنی شده ۲۰ درصد تولید می‌کردند که از توافق ژنو به بعد در حال تولید مواد غنی شده ۵ درصد هستند.» فرآیند غنی‌سازی ۵ درصدی در این سالن کاملا مطابق با آن چیزی است که در سایت نطنز شاهد بودیم و لذا از تکرار آن صرف‌نظر می‌کنم اما تفاوت سایت فردو با نطنز در این است که فردو تا حدود ۲ سال قبل تولید مواد غنی شده۲۰ درصد ما که به کار تولید صفحات سوخت مورد نیاز راکتور تهران می‌آمد، را بر‌عهده داشت و من توضیحات در مورد تولید مواد غنی شده۲۰ درصدی و اتفاقی که برای تغییر در این تولید از توافق ژنو به این سو افتاده را از کارشناس سایت فردو پرسیدم. او توضیح داد: «برای تولید UF۶ غنی شده با غنای ۲۰ درصد ۲ آبشار ۱۷۴تایی از ماشین‌های سانتریفیوژ داریم که یکی فرد و دیگری زوج است. ابتدا خوراک UF۶ غنی شده ۳.۵ درصد به آبشار فرد تزریق می‌شود که محصول آبشار اول حدود۲۰درصد غنی شده و یک تا ۲ درصد تهی شده است. از سوی دیگر در آبشار زوج که به آبشار فرد وصل است(کوپل شده) تهی شده یک تا ۲ درصد را وارد می‌کنیم که غنی شده ۸ درصد حاصل می‌گردد و این دوباره خوراک آبشار فرد می‌شود تا باز اورانیوم غنی شده۲۰ درصدی به ما بدهد. انتهای این فرآیند مواد با غنای۲۰درصدی به عنوان محصول و مواد با غنای ۰.۷ درصد به عنوان تهی شده به ما می‌دهد که برابر با UF۶ طبیعی غنا دارد.
ما این تهی شده طبیعی را در سیلندرهای ۳۰B جمع کردیم و از زمانی که قرار شد تا مواد غنی شده ۵ درصد تولید کنیم، از این مواد به عنوان خوراک استفاده کرده و دیگر از UCF مواد نمی‌آوریم.» سوال مهم تغییرات صورت گرفته طبق توافق ژنو بود که وی پاسخ داد: «با توافق ژنو تنها کاری که انجام دادیم، این بود که راه ارتباطی میان آبشار فرد و زوج را قطع کردیم(کوپل را بر هم زدیم) و این راه ارتباطی که یک شیر هسته‌ای بود، توسط آژانس پلمپ شد. همچنین خوراک هر کدام از آبشارها نیز به جای مواد غنی شده ۳.۵ درصد به UF۶ طبیعی تبدیل شد.» او تصریح کرد: «هرگاه اراده کنیم و بخواهیم در صورت نقض عهد طرف مقابل پیام سیاسی ارسال کنیم، می‌توانیم ظرف یک روز با یک زنجیره مواد غنی شده ۲۰ درصد را تولید کنیم و اگر بخواهیم مثل گذشته تولید داشته باشیم، باید چند روز مکاتبه با آژانس بکنیم تا پلمپ‌ها شکسته شوند و ارتباط دوباره برقرار گردد و ما به سطح تولید۲۰ درصدی گذشته باز گردیم.» آن چیزی که قابل مشاهده بود صحبت‌های کارشناس جوان را تایید می‌کرد و گویی میان یک لوله که ارتباط بین ۲ آبشار را ایجاد می‌کرد، قطع گشته و با گذاشتن درپوشی مسدود شده بود و آژانس روی این درپوش پلمپ‌های مسی رنگ معروف خود را با کد‌های مخصوص زده بود و نه بیشتر. مسئول شیفت ادامه می‌دهد: «محصولات گازی UF۶ غنی شده ما در COLD BOXهایی تا۷۰ درجه سرما می‌بینند تا به حالت جامد در بیایند و در محفظه دیگری نیز مواد تهی شده را جامد می‌کنیم. خوراک نیز در اتوکلاوهایی گرم می‌شود تا به حالت بخار درآید و در ماشین‌ها تزریق گردند، ضمن این‌که این‌جا نیز سیلندرهای داخل گرم‌کن و سرد‌کن دارای پلمپ آژانس بین‌المللی انرژی اتمی هستند.»
در این واحد که در یک سالن و بسیار کوچک‌تر از نطنز بود نیز دوربین‌های آژانس دیده می‌شد و ما حتی این افتخار را داشتیم که در هنگام بازدیدمان با یک گروه ۲ نفره از بازرسان آژانس بین‌المللی انرژی اتمی روبه‌رو شویم که در حال چک کردن پلمپ‌های آژانس بودند. گویا تیمی از این بازرسان به صورت مستمر برای بازرسی از فردو به این مکان می‌آیند تا ضمن بررسی حافظه دوربین‌ها، پلمپ‌ها را نیز چک کنند. مسئول شیفت می‌گوید: «آن‌ها اجازه برداشتن هیچ تصویری را نداشته و فلش دوربین‌ها را ما به آن‌ها می‌دهیم تا در دوربین‌ها قرار دهند، ضمن این‌که همه مواد خروجی و ورودی ما با ترازوهای دقیق آژانس محاسبه می‌شود و هر سال هم حسابرسی مواد داریم حتی خودشان هم سنگ برای وزن کردن دارند.» (که این مورد را من در نطنز هم دیده بودم) با توجه به ۱۶۴تایی بودن زنجیره‌های ماشین سانتریفیوژ در نطنز از کارشناس مربوطه علت ۱۷۴تایی بودن زنجیره‌های فردو را پرسیدم که وی اظهار داشت: «علت ۱۷۴ تایی بودن سانتریفیوژها افزایش غنا و مقدار مواد است تا به صرفه باشد.» او ادامه داد: «همه تجهیزات اصلی و طراحی این‌جا ایرانی است چون هم تحریم بودیم هم از خرابکاری صنعتی هراس داشتیم.» این‌جا نیز همانند نطنز اتاق کنترل دارد که البته کوچک‌تر از آن است و حتی یک گاری که حاوی سانتریفیوژهای نو برای تعویض است، دیده می‌شود تا کار تعویض ماشین‌های خراب شده با ماشین‌های جدید به سرعت انجام شود.
هر تصمیمی برای فردو گرفته شود ما سرباز ولایت و تابع هستیم
در سایت غنی‌سازی فردو که به نام شهید‌مسعود علی‌محمدی مزین گشته نیز زنجیره‌های فعال به نام و یاد شهداست و وقتی در پایان بازدید از کارشناس جوان فردو پرسیدم اگر توافق هسته‌ای این‌جا را محدود کند چه حسی خواهی داشت، وی با قاطعیت و عزمی که از چشمانش پیدا بود تاکید کرد: «ما سرباز ولایت هستیم. و هرچه ایشان صلاح بدانند ما عمل می‌کنیم و باز هم فرمانبرداریم. ضمن این‌که خدا روزی‌رسان است و نکته مهم مصلحت کشور و مردم است که ما راضی به این مصلحت هستیم.» خروج از سالن غنی‌سازی فردو هم‌زمان شد با نماز ظهر و ما همچون نطنز این سعادت را پیدا کردیم که در کنار سربازان گمنام صنعت هسته‌ای در حساس‌ترین نقطه این صنعت یعنی فردوی عزیز نماز اقامه کرده و در رثای مظلومیت مولای متقیان علی علیه‌السلام عزاداری کنیم.
آغاز رسمی تعلیق غنی‌سازی ۲۰ درصد توسط ایران
آژانس بین‌المللی انرژی اتمی در تاریخ ۱۹ دی ۱۳۹۰، ۹ ژانویه ۲۰۱۱ میلادی)، در اطلاعیه‌ای اعلام کرد: «ایران تولید اورانیوم با غلظت۲۰ درصد را در تاسیسات غنی‌سازی فردو آغاز کرده است.»
رئیس سازمان انرژی اتمی از آغاز اجرای توافق ژنو و انجام اقدامات هسته‌ای ایران در روز دوشنبه (۳۰ دی ماه) خبر داد و گفت: «اقدامات ایران با اجرای تعلیق داوطلبانه غنی‌سازی۲۰ درصد در نطنز و فردو آغاز می‌شود که این کار تا ظهر امروز (۳۰ دی) به طول می‌انجامد.» وی ادامه داد: «تعلیق داوطلبانه غنی‌سازی ۲۰ درصد در ۲ آبشار در نظنز و ۴ آبشار در فردو صورت می‌گیرد که قرار است اتصالات بین آبشارها متوقف شود.» صالحی درباره میزان ذخایر اورانیوم غنی شده تا۲۰ درصد گفت: «از زمانی که ایران اقدام به تولید اورانیوم ۲۰ درصدی کرد، توانست حدود ۴۱۶ کیلوگرم اورانیوم تا غنای۲۰ درصد تولید کند. نصف این میزان را به صورت پودر U۳O۸ که به آن کیک زرد می‌گویند تبدیل کردیم. از این میزان ۱۹۶کیلوگرم باقی مانده که گاز اورانیوم۲۰ درصد است و قرار است بر‌اساس توافق ژنو نصف آن را به پودر اورانیوم تبدیل کنیم که البته این اقدام در چارچوب برنامه‌های خودمان است، چون برای تولید صفحه سوخت مورد استفاده در راکتور تهران به آن نیاز داریم.» وی ادامه داد: «حدود۱۰۰کیلو از ۱۹۶کیلوگرم اورانیوم۲۰ درصد را نیز قرار است بر اساس توافق ژنو رقیق کنیم و این‌جا امتیازی داده‌ایم چون کاری که کرده‌ایم را عکسش را انجام می‌دهیم. از این اورانیوم برای افزایش غنای اورانیوم‌هایی مثلا ۹ دهم درصد استفاده می‌کنیم. ماهی ۱۵ کیلو اکسید می‌کنیم و طی ۶ ماه این کار انجام می‌شود چون آن‌ها اقساط ما را ماه به ماه می‌دهند.» صالحی درباره این‌که چقدر مطمئن هستید آژانس تحت‌تاثیر کشورهای قدرتمند قرار نگیرد؟ گفت: «این یک مسئله فنی است و نمی‌توان با آن به شیوه‌ای دیگر برخورد کرد، وقتی تعلیق۲۰ درصد صورت گیرد دیگر انجام شده و نمی‌توان با آن به گونه‌ای دیگر برخورد کرد.»
روزنامه بریتانیایی دیلی‌تلگراف با انتشار گزارشی از سایت فردو نوشت: «وجود این سایت زیر‌زمینی در دل کوه‌های قم تاثیر مستقیمی در تصمیم‌گیری درباره حمله احتمالی نظامی به ایران خواهد داشت.» این روزنامه انگلیسی همچنین نوشت: «بزرگ‌ترین بمب‌های ضد‌تاسیسات زیر‌زمینی رژیم صهیونیستی که بمب‌های جی‌بی‌یو – ۲۸ است، کوچک‌تر از بمب‌های بتن‌شکن آمریکا هستند و قادر نیستند تاسیسات فردو را نابود کنند.» بازدید استثنایی ما از سایت غنی‌سازی فردو به عنوان آخرین بازدید هسته‌ای پایان یافت و من خدا را شاکرم که چنین هوشمندی به متخصصان و مسئولان ما داده شده تا در اقدامی پیش‌دستانه و برای حفظ تاسیسات هسته‌ای کشورمان چنین دژ تسخیر‌ناپذیری را در دل کوه و صخره‌های کویر بسازند و این‌چنین در بزنگاه فشارهای زورمدارانه مستکبران از دستاوردهای خود حمایت کنند. در ادامه و بر پایه متن برنامه اقدام جامع مشترک(برجام) که توسط وزیر امور خارجه ایران و کشورهای ۵+۱ و اتحادیه اروپا منتشر شد، مرکز فردو باید تا روز اجرای برجام از یک مرکز غنی‌سازی، به یک مرکز جهت فعالیت‌های علمی و تحقیقاتی تبدیل گردد و تاسیسات هسته‌ای نطنز به عنوان تنها مرکز غنی‌سازی در ایران، به کار خود ادامه دهد. بر این اساس در نطنز ۵۰۶۰ سانتریفیوژ IR۱ به کار غنی‌سازی زیر ۵ درصد خود مشغول خواهند بود و ایران می‌تواند در برنامه تحقیق و توسعه خود بر روی سانتریفیوژهای نسل‌های بالاتر تا IR۶ و IR۸ که ظرفیت غنی‌سازی بسیار بالایی نسبت به نسل اول دارند، کار کند. همچنین بیشتر از سانتریفیوژهای فعال نصب شده امروز در فردو، سانتریفیوژ در این سایت باقی خواهد ماند (۱۰۴۴ ماشین معادل ۶ زنجیره) و با وجود عدم تزریق مواد شکافت‌پذیر به این ماشین‌ها، ۲ زنجیره با همکاری‌های بین‌المللی کار تولید ایزوتوپ‌های بسیار پیشرفته و حیاتی را در فردو انجام می‌دهند.
*خراسان
کلمات کلیدی : فردو
محمد قاسمی
۱۳۹۴-۰۶-۱۱ ۰۸:۴۷:۴۹
عامل اصلی تحریم بیانیه سعد آباد بود ... (3156974) (alef-13)
۱۳۹۴-۰۶-۱۳ ۲۱:۵۸:۰۴
اره حتما خیلی براشون مهمه که اینهمه جارو جنجال براش کردند. (3162806) (alef-13)
۱۳۹۴-۰۶-۱۰ ۱۸:۳۷:۳۵
ما باید صدها محل تحقیقاتی در رشته های مختلف داشته باشیم که فردو فقط یکی از آنان باشد. الف لطفاً پیگیر مراکز تحقیقاتی رشته های فیزیک٫ شیمی٫ ریاضی٫ متالوژی و صدها صنعت دیگه از نظام باش.
ما بدون علم نه رفاه داریم نه قدرت و نه ثروت (3156115) (alef-13)
ما بدون علم نه رفاه داریم نه قدرت و نه ثروت (3156115) (alef-13)
۱۳۹۴-۰۶-۱۰ ۲۰:۴۶:۴۵
یه دلیل منطقی بیارین که محل های تحقیقاتی رو باید زیر زمین بسازیم و سایت های صنعتی اتمی رو روی زمین! (3156327) (alef-13)
ثريا دالغين
۱۳۹۴-۰۶-۱۱ ۰۸:۱۸:۲۲
مگه شما از همه مراكز تحقيقاتي زير زميني و روزميني دنيا خبر دارين؟! (3156924) (alef-13)
۱۳۹۴-۰۶-۱۱ ۰۸:۳۷:۳۱
چون از نگاه غربی ها ما باید وارد کننده مواد مصرفی باشیم (3156954) (alef-13)
هادی
۱۳۹۴-۰۶-۱۰ ۲۳:۰۸:۰۱
بله ما باید خیلی چیزها داشته باشیم، اما با طلبکاری و الف پیگیر باش حاصل نمی شود، با عزم و اراده هرکس و هر گروه، بخشی از آن تأمین و ایجاد می شود. (3156563) (alef-13)
داریوش
۱۳۹۴-۰۶-۱۰ ۱۹:۴۸:۴۷
به جای این همه توجه به فردو و .... یه روند صعودی دلار ، سقوط بورس و .... هم توجه داشته باشید ( الف منتشر کن ) (3156235) (alef-13)
حسین
۱۳۹۴-۰۶-۱۱ ۱۱:۰۳:۳۶
با دسته گل دولت الان دیگه هر اطلاعاتی رو از فردو بخوان دارند (3157329) (alef-13)
۱۳۹۴-۰۶-۱۱ ۱۱:۵۸:۰۶
سنگر مستحکم یه کشور باید مردم یک کشور باشد
وگرنه شوروی ده برابر بیشتر از فردوی ما داشت و فروپاشید (3157556) (alef-3)
وگرنه شوروی ده برابر بیشتر از فردوی ما داشت و فروپاشید (3157556) (alef-3)
نظراتی كه به تعميق و گسترش بحث كمك كنند، پس از مدت كوتاهی در معرض ملاحظه و قضاوت ديگر بينندگان قرار مي گيرد. نظرات حاوی توهين، افترا، تهمت و نيش به ديگران منتشر نمی شود.
