کد مطلب: 383244
نمایندگان مجلس در گفتگو با الف مطرح کردند؛
مهم ترین اتفاق در حوزه صنعت و اقتصاد ایران باید در صحن علنی مجلس بررسی شود/ در موضوع قراردادهای نفتی نباید چیزی از مردم پنهان بماند
بخش اقتصادی الف، ۳۰ مرداد ۹۵
تاریخ انتشار : شنبه ۳۰ مرداد ۱۳۹۵ ساعت ۱۳:۱۱
نمایندگان مجلس بر این باورند که الگوی جدید قراردادهای نفتی که به تصویب هیات‌‌دولت نیز رسیده، مخالف منافع ملی بوده و موضوع الگوی جدید نفتی باید به صورت شفاف و علنی مورد بحث و بررسی قرار گیرد.
به گزارش الف، دولت ساختار و الگوی مدل جدید قراردادهای نفتی را در ۱۳ مهرماه به تصویب رساند که هرچند ۱۵۰ اصلاح کوچک و بزرگ و اضافه شدن ۴ ماده جدید نسبت به مصوبه قبلی به همراه داشت ولی با بی‌توجهی به اکثر انتقادات کارشناسان و نهادهای نظارتی تنظیم شده بود.
این موضوع موجب انتقاد بسیاری از کارشناسان شد، احمد توکلی نماینده سابق مجلس و رئیس هیئت مدیره سازمان مردم‌نهاد «دیده‌بان شفافیت و عدالت» به نمایندگی از منتقدان IPC در نامه به سران قوا در روز ۱۶ مردادماه رسما اعلام کرد: این مو ضوع به هیچ وجه وافی به مقصود یعنی حفظ مصالح و منافع ملت و دولت نیست؛ زیرا اولاً، به تغییر رویکردی که اصلی ترین ایراد منتقدان بوده، توجهی نشده است؛ و ثانیاً، از همان ۱۳ محور محتاج اصلاح نیز تنها به سه چهار مورد بسنده شده است. تنها یکی از ده ها اشکال باقیمانده این است که حدود ۳۲ سال، اختیار میادین نفت و گاز کشور به نحو خسارت باری به بیگانگان واگذار میشود.
با اوج گرفتن انتقادات از الگوهای جدید نفتی که آخرین مورد آن از سوی محمد دهقان نماینده مردم طرقبه و شاندیز در جلسه روز چهارشنبه ۲۷ مرداد در صحن علنی مجلس رخ داد، بهروز نعمتی سخنگوی هیئت رئیسه مجلس از برگزاری جلسه غیرعلنی مجلس در روز یکشنبه ۳۱ مرداد خبر داد که این موضوع مورد انتقاد بسیاری از نمایندگان و کارشناسان قرار گرفته است.
به همین منظور الف، گفتگویی با نمایندگان مجلس در این خصوص انجام داده است که متن این گفتگو ها به این شرح است:
***هدایت الله خادمی، عضو کمیسیون انرژی مجلس شورای اسلامی در گفتگو با خبرنگار الف، در مورد جلسه غیر علنی مجلس به منظور بررسی قراردادهای نفتی اظهار داشت: بررسی غیرعلنی قراردادهای نفتی بسیار عجیب است چرا که این موضوع مهم ترین اتفاق در حوزه صنعت و اقتصاد ایران است اما در روزی که قرار است نمایندگان به ابطال مصوبه قبلی مجلس اجازه دهند، دولت و وزارت نفت قرار است قرارداد نفتی در صحن علنی غیر مجلس را امضاء کنند.
وی تصریح کرد: این برگه ای که قرار است فردا ارائه شود، قرار داد نفتی نیست بلکه تغییر استراتژیک جمهوری اسلامی ایران است که قرار است در این تغییر نقش مجلس نادیده گرفته شود. بررسی این قراردادها باید با حضور متخصصان صنعت نفت به صورت علنی در مجلس شورای اسلامی مورد بررسی قرار گیرد تا مردم نسبت به آنچه در رابطه با دارایی ملی در صحن علنی مجلس می گذرد مطلع باشند و باید بدانند که الگوی قرار دادی IPC، قرار است آینده صنعت نفت کشور را چگونه رقم بزند.
عضو کمیسیون انرژی مجلس ادامه داد: با اقدامی که قرار است فردا در مجلس صورت بگیرد، نقش مجلس نادیده گرفته میشود در صورتیکه همواره مجلس نقش اصلی در قراردادهای نفتی در طول تاریخ ایران داشته است.
وی با اشاره به تدوین طرحی با عنوان الگوی قراردادی ویژه میادین خاص نفت و گاز ایران گفت: بنده طرحی را ارائه کرده ام که این طرح دقیق و کارشناسی بوده که به مجلس ارائه خواهد شد و با درایت نمایندگان با تعلیق یا فسخ مصوبه ۱۳ مرداد هیات دولت، این طرح جایگزین IPC خواهد شد.
خادمی افزود: این طرح با عنوان " قراردادهای ویژه میادین خاص" یا ISFC ( IRAN SPECIAL FIELD CONTRACTS) بدون اینکه یک نسخه واحد را برای همه میادین کشور اعمال کند ، روند نیاز به توسعه صنعت نفت را در ۳ دسته تفکیک کرده و در هر مورد حسب ضرورت های فنی و اقتصادی لازم، نوعی از قراداد خدمت با انگیزش حداکثری در پیمانکار برای بر عهده گرفتن مسئولیت را منعقد می سازد.
این نماینده مجلس تصریح کرد: در فاز نخست، با تشکیل کمیته‌ای قانونی با حضور نخبگان صنعت نفت و اقتصاد انرژی، یک غربال گری وسیع و دقیق از میادین نفتی و گازی ایران انجام میشود و آن دسته از میادین که شرایط خاص دارند مشخص می شود.
خادمی تاکید کرد: بر اساس طرح اولیه قرادادهای ISFC تامین تمام اقلام خدماتی مصرفی( همچون غذا و پوشاک ونیازهای پشتیبانی) تامین همه کالا و مواد مصرفی در زنجیره توسعه و اجرای طرح، و تمام نیروی انسانی مورد نیاز (به جز موارد خاص) در حوزه های عملیاتی و ستادی باید از داخل قلمرو جمهوری اسلامی ایران انجام شود و عدم توجه به این بند می تواند باعث جریمه شرکت پیمانکار شود،کما اینکه بر اساس همین فرمت قراردادی تامین هر نوع کالا و مواد از خارج نیازمند مصوبه یک نهاد عالی همچون هیات مدیره شرکت ملی نفت یا کمیسیون نظارتی خاص مجلس است که باید پس از احراز عدم ساخت نمونه مشابه در داخل کشور ، مجوز واردات از خارج صادر شود.
وی به مضرات قرارداد نفتی که فردا قرار است در جلسه غیرعلنی مجلس ارائه شود، اشاره کرد و گفت: این قرارداد مسیر توسعه و اقتصادی ایران را تغییر میدهد و اردس غلط میدهد که نظام جمهوری اسلامی ایران را زیر سوال می برد، ما با این اقدام در واقع غربی ها صاحبخانه کرده و زیرساخت های خود را از بین می بریم.
عضو کمیسیون انرژی مجلس تاکید کرد: دولتی که چهار یا هشت سال بیشتر بر سر کار نیست حق ندارد برای پنجاه سال آینده تصمیم گیری کند چرا که این اقدام هیچ کدام انتقال فناوری نیست. ما سی و هفت سال است که تولید نفت داشته و اقدامات لازم را همواره انجام داده ایم و در حال حاضر نمیتوانیم به بهانه جذب سرمایه استقلال سیاسی و اقتصادی را به کشورهای خارجی هدیه کنیم چراکه این قراردادهای نفتی برای کشورهای مستعمره بوده و ما مستقل هستیم.
خادمی خاطرنشان کرد: ما در دریای شمال حفاری کردیم، سعی کردیم صنعت نفت را توسعه دهیم، اما آقایان نمیخواهند کار کنند و فقط به دنبال فشار وارد کردن به نظام هستند. ما هشت سال جنگ کردیم تا جلوی زورگویی های غرب گرفته شود اما در حال حاضر میخواهند با چهار صفحه ما را وارد جنگ نرم کنند. متاسفانه افرادی که کرسنت و توتال در پارس جنوبی را آورند به دنبال این قرارداد هستند.
وی تاکید کرد: هیات رئیسه و سایر نمایندگان باید به وظیفه خود عمل کنند و اجازه ندهند تا این جلسه به صورت غیرعلنی برگزار شود، ما تمام تلاش خود را در این زمینه به کار خواهیم گرفت.
***همچنین احمد امیرآبادی عضو هیأت رئیسه مجلس شورای اسلامی در گفتگویی اعلام کرده است که قرار است کمیته تطبیق مصوبات دولت با قوانین و مقررات مجلس که مصوبه دولت درباره قراردادهای جدید نفتی را بررسی کرده‌اند، در جلسه غیرعلنی فردا (یکشنبه) گزارشی ارائه کند.
وی تاکید کرد: همچنین قرار است جلسه ای را رئیس کمیسیون انرژی مجلس صبح دوشنبه بگذارد که وی گفت از منتقدان بیرونی الگو جدید قراردادهای نفتی از جمله آقایان توکلی، نادران، نجابت، درخشنده، ابراهیمی و تعدادی از نمایندگان منتقد فعلی مجلس و آقای زنگنه و برخی اعضای کمیسیون انرژی جلسه‌ای برگزار خواهد شد تا منتقدان ایرادات مدنظر را مطرح کرده و وزیر نفت و معاونان وی پاسخ دهند و بر این اساس کمیسیون انرژی به یک جمع‌بندی نهایی برسد.
***در همین راستا حسینعلی شهریاری نماینده مردم زاهدان در گفت‌وگویی ، درباره نشست مشترک غیرعلنی وزیر نفت با مجلس که یکشنبه هفته برگزار میشود، اظهار داشت: متاسفانه قراردادهای جدید نفتی در راستای منافع ملی نیست و این قراردادها ایراداتی دارند و حتماً باید برطرف شود. جلسات غیرعلنی معمولا دستاوردی ندارد و باید اینگونه جلسات به صورت علنی برگزار شود مسلما چیزی برای پنهان کردن از مردم وجود ندارد، موضوع الگوی جدید نفتی باید به صورت شفاف و علنی مورد بحث و بررسی قرار گیرد.
نماینده مردم زاهدان ادامه داد: پیشتر نیز برخی از نمایندگان مجلس در جلسات مشترک ایرادات قراردادهای جدید نفتی را بیان کرده اند اما هیچ اقدام عملی از سوی وزارت نفت مشاهده نشد، این بار هم اگر جلسات غیر علنی باشد، وزیر مربوطه در این جلسه یک طرفه سخن می گوید و پس از آن جلسه را ترک می کنند آن هنگام دیگر ایرادات از چشم می افتد و فایده‌ای نخواهد داشت بلکه باید نظرات منتقدان و ایرادات وارده مطرح و پاسخ داده شود.
به گزارش الف، دولت ساختار و الگوی مدل جدید قراردادهای نفتی را در ۱۳ مهرماه به تصویب رساند که هرچند ۱۵۰ اصلاح کوچک و بزرگ و اضافه شدن ۴ ماده جدید نسبت به مصوبه قبلی به همراه داشت ولی با بی‌توجهی به اکثر انتقادات کارشناسان و نهادهای نظارتی تنظیم شده بود.
این موضوع موجب انتقاد بسیاری از کارشناسان شد، احمد توکلی نماینده سابق مجلس و رئیس هیئت مدیره سازمان مردم‌نهاد «دیده‌بان شفافیت و عدالت» به نمایندگی از منتقدان IPC در نامه به سران قوا در روز ۱۶ مردادماه رسما اعلام کرد: این مو ضوع به هیچ وجه وافی به مقصود یعنی حفظ مصالح و منافع ملت و دولت نیست؛ زیرا اولاً، به تغییر رویکردی که اصلی ترین ایراد منتقدان بوده، توجهی نشده است؛ و ثانیاً، از همان ۱۳ محور محتاج اصلاح نیز تنها به سه چهار مورد بسنده شده است. تنها یکی از ده ها اشکال باقیمانده این است که حدود ۳۲ سال، اختیار میادین نفت و گاز کشور به نحو خسارت باری به بیگانگان واگذار میشود.
با اوج گرفتن انتقادات از الگوهای جدید نفتی که آخرین مورد آن از سوی محمد دهقان نماینده مردم طرقبه و شاندیز در جلسه روز چهارشنبه ۲۷ مرداد در صحن علنی مجلس رخ داد، بهروز نعمتی سخنگوی هیئت رئیسه مجلس از برگزاری جلسه غیرعلنی مجلس در روز یکشنبه ۳۱ مرداد خبر داد که این موضوع مورد انتقاد بسیاری از نمایندگان و کارشناسان قرار گرفته است.
به همین منظور الف، گفتگویی با نمایندگان مجلس در این خصوص انجام داده است که متن این گفتگو ها به این شرح است:
***هدایت الله خادمی، عضو کمیسیون انرژی مجلس شورای اسلامی در گفتگو با خبرنگار الف، در مورد جلسه غیر علنی مجلس به منظور بررسی قراردادهای نفتی اظهار داشت: بررسی غیرعلنی قراردادهای نفتی بسیار عجیب است چرا که این موضوع مهم ترین اتفاق در حوزه صنعت و اقتصاد ایران است اما در روزی که قرار است نمایندگان به ابطال مصوبه قبلی مجلس اجازه دهند، دولت و وزارت نفت قرار است قرارداد نفتی در صحن علنی غیر مجلس را امضاء کنند.
وی تصریح کرد: این برگه ای که قرار است فردا ارائه شود، قرار داد نفتی نیست بلکه تغییر استراتژیک جمهوری اسلامی ایران است که قرار است در این تغییر نقش مجلس نادیده گرفته شود. بررسی این قراردادها باید با حضور متخصصان صنعت نفت به صورت علنی در مجلس شورای اسلامی مورد بررسی قرار گیرد تا مردم نسبت به آنچه در رابطه با دارایی ملی در صحن علنی مجلس می گذرد مطلع باشند و باید بدانند که الگوی قرار دادی IPC، قرار است آینده صنعت نفت کشور را چگونه رقم بزند.
عضو کمیسیون انرژی مجلس ادامه داد: با اقدامی که قرار است فردا در مجلس صورت بگیرد، نقش مجلس نادیده گرفته میشود در صورتیکه همواره مجلس نقش اصلی در قراردادهای نفتی در طول تاریخ ایران داشته است.
وی با اشاره به تدوین طرحی با عنوان الگوی قراردادی ویژه میادین خاص نفت و گاز ایران گفت: بنده طرحی را ارائه کرده ام که این طرح دقیق و کارشناسی بوده که به مجلس ارائه خواهد شد و با درایت نمایندگان با تعلیق یا فسخ مصوبه ۱۳ مرداد هیات دولت، این طرح جایگزین IPC خواهد شد.
خادمی افزود: این طرح با عنوان " قراردادهای ویژه میادین خاص" یا ISFC ( IRAN SPECIAL FIELD CONTRACTS) بدون اینکه یک نسخه واحد را برای همه میادین کشور اعمال کند ، روند نیاز به توسعه صنعت نفت را در ۳ دسته تفکیک کرده و در هر مورد حسب ضرورت های فنی و اقتصادی لازم، نوعی از قراداد خدمت با انگیزش حداکثری در پیمانکار برای بر عهده گرفتن مسئولیت را منعقد می سازد.
این نماینده مجلس تصریح کرد: در فاز نخست، با تشکیل کمیته‌ای قانونی با حضور نخبگان صنعت نفت و اقتصاد انرژی، یک غربال گری وسیع و دقیق از میادین نفتی و گازی ایران انجام میشود و آن دسته از میادین که شرایط خاص دارند مشخص می شود.
خادمی تاکید کرد: بر اساس طرح اولیه قرادادهای ISFC تامین تمام اقلام خدماتی مصرفی( همچون غذا و پوشاک ونیازهای پشتیبانی) تامین همه کالا و مواد مصرفی در زنجیره توسعه و اجرای طرح، و تمام نیروی انسانی مورد نیاز (به جز موارد خاص) در حوزه های عملیاتی و ستادی باید از داخل قلمرو جمهوری اسلامی ایران انجام شود و عدم توجه به این بند می تواند باعث جریمه شرکت پیمانکار شود،کما اینکه بر اساس همین فرمت قراردادی تامین هر نوع کالا و مواد از خارج نیازمند مصوبه یک نهاد عالی همچون هیات مدیره شرکت ملی نفت یا کمیسیون نظارتی خاص مجلس است که باید پس از احراز عدم ساخت نمونه مشابه در داخل کشور ، مجوز واردات از خارج صادر شود.
وی به مضرات قرارداد نفتی که فردا قرار است در جلسه غیرعلنی مجلس ارائه شود، اشاره کرد و گفت: این قرارداد مسیر توسعه و اقتصادی ایران را تغییر میدهد و اردس غلط میدهد که نظام جمهوری اسلامی ایران را زیر سوال می برد، ما با این اقدام در واقع غربی ها صاحبخانه کرده و زیرساخت های خود را از بین می بریم.
عضو کمیسیون انرژی مجلس تاکید کرد: دولتی که چهار یا هشت سال بیشتر بر سر کار نیست حق ندارد برای پنجاه سال آینده تصمیم گیری کند چرا که این اقدام هیچ کدام انتقال فناوری نیست. ما سی و هفت سال است که تولید نفت داشته و اقدامات لازم را همواره انجام داده ایم و در حال حاضر نمیتوانیم به بهانه جذب سرمایه استقلال سیاسی و اقتصادی را به کشورهای خارجی هدیه کنیم چراکه این قراردادهای نفتی برای کشورهای مستعمره بوده و ما مستقل هستیم.
خادمی خاطرنشان کرد: ما در دریای شمال حفاری کردیم، سعی کردیم صنعت نفت را توسعه دهیم، اما آقایان نمیخواهند کار کنند و فقط به دنبال فشار وارد کردن به نظام هستند. ما هشت سال جنگ کردیم تا جلوی زورگویی های غرب گرفته شود اما در حال حاضر میخواهند با چهار صفحه ما را وارد جنگ نرم کنند. متاسفانه افرادی که کرسنت و توتال در پارس جنوبی را آورند به دنبال این قرارداد هستند.
وی تاکید کرد: هیات رئیسه و سایر نمایندگان باید به وظیفه خود عمل کنند و اجازه ندهند تا این جلسه به صورت غیرعلنی برگزار شود، ما تمام تلاش خود را در این زمینه به کار خواهیم گرفت.
***همچنین احمد امیرآبادی عضو هیأت رئیسه مجلس شورای اسلامی در گفتگویی اعلام کرده است که قرار است کمیته تطبیق مصوبات دولت با قوانین و مقررات مجلس که مصوبه دولت درباره قراردادهای جدید نفتی را بررسی کرده‌اند، در جلسه غیرعلنی فردا (یکشنبه) گزارشی ارائه کند.
وی تاکید کرد: همچنین قرار است جلسه ای را رئیس کمیسیون انرژی مجلس صبح دوشنبه بگذارد که وی گفت از منتقدان بیرونی الگو جدید قراردادهای نفتی از جمله آقایان توکلی، نادران، نجابت، درخشنده، ابراهیمی و تعدادی از نمایندگان منتقد فعلی مجلس و آقای زنگنه و برخی اعضای کمیسیون انرژی جلسه‌ای برگزار خواهد شد تا منتقدان ایرادات مدنظر را مطرح کرده و وزیر نفت و معاونان وی پاسخ دهند و بر این اساس کمیسیون انرژی به یک جمع‌بندی نهایی برسد.
***در همین راستا حسینعلی شهریاری نماینده مردم زاهدان در گفت‌وگویی ، درباره نشست مشترک غیرعلنی وزیر نفت با مجلس که یکشنبه هفته برگزار میشود، اظهار داشت: متاسفانه قراردادهای جدید نفتی در راستای منافع ملی نیست و این قراردادها ایراداتی دارند و حتماً باید برطرف شود. جلسات غیرعلنی معمولا دستاوردی ندارد و باید اینگونه جلسات به صورت علنی برگزار شود مسلما چیزی برای پنهان کردن از مردم وجود ندارد، موضوع الگوی جدید نفتی باید به صورت شفاف و علنی مورد بحث و بررسی قرار گیرد.
نماینده مردم زاهدان ادامه داد: پیشتر نیز برخی از نمایندگان مجلس در جلسات مشترک ایرادات قراردادهای جدید نفتی را بیان کرده اند اما هیچ اقدام عملی از سوی وزارت نفت مشاهده نشد، این بار هم اگر جلسات غیر علنی باشد، وزیر مربوطه در این جلسه یک طرفه سخن می گوید و پس از آن جلسه را ترک می کنند آن هنگام دیگر ایرادات از چشم می افتد و فایده‌ای نخواهد داشت بلکه باید نظرات منتقدان و ایرادات وارده مطرح و پاسخ داده شود.
کلمات کلیدی : قراردادهای نفتی
۱۳۹۵-۰۵-۳۰ ۲۰:۲۰:۵۴
بررسی غیرعلنی ، اهانت به شعور به مردم و خیانت به ملت است. (3893976) (alef-3)
۱۳۹۵-۰۵-۳۰ ۱۷:۱۰:۴۸
جلوی برجام قبلی را که نگرفتید و ضرر هنگفت کردیم، لااقل جلوی این برجام را بگیرید، اگر به خدا و قیامت اعتقاد دارید. (3893759) (alef-11)
۱۳۹۵-۰۵-۳۰ ۲۲:۲۰:۵۰
برجام نبود دلار الان ده هزار تومن رو رد کرده بود عمو ! (3894125) (alef-3)
سجاد
۱۳۹۵-۰۵-۳۰ ۱۷:۱۸:۴۷
غیر از خدا میداند نیت زنگنه از این همه پنهان کاری چه هست.اعتبار جمهوری اسلامی را نشانه گرفته است (3893774) (alef-11)
۱۳۹۵-۰۵-۳۰ ۱۷:۲۱:۲۹
ملت هشيار باشيد اين خيانت ناگوار اگر درسكوت همه ما انجام گيرد دردراز مدت سلطه اجنبي را به ارمغان مي آورد. برخي از مسولان اگر ببينند مردم متوجه پنهانكاري هايشان شده اند عقب نشيني مي كنند البته اين هشياري و شفاف سازي مسئله ملي است وربطي به خدمات بسياري از مسولان خصوصا آقاي روحاني نداردما به آقاي روحاني راي داده ايم و مدافع او وبرنامه هايش هستيم اما اگر برنامه اي با سرنوشت ملت بازي كرد تفاوتي بين روحاني، احمدي و....نيست با خيانت مماشاه نمي كنيم. ما از سلطه اجنبي بيزاريم با توان علمي وجوانان اين مملكت با فرياد به مسولان نظام عرض مي كنيم ما مي توانيم ما مي توانيم بدينوسيله از مجلسيان مي خواهيم تا قراردادipc و بحثهايش مستقيم وشفاف و بدون سانسور از مجلس پخش كنيد...چون مسئله مسئله اي نيست كه با درز اطلاعاتش بيگانگان سوء استفاده كنند اتفاقا پشت دربسته خواهند كرد آنچه خواهند كرد وبعد هيچكس هم پاسخگو نيست مگر تا حالا كسي پاسخگوي خرابكاريهاش بوده است لذا به چند دليل بايد علني باشد1- مسئله مسئله ملي است و ملت بايد در جريان باشد2.نمايندگان محترم مجلس اكثريت قريب به اتفاق در اين دوره اقتصاد دان نيستند و آقاي زنگنه با يك قسم ... مي تواند نيت خويش را پيش ببرد3- متخصصان و كارشناسان دلسوز در مور دچنين قرارداد هايي هم قبل از تصويب هم حين تصويب و هم بعد از تصويب در مراحل اجرا بايد در جريان امر قرار گيرند4- مسئله نفوذ كه حضرت آقا بارها فرياد مي زنند ازهمين نوع قراردادها دمش بيرون مي زند يعني با خطاي محاسباتي به دست دوست نيت دشمن انجام مي پذيرد5- رييس محترم مجلس انساني متعهد است اما عقل كل نيست همه چيز را همگان دانند لذا بايد اين نمونه قراردادها كه با سرنوشت ملت در صحنه ارتباط مستقيم دارد در برابر چشم ملت به بررسي گذاشته شود7- در مورد پديده شوم فيش هاي نا مشروع شما ديديد كه حتي انسانهاي پاك و مومن وقتي به قدرت مي رسند تا جايي بر تعهداتشان پايبندند كه ارزش ايمانشان بيشتر از پول و قدرت باشد وقتي پول بيشتري جلوي چشمشان بود دستشان هم باز بود با توجيهات به اصطلاح قانوني كه مخالف روح قانون اساسي است خودرا مي بازند.لذا مصالح ملي بايد باصلاحديد ملت به شور نهاده شود. (3893777) (alef-11)
۱۳۹۵-۰۵-۳۰ ۱۸:۳۳:۳۳
اینقدر لفت بدید تا عربستان و قطر چاه های نفتی مشترک رو خالی کنند ! (3893857) (alef-3)
امير
۱۳۹۵-۰۵-۳۰ ۲۰:۱۵:۳۷
زنگنه مثل هميشه با دادن وعده دست پر بيرون خواهد آمد (3893970) (alef-3)
نظراتی كه به تعميق و گسترش بحث كمك كنند، پس از مدت كوتاهی در معرض ملاحظه و قضاوت ديگر بينندگان قرار مي گيرد. نظرات حاوی توهين، افترا، تهمت و نيش به ديگران منتشر نمی شود.
