کد مطلب: 495088
عاقبت میانجیگری اردوغان در بحران قطر
تاریخ انتشار : سه شنبه ۳ مرداد ۱۳۹۶ ساعت ۰۸:۴۸
«رجب طیب اردوغان» در حالی برای میانجیگری میان کشورهای عربی متحد عربستان با قطر به حاشیه خلیج فارس سفر کرده است که برخی این رویکرد ترکیه را تحت تاثیر منافع آنکارا ارزیابی می کنند و برخی دیگر آن را نشان دهنده فعال شدن دیپلماسی ترکیه می دانند.
به گزارش ایرنا، رئیس جمهوری ترکیه که برای رایزنی درباره بحران قطر در راس هیاتی بلند پایه روز گذشته ( یکم مرداد ماه ) عازم منطقه خلیج فارس شده بود، پس از مذاکره با مقامات عربستان سعودی راهی کویت شد.
ژنرال «خلوصی آکار» رئیس ستاد مشترک ارتش ترکیه ، «مولود چاووش اوغلو» وزیر امور خارجه، «نهاد زیبکچی» وزیر اقتصاد، «برات آلبایراک» وزیر انرژی و منابع طبیعی، «نورالدین جانیکلی» وزیر دفاع ملی و «حاکان فیدان» رئیس سازمان اطلاعات ترکیه ، اردوغان را در این سفر همراهی می کنند. تلاش برای میانجیگری در باره قطع روابط کشورهای عربی با دوحه هدف این سفر اعلام شده است .
کشورهای تحریم کننده قطر پیش از این با ارائه پیشنهاد 13 ماده ای جهت ترمیم روابط که یکی از بندهای آن تعطیلی پایگاه نظامی ترکیه در قطر بود، پاسخ مناسبی به تلاش های آنکارا برای حل موضوع ندادند. ترکیه به همراه مقامات قطر تعطیلی این پایگاه نظامی را درخواستی غیرمنطقی و غیرقابل اجرا دانسته و دایر شدن آن را بی ارتباط با تحولات اخیر در روابط قطر با برخی کشورهای عربی اعلام کردند.
این گزارش در بردارنده مهمترین محور تحلیل هایی است که در رسانه های عربی دربار سفر رئیس جمهوری ترکیه به کشورهای عربی حاشیه خلیج فارس برای حل بحران در روابط کشورهای عربی متحد عربستان با قطر منتشر شده است.
** نگاه مخالفان به نقش میانجیگری ترکیه
صفحه عربی روزنامه های «هافینگتن پست» انگلیس و روزنامه «الاخبار» لبنان و تارنماهای «ارم نیوز» و «اسکای نیوز» امارات با پوشش اخبار سفر رجب طیب اردوغان به کشورهای عربی، دیدگاه مخالفان میانجیگری ترکیه در بحران روابط کشورهای عربی متحد عربستان با قطر را بررسی کردند.
به نوشته روزنامه هافینگتن پست، از زمان آغاز بحران میان قطر و عربستان و متحدان آن، آنکارا تلاش می کند نقش میانجیگری را بازی کند، اما موضع ترکیه به قطر نزدیک تر است. از این رو، تحلیلگران معتقدند فرصت مانور برای ترکیه در این زمینه اندک است.
روزنامه هافینگتن پست نوشت: ترکیه همپیمان قوی برای قطر است که در سال های اخیر روابط خود با این کشور را در زمینه های اقتصادی، سیاسی و امنیتی تقویت کرده است. ترکیه از زمان آغاز بحران در روابط عربستان و متحدان آن با قطر مواد غذایی به قطر صادر کرده است که نشان دهنده روابط مناسب این دو کشور است. افزون بر این، ترکیه در دوحه دارای پایگاه نظامی است.
تارنمای ارم نیوز به نقل از روزنامه «استرانفورد» آمریکا درباره سفر رجب طیب اردوغان به کشورهای عربی حاشیه خلیج فارس نوشت: این سفر تلاشی ناامیدانه است. ترکیه در بحران کنونی جانب قطر را گرفت و برای منافع سیاسی و اقتصادی خود تلاش کرد. آنچه اردوغان درباره تمایل خود برای میانجیگری تکرار می کند اکنون تاثیری در حل بحران پیچیده ندارد و به احتمال بالا سفر او به کشورهای عربی حاشیه خلیج فارس بحران را پیچیده تر و با دوام تر کند.
به نوشته ارم نیوز، روزنامه استرانفورد تنها رسانه ای نبود که این گونه تحلیل کرد که سفر رجب طیب اردوغان بحران را پیچیده تر خواهد کرد. بلکه بسیاری از رسانه ها هم نوشته اند ترکیه می داند که به زودی هدف کشورهای عربی و غیر عربی در مبارزه با تروریسم قرار خواهد کرد. زیرا این کشور نه تنها با قطر در حمایت ازتروریسم همکاری کرد. بلکه این کشور طرح اخوان المسلمین را به کار گرفت و در حمایت از گروه های تروریستی که در سوریه سرگرم نبرد هستند، نقش داشت.
تارنمای اسکای نیوز نیز نوشت: اردوغان به برخی کشورهای عربی حاشیه خلیج فارس سفر می کند. مقام های ترکیه هدف از این سفر را میانجیگری به شمار آورده اند، اما اردوغان فراموش کرده است که میانجیگر باید جانبداری را کنار گذارد تا بتواند ماموریت خود را به طور کامل انجام دهد. برجسته ترین ویژگی میانجیگر باید بی طرفی باشد، اما اردوغان از این ویژگی برخودار نیست. زیرا او بارها از قطر حمایت کرد و نیروهای ترکیه را برای حمایت از قطر به دوحه ارسال کرده است.
میانجیگر باید مورد توافق طرف های بحران باشد تا بتواند ماموریت خود را با موفقیت به پایان رساند. اما عربستان و متحدان آن ترکیه را به عنوان واسطه قبول ندارد. به ویژه که رجب طیب اردوغان موضع خصمانه ای را علیه مصر و رئیس جمهوری این کشور در پیش گرفته است. مصر از دخالت های ترکیه و لحن غیر دیپلماتیک ترکیه و گروه های تروریستی مورد حمایت آنکارا در خاک خود رنج های بسیاری متحمل شده است. کسی که می خواهد نقش میانجیگری را بازی کند باید عناصر بحران را بشناسد تا بتواند آن را حل کند اما اردوغان دیدگاه بی طرفانه ای ندارد و او بخشی از مشکلات منطقه خاورمیانه است.
«ترکیه چگونه می تواند نقش میانجیگر را بازی کند در حالی که این کشور بخشی از بحران در کشورهای عربی است. ترکیه تلاش می کند بحران ها ادامه داشته باشد. زیرا این کشور بیشترین استفاده را از بحران های منطقه می برد. همه این مسائل نشان می دهد سفر رجب طیب اردوغان بیهوده است و او تلاش می کند در داخل کشور خود را به عنوان اصلاح گر میان کشورهای عربی مطرح کند و این فعالیت وی نتیجه ای به دنبال ندارد. رئیس جمهوری ترکیه باید میان خود و مردم این کشور نقش میانجیگر را بازی کند؛ مردمی که علیه سیاست های او تظاهرات میلیون ها نفری راه می اندازند.»
به نوشته روزنامه الاخبار لبنان، برخلاف دیگر کسانی که در هفته های اخیر به کشورهای عربی حاشیه خلیج فارس سفر کرده اند، رجب طیب اردوغان را در این سفر رئیس ستاد ارتش، رئیس دستگاه اطلاعاتی، وزیران دفاع، اقتصاد و انرژی همراهی می کنند. این سفر از آن جهت متمایز است که ترکیه بخشی از بحران است. نه تنها پرونده اخوان المسلمین هنوز هم در کشورهای عربی حاشیه خلیج فارس باز است. بلکه امارات و عربستان پایگاه نظامی ترکیه در قطر را یکی از بندهای اساسی تنش ها به شمار آورده اند و در فهرست درخواست های خود از قطر خواسته اند تا این پایگاه را تعطیل کند تا روابط خود را با دوحه از سرگیرند. این موضوعی است که رجب طیب اردوغان بارها آن را رد کرده است.
** فعال شدن دیپلماسی ترکیه
شبکه خبری «الجزیره» قطر و روزنامه «العربی الجدید» چاپ لندن، سفر مقام های ترکیه برای حل بحران در روابط کشورهای عربی با قطر را نشان دهنده فعال شدن دیپلماسی آنکارا دانسته اند.
به نوشته شبکه خبری الجزیره، ترکیه از همان آغاز بحران محاصره و نادیده گرفتن حاکمیت قطر را محکوم کرد و از فهرست کشورهای تحریم کننده قطر انتقاد کرد. عربستان، امارات، بحرین و مصر از ترکیه خواستند پایگاه نظامی خود را ببندد. اما پارلمان ترکیه ماه گذشته توافق همکاری راهبردی با قطر را تصویب کرد. چند روز پیش هم دوحه اعلام کرد گروه ششم نیروهای ترکیه به موجب این توافق وارد خاک قطر شده اند.
به نوشته روزنامه العربی الجدید، از آغاز بحران در روابط قطر با عربستان و متحدان آن دیپلماسی ترکیه برای همکاری در حل این بحران فعال شده است و این کشور پشتیبانی خود را از میانجیگری کویت اعلام کرده است. در این زمینه رئیس جمهوری ترکیه بارها در تماس تلفنی با امیر قطر، امیر کویت و «سلمان بن عبدالعزیز» پادشاه عربستان درباره این بحران گفت و گو کرد.
همچنین رئیس جمهوری ترکیه برای حل بحران در روابط این کشورها با «دونالد ترامپ» رئیس جمهوری آمریکا، «ولادیمیر پوتین» رئیس جمهوری روسیه گفت و گو کرد. او در حاشیه نشست گروه 20 در شهر هامبورگ آلمان با برخی از رهبران جهان در این باره رایزنی کرد. مولود چاووش اوغلو وزیر امور خارجه ترکیه نیز ماه گذشته به منطقه خلیج فارس سفر کرد و در این زمینه با مقام های کشورهای عربی بحث و گفت و گو کرد.
** مشخص شدن مرز بحران در روابط کشورهای عربی
روزنامه «الدستور» اردن هم احتمال افزایش یا کاهش تنش میان کشورهای عربی را دور از ذهن دانست و ادامه بحران را به سود برخی کشورها به ویژه آمریکا به شمار آورد.
روزنامه الدستور اردن در گزارشی به قلم «عریب الرنتاوی» با عنوان «بحران خلیج فارس نه گشایش و نه انفجار» نوشت: سقف بحران در روابط کشورهای عربی متحد عربستان با قطر ترسیم شده است و ترامپ در تماس تلفنی خود با رهبران کشورهای عربی و «تیلرسون» وزیر امور خارجه آمریکا با سفر به این کشورها حدود آن را مشخص کرده اند. این بحران در میان دو مرز گشایش کامل و انفجار فراگیر در نوسان است و نمی تواند از آن دو فراتر رود. هیچ کسی نمی خواهد همه توان خود را برای حل این بحران به کار گیرد. طرف های مختلف به ویژه آمریکا منافع خود را در ژرف کردن بحران و ادامه آن می داند و آن را مدیریت می کند.
چهار کشور عربی تحریم کننده قطر به خوبی می دانند که موانع آمریکایی و اروپایی عاملی است تا آنها نتوانند تهدیدهای گذشته خود را عملی سازند. پناه بردن به گزینه نظامی ناممکن است. احتمال افزایش محاصره هم اندک است. بلکه این کشورها ناچار شده اند درخواست های خود را کاهش دهند.
ژنرال «خلوصی آکار» رئیس ستاد مشترک ارتش ترکیه ، «مولود چاووش اوغلو» وزیر امور خارجه، «نهاد زیبکچی» وزیر اقتصاد، «برات آلبایراک» وزیر انرژی و منابع طبیعی، «نورالدین جانیکلی» وزیر دفاع ملی و «حاکان فیدان» رئیس سازمان اطلاعات ترکیه ، اردوغان را در این سفر همراهی می کنند. تلاش برای میانجیگری در باره قطع روابط کشورهای عربی با دوحه هدف این سفر اعلام شده است .
کشورهای تحریم کننده قطر پیش از این با ارائه پیشنهاد 13 ماده ای جهت ترمیم روابط که یکی از بندهای آن تعطیلی پایگاه نظامی ترکیه در قطر بود، پاسخ مناسبی به تلاش های آنکارا برای حل موضوع ندادند. ترکیه به همراه مقامات قطر تعطیلی این پایگاه نظامی را درخواستی غیرمنطقی و غیرقابل اجرا دانسته و دایر شدن آن را بی ارتباط با تحولات اخیر در روابط قطر با برخی کشورهای عربی اعلام کردند.
این گزارش در بردارنده مهمترین محور تحلیل هایی است که در رسانه های عربی دربار سفر رئیس جمهوری ترکیه به کشورهای عربی حاشیه خلیج فارس برای حل بحران در روابط کشورهای عربی متحد عربستان با قطر منتشر شده است.
** نگاه مخالفان به نقش میانجیگری ترکیه
صفحه عربی روزنامه های «هافینگتن پست» انگلیس و روزنامه «الاخبار» لبنان و تارنماهای «ارم نیوز» و «اسکای نیوز» امارات با پوشش اخبار سفر رجب طیب اردوغان به کشورهای عربی، دیدگاه مخالفان میانجیگری ترکیه در بحران روابط کشورهای عربی متحد عربستان با قطر را بررسی کردند.
به نوشته روزنامه هافینگتن پست، از زمان آغاز بحران میان قطر و عربستان و متحدان آن، آنکارا تلاش می کند نقش میانجیگری را بازی کند، اما موضع ترکیه به قطر نزدیک تر است. از این رو، تحلیلگران معتقدند فرصت مانور برای ترکیه در این زمینه اندک است.
روزنامه هافینگتن پست نوشت: ترکیه همپیمان قوی برای قطر است که در سال های اخیر روابط خود با این کشور را در زمینه های اقتصادی، سیاسی و امنیتی تقویت کرده است. ترکیه از زمان آغاز بحران در روابط عربستان و متحدان آن با قطر مواد غذایی به قطر صادر کرده است که نشان دهنده روابط مناسب این دو کشور است. افزون بر این، ترکیه در دوحه دارای پایگاه نظامی است.
تارنمای ارم نیوز به نقل از روزنامه «استرانفورد» آمریکا درباره سفر رجب طیب اردوغان به کشورهای عربی حاشیه خلیج فارس نوشت: این سفر تلاشی ناامیدانه است. ترکیه در بحران کنونی جانب قطر را گرفت و برای منافع سیاسی و اقتصادی خود تلاش کرد. آنچه اردوغان درباره تمایل خود برای میانجیگری تکرار می کند اکنون تاثیری در حل بحران پیچیده ندارد و به احتمال بالا سفر او به کشورهای عربی حاشیه خلیج فارس بحران را پیچیده تر و با دوام تر کند.
به نوشته ارم نیوز، روزنامه استرانفورد تنها رسانه ای نبود که این گونه تحلیل کرد که سفر رجب طیب اردوغان بحران را پیچیده تر خواهد کرد. بلکه بسیاری از رسانه ها هم نوشته اند ترکیه می داند که به زودی هدف کشورهای عربی و غیر عربی در مبارزه با تروریسم قرار خواهد کرد. زیرا این کشور نه تنها با قطر در حمایت ازتروریسم همکاری کرد. بلکه این کشور طرح اخوان المسلمین را به کار گرفت و در حمایت از گروه های تروریستی که در سوریه سرگرم نبرد هستند، نقش داشت.
تارنمای اسکای نیوز نیز نوشت: اردوغان به برخی کشورهای عربی حاشیه خلیج فارس سفر می کند. مقام های ترکیه هدف از این سفر را میانجیگری به شمار آورده اند، اما اردوغان فراموش کرده است که میانجیگر باید جانبداری را کنار گذارد تا بتواند ماموریت خود را به طور کامل انجام دهد. برجسته ترین ویژگی میانجیگر باید بی طرفی باشد، اما اردوغان از این ویژگی برخودار نیست. زیرا او بارها از قطر حمایت کرد و نیروهای ترکیه را برای حمایت از قطر به دوحه ارسال کرده است.
میانجیگر باید مورد توافق طرف های بحران باشد تا بتواند ماموریت خود را با موفقیت به پایان رساند. اما عربستان و متحدان آن ترکیه را به عنوان واسطه قبول ندارد. به ویژه که رجب طیب اردوغان موضع خصمانه ای را علیه مصر و رئیس جمهوری این کشور در پیش گرفته است. مصر از دخالت های ترکیه و لحن غیر دیپلماتیک ترکیه و گروه های تروریستی مورد حمایت آنکارا در خاک خود رنج های بسیاری متحمل شده است. کسی که می خواهد نقش میانجیگری را بازی کند باید عناصر بحران را بشناسد تا بتواند آن را حل کند اما اردوغان دیدگاه بی طرفانه ای ندارد و او بخشی از مشکلات منطقه خاورمیانه است.
«ترکیه چگونه می تواند نقش میانجیگر را بازی کند در حالی که این کشور بخشی از بحران در کشورهای عربی است. ترکیه تلاش می کند بحران ها ادامه داشته باشد. زیرا این کشور بیشترین استفاده را از بحران های منطقه می برد. همه این مسائل نشان می دهد سفر رجب طیب اردوغان بیهوده است و او تلاش می کند در داخل کشور خود را به عنوان اصلاح گر میان کشورهای عربی مطرح کند و این فعالیت وی نتیجه ای به دنبال ندارد. رئیس جمهوری ترکیه باید میان خود و مردم این کشور نقش میانجیگر را بازی کند؛ مردمی که علیه سیاست های او تظاهرات میلیون ها نفری راه می اندازند.»
به نوشته روزنامه الاخبار لبنان، برخلاف دیگر کسانی که در هفته های اخیر به کشورهای عربی حاشیه خلیج فارس سفر کرده اند، رجب طیب اردوغان را در این سفر رئیس ستاد ارتش، رئیس دستگاه اطلاعاتی، وزیران دفاع، اقتصاد و انرژی همراهی می کنند. این سفر از آن جهت متمایز است که ترکیه بخشی از بحران است. نه تنها پرونده اخوان المسلمین هنوز هم در کشورهای عربی حاشیه خلیج فارس باز است. بلکه امارات و عربستان پایگاه نظامی ترکیه در قطر را یکی از بندهای اساسی تنش ها به شمار آورده اند و در فهرست درخواست های خود از قطر خواسته اند تا این پایگاه را تعطیل کند تا روابط خود را با دوحه از سرگیرند. این موضوعی است که رجب طیب اردوغان بارها آن را رد کرده است.
** فعال شدن دیپلماسی ترکیه
شبکه خبری «الجزیره» قطر و روزنامه «العربی الجدید» چاپ لندن، سفر مقام های ترکیه برای حل بحران در روابط کشورهای عربی با قطر را نشان دهنده فعال شدن دیپلماسی آنکارا دانسته اند.
به نوشته شبکه خبری الجزیره، ترکیه از همان آغاز بحران محاصره و نادیده گرفتن حاکمیت قطر را محکوم کرد و از فهرست کشورهای تحریم کننده قطر انتقاد کرد. عربستان، امارات، بحرین و مصر از ترکیه خواستند پایگاه نظامی خود را ببندد. اما پارلمان ترکیه ماه گذشته توافق همکاری راهبردی با قطر را تصویب کرد. چند روز پیش هم دوحه اعلام کرد گروه ششم نیروهای ترکیه به موجب این توافق وارد خاک قطر شده اند.
به نوشته روزنامه العربی الجدید، از آغاز بحران در روابط قطر با عربستان و متحدان آن دیپلماسی ترکیه برای همکاری در حل این بحران فعال شده است و این کشور پشتیبانی خود را از میانجیگری کویت اعلام کرده است. در این زمینه رئیس جمهوری ترکیه بارها در تماس تلفنی با امیر قطر، امیر کویت و «سلمان بن عبدالعزیز» پادشاه عربستان درباره این بحران گفت و گو کرد.
همچنین رئیس جمهوری ترکیه برای حل بحران در روابط این کشورها با «دونالد ترامپ» رئیس جمهوری آمریکا، «ولادیمیر پوتین» رئیس جمهوری روسیه گفت و گو کرد. او در حاشیه نشست گروه 20 در شهر هامبورگ آلمان با برخی از رهبران جهان در این باره رایزنی کرد. مولود چاووش اوغلو وزیر امور خارجه ترکیه نیز ماه گذشته به منطقه خلیج فارس سفر کرد و در این زمینه با مقام های کشورهای عربی بحث و گفت و گو کرد.
** مشخص شدن مرز بحران در روابط کشورهای عربی
روزنامه «الدستور» اردن هم احتمال افزایش یا کاهش تنش میان کشورهای عربی را دور از ذهن دانست و ادامه بحران را به سود برخی کشورها به ویژه آمریکا به شمار آورد.
روزنامه الدستور اردن در گزارشی به قلم «عریب الرنتاوی» با عنوان «بحران خلیج فارس نه گشایش و نه انفجار» نوشت: سقف بحران در روابط کشورهای عربی متحد عربستان با قطر ترسیم شده است و ترامپ در تماس تلفنی خود با رهبران کشورهای عربی و «تیلرسون» وزیر امور خارجه آمریکا با سفر به این کشورها حدود آن را مشخص کرده اند. این بحران در میان دو مرز گشایش کامل و انفجار فراگیر در نوسان است و نمی تواند از آن دو فراتر رود. هیچ کسی نمی خواهد همه توان خود را برای حل این بحران به کار گیرد. طرف های مختلف به ویژه آمریکا منافع خود را در ژرف کردن بحران و ادامه آن می داند و آن را مدیریت می کند.
چهار کشور عربی تحریم کننده قطر به خوبی می دانند که موانع آمریکایی و اروپایی عاملی است تا آنها نتوانند تهدیدهای گذشته خود را عملی سازند. پناه بردن به گزینه نظامی ناممکن است. احتمال افزایش محاصره هم اندک است. بلکه این کشورها ناچار شده اند درخواست های خود را کاهش دهند.
کلمات کلیدی : قطر + قطع روابط دیپلماتیک + امارات + اعراب + عربستان+ اردوغان
نظراتی كه به تعميق و گسترش بحث كمك كنند، پس از مدت كوتاهی در معرض ملاحظه و قضاوت ديگر بينندگان قرار مي گيرد. نظرات حاوی توهين، افترا، تهمت و نيش به ديگران منتشر نمی شود.
