کد مطلب: 502648
دلیل واقعی بحران قطر؛ تروریسم یا گاز طبیعی؟
تاریخ انتشار : پنجشنبه ۲۶ مرداد ۱۳۹۶ ساعت ۰۷:۵۰
طی دو دهه گذشته، قطر به تنهایی بزرگترین نیروگاه گاز طبیعی در منطقه بوده است و تنها گازپروم روسیه توانست نفوذ قطر در صادرات LNG را به چالش بکشاند.
طنین؛ طبق روایت های رسمی، آخرین دلیل بحران خلیج فارس، که در آن یک ائتلاف از دولت ها، تحت رهبری سعودی، روابط دیپلماتیک و اقتصادی خود را با قطر قطع کردند، بودجه شگفت انگیز و خیره کننده قطر در تامین مالی تروریستها بوده است.
در واقع این دوموضوع دستاویزی برای ترسیم سیاست خارجی عربستان در قبال قطر و علنی شدن دشمنی و خشم آن شده است، حال آنکه انگیزه های پنهان را باید در ورای مسائل دیگر جستجو کرد: یکی دیدار اخیر ترامپ با عربستان سعودی که خواستار سرکوب حمایت مالی از تروریسم شد، و دیگری به دنبال گزارش فایننشال تایمز، که اعلام میداشت قطر به طور مستقیم ۱ میلیارد دلار را به نخبگان ایران و القاعده اختصاص داده است. این دو موضوع ترسیم کننده سیاست عربستان سعودی در قبال قطر بوده و خشم آن را نسبت به همسایه سرکش خود برآورده است، که در سالهای اخیر پیشرفت های ایدئولوژیکی را به شیعیان و روسیه رسانده است .
با این حال، همانطور که اغلب اتفاق می افتد، روایت رسمی به طور سنتی دایره ای محدود از تنش های واقعی را بیان می کند. دلیل واقعی درگیری های دیپلماتیک ممکن است بسیار ساده باشد و با یک موضوع دراز مدت و بحث برانگیز، یعنی تسلط قطر بر گاز طبیعی منطقه در ارتباط باشد. به یاد بیاورید که بسیاری از آنها حدس زده اند (با شواهدی که تا سال ۲۰۱۲ ادامه دارد) یکی از دلایل جنگ طولانی مدت پروکسی سوریه، چیزی جز پیچیدگی خطوط لوله گاز نبوده، چرا که قطر مشتاق به تصویب رساندن خط لوله گاز به منظور اتصال اروپا به ذخایر گاز طبیعی وسیع خود بوده است.
با وجود اینکه انحصار گازپروم در عرضه LNG اروپا در خطر بود،روسیه از همان ابتدا محکم و خشونت آمیز در برابر این استراتژی بوده است و حمایت جدی پوتین از رژیم اسد و تمایل کرملین برای جلوگیری از جایگزینی دولت سوریه با رژیم دست نشانده را در این قالب توضیح می دهد.
حال در یک تحلیل جداگانه، انزوای عربستان سعودی از قطر توسط گاز طبیعی قابل توضیح است.دلایل گاز طبیعی به عنوان منبع اختلافات زیاد است: و در سال ۱۹۹۵ شروع شده است. زمانی که شبه جزیره کویر کوچک قرار بود اولین بار محل انتقال گاز طبیعی مایع از بزرگترین مخزن جهان باشد، میدان شمالی دور از ساحل که تقریبا تمام گاز قطر را فراهم می کند با ایران (رقیب مخوف عربستان سعودی) به اشتراک گذاشته شده است . نتیجه ی آن در امور مالی قطر شبیه به کمبودی بود که عربستان سعودی از ثروت نفت خام بزرگ خود به دست می آورد. ثروتی که به دنبال آن قطر را نه تنها تبدیل به ثروتمندترین ملت جهان با درآمد سرانه سالانه ۱۳۰،۰۰۰ دلار، بلکه به بزرگترین صادرکننده LNG در جهان تبدیل می کرد. تمرکز بر گاز آن را از همسایگان تولید کننده نفت در شورای همکاری خلیج فارس جدا می کرد و آن را از سلطه عربستان سعودی بیرون می آورد. به طور خلاصه، طی دو دهه گذشته، قطر به تنهایی بزرگترین نیروگاه گاز طبیعی در منطقه بوده است و تنها گازپروم روسیه توانست نفوذ قطر در صادرات LNG را به چالش بکشاند.
با گذشت چند سال، قطر متوجه شد که روسیه اجازه نخواهد داد که خط لوله خود را به سوریه برساند و در نتیجه آن به طور استراتژیک در جهت طرفدار روسیه حرکت کرد و صندوق مستقل ثروت قطر توافق کرد با وجود اینکه میزبان بزرگترین پایگاه نظامی ایالات متحده در منطقه بود ،۲.۷ میلیارد دلار در نفت روسنفت اداره دولتی روسیه سرمایه گذاری کند. این محور همچنین علی رغم حمایت مالی و ایدئولولوژیکی ایران در رابطه با قطر بر این موضوع تاکید میکند که ممکن است، قطر به طرفداران بسیار فعال محور روسیه، ایران-سوریه در منطقه تبدیل شود.
در نتیجه ی رشد ملی و مالی (استقلال) قطر، همسایگان آن، به طور فزاینده ای ناامید و نگران شدند: قطر به نوعی دولت واسط عربستان بود، اما از خودمختاری استفاده کرد و ثروت گاز باعث ایجاد نقش مستقل برای آن شد".علاوه بر این، تولید گاز طبیعی قطر موجب شده است که قطر در اوپک (کارتل نفتی که عربستان حاکم آن است) بدون محاصره و فارغ از فشار سیاسی عربستان سعودی باشد .
و همانطور که بلومبرگ می افزاید، "این فرصت در دیدار رئیس جمهور دونالد ترامپ از عربستان سعودی، زمانی که وی خاستار انزوای ایران شد، برای قطر فراهم آمد، که با مخالفت خود در صدد بازپس گیری رهبری سعودی شود. تمسخر آمیز به نظر میرسید که روابط با قطر به بهانه حمایت از تروریسم قطع شود در حالی که قرارداد ۱۰۰ میلیارد دلاری اسلحه با بزرگترین حامی تروریسم منعقد می شد .
کارکردهای گاز طبیعی قطر
۱-همانطور که بلومبرگ اضافه می کند، تقاضا برای گاز طبیعی برای تولید برق وصنعت برق در کشورهای خلیج رو به افزایش بوده است. طبق تحقیقات، آنها مجبور به واردات LNG با هزینه بالا هستند و گاز قطر پایین ترین هزینه های استخراج را در جهان دارد.
۲- ثروت گاز قطر این امکان را برای توسعه سیاست های خارجی فراهم کرد که از سازمان اخوان المسلمین مصر، حماس در نوار غزه و جناح های مخالف امارات متحده عربی یا عربستان سعودی در لیبی و سوریه حمایت کند که باعث تحریک همسایگان خود می شد.
۳-گاز قطر همچنین منبعی برای حمایت شبکه تلویزیونی جهانی الجزیره بوده است، که در زمان های مختلف خجالت بسیاری از دولت های خاورمیانه را برانگیخته است.
۴-بالا تر از همه، گاز، قطر را به ارتقاء یک سیاست منطقه ای برای تعامل با شیعیان ایران جهت تأمین منابع ثروت آن وادار می ساخت.
این که آیا گاز طبیعی منبع انزوای قطر است، به عربستان سعودی و ایران بستگی دارد. و این نکته قابل تامل است که عربستان سعودی، همراه با امارات متحده عربی و مصر - به شدت وابسته به گاز قطر از طریق خط لوله و LNG هستند. و قطر میتواند با قطع گاز کشورهای منطقه خلیج فارس یک مسیر تعادل قدرت را پیش بگیرد که خود تنش های جبران ناپذیری را به دنبال دارد.
طنین؛ طبق روایت های رسمی، آخرین دلیل بحران خلیج فارس، که در آن یک ائتلاف از دولت ها، تحت رهبری سعودی، روابط دیپلماتیک و اقتصادی خود را با قطر قطع کردند، بودجه شگفت انگیز و خیره کننده قطر در تامین مالی تروریستها بوده است.
در واقع این دوموضوع دستاویزی برای ترسیم سیاست خارجی عربستان در قبال قطر و علنی شدن دشمنی و خشم آن شده است، حال آنکه انگیزه های پنهان را باید در ورای مسائل دیگر جستجو کرد: یکی دیدار اخیر ترامپ با عربستان سعودی که خواستار سرکوب حمایت مالی از تروریسم شد، و دیگری به دنبال گزارش فایننشال تایمز، که اعلام میداشت قطر به طور مستقیم ۱ میلیارد دلار را به نخبگان ایران و القاعده اختصاص داده است. این دو موضوع ترسیم کننده سیاست عربستان سعودی در قبال قطر بوده و خشم آن را نسبت به همسایه سرکش خود برآورده است، که در سالهای اخیر پیشرفت های ایدئولوژیکی را به شیعیان و روسیه رسانده است .
با این حال، همانطور که اغلب اتفاق می افتد، روایت رسمی به طور سنتی دایره ای محدود از تنش های واقعی را بیان می کند. دلیل واقعی درگیری های دیپلماتیک ممکن است بسیار ساده باشد و با یک موضوع دراز مدت و بحث برانگیز، یعنی تسلط قطر بر گاز طبیعی منطقه در ارتباط باشد. به یاد بیاورید که بسیاری از آنها حدس زده اند (با شواهدی که تا سال ۲۰۱۲ ادامه دارد) یکی از دلایل جنگ طولانی مدت پروکسی سوریه، چیزی جز پیچیدگی خطوط لوله گاز نبوده، چرا که قطر مشتاق به تصویب رساندن خط لوله گاز به منظور اتصال اروپا به ذخایر گاز طبیعی وسیع خود بوده است.
با وجود اینکه انحصار گازپروم در عرضه LNG اروپا در خطر بود،روسیه از همان ابتدا محکم و خشونت آمیز در برابر این استراتژی بوده است و حمایت جدی پوتین از رژیم اسد و تمایل کرملین برای جلوگیری از جایگزینی دولت سوریه با رژیم دست نشانده را در این قالب توضیح می دهد.
حال در یک تحلیل جداگانه، انزوای عربستان سعودی از قطر توسط گاز طبیعی قابل توضیح است.دلایل گاز طبیعی به عنوان منبع اختلافات زیاد است: و در سال ۱۹۹۵ شروع شده است. زمانی که شبه جزیره کویر کوچک قرار بود اولین بار محل انتقال گاز طبیعی مایع از بزرگترین مخزن جهان باشد، میدان شمالی دور از ساحل که تقریبا تمام گاز قطر را فراهم می کند با ایران (رقیب مخوف عربستان سعودی) به اشتراک گذاشته شده است . نتیجه ی آن در امور مالی قطر شبیه به کمبودی بود که عربستان سعودی از ثروت نفت خام بزرگ خود به دست می آورد. ثروتی که به دنبال آن قطر را نه تنها تبدیل به ثروتمندترین ملت جهان با درآمد سرانه سالانه ۱۳۰،۰۰۰ دلار، بلکه به بزرگترین صادرکننده LNG در جهان تبدیل می کرد. تمرکز بر گاز آن را از همسایگان تولید کننده نفت در شورای همکاری خلیج فارس جدا می کرد و آن را از سلطه عربستان سعودی بیرون می آورد. به طور خلاصه، طی دو دهه گذشته، قطر به تنهایی بزرگترین نیروگاه گاز طبیعی در منطقه بوده است و تنها گازپروم روسیه توانست نفوذ قطر در صادرات LNG را به چالش بکشاند.
با گذشت چند سال، قطر متوجه شد که روسیه اجازه نخواهد داد که خط لوله خود را به سوریه برساند و در نتیجه آن به طور استراتژیک در جهت طرفدار روسیه حرکت کرد و صندوق مستقل ثروت قطر توافق کرد با وجود اینکه میزبان بزرگترین پایگاه نظامی ایالات متحده در منطقه بود ،۲.۷ میلیارد دلار در نفت روسنفت اداره دولتی روسیه سرمایه گذاری کند. این محور همچنین علی رغم حمایت مالی و ایدئولولوژیکی ایران در رابطه با قطر بر این موضوع تاکید میکند که ممکن است، قطر به طرفداران بسیار فعال محور روسیه، ایران-سوریه در منطقه تبدیل شود.
در نتیجه ی رشد ملی و مالی (استقلال) قطر، همسایگان آن، به طور فزاینده ای ناامید و نگران شدند: قطر به نوعی دولت واسط عربستان بود، اما از خودمختاری استفاده کرد و ثروت گاز باعث ایجاد نقش مستقل برای آن شد".علاوه بر این، تولید گاز طبیعی قطر موجب شده است که قطر در اوپک (کارتل نفتی که عربستان حاکم آن است) بدون محاصره و فارغ از فشار سیاسی عربستان سعودی باشد .
و همانطور که بلومبرگ می افزاید، "این فرصت در دیدار رئیس جمهور دونالد ترامپ از عربستان سعودی، زمانی که وی خاستار انزوای ایران شد، برای قطر فراهم آمد، که با مخالفت خود در صدد بازپس گیری رهبری سعودی شود. تمسخر آمیز به نظر میرسید که روابط با قطر به بهانه حمایت از تروریسم قطع شود در حالی که قرارداد ۱۰۰ میلیارد دلاری اسلحه با بزرگترین حامی تروریسم منعقد می شد .
کارکردهای گاز طبیعی قطر
۱-همانطور که بلومبرگ اضافه می کند، تقاضا برای گاز طبیعی برای تولید برق وصنعت برق در کشورهای خلیج رو به افزایش بوده است. طبق تحقیقات، آنها مجبور به واردات LNG با هزینه بالا هستند و گاز قطر پایین ترین هزینه های استخراج را در جهان دارد.
۲- ثروت گاز قطر این امکان را برای توسعه سیاست های خارجی فراهم کرد که از سازمان اخوان المسلمین مصر، حماس در نوار غزه و جناح های مخالف امارات متحده عربی یا عربستان سعودی در لیبی و سوریه حمایت کند که باعث تحریک همسایگان خود می شد.
۳-گاز قطر همچنین منبعی برای حمایت شبکه تلویزیونی جهانی الجزیره بوده است، که در زمان های مختلف خجالت بسیاری از دولت های خاورمیانه را برانگیخته است.
۴-بالا تر از همه، گاز، قطر را به ارتقاء یک سیاست منطقه ای برای تعامل با شیعیان ایران جهت تأمین منابع ثروت آن وادار می ساخت.
این که آیا گاز طبیعی منبع انزوای قطر است، به عربستان سعودی و ایران بستگی دارد. و این نکته قابل تامل است که عربستان سعودی، همراه با امارات متحده عربی و مصر - به شدت وابسته به گاز قطر از طریق خط لوله و LNG هستند. و قطر میتواند با قطع گاز کشورهای منطقه خلیج فارس یک مسیر تعادل قدرت را پیش بگیرد که خود تنش های جبران ناپذیری را به دنبال دارد.
کلمات کلیدی : قطر + قطع روابط دیپلماتیک + امارات + اعراب + عربستان
نظراتی كه به تعميق و گسترش بحث كمك كنند، پس از مدت كوتاهی در معرض ملاحظه و قضاوت ديگر بينندگان قرار مي گيرد. نظرات حاوی توهين، افترا، تهمت و نيش به ديگران منتشر نمی شود.
