کد مطلب: 185047
دلایل افزایش شدید قیمت گوجه فرنگی
تاریخ انتشار : شنبه ۳۱ فروردين ۱۳۹۲ ساعت ۱۵:۱۴
در یک ماه گذشته کسانی که برای خرید به میوه فروشی‌ها رفتند سبد خریدشان خالی از گوجه فرنگی بود زیرا این محصول پرطرفدار یا در میوه‌فروشی‌ها پیدا نمی‌شد و یا قیمت آن از موز هم فراتر رفته بود.
به گزارش فارس، مدیریت ناکارآمد بازار و نوسان افسارگسیخته قیمتها به ویژه در شش ماه اخیر مورد انتقاد افراد بسیاری بوده است، اوج این نابسامانی‌ها در روزهای اخیر در اقلام خوراکی و تره‌بار مشاهده می‌شود.
در این بین گوجه فرنگی گوی سبقت را از بقیه محصولات ربود. گوجه فرنگی یکی از محصولات پرطرفدار در سبد غذایی ایرانیان به شمار می‌رود،از این رو مردم نسبت به قیمت آن حساس هستند.قیمت هر کیلو گوجه هم اکنون در تهران به 4 تا 5 هزار تومان رسیده،در حالی که حدود قیمت آن یکسال قبل 600 تا 700 تومان بود،اختلاف قیمت این چنینی در مدت حدود یکسال نشانگر وضعیت نابسامان مدیریت بازار است که نتوانسته مسائلی که در ادامه بدان اشاره خواهد شد، اصلاح کند.
نظام توزیع رهاشده
واسطه‌گری محصولات کشاورزی و غذایی در شرایط عادی عامل اثرگذاری در گرانی محصولات کشاورزی هستند. متاسفانه به علت مشکلات ساختاری موجود، زنجیره تامین غذا همواره از ایستگاه ناعادلانه واسطه‌ها عبور می‌کند، و این افراد بیشترین سود این زنجیره را برای خود کنار می‌گذارند و باعث افزایش ناعادلانه قیمت می‌شوند.
به عنوان مثال در اکثر مزارع قیمت هر کیلو گوجه فرنگی سر زمین حدود 500 تومان به دست دلالها رسید و این در حالی است که قیمت این محصول در ایام نوروز در اکثر میوه و سبزی فروشی‌های کشور بین 3 تا 5 هزار تومان بود. در این ایام دلالها به بهانه افزایش هزینه تولید به جهت گرانی ارز،افزایش هزینه حمل و نقل و محدودیتهای ترانزیتی ایام تعطیل قیمت دلخواه خود را تعیین و در میادین تره بار عرضه می‌‌کردند.
کاهش عرضه؛ الف) طولانی شدن زمان رشد گیاه؛
بروز سرما در منطقه جنوب کرمان که یکی از مناطق عمده عرضه گوجه فرنگی در کشور است، باعث تاخیر چند هفته‌ای در رسیدن محصول گوجه و متعاقباً عرضه آن در بازار شده است.
کاهش عرضه؛ ب) ضرردهی گوجه‌کاران در سال پیش؛
کاهش سطح زیر کشت مناطق گرمسیری جنوب در پی ضرردهی تولید این محصول در سال گذشته قابل پیش بینی بود. کشاورزان سال 91 گوجه فرنگی بیش از نیاز بازار تولید کردند و به همین علت محصولات را با سود خوبی به فروش نرساندند. با توجه به تجربه سال قبل میزان کمتری گوجه کاشته شد و به جای آن محصولات جالیزی همچون خیار، فلفل، خربزه و نشاء این سبزی ها جذابیت بیشتری برای کشاورزان داشت.
کاهش عرضه؛ ج) تعطیلی میادین میوه و تره‌بار؛
تعطیلی میادین میوه و تره‌بار که نقش اساسی در توزیع این محصولات دارند. به گفته مسئولان میادین میوه و تره بار کشور، این میادین به مدت 5 روز اول سال را تعطیل بوده‌اند. تعطیل شدن میادین موجب می‌شد تا محصولات کشاورزی به موقع عرضه نشود و به دست مصرف کنندگان نرسد. این نکته نیز قابل ذکر است که با تعطیل بودن میادین و سردخانه‌ها علاوه بر کمبود محصولات کشاورزی و افزایش قیمت آن‌ها ، اکثر محصولات خصوصاً سبزیجات و میوه ها فاسد شده و از بین می‌روند.
کاهش عرضه؛ د) محدودیتهای ترددی ماشین‌های حمل بار در تعطیلات؛
متاسفانه در کشور ما نه تنها محصولات با مراقبت کافی رشد نمی‌کنند و به آسیب‌های فیزیولوژیکی مقاوم نیستند، بلکه هنگام برداشت این محصولات نیز دقت کافی به عمل نمی‌آید و کارگران موجب آسیب رساندن به محصولات می‌شوند. از طرفی نبود سردخانه‌های مجهز و انبارداری ضعیف در بین کشاورزان و واسطه‌ها موجب فساد و آسیب بیشتر محصولات می‌شود.
برای حمل و نقل میوه و سبزیجات باید از کامیون‌های سردخانه دار استفاده شود و مدت انبارداری و ذخیره کردن مشخص باشد، اما در ایران هیچ کدام از این نکات رعایت نمی‌شود و در نتیجه محصولاتی که خیلی سریع بدست مصرف کننده می‌رسند، دارای کیفیت بالایی هستند. آنجا که بیشتر افزایش قیمت محصولات کشاورزی در طی ایام عید و تعطیلی اتفاق افتاد می‌توان این نکته مهم را بیان کرد که در طی ایام عید نوروز عبور و مرور کامیون‌ها در جاده‌های ارتباطی بین استانی و شهری ممنوع بود که این هم یک دلیل مهم در افزایش قیمت گوجه فرنگی است.
کاهش عرضه؛ ذ) صادرات به خارج از کشور؛
به گفته مسولان گمرک بندر بوشهر، حدود 400 هزار تن گوجه فرنگی تا پایان بهمن ماه سال 91 از این بندر به کشورهای همسایه صادر شده است. این در حالی است که صادرات محصولات کشاورزی به کشور عراق 12 درصد افزایش پیدا کرده است که با توجه به نظر کارشناسان یکی از دلایل افزایش قیمت گوجه همین افزایش صادرات به خارج بوده است که در نتیجه عدم کنترل و نظارت مسئولان اتفاق افتاده است.
در پایان
گرچه در روزهای آتی و با ورود محصولات مناطق جنوبی با کاهش قیمت این محصول مواجه خواهیم بود، اما آنچه که باعث نگرانی در این خصوص است، قدرت عواملی مانند واسطه‌ها است که قیمت محصول را بدون ضابطه مشخص و به صورت کاملا آزادانه تعیین می‌کنند.
در اغلب نقاط جهان محصولات کشاورزی با واسطه به دست مصرف کننده می‌رسد که کشور ما هم از این قاعده مستثنی نیست. وجود واسطه‌ها یا همان دلالان موجب تسریع در فروش محصول کشاورزان و تهیه اقلام فروشندگان می‌شود؛ اما به شرطی این تسهیلات، حقوق کشاورزان و مصرف کنندگان را که تأمین می کند که واسطه‌ها در چارچوب قاعده‌گذاری صحیح حاکمیت رفتار کنند. اما متاسفانه اکثر دلالان از وضعیت بی‌قانونی سوءاستفاده نموده و با در نظر گرفتن منافع شخصی خود، اقدام به خرید محصولات از کشاورزان به قیمت کم و فروش آن به تولید کنندگان (فراوری کنندگان) و مصرف کنندگان به قیمت‌های چندین برابر جیب خود را پرتر می‌کنند.
جهت مدیریت صحیح بازار و همچنین ارتقای کارآمدی نظام توزیع محصولات غذایی باید دولت واسطه‌گرهای تعاونی و بومی مراکز تولید کشاورزی را به رسمیت بشناسد، تدوین اختیارات و مسئولیت‌ها و آئین نامه‌ای اجرایی برای صنف واسطه‌گری قابلیت راهبری و نظارت را برایشان بیشتر می‌کند.
با ایجاد فضای رقابتی و قاعده گذاری صحیح این صنف علاوه بر ثبات بازار اقلام خوراکی، معیشت مردم با چالش های مقطعی همچون ایام عید نوروز مواجه نخواهند شد. در صورت حمایت اصولی از این صنف امکان ارتقای توان انبارداری محصولات بالاتر رفته و ریسک توزیع کاهش خواهد یافت.
به گزارش فارس، مدیریت ناکارآمد بازار و نوسان افسارگسیخته قیمتها به ویژه در شش ماه اخیر مورد انتقاد افراد بسیاری بوده است، اوج این نابسامانی‌ها در روزهای اخیر در اقلام خوراکی و تره‌بار مشاهده می‌شود.
در این بین گوجه فرنگی گوی سبقت را از بقیه محصولات ربود. گوجه فرنگی یکی از محصولات پرطرفدار در سبد غذایی ایرانیان به شمار می‌رود،از این رو مردم نسبت به قیمت آن حساس هستند.قیمت هر کیلو گوجه هم اکنون در تهران به 4 تا 5 هزار تومان رسیده،در حالی که حدود قیمت آن یکسال قبل 600 تا 700 تومان بود،اختلاف قیمت این چنینی در مدت حدود یکسال نشانگر وضعیت نابسامان مدیریت بازار است که نتوانسته مسائلی که در ادامه بدان اشاره خواهد شد، اصلاح کند.
نظام توزیع رهاشده
واسطه‌گری محصولات کشاورزی و غذایی در شرایط عادی عامل اثرگذاری در گرانی محصولات کشاورزی هستند. متاسفانه به علت مشکلات ساختاری موجود، زنجیره تامین غذا همواره از ایستگاه ناعادلانه واسطه‌ها عبور می‌کند، و این افراد بیشترین سود این زنجیره را برای خود کنار می‌گذارند و باعث افزایش ناعادلانه قیمت می‌شوند.
به عنوان مثال در اکثر مزارع قیمت هر کیلو گوجه فرنگی سر زمین حدود 500 تومان به دست دلالها رسید و این در حالی است که قیمت این محصول در ایام نوروز در اکثر میوه و سبزی فروشی‌های کشور بین 3 تا 5 هزار تومان بود. در این ایام دلالها به بهانه افزایش هزینه تولید به جهت گرانی ارز،افزایش هزینه حمل و نقل و محدودیتهای ترانزیتی ایام تعطیل قیمت دلخواه خود را تعیین و در میادین تره بار عرضه می‌‌کردند.
کاهش عرضه؛ الف) طولانی شدن زمان رشد گیاه؛
بروز سرما در منطقه جنوب کرمان که یکی از مناطق عمده عرضه گوجه فرنگی در کشور است، باعث تاخیر چند هفته‌ای در رسیدن محصول گوجه و متعاقباً عرضه آن در بازار شده است.
کاهش عرضه؛ ب) ضرردهی گوجه‌کاران در سال پیش؛
کاهش سطح زیر کشت مناطق گرمسیری جنوب در پی ضرردهی تولید این محصول در سال گذشته قابل پیش بینی بود. کشاورزان سال 91 گوجه فرنگی بیش از نیاز بازار تولید کردند و به همین علت محصولات را با سود خوبی به فروش نرساندند. با توجه به تجربه سال قبل میزان کمتری گوجه کاشته شد و به جای آن محصولات جالیزی همچون خیار، فلفل، خربزه و نشاء این سبزی ها جذابیت بیشتری برای کشاورزان داشت.
کاهش عرضه؛ ج) تعطیلی میادین میوه و تره‌بار؛
تعطیلی میادین میوه و تره‌بار که نقش اساسی در توزیع این محصولات دارند. به گفته مسئولان میادین میوه و تره بار کشور، این میادین به مدت 5 روز اول سال را تعطیل بوده‌اند. تعطیل شدن میادین موجب می‌شد تا محصولات کشاورزی به موقع عرضه نشود و به دست مصرف کنندگان نرسد. این نکته نیز قابل ذکر است که با تعطیل بودن میادین و سردخانه‌ها علاوه بر کمبود محصولات کشاورزی و افزایش قیمت آن‌ها ، اکثر محصولات خصوصاً سبزیجات و میوه ها فاسد شده و از بین می‌روند.
کاهش عرضه؛ د) محدودیتهای ترددی ماشین‌های حمل بار در تعطیلات؛
متاسفانه در کشور ما نه تنها محصولات با مراقبت کافی رشد نمی‌کنند و به آسیب‌های فیزیولوژیکی مقاوم نیستند، بلکه هنگام برداشت این محصولات نیز دقت کافی به عمل نمی‌آید و کارگران موجب آسیب رساندن به محصولات می‌شوند. از طرفی نبود سردخانه‌های مجهز و انبارداری ضعیف در بین کشاورزان و واسطه‌ها موجب فساد و آسیب بیشتر محصولات می‌شود.
برای حمل و نقل میوه و سبزیجات باید از کامیون‌های سردخانه دار استفاده شود و مدت انبارداری و ذخیره کردن مشخص باشد، اما در ایران هیچ کدام از این نکات رعایت نمی‌شود و در نتیجه محصولاتی که خیلی سریع بدست مصرف کننده می‌رسند، دارای کیفیت بالایی هستند. آنجا که بیشتر افزایش قیمت محصولات کشاورزی در طی ایام عید و تعطیلی اتفاق افتاد می‌توان این نکته مهم را بیان کرد که در طی ایام عید نوروز عبور و مرور کامیون‌ها در جاده‌های ارتباطی بین استانی و شهری ممنوع بود که این هم یک دلیل مهم در افزایش قیمت گوجه فرنگی است.
کاهش عرضه؛ ذ) صادرات به خارج از کشور؛
به گفته مسولان گمرک بندر بوشهر، حدود 400 هزار تن گوجه فرنگی تا پایان بهمن ماه سال 91 از این بندر به کشورهای همسایه صادر شده است. این در حالی است که صادرات محصولات کشاورزی به کشور عراق 12 درصد افزایش پیدا کرده است که با توجه به نظر کارشناسان یکی از دلایل افزایش قیمت گوجه همین افزایش صادرات به خارج بوده است که در نتیجه عدم کنترل و نظارت مسئولان اتفاق افتاده است.
در پایان
گرچه در روزهای آتی و با ورود محصولات مناطق جنوبی با کاهش قیمت این محصول مواجه خواهیم بود، اما آنچه که باعث نگرانی در این خصوص است، قدرت عواملی مانند واسطه‌ها است که قیمت محصول را بدون ضابطه مشخص و به صورت کاملا آزادانه تعیین می‌کنند.
در اغلب نقاط جهان محصولات کشاورزی با واسطه به دست مصرف کننده می‌رسد که کشور ما هم از این قاعده مستثنی نیست. وجود واسطه‌ها یا همان دلالان موجب تسریع در فروش محصول کشاورزان و تهیه اقلام فروشندگان می‌شود؛ اما به شرطی این تسهیلات، حقوق کشاورزان و مصرف کنندگان را که تأمین می کند که واسطه‌ها در چارچوب قاعده‌گذاری صحیح حاکمیت رفتار کنند. اما متاسفانه اکثر دلالان از وضعیت بی‌قانونی سوءاستفاده نموده و با در نظر گرفتن منافع شخصی خود، اقدام به خرید محصولات از کشاورزان به قیمت کم و فروش آن به تولید کنندگان (فراوری کنندگان) و مصرف کنندگان به قیمت‌های چندین برابر جیب خود را پرتر می‌کنند.
جهت مدیریت صحیح بازار و همچنین ارتقای کارآمدی نظام توزیع محصولات غذایی باید دولت واسطه‌گرهای تعاونی و بومی مراکز تولید کشاورزی را به رسمیت بشناسد، تدوین اختیارات و مسئولیت‌ها و آئین نامه‌ای اجرایی برای صنف واسطه‌گری قابلیت راهبری و نظارت را برایشان بیشتر می‌کند.
با ایجاد فضای رقابتی و قاعده گذاری صحیح این صنف علاوه بر ثبات بازار اقلام خوراکی، معیشت مردم با چالش های مقطعی همچون ایام عید نوروز مواجه نخواهند شد. در صورت حمایت اصولی از این صنف امکان ارتقای توان انبارداری محصولات بالاتر رفته و ریسک توزیع کاهش خواهد یافت.
مهدی
۱۳۹۲-۰۱-۳۱ ۱۵:۲۳:۴۰
و مثل همیشه توجیه کوتاهی و کم کاری مسئولین... (1246897) (alef-10)
۱۳۹۲-۰۱-۳۱ ۱۶:۲۶:۳۳
انتظار داشتی چیزی غیر این باشه...
خیلی فکر میکنی پرکارتر و به فکر تری بسمه الله... این گوی و این میدان... (1247094) (alef-10)
خیلی فکر میکنی پرکارتر و به فکر تری بسمه الله... این گوی و این میدان... (1247094) (alef-10)
۱۳۹۲-۰۱-۳۱ ۱۵:۲۴:۱۱
علت فقط و ققط در نالایقی مدیران هستش (1246902) (alef-10)
۱۳۹۲-۰۱-۳۱ ۲۰:۴۶:۰۶
اتفاقا این مدیران لیاقت نشان داده اند و پست های بالاتر میگیرند
خودرو سازان یادت نیست بعد از نشست با رئیس جمهور بجای کم کردن قیمت خودرو از رئیس جمهور پول گرفتند مملکت همینطوریه (هرکسی باید جایگاه خودش رو پیدا کنه چون از مسئولین امیدی نیست مگر اینکه جنگ قدرت بشه پته هم رو آب بدهند و یکدیگر را متهم کنند اونوقت شاید به لج هم کاری کنند) (1247639) (alef-13)
خودرو سازان یادت نیست بعد از نشست با رئیس جمهور بجای کم کردن قیمت خودرو از رئیس جمهور پول گرفتند مملکت همینطوریه (هرکسی باید جایگاه خودش رو پیدا کنه چون از مسئولین امیدی نیست مگر اینکه جنگ قدرت بشه پته هم رو آب بدهند و یکدیگر را متهم کنند اونوقت شاید به لج هم کاری کنند) (1247639) (alef-13)
۱۳۹۲-۰۱-۳۱ ۱۶:۰۱:۵۲
بابا نزديك در خانه ما نصف قيمت است ........ چرا چو مى اندازيد (1247022) (alef-10)
۱۳۹۲-۰۱-۳۱ ۱۶:۱۷:۳۴
عمده ترین علت گرانی گوجه فرنگی ورشکست شدن گوجه فروشی سر کوچه آقای احمدی نژاد است . چرا حقیقتو کتمان می کنید ؟؟؟؟؟؟ (1247061) (alef-10)
-
۱۳۹۲-۰۱-۳۱ ۱۶:۳۱:۱۲
عدم حمايت وزارت جهاد كشاورزي از توليد كننده (1247104) (alef-10)
۱۳۹۲-۰۱-۳۱ ۱۷:۰۴:۳۰
برای مرغ مجلس جلسه غیر علنی داشت چرا برای گوجه فرنگی نداشته باشد. (1247175) (alef-13)
۱۳۹۲-۰۱-۳۱ ۲۰:۴۳:۰۳
آخه مرغ غذای ناهار مجلسی هاست
ولی توجه کنند که گوجه هم غذای کنار کباب شماست به فکر باشید (1247625) (alef-10)
ولی توجه کنند که گوجه هم غذای کنار کباب شماست به فکر باشید (1247625) (alef-10)
۱۳۹۲-۰۱-۳۱ ۲۰:۴۲:۰۰
احتمالا آقای رئیس جمهور اسباب کشی کرده و خانه اش را عوض کرده (1247621) (alef-10)
امیر
۱۳۹۲-۰۱-۳۱ ۲۳:۱۰:۳۶
متاسفانه در کشور ما دلالی حرف اول و اخر را میزند و تنها کاری که از دست اقایان مسئول بر می اید صدور بیانیه و توضیح علل مشکلات بوجود امده است. معلوم نیست این اقایان قوه مجریه هستند یا قوه ناظریه که کارشان نظارت و صدور بیانیه است. (1247945) (alef-10)
۱۳۹۲-۰۲-۰۱ ۰۷:۴۴:۲۱
برای همه اینها با بی شرمی و بی وجدانی جواب دارند اما مدیریت اینها چه می شود و بر نامه ریزی .....ا چه می شود نا پیداست و کسی هم به مشقت زندگی مردم فکری نمی کند و نخواهد کرد (1248269) (alef-13)
حافظ
۱۳۹۲-۰۲-۰۱ ۰۷:۴۵:۲۹
شما اقای دکتر نمیدونم چی مصرف میکنی که همش تو توهم هستی از کدام مدیریتها یا عدم مدیریتها صحبت میکنی اینجا مملکت میرزا قلی خانی است هرکسی زودتر صبح بلند بشه فرماندس برای نرخهای انروز صبح تصمیم میگیره اگر شماتوانستید برای دوروز پیش کش دوساعت قیمت یک کالا را ثابت اعلام کنید ما باید از ان مدیریت لایقی که توانست این کار را انجام دهد تشکر کنیم مدیریت کشور وبحران وجهانی غیره این جملات که مغز ماهاروپر میکنه پیشکش بعدشم همیشه گفتند اول همسایه بعد خودمون ماهم که در همسایه داری ید طولانی داریم نوش جان همسایه ها بخورن بیاشامن وتف کنن به مامسخره کنن مارو ازصدقه سری دیپلماسی فعال (1248270) (alef-13)
