نظر منتشر شده
۶
توصيه به ديگران
 
کد مطلب: 448784
ترکیه؛ موثر و متاثر در پدیده ریزگرد
بخش اجتماعی الف، 6 اسفند 95
تاریخ انتشار : جمعه ۶ اسفند ۱۳۹۵ ساعت ۲۱:۰۲
ریزگرد که در سالهای اخیر به مشکل عمده زیست محیطی ایران و تعدادی از کشورهای خاورمیانه تبدیل شده، ترکیه را نیز به رغم قرار گرفتن در عرض جغرافیایی شمالی تر و با آب و هوای متفاوت و بارش های درگیر کرده است، به طوری که استان های مرزی ترکیه در جوار سوریه و عراق در ایامی از سال متاثر از این پدیده طبیعی هستند.به گزارش ایرنا، ریزگرد در ترکیه در همه استان های هم مرز با سوریه و عراق در دو نوبت ماههای سرد سال و اغلب بهمن و اسفند ماه و نیز در ایام گرم سال در مرداد، شهریور و مهر ماه، استان ها و شهرهای جنوبی ترکیه را تحت تاثیر قرار می دهد به طوری که گاهی مردم محلی برای خروج از خانه مجبور به استفاده از ماسک می شوند.

ریزگرد، پدیده ای آشنا در استان های جنوبی ترکیه محسوب می شود و عموما از سوریه و عراق به این مناطق که جزو مناطق پست و کم ارتفاع ترکیه محسوب می شود، نفوذ می کند ولی به علت وجود کوههای مرتفع و جریان بادها از شمال به سمت جنوب، استان های داخلی ترکیه را کمتر تحت تاثیر قرار می دهد.

به گفته کارشناسان، ریزگردها برای رسیدن به ترکیه تا ارتفاع 2400 تا سه هزار متری ارتفاع می گیرد و منشا عموما خارجی دارد و طبق استانداردها در هر متر مکعب از هوا حداکثر 240 تا 260 میکروگرم ذرات معلق در هوا یا ریزگرد قابل تحمل برای سلامتی انسان است و فراتر از آن به پدیده جدی در سلامت انسان تبدیل می شود.

13 استان ترکیه از جمله استان های سواحل دریای مدیترانه مثل آدانا و هاتای و نیز استان های عثمانیه، ماراش، غازی آنتپ، کیلیس، شیرناک، حکاری، سیرت، بیتلیس، آدیامان، ماردین و شانلی اورفا در جنوب این کشور تحت تاثیر پدیده ریزگردهای خاورمیانه هستند.

اوج این وضعیت حدود دو سال پیش و در شهریور ماه 2015 رخ داد که در آن سال ریزگردهای خاورمیانه همه مناطق جنوبی ترکیه را در برگرفت و سبب لغو پروازهای هوایی و نیز مشکلاتی برای مردم در مناطق جنوبی این کشور شد و حتی تا شهر استانبول در غربی ترین نقطه ترکیه نیز نفوذ کرد و به دروازه های شرقی اروپا نیز رسید که پدیده ای عجیب در نوع خود بود.

افزایش مشکلات تنفسی و نیز برخی بیماری ها و حساسیت های پوستی نیز در ایام بروز ریزگرد در ترکیه گزارش شده است که کارشناسان بهداشتی به هنگام بروز ریزگردها در خصوص حضور افراد مسن، افراد مبتلا به بیماری های تنفسی و حساسیت های پوستی و تنفسی و نیز کودکان در فضاهای باز هشدار داده اند.

سال گذشته نیز پدیده ریزگرد در ایام بهمن ماه جنوب ترکیه را در نزدیکی مرز عراق و سوریه در برگرفت به طوری که عمق میدان دید به کمتر از 200 متر رسید و مشکلاتی را برای سلامت تنفسی مردم محلی به وجود آورد و در شهر غازی آنتپ نیز شهروندان با مشکل مشابه مواجه شده و برای خروج از خانه مجبور به استفاده از ماسک شدند.

مردم ترکیه در شهرهای هم مرز با سوریه به ریزگرد 'گرد و غبار زرد رنگ' می گویند.

مسئولان ترکیه همواره ادعا می کنند که منشاء این گرد و غبار و ریزگرد کشور سوریه است.

ریزگرد با منشا داخلی در ترکیه:
علاوه بر پدیده ریزگرد با منشا خارجی، در داخل خاک ترکیه نیز در اطراف قیر شهر ترکیه در آناتولی مرکزی و در پی خشک شدن دریاچه ها و آبگیرهای محلی نیز ریزگردهایی مشاهده می شود که اغلب در فصل تابستان رخ می دهد.

این ریزگردها عموما در اطراف دریاچه داخلی و به خصوص دریاچه بزرگ نمک یا همان 'توز گلی' اتفاق می افتد که پدیده ای محلی و هر ساله است که شدت و ضعف آن با بارش های محلی ارتباط دارد.

نقش موثر ترکیه در ایجاد ریزگرد در تعدادی از کشورهای خاورمیانه
پایبند نبودن ترکیه به معاهدات بین‌المللی و تسلط این کشور بر آب دجله و فرات باعث ایجاد و تشدید پدیده ریزگرد در تعدادی از کشورهای خاورمیانه از جمله عراق، سوریه و ایران شده است.

ترکیه تحت عنوان طرح گاپ قرار است 22 سد روی دجله و فرات در 9 منطقه عمدتا کردنشین بسازد و حتی طرح‌هایی برای ساخت 90 سد دیگر و 60 نیروگاه برقی در دست دارد که تعدادی از این طرحها عملیاتی شده و تعدادی نیز در دست اقدام و اجراست.

ترکیه با احداث سد و بستن آب دجله و فرات، معضلات محیط زیستی و اجتماعی در عراق و سوریه و حتی ایران به وجود آورده است.

این کشور در حوزه آناتولی جنوبی یعنی سرشاخه‌ رودهای عراق و سوریه حدود 15 سد احداث کرده که تنها ذخیره سد آتاترک حدود 50 میلیارد مترمکعب و بیشتر از 650 سد ایران گنجایش دارد.

این 15 سد ترکیه عمدتا روی سرشاخه‌های دجله و فرات ساخته شده و همراه با سد آتاترک که روی سرشاخه اصلی فرات ساخته شده، تمام آب دجله و فرات را گرفته و جریان آب به پایین دست مسدود شده و کم شدن روان آب در بستر رودخانه دجله و فرات، موجب خشکی تالاب ها و آبگیرهای حاشیه این دو رودخانه شده و بر دامنه پدیده ریزگرد در عراق و سوریه افزوده است.

فرات به عنوان پرآب ترین رودخانه منطقه از ترکیه وارد سوریه ‌شده و از طریق خاک سوریه وارد عراق شده و به تالاب هورالعظیم می ریزد و رود دجله نیز مستقیما از ترکیه وارد خاک عراق شده و سرانجام به تالاب هورالعظیم می ‌ریزد و هر دو رودخانه به علت تغذیه تالاب های ریزگردخیز، نقش مستقیمی در مهار ریزگردهای مناطق جنوبی، جنوب غربی و غربی ایران دارد.

هم اکنون ترکیه آب دجله را به عراق بسته و مقدار آب بسیار کمی را رها می‌کند که به تالاب هورالعظیم نمی رسد و استفاده نامتوازن از آب فرات در ترکیه، سوریه و عراق نیز بر شدت این امر افزوده است.

در سال 1992 دولت ترکیه با افتتاح سد بزرگ آتاتورک بر روی رود فرات با ظرفیت حدود 50 میلیارد متر مکعب (معادل تمام 650 سد ایرانی) فرایند بروز پدیده ریزگردها در غرب ایران و کل نیمه شرقی کشور عراق را تشدید کرد.

همچنین سد ایلیسو را بر روی رود دجله می سازد که با این کار از ورود 56 درصد منابع آب دجله به خاک عراق جلوگیری خواهد شد که ظرفیتی معادل سه برابر بزرگترین سد ایرانی یعنی کرخه دارد و سبب خواهد شد که بیابان زایی و خشکسالی و پدیده ریزگرد در عراق شدت یابد.

سد ایلیسو، یکی از سدهای بزرگ در حال احداث در کشور ترکیه است که ساخت آن از سال 2006 شروع شد و در سال 2019 بهره برداری می شود.
دولت ترکیه با سد سازی ها بدون کسب اجازه و مجوز کشورهای دیگر پایین دست آبهای جاری دجله و فرات از جمله عراق، سوریه و ایران و با بی توجهی به هشدارهای کارشناسان، کنوانسیون مقابله با بیابانزایی (UNCCD) و بیانیه حقوق جوامع بومی (UNDRIP) را نقض کرده است.

موضوع زیرگرد به عنوان یک مساله جهانی در سازمان ملل مطرح و تاکنون چهار قطعنامه در این موضوع صادر و باعث تدوین طرح جهانی در این زمینه شده است ولی کشور ترکیه به ایفای مسئولیت های خود در این زمینه چندان پایبند نیست.

دو سال پیش نیز فان لنن رئیس مرکز خشکسالی اروپا در ایران گفت که ساخت سدها توسط ترکیه منجر به افزایش خشکی عراق و افزایش ریزگردها شده است.

چندی قبل بیش از 1500 شهروند ایرانی و 160 تشکل مردمی در نامه ای به سازمان ملل، سدسازی‌های گسترده ترکیه و بستن آب دجله و فرات تحت عنوان طرح گاپ را عامل خشکسالی و ریزگردها عنوان کردند.
 
کلمات کلیدی : گرد و خاک + بحران ریزگردها + سدسازی ترکیه
 
Iran, Islamic Republic of
۱۳۹۵-۱۲-۰۶ ۲۱:۱۴:۲۰
ترکیه اثرات بسیار منفی در زندگی مردم خوزستان گذاشته (4175046) (alef-11)
 
K
Russian Federation
۱۳۹۵-۱۲-۰۶ ۲۱:۴۵:۴۸
باید کشورهای منطقه دعوی بین المللی را علیه سد سازی ترکیه در سازمان ملل مطرح کنند (4175072) (alef-11)
 
Romania
۱۳۹۵-۱۲-۰۶ ۲۲:۳۶:۵۴
هرچی بلاست فعلا ترکیه بر سر کشورهای همسایه آورده (4175132) (alef-11)
 
ناشناس
Iran, Islamic Republic of
۱۳۹۵-۱۲-۰۶ ۲۳:۳۳:۲۹
کشورهای ذینفع باید به دلیل تغییرات فیزیکی وزیستی منطقه از طریق مجامع جهانی دعوی حقوقی نمایندظاهرا با طرحهای خود خوا هانه در منطقه بلای جان دیگران شدهاند!! (4175182) (alef-11)
 
abbas
Iran, Islamic Republic of
۱۳۹۵-۱۲-۰۶ ۲۳:۳۳:۵۲
وقتی خودمان بر روی رودخانه ها بی حساب و کتاب سد زدیم وقتی از سرچشمه های آب های جاری خوزستان حداقل شش نقطه جهت استان های دیگر برداشت کردیم و سبب ریزگردهای داخلی شده ایم ، آیا برای مذاکره با ترکیه دستمان پر است؟ آیا ایرادات به ترکیه به خودمان نیز روا است؟ (4175184) (alef-11)
 
نقی
Romania
۱۳۹۵-۱۲-۰۷ ۰۹:۳۱:۳۴
نیاز آبی ترکیه این قدر زیاد نیست که سدی به ظرفیت 50 میلیارد مترمکعب بسازد. بخشی از این کار ترکیه سیاسی است. ترکیه می خواهد کشورهای سوریه، عراق و حتی ایران را زیر فشار سیاسی قرار دهد و به خود وابسته کند. باید با سیاست ورزی و دیپلماسی جلو این کار ترکیه را گرفت. (4175472) (alef-11)
 


نظراتی كه به تعميق و گسترش بحث كمك كنند، پس از مدت كوتاهی در معرض ملاحظه و قضاوت ديگر بينندگان قرار مي گيرد. نظرات حاوی توهين، افترا، تهمت و نيش به ديگران منتشر نمی شود.