توصيه به ديگران
 
کد مطلب: 436525
پیشنهاد کتاب/ «فلسفه تکنولوژی»؛ کار گروهی؛ ترجمه مریم هاشمیان؛ ققنوس
چگونه تکنولوژی فلسفه زیستن را دگرگون می‌کند
بخش فرهنگی الف؛ 30 دی 1395
تاریخ انتشار : پنجشنبه ۳۰ دی ۱۳۹۵ ساعت ۰۸:۰۰
«فلسفه تکنولوژی»
نویسنده: مارتن فرانسن، گرت - یان لوکهورست و ایبو وان د پول
مترجم: مریم هاشمیان
ناشر: ققنوس، چاپ اول 1395
96 صفحه، 6000 تومان
 
شما می‌توانید کتاب «فلسفه تکنولوژی» را  تا یک هفته پس از معرفی با ۱۰ درصد تخفیف از فروشگاه اینترنتی شهر کتاب خرید کنید.
 
*****
 
دانشنامه آنلاین استنفورد سالهاست با سرپرستی دکتر ادوارد ن. زالتا و با همکاری جمعی از برجسته‌ترین نویسندگان حوزه‌های مختلف فلسفی در حال انتشار است. اين دانشنامه نتیجه طرحی است كه از سال 1995 در دانشگاه استنفورد به اجرا درآمد و هنوز نیز ادامه دارد. تا کنون صدها مدخل در زمینه فلسفه در اختیار مخاطبان قرار گرفته است که هر یک از آنها توسط مطرح‌ترین چهره‌های هر حوزه نوشته شده‌اند. اين مجموعه، از مدخل‌های مناسبی برای ورود به گستره‌های متنوع فلسفی برخوردار است و كسی كه می‌خواهد برای اولين بار با مسئله يا مبحثی در فلسفه آشنا شود، يكی از گزينه‌های راهگشايی كه پيش ‌رو دارد اين است كه ابتدا به سراغ مدخل يا مدخل‌های مربوط به آن در اين دانشنامه برود. رویکرد کلی حاکم بر مجموعه ارائه توضیحی فشرده از این مدخلهاست که در عین جامعیت دارای ایجاز باشد و برای استفاده عموم مخاطبان فلسفه، علاقمندان حرفه‌ای فلسفه و دانشجویان این حوزه تالیف شده‌اند.

اگرچه ترجمه و انتشار همه مدخلها قدری بلندپروازانه و رویایی به حساب می‌آید اما به هر حال نشر ققنوس با رویکردی حرفه‌ای و به صورتی متداوم این پروژه را دنبال می‌کند. مجموعه‌ای که با کسب اجازه رسمی از دانشنامه استنفورد به فارسی ترجمه می‌شود، با سرپرستی و نظارت مسعود علیا درحال انتشار است.

کتاب «فلسفه تکنولوژی» نوشته مارتن فرانسن، گرت ـ یان، لو کهورست و ایبو وان د پول که به تازگی با ترجمه مریم هاشمیان وارد بازار کتاب شده شصت و چهارمین جلد از مجموعه دانشنامه فلسفه استفورد است.
 
طرح فلسفه تکنولوری پیش از هرچیز یادآور حقیقت گستردگی دنیای فلسفه است، اگر بر این باور باشیم که کار فلسفه پرداختن به امور انتزاعی است که هنوز قطعیتی در مورد آنها وجود ندارد؛ در آن صورت چگونه می‌توان به فلسفه تکنولوژی پرداخت، در حالی که تکنولوژی از جمله امور قطعی، علمی و مادی است؟ مگر نه اینکه تکنولوژی امری صرفاً علمی، فنی و تکنیکی است؟ امری که مستقیماً تنها به حوزه فعالیت مهندسان و صنعتگران و یا نهایتا صاحبان سرمایه و قدرت اقتصادی (به عنوان سرمایه‌گذاران و هدایت‌کنندگان فعالیت‌های صنعتی و تکنولوژیک) مربوط می‌شود. پس این وسط فلسفه چه می‌کند؟

فلسفه تکنولوژی به زبان ساده عبارت است از تامل و تفکر فلسفی در باب چیستی و حقیقت تکنولوژی. به بیان دیگر فلسفه تکنولوژی خواهان اندیشیدن و پاسخگویی به این پرسش است که تکنولوژی چیست و چه سرشتی دارد؟ و پیشرفت و تغییرات آن چه تاثیری بر عالمیت جهان می‌گذارد؟

ذکر این نکته خالی از اهمیت نیست که فلسفه تکنولوژی قدمتی کم و بیش هم اندازه خود فلسفه دارد. چرا که قدیمی‌ترین نقل قولها درباره فلسقه تکنولوژی به یونان باستان و عصر فلاسفه پیش سقراطی بازمی‌گردد که دموکریتوس این بحث فلسفی را به میان کشید که تکنولوژی از طبیعت می‌آموزد و یا تقلید می‌کند و بر این اساس خانه ساختن و بافندگی توسط انسان‌ها را تقلیدی از لانه ساختن پرستو یا کندوی زنبور عسل به شمار می‌آورد.
با این حال اشاره فلسفی به آنچه در حوزه تکنولوژی جای می‌گرفت، در قرن بیستم بود که شکلی جدی به خود گرفت و به عنوان شاخه‌ای قابل اعتنا از فلسفه تثبیت شد؛ چرا که پیش از آن همواره به طوری ضمنی مورد توجه قرار می‌گرفت. در حقیقت پس از دوران انقلاب صنعتی و پیشرفتهای سده‌های بعدی نقش تکنولوژی چنان در زندگی انسان پر رنگ شد که فلسفه نیز ناگزیر به پرداختن به آن بود.
 
نباید از این مهم غافل شد که تکنولوژی هم به عنوان نیروی اقتصادی و هم نیروی فرهنگی حائز اهمیتی بسیار است. البته فلسفه به خود تکنولوژی نمی‌پردازد، بلکه به تاثیرات مستقیم و غیرمستقیم آن بر ابعاد گوناگون حیات بشری چشم می‌دوزد. بنابراین فلسفه تکنولوژی طی دو قرن اخیر که تدریجا به صورت نوعی رشته درآمده بیشتر به اثر تکنولوژی بر جامعه و فرهنگ پرداخته است تا به خود تکنولوژی. به هر حال وقتی تکنولوژی زندگی آدمی را دگرگون کرده، اقتضائات و فلسفه آن را نیز تغییر می‌دهد.

با توجه به برخورداری از چنین شرایطی نویسندگان مدخل حاضر به درستی ابتدا به روایت سرگذشت تاریخی فلسفه تکنولوژی پرداخته‌اند. این که برای نخستین بار از کجا اشاراتی به فلسفه انجام پذیرفت که به طور ضمنی امروز به عنوان سرآغاز فلسفه تکنولوژی مورد توجه قرار گرفته‌اند و سپس به تببین روند تاریخ تکنولوژی و گسترش نقش آن و نهایتا پررنگ شدن سویه فلسفی تکنولوژی پرداخته شده است.

بعد از مرور تاریخی مختصری که از فلسفه تکنولوژی ارائه شده، در فصل دوم به مضامینی که فلسفه تحلیلی مدرن تکنولوژی بر آن‌ها متمرکز است پرداخته شده است. باید توجه داشت که تکنولوژی ارتباطی جدی با علم دارد پس دور از انتظار نیست اگر فلسفه علم و فلسفه تکنولوژی نیز از چنین ارتباطی بهره‌مند باشند.

اگر چه فلسفه تکنولوژی که طی دو قرن اخیر به تدریج به صورت نوعی رشته درآمده، بیشتر به اثر تکنولوژی بر جامعه و فرهنگ پرداخته است تا به خود تکنولوژی. اما در سالهای اخیر شاخه‌ای از فلسفه تکنولوژی مورد توجه قرار گرفته و بسط یافته است که به خود تکنولوژی نظر دارد نه صرفا نتایج و اهداف آن. این شاخه در پی درک رویه طراحی و ابداع مصنوعات است و هم چنین به فهم سرشت چیزهایی که بدین سان ابداع می‌شوند توجه دارد. این شاخه متاخر فلسفه تکنولوژی به دنبال پیوستگی با فلسفه علم و چندین حوزه دیگر در سنت تحلیلی در فلسفه مدرن، مانند فلسفه کنش و تصمیم‌گیری است نه با علوم اجتماعی و علوم انسانی. محوریت طراحی در تکنولوژی و مسائل روش‌شناختی و مسائل متافیزیکی از دیگر مباحثی است که در این زمینه در فصل دوم مورد بررسی و توجه قرار گرفته‌اند.

و اما پایان بخش کتاب بررسی جنبه‌های اجتماعی و اخلاقی تکنولوژی است که در این بحث به برخی از دغدغه‌های فلسفه تکنولوژی از منظر علوم انسانی پرداخته شده است. «این بیان دوگانه شکل‌گیری تکنولوژی را به مثابه نتیجه فرایندی که در درون رویه مهندسی پدید آمده و با این رویه با سنجه‌هایی که فقط کنترل اجتماعی محدودی بر آ‌ن‌ها اعمال می‌شود هدایت می‌کند و نیز پیامدهای اجتماعی تحقق تکنولوژی را که بدین سان ایجاد می‌شود در نظر می‌گیرد، پیامدهایی ناشی از فرایندهایی که فقط کنترل محدودی می‌توان بر آن‌ها اعمال کرد.»

در انتهای شصت و چهارمین جلد از مجموعه دانشنامه فلسفه استفورد نشر ققنوس، علاوه بر واژه‌نامه انگلیسی- فارسی و نمایه فارسی، کتابنامه انگلیسی مدخل حاضر به طور مفصل درج شده است. کتابنامه‌ای جامع که می‌تواند منابع مهم مرتبط به این مدخل را به پژوهشگران و اساتید فلسفه معرفی کند. برخورداری از چنین کتابنامه‌های جامعی یکی از ویژگی‌های درخور اعتنای مدخل‌های دانشنامه فلسفه استنفورد محسوب می‌شود.
 
۱۳۹۶/۰۶/۱۵ ۱۴:۴۷
 
۱۳۹۶/۰۵/۲۱ ۰۹:۱۱
 
۱۳۹۶/۰۵/۱۷ ۱۵:۱۵
 
۱۳۹۶/۰۴/۱۸ ۱۴:۰۴
 
۱۳۹۶/۰۴/۱۰ ۱۲:۳۹
 
۱۳۹۶/۰۴/۰۷ ۱۲:۰۳
 
۱۳۹۶/۰۳/۲۸ ۱۰:۲۱
 
۱۳۹۶/۰۳/۲۰ ۱۱:۵۱
 
۱۳۹۶/۰۳/۰۷ ۱۶:۲۳
 
۱۳۹۶/۰۲/۲۶ ۱۱:۳۳
 
 
کلمات کلیدی : انتشارات ققنوس
 


نظراتی كه به تعميق و گسترش بحث كمك كنند، پس از مدت كوتاهی در معرض ملاحظه و قضاوت ديگر بينندگان قرار مي گيرد. نظرات حاوی توهين، افترا، تهمت و نيش به ديگران منتشر نمی شود.
چگونه تکنولوژی فلسفه زیستن را دگرگون می‌کند