توصيه به ديگران
 
کد مطلب: 350124
فرهنگ سه جلدی فیزیک رونمایی شد؛ بنایی سترگ که حاصل عشق است
تاریخ انتشار : دوشنبه ۱۳ ارديبهشت ۱۳۹۵ ساعت ۲۱:۳۸
اولین فرهنگ جامع فیزیک به زبان فارسی و با مولف ایرانی ، عصر  دیروز (یکشنبه) با حضور جمعی از اساتید فیزیک، دانشجویان و همچنین جمعی از اهالی نشر و خبرنگاران در دانشکده فیزیک دانشگاه تهران رونمایی شد.

به گزارش الف کتاب مجموعه سه جلدی «فرهنگ فیزیک» حاصل ۱۲ سال تحقیق و پژوهش دکتر لطیف کاشی‌گر،‌ عضو فرهنگستان زبان و ادب فارسی و از پیشکسوتان حوزه نشر و پژوهش در حوزه فیزیک است که با ویراستاری دکتر عبدالحسن بصیره، عضو اتحادیه معلمان فیزیک ایران و بازنشسته گروه فیزیک دانشگاه کردستان به همت نشر فرهنگ معاصر منتشر شده است.

«فرهنگ فیزیک» با بیش از دوازده هزار مدخل از واژه‌های فیزیک و رشته‌های وابسته، در سه جلد به ترتیب الفبای فارسی همراه با معادل‌های انگلیسی آن منتشر شده است. ویراستاری این اثر را که در ۲۵۶۵ صفحه و در دو هزار نسخه توسط انتشارات فرهنگ معاصر به بهای ۱۸۰ هزار تومان به چاپ رسیده است، دکتر عبدالحسن بصیره برعهده داشته است.

این مجموعه که پیش از انتشار شش بار تصحیح شده، جامع‌‌ترین فرهنگ فیزیک فارسی است. از ویژگی‌های ممتاز این فرهنگ، ۴۰۰ صفحه پیوست‌ شامل واژه‌نامه انگلیسی-فارسی، یکاهای دستگاه‌های بین‌المللی، ثابت‌های بنیادی، چندمرتبه بزرگی، فرمول‌های ریاضی، تابش‌های الکترومغناطیسی، اتم‌ها، نوکلیدهای پرتوزا، ذره‌های زیرهسته‌ای، زندگینامه برندگان جایزه نوبل فیزیک و گاه‌شمار علم از ۳۵۰۰ پیش از میلاد تا ۲۰۱۵ میلادی است.

سرواژه‌های این فرهنگ بیشتر از واژه‌های مصوب گروه‌های واژه‌گزینی تخصصی علوم به ویژه فیزیک و شورای واژه‌گزینی فرهنگستان زبان و ادب فارسی است.

در این فرهنگ که حاصل دوازده سال همکاری مولف، ویراستار و همکاران ایشان در واحد تحقیق و پژوهش فرهنگ معاصر است بیشتر فیزیکدان‌هایی که در بیان قانون یا اصلی در فیزیک سهمی داشته یا قانونی به نام آنان نامگذاری شده، شرحی از زندگی آنها آمده است که شامل دانشمندان یونان باستان و دوران شکوفایی علم در ایران در سد‌ه‌های گذشته نیز شده است.

سالن اجتماعات دانشکده فیزیک تهران عصر یکشنبه ساعت ۱۴ و ۳۰ دقیقه پذیرای جمعی از اساتید قدیمی خود بود، دکتر ارضی استاد تمام دانشگاه در ابتدای این مراسم حضور این اساتید را در خانه خود خیر مقدم گفت.

دکتر نعمت الله گلستانیان از اساتید پیشکسوت فیزیک، نخستین سخنران در این مراسم بود که با یادی از اساتید درگذشته فیزیک ایران به دکتر کاشی‌گر، مولف کتاب، انتشار این اثر ارزشمند را تبریک گفت. دکتر گلستانیان ضمن برشمردن فضایل اخلاقی دکتر کاشی گر و اشاره به این مهم که اگر علم واخلاق با هم همراه نباشد مشکل آفرین خواهد بود، از دکتر کاشی گر به عنوان درختی پربار نام برد که به شدت فروتن و افتاده است.

دکتر گلستانیان با برشمردن دشواری های حوزه نشر، به خصوص در زمینه انتشار چنین اثر سترگی گفت: تا کنون تنها چهار یا پنج فرهنگ فیزیک به زبان فارسی منتشر شده بودند که این تعداد فرهنگ برای جامعه فیزیک ایران بسیار کم است.

دکتر گلستانیان در ادامه افزود: با این حال هیچ یک نه دارای چنین جامعیتی به لحاظ تعداد مدخل ها بوده اند و نه اینکه با چنین دقتی به نگارش در آمده اند.

دکتر گلستانیان با اشاره به نکات آموزنده ای که در تنظیم این کتاب از دکتر کاشی گر آموخته گفت: برای اولین بار در این کتاب نمایه دانشمندان گردآوری شده است، یعنی تمام دانشمندانی که از آنها در متن کتاب نام برده شده است، در ذیل متن درباره آن دانشمندان توضیح داده شده است. این کاری است که خواننده آن را خواهد پسندید و از این پس من نیز از این شیوه استفاده خواهم کرد.

دکتر گلستانیان ضمن بر شمردن ویژگی های ارزنده این کتاب از از فرهنگ معاصر نیز به واسطه انتشار چنین آثار ارزشمندی تشکر کرد.

در ادامه جلسه دکتر صمد فرخی با اشاره به اینکه دانشگاه عبادت گاه من است، ضمن خوشحالی از حضور در این دانشگاه، سخنان کوتاهی در شأن علمی دکتر کاشی گر بیان داشت. سپس دکتر فرخی با پوزش از حضار به دلیل بیماری همسرش جلسه را ترک کرد.

  دکتر ابراهیم ابوکاظمی دیگر سخنران این مراسم و ضمن اشاره به مقام استادی دکتر کاشی گر بر خود گفت: لازم است در ابتدا اشاره کنم که این فرهنگ نه یکی از چند فرهنگ موجود در زبان فارسی که در نوع خود تنها فرهنگ جامع و پبشرفته فیزیک است که دکتر کاشی گر با صرف ۱۲ سال از عمر خود آن را تالیف کرده است.

دکتر ابو کاظمی در ادامه صحبت های خود ضمن این انتقاد از ناشر که چنین فرهنگ هایی در دیگر کشور ها حاصل پژوهش و فعالیت یک تیم پژوهشی ست نه یک نفر افزود: با این حال دکتر کاشی گر بنای عظیمی درست کرده اند که نیاز به پالایش دارد و پیشنهاد می کنم ناشر کار پالایش و تجدید نظر در آن را از همین امروز شروع کند.

وی در ادامه تاکید کرد:‌ تحقق چنین بنای عظیمی جز با عشق به علم و دانش و همچنین طبع بی نیاز نویسنده ممکن نبود که این ها در وجود دکتر کاشی گر جمع شده است.
ابوکاظمی در ادامه سخنان خود با اشاره به بررسی انتقادی این اثر در مدت زمان کوتاهی که فرصت داشته اشاره کرد: اگر چه اغلب معادل های استفاده شده در این کتاب مصوب فرهنگستان زبان است، اما هستند برخی از معادل‌ها که در این کتاب که یا کمتر مورد استفاده قرار گرفته اند و یا نا متداولند.

این استاد دانشگاه در پایان با اشاره به اینکه نشر فرهنگ معاصر با وجود نقد های موجود کار بزرگی انجام داده گفت توجه داشته باشیم که این کار در ایران انجام شده، کشوری که بسیاری از اساتید میلی به مطالعه کردن ندارند.

در ادامه دکتر آرش به عنوان یکی دیگر از سخنرانان ضمن بر شمردن ارزش های این اثر انجام آن را کاری شجاعانه خواندند که دکتر کاشی گر از عهده آن برآمده همچنین در رابطه به استفاده از معادل های نا متداول آن را سلیقه مولف خواندن که نه تنها محل ایراد نیست که نشان از اعتماد به نفس و توانایی اشان برای اثبات خود دارد.
دکتر عبدالحسن بصیره، ویراستار کتاب فرهنگ فیزیک نیز در این مراسم به سخنرانی پرداخت: قریب به دوازده سال پیش کار این فرهنگ با ترجمه یک فرهنگ فیزیک که به زبان فرانسه بود آغاز شد، قریب به هفت سال پیش وقتی به خدمت دکتر کاشی گر رسیدم ایشان حدود چهارصد صفحه ترجمه های خود را برای مطالعه و ویرایش در اختیار من قرار دادند.

دکتر بصیره در ادامه ضمن اشاره به سالهای طولانی آشنایی و شاگردی خود در محضر دکتر کاشی گر گفت: در طول این سالها از ایشان آموزه های بسیاری آموخته ام. از آموزه‌های علمی و واژه گزینی بگیرید تا آموزه های ویراستاری و اخلاقی . دکتر کاشی‌گر نماد راستین پندار، کردار و گفتار نیک است. من به عنوان ویراستار هر بار که خدمت ایشان می رسیدم با این سفارش روبه رو می شدم که تیغ ویرایش خودت را تیزتر کن.
دکتر بصیره در ادامه افزود: اتاق کار دکتر کاشی گر در طول این سالها به قول ما به دارالحکمت معروف شده بود. ما هرچه کتاب در این زمینه به زبان‌های مختلف انگلیسی، فرانسوی، عربی و غیره موجود بود در ین اتاق گردآوری کرده بودیم که در هفته چند روز و روزانه چندین ساعت در این اتاق مشغول کار بودیم و هر زمان که ایشان در مسافرت بودند کلید دارالحکمت را به من می دادند که در آنجا مشغول به کار باشم.

بصیره در ادامه به کمک های نشر فرهنگ معاصر اشاره کرد که با وسواس زیاد برای انجام کاری شایسته با آنها همراهی کرده اند: چاپ فرهنگ جامع فیزیک جز با صبر و شکیبایی انتشارات فرهنگ معاصر امکان نداشت. آقای موسایی شرایطی فراهم کرده بودند که ما بتوانیم با دقت تغییرات خود را در متن اعمال کنیم . سرانجام پس از ۱۲ سال تلاش و زحمات دکتر کاشی‌گر در تاریخ ۲۶ اسفند ۹۴ آقای موسایی به من زنگ زد که سه دوره از این کتاب از چاپخانه بیرون آمده یکی برای شما یکی برای خودم و یکی هم برای دکتر کاشی گر. دکتر کاشی گر در تهران نبود ایشان گفتند با پیک برای شان در شمال کشور می فرستم و من نیز این سه جلد کتاب را کنار سفره هفت سین گذاشتم و سال را با آن تحویل کردم.

دکتر بصیره در پایان سخنان خود گفت: این کشور برای این تا کنون سربلند و سرپا بوده است که خادمانی چون دکتر کاشی گرداشته که بی هیچ چشمداشتی به خدمت و تلاش پرداخته اند.


آقای داوود موسایی مدیر نشر فرهنگ معاصر سخنران پایانی این مراسم بود که در ابتدای سخنان خود گفت: ما برای همزمانی این مراسم با روز معلم از قبل برنامه ریزی نکرده بودیم اما من این همزمانی را به فال نیک می گیرم.

مدیر فرهنگ معاصر در ادامه افزود: سازمان یونسکو طبق تعریفی که از کار نشر ارائه کرده آن را سخت‌ترین کار جهان نامیده است. هر کتاب از زمانی که به ناشر تحویل می شود تا به چاپ برسد و در دست مخاطب قرار بگیرد، حدود ۱۱۰ مرحله را طی می‌کند.

موسایی افزود: مادر نشر فرهنگ معاصر که ۳۵ سال از تاسیس و خدمت آن می گذرد هیچگاه ادعا نکرده ایم که کتابهایمان بی عیب و نقص است اما تمام تلاش خود را بکار بسته ایم که این کتابها با کمترین میزان اشتباه و نقص منتشر شوند. موسایی در پاسخ برخی انتقاد های مطرح شده عنوان کرد که در دیگر کشورها نیز تا آنجا که من اطلاع دارم تنها فرهنگ های عمومی ست که به دلیل گستردگی موضوع و حوزه های متععدی که نیاز به چهره های صاحب نظر دارد، از گروه نویندگان استفاده می شود. اما در فرهنگ های تخصصی معمولا یک یا دو سه نفر سرپرستی کار را برعهده دارند. ضمنا فراموش نکنیم که اینجا ایران است و متاسفانه کارکردن چهارنفر از ما کنار هم بسیار دشوار می شود!

وی در انتها افزود: در تمام دنیا انتشار چنین فرهنگ هایی اغلب برعهده نهادهای دانشگاهی و همچنین دولت است که با صرف هزینه و در اختیار گرفتن جمعی از متخصصان چنین فرهنگ هایی را تولید می کنند. متاسفانه در کشور تمایل دولت برای هزینه کردن در امور فرهنگی با دشواری همراه است. انتشارات فرهنگ معاصر نیز یک ناشر بخش خصوصی ست که تنها به دلیل علاقه‌ای که به انجام کارهای ارزشمند فرهنگی دارد در این زمینه سرمایه گذاری کرده آن هم سرمایه گذاری هیایی که برگشت مالی خاصی ندارد. این را هم باید بگویم که انتشارات فرهنگ ماصر برای انجام این کارها تا کنون از دولت ریالی نگرفته است.

داوود موسایی سخنان خود را با نقل قولی از ستاموءل جانسون فرهنگ نویس قرن هجدهم به پایان رساند که :بلندآوازگی، آرزویی است که هر نویسنده در سر می‌پروراند اما فرهنگ نویس، امیدی جز این ندارد که از آفت سرزنش بر کنار بماند و حتی همین پاداش منفی نیز نصیب کمتر فرهنگ نویسی شده است. پایان بخش مراسم آیین رونمایی بود که توسط دکتر کاشی گر و دکتر صدری افشار انجام شد و حاضران عکسی جمعی به یادگار گرفتند.
 


نظراتی كه به تعميق و گسترش بحث كمك كنند، پس از مدت كوتاهی در معرض ملاحظه و قضاوت ديگر بينندگان قرار مي گيرد. نظرات حاوی توهين، افترا، تهمت و نيش به ديگران منتشر نمی شود.
فرهنگ سه جلدی فیزیک رونمایی شد؛ بنایی سترگ که حاصل عشق است