کد مطلب: 373355
درگذشت عباس کیارستمی و واکنش داریوش مهرجویی
بخش تعاملی الف - محمدعلی آتشسودا
تاریخ انتشار : دوشنبه ۲۸ تير ۱۳۹۵ ساعت ۱۴:۱۴
هنرمند یگانهی کشومان، عباس کیارستمی درگذشت و واکنشها به مرگ او ادامه دارد. از میان این واکنشها، سخنان کوتاه فیلمساز محبوب و هنرمند متعهد آقای داریوش مهرجویی بیش از بقیه مورد توجه افکار عمومی قرار گرفت. نگارنده خود را در مقام قضاوت در مورد واکنش عاطفی ایشان که مشخص است از سر ارادت و عشق به دوست و همکارشان و تاثر نسبت به از دست رفتن آن هنرمند گهرمند بوده است، نمیداند و قصد چنین کاری نیز ندارد، اما در نوشتهی کوتاه برآن است تا به یک عارضهی عمومی و مشکل فرهنگی شایع در میان ایرانیان اشاره کند و آن قضاوت نسبت به یکدیگر بر مبنای تعلق صنفی و هویت جمعی است که منجر به قضاوتهای کلی و غیر واقعبینانه میشود.
مساله این است که این اولین بار نیست که شاهد عکسالعمل موجوار و کلی مردم (و نه آقای مهرجویی گرامی که هوشمندانه فرد را مقصر دانستند نه جمع را) نسبت به بروز حوادثی از این دست هستیم. در واقع همهی ما شبانهروز با کاربرد واژگانی که به جای دلالت بر فردیت، هویت کلیمان را نشانه میروند، در مورد هم قضاوت میکنیم. شنیدن جملاتی با این ساختار که: «همهی ... چنیند» به یک تکیهکلام روزمره در میان ما مبدل شده است. به جای این سه نقطه میتوان نام هر صنفی از معلمان و پزشکان و پرستاران و نظامیان و وکیلان و کارمندان و کاسبان و ... را قرار داد. اما جای سوال است که مقصر و علت این شیوه برخورد کیست؟
از دید نگارنده بروز این عارضه در فرهنگ عمومی ما ایرانیان و بسیاری دیگر از فرهنگهای مشابه، باز میگردد به غفلت ما از اهمیت هویت فردی و نیز استقلال شخصیت افراد از صنف آنها. برای تبیین این مطلب میتوان به تفاوت شخصیت و تیپ در ادبیات داستانی اشاره کرد. تیپ، آدمی است کلی با خصلتهای کلی مثل «مادرشوهر بدجنس» یا «کاسب خسیس». ذهن ساده، عادت به دستهبندی و قضاوت افراد در قالب تیپ دارد و متاسفانه فرهنگ عمومی کشور ما نیز چنین است. ما عادت کردهایم در تحلیل امور به قضاوت کلی بپردازیم و هنگام بروز قصور از جانب یک فرد، همهی صنف وابسته به مقصر را به یک چوب برانیم. ما با این کار خیال خود را از برخورد جزئینگرانه و دقیق و حوصلهمند با سوژهی مورد بحث نیز راحت میکنیم و اگر قصور فرد وارد حوزهی عمومی و رسانهای شود_مثل مورد مرگ آقای کیارستمی که البته بنده نمیدانم قصور بوده یا خیر و مراجع ذیصلاح باید در مورد آن تصمیم بگیرند_ غالبا همگی اسیر واکنشی زنجیروار میشویم که هیچکداممان را گزیری از آن نیست.
اما در مقابل «تیپ»، «شخصیت» قرار دارد که انسانی است فردیتدار با هویتی منحصر به فرد و مثلا کاسبی است که میتواند بخشنده یا مادرشوهری است که میتواند مهربان باشد. به عقیدهی نگارنده درک اهمیت مفهوم «شخصیت» در مقابل «تیپ»، کلید حل مشکلی است که در این مقال در مورد آن بحث میکنیم. در این جا شاهد آنیم که جمع کثیری از مردم با رویکردی سادهانگارانه که برآمده از همان میل به قضاوت کلی است، به صف منتقد پزشکان و صنف آنها پیوستهاند، غافل از این که یک پزشک فقط در برابر آنچه که خود کرده و میکند جوابگوست و نه آنچه همصنفانش انجام دادهاند.
در مقابل این جمع کثیر نیز عدهای که یا خود پزشک هستند و یا به دلیلی از آنان جانبداری میکنند، به دلیل تعصب صنفی و هراس از این که انتقاد از صنف پزشکان روزی دامنگیر خود آنان نیز بشود و قداست این حرفه زیر سوال برود، از پزشکان درگیر در پروندهی عباس کیارستمی دفاع میکنند. این عارضه البته فقط شامل پزشکان نمیشود و اعضای همهی صنوف دیگر را نیز در بر میگیرد که نمونههایش را در صفبندی آنان علیه مثلا سریالها و فیلمها و اشخاص دیدهایم. سوالی که در اینجا مطرح میشود و مخاطب آن نیز همهی ما هستیم این است که اگر اعضای تمام صنوف شاغل در کشور ما از معلم و پزشک و پرستار و کارمند و کاسب و وکیل و نظامی، پاک و مبرا از خطایند، پس مقصر مشکلات و نابهسامانیهایی که هر روز با آن مواجه میشویم کیست؟
آیا نباید به جای دفاع کورکورانه از صنف خود یا انتقاد بیهدف و کلی از صنوف غیر از خود، با هر قصوری و خطایی به شکل موردی و شخصی برخورد کنیم و از نسبت دادن دامنهی خطای فرد به کلیتی که بدان تعلق دارد، بپرهیزیم؟
کلمات کلیدی : محمدعلی آتشسودا
استاد بسیار عالی (3829953) (alef-13)
لیلا تحملی
۱۳۹۵-۰۴-۲۸ ۱۴:۱۴:۲۰
من با نظر جناب آقای داریوش مهرجویی کاملا موافقم.. متاسفانه این معضل بزرگی است که مدتیست دامنگیر جامعه ما شده .. شامل تمام اصناف هم میشود چه جامعه پزشکان چه معلمان و چه ... و ...
باید آگاهانه با این مساله برخورد کرد.. هیچگاه عمل فرد کلیت را در بر نمیگیرد.. گرچه کلیت را فردها تشکیل میدهند.
( با مثال اون فردی که در دریا کشتی را در جایگاه خود سوراخ میکرد اشتباه برداشت نشود ... گرچه همان فرد در کشتی باید مورد مواخذه قرار گیرد چرا که جان بقیه در گرو خطای اوست...)
اما در مورد موضوع مورد بحث گر چه هر فردی خودش مسوول است اما چه دلیلی دارد افراد دیگر صنف به علت ترس سکوت اختیار کرده و مدافع شخص خاطی برآیند که مبادا به آنها تعمیم داده شود.. !!! هر کسی در هر جایگاهی مسوول عمل خویش است .. من معلم اگر خطا کردم آیا خطای من شامل دیگر معلمان میشود؟؟ و یا بالعکس .. التماس تفکر.. (3829979) (alef-13)
درود بر شرف مهرجویی که حرف دل خیلی ها را زده. ننگ بر آن دسته از پزشکانی که جز پول به چیز دیگری نمی اندیشند. (3829991) (alef-13)
منصور
۱۳۹۵-۰۵-۱۴ ۰۹:۳۶:۳۸
این هنر مند شریف کاش جوابیه ای هم برای یا لثارات می نوشت اگر جوابی داشت (3865966) (alef-11)
لیلا تحملی
۱۳۹۵-۰۴-۲۸ ۱۴:۵۶:۴۷
با سلام .. جناب دکتر آتش سودا نقد شما بسیار عالی است .. منم با این نظر موافقم.. که خطای فرد به جمع تعمیم داده نشود.. و جمع از ترس برچسب زدن به خود اخطای فرد سرپوش بگذارند.. با تشکر (3830055) (alef-13)
ناشناس
۱۳۹۵-۰۴-۲۸ ۱۵:۰۰:۱۵
این برخوردها از روی احساس است و از قدیم گفتند آتش تند زود خاکستر می شود قبل از اثبات یک موضوع بسیار مهم اینچنینی نباید حکم صادر کرد و نباید سریع نتیجه گیری کرد و اذهان مردم را هم درگیر کرد به هر حال کوتاهی و اشتباه در هر صنف از کار رخ می دهد پزشکان و جامعه پزشکی هم از این قاعده مستثنی نیستند ولی باید عاقلانه و با دلیل و مدرک جرمی را اثبات کرد بعد در قبال آن موضع گرفت نباید این رفتارها باب بشود و هر کسی بنا به تشخیص خود ، جامعه را درگیر احساسات خود کند و انرژی زیادی را از دیگران بگیرد . با توهین کار درست نمی شود دلسوزان از راه مجاری قانونی باید پیگیری کنند (3830067) (alef-13)
احسنت به این تحلیل که حرف بسیاری از ماها (از روی کامنت ها وگرنه بجای آن باید بگویم حرف من ) است. (3830136) (alef-13)
مهرجویی درود بر غیرتت من فیلم رو دیدم.
پزشکان واقعا باید خحالت بکشند 50 تا بیمار بی بضاعت تامین اجتماعی رو جراحی کردن که پروتز در شانه کار بذارن ولی فقط جراحی کردن و پروتز رو کار نذاشتن ولی به بیمار گفتن کار گذاشتیم بعد از یه مدت یک نفرشون عکس اشعه ایکس گرفته متوجه شدن که این تیم پزشکی کلا همین کار رو با همه بیماران کرذن واقغا شرم اوره
بنده به همه هنرمندها توصیه می کنم از این مساله نگذرند و ازش فیلم بسازن و همه کارای پزشکا رو زیر نظر بگیرن و مستند بسازن کسی از این قشر پزشک که خودش را باسواد و بقیه رو بیسواد میدونه و لسیار هم پر ادعا است راصی نیست.
خمین هفته هم پزشکه اومده پلاکارد دست گرفته و به مهرجویی توهین کرده من نمیدونم طرف با اون سبیلش چطور روش شده این کار رو بکنه (3830165) (alef-13)
کارانه های پزشکان باید برچیده شود یا به همه کارمندان و کارگران داده شود. (3830171) (alef-13)
من نه پزشکم و نه هنرمند اما بی اخلاقی در جامعه ما رواج پیدا کرده اصلا جالب نبود که رفتار مهرجویی رو از سر احساساتی شدن توجیه کردین.ما داریم روز به روز به سمت بی فرهنگی و بی اخلاقی می ریم وقتی این رفتاره یه هنرمند فرهیخته !!! مونه که یه قشر از جامعه رو ناسزا میگه و یه پزشک بدتر از اون میاد جوابشو با ناسزا میگه چه توقعی میشه از بقییه افراد جامعه داشت؟
تا زمانیکه این رفتاره فرهبخته هامونه طبیعییه که جوانترها مدام در دنیای مجازی به افراد معروف و مشهور دنیا ناسزا بگن!!!!!!!
چون الگوهامون خودشون بی اخلاقن
لطفا بجای توجیه دنبال حل مشکل باشیم (3830175) (alef-13)
پیرمرد
۱۳۹۵-۰۴-۲۸ ۱۷:۲۳:۴۸
شما برای حل مشکل چه پیشنهادی دارید؟ (3830352) (alef-13)
بابا برو خحالت بکش شما کاراتون براتون عادی شده از دید یه ادم بی طرف به کارای همکارات نگاه کن ببین چقدر زشته ایا این توجیه هست که بقیه خوب رفتار نمیکنن ما پزشکان هم گردنه گیری کنیم و با جان مردم بازی کنیم؟ من میرم ارایشگاه برام کوتاه میکنه وضعیت و قیمت مشخصه میرم سوپرمارکت همه چی مشخصه میرم وسیله الکتریکی میخرم همه جی مشخصه ولی در مورد شما پزشکا باج گیری و بی اخلاقی و دروغگویی و فریب بیمار و..بیداد میکنه طلبکار هم هستید همیشه (3830380) (alef-13)
بی اخلاقی یعنی پول زیرمیزی و زور و حرامی که برخی پزشکان و جراحان از بیماران میگیرند. (3830434) (alef-13)
آقای مهرجویی بی ادبانه صحبت کرد. از یک هنرمند قدیمی واکنش احساسی آن هم از نوع بی ادبانه اش دور از انتظار است. آیا در دنیای متمدن با پزشک مقصر مرگ مایکل جکسون که شهرت جهانی اش و میزان هوادارانش با کیارستمی قابل قیاس نیست مردم یا هنرمندان اینگونه برخورد کردند؟ ادعای فرهنگمان بالاست ولی سطح فرهنگمان بسیار پایین است. (3830177) (alef-13)
حرفای مهرجویی متناسب با بی اخلاقی و حرکتهای زشت مخاطب بود و 100 درصد درست بود. اگر بقیه افراد جامعه هم این کارو بکنن پزشکا دیگه جرات چنین حرکاتی رو نخواهند داشت درود بر مهرجویی (3831190) (alef-11)
ارزش جانی جهانی است.
برای مرگ یک انسان اگر بدلیل تقصیر باشد می توان دنیا را به هم ریخت اگر انسانی بیدنیشم. از پزشکان دفاع نکید. هنرمندان را نگوبید (3830185) (alef-13)
مگه کیا رستمی بی پول بود که پزشکا برا پول کاری کوتاهی کرده باشن (3830233) (alef-13)
درست است همه اصناف خوب و بد دارند . ولی یک سوال مهم وجود دارد .؟ در کدام صنف و حرفه همان فردی که قانون میگذارد .مجری هم هست .قاضی همان اجرا هم هست؟کدام پزشک را تاکنون برای کوتاهی در انجام وظیفه مجازات کرده اند.؟ در کجای دنیا روی جان مردم آزموزن و خطا میکنند و ازش پول هم میگیرند ؟
چرا مدیریت نظام سلامت در پزشکان است ؟ در وزارت بهداشت تمام مدیریتها حتی جدیدا تا مدیریت نقلیه هم با پزشکان است .
مگر نه این است که پزشک بی مروت خلق را رنجور میخواهد؟
تما بودجه سلامت وپیشگیری صرف حق العمل ،کارانه، و...... پزشکان میشود .اینها درد جامعه است (3830402) (alef-13)
hamvatan
۱۳۹۵-۰۴-۲۸ ۱۸:۰۳:۰۴
اشتباه پزشکی همه جای دنیا وجود داره ،اعتراض آقای مهرجویی اضافی و بی منطق هست باید به ایشان تذکر جدی داده شود در مورد اشتباه پزشک هم اگر قانون مصونیت هم شامل حالشان شود بیمارستان نمیگذرد و قطعاً بین خودشان این اشتباه پزشک لحاظ و مشمول جریمه خواهد شد اگر قرار باشه اینقدر بی منطق پزشک پلاکارد بالا ببرد و کارگردان فحاشی کند که نمیشود اصلاً رسانه ها نباید به این گونه افراد اهمیت بدهند و در موردشان صحبت کنند این خود اش باعث کج روی خواهد شد. (3830424) (alef-13)
وطن دار
۱۳۹۵-۰۴-۲۹ ۰۷:۴۶:۰۶
مثال بارز این تفکر عکس العمل جمعی صنوف در مقابل فیلمها وسریالهای انتقادی است که تاکنون بار ها شاهد بوده ایم (3831259) (alef-11)
اقای کیارستمی بعد از اعمال جراحی د تاریخ 7 اردیبهشت از بیمارستان مرخص شده در منزل بسر میبردند
بعد از 2 ماه منزل نشینی, 8 تیر ماه ایشان مبادرت به سفر به فرانسه(برای ادامه درمان) میگیرند.
متاسفانه در تاریخ 14 تیر فوت میشوند (3856178) (alef-13)