نظر منتشر شده
۲۶
توصيه به ديگران
 
کد مطلب: 372941
پشت پرده کودتا/ از پنسیلوانیا تا ریاض
بخش بین الملل الف، 27 تیر 95
تاریخ انتشار : يکشنبه ۲۷ تير ۱۳۹۵ ساعت ۰۸:۳۱
در ترکیه ساعت یازده و سی دقیقه جمعه شب به وقت محلی (حوالی یک بامداد به وقت تهران) ارتش اعلام کرد علیه دولت رجب طیب اردوغان کودتا کرده است. گروهی از نیروهای ارتش همراه با ادوات نظامی در استانبول و آنکارا وارد خیابان‌ها شده و اعلام کردند کنترل امور را در دست گرفته‌اند. در پی آن تلویزیون ها و شبکه‌های اجتماعی قطع و شبکه تی آر تی ترکیه برای ساعاتی به تصرف ارتش درآمدند اما با گذشت ساعاتی کودتا ناکام ماند.

درباره عوامل و حامیان این کودتا تا کنون گمانه زنی ها مختلفی ارائه شده است. ناگفته پیداست بعضی از این احتمالات و گمانه زنی ها از شواهد و دلایل کمتر متقنی برخوردار هستند. در ادامه تلاش شده برخی از مهمترین این فرضیات ارائه شود.

دولت ترکیه فتح الله گولن و طرفداران او را عامل کودتا می داند. در واقع در همان ساعات اولیه کودتا، رجب طیب اردوغان که در تعطیلات بود در مصاحبه تصویری با موبایل به سی‌ان‌ان ترک گفت:« مشخص است که این کودتا در یک ساختار موازی (جنبش گولن) مدیریت و رهبری شده است». پس از آن رئیس جمهور ترکیه در فرودگاه آتاتورک استانبول گفت: «برخی در ارتش ترکیه از پنسیلوانیا یعنی محل سکونت فتح‌الله گولن دستور گرفته‌اند. این کودتا نشان داد که سازمان گولن تروریستی است».

موج اتهامات مقامات ترکیه باعث شد فتح الله گولن حمایت از کودتا را رد و تغییر نظام ترکیه با استفاده از روشهای نظامی و غیردموکراتیک را محکوم کند. گولن از ساعات ابتدایی کودتا تا زمان اعلام شکست، ۲ بار طی اظهاراتی هرگونه حمایت از کودتا را رد کرد.

همچنین گولن طی بیانیه‌ای اعلام کرد که کودتای ترکیه احتمالاً تلاشی بوده که توسط اردوغان سازماندهی شده است. وی در ادامه افزود که حتی ۱ درصد از کسانی را که در این کودتا نقش داشته‌اند، نمی‌شناسد و احتمالاً این کودتای نظامی ساختگی بوده است.
گفتنی است دولت ترکیه در دو سال گذشته عملیات های مداومی علیه نیروهای این جریان در ساختار قضایی و اطلاعاتی ترکیه انجام داده و صدها نفر به جرم همکاری با جنبش گولن در درون دولت دستگیر شده بودند. اما برای نخستین بار در هفته گذشته تعدادی از افسران ارتش تحت بازداشت قرار گرفتند. این عملیات جریان را متوجه جدیت دولت در برخورد با خود کرد و جریان را بر آن داشت تا با پذیرش تمام ریسک ها، دست به کار شود.

اقامت فتح الله گولن در ایالت پنسلوانیا موجب شد برخی سایت ها و تحلیل ها انگشت اتهام را حتی به سمت آمریکا نیز نشانه بروند و عنوان کنند که اگر رهبر عوامل کودتا در آمریکا به سر می برد و از آن جا فرمان شروع عملیات صادر شده پس حداقل باید گفت آمریکا در جریان این کودتا بوده است.

برخی نیز با رد فرضیه دخالت فتح الله گولن در کودتا معتقدند ترکیه با فرصت طلبی، سیاست خود را بعد از این اتفاق در راستای فشار به آمریکا برای تحویل دادن فتح الله گولن متمرکز خواهد نمود.

تحلیل دیگر مبتنی بر نمایشی بودن کودتا است. از دید برخی اردوغان با انجام یک کودتای کنترل شده در پی تصفیه کامل ارتش و نهادهای دولتی از مخالفان خود، علی الخصوص جماعت گولن و حرکت به سمت نظام ریاستی می باشد. البته عده ای در پاسخ به این ادعا عنوان می کنند هیچ وقت دولت با انجام عامدانه چنین اقدامی امنیت، اعتبار و پرستیژ کشور را زیر سوال نمی برد و ضررهای چنین اقدامی بسیار بیشتر از نفع های احتمالی و نسیه آن است.

اما حسین شیخ‌الاسلام، مشاور امور بین‌الملل رئیس مجلس شورای اسلامی دیروز فرضیه دیگری را درباره کودتا عنوان کرد. وی با بیان اینکه ما احتمال می‌دهیم که عربستان از طراحان کودتای ترکیه باشد گفت: وقتی بندر بن‌سلطان به خودش اجازه می‌دهد دولت روسیه را به خاطر مقابله با تروریست‌ها تهدید کند، طبیعی است که دیگر مقامات آل‌سعود حاضر به تغییر مواضع و رفتار ترکیه در مقابل تروریست‌ها نباشند.

شیخ‌الاسلام در ادامه اظهار داشت: عربستان با کمک مزدوران ترک می‌خواست از دولت ترکیه به خاطر تغییر مواضع اخیر در قبال سوریه انتقام بگیرد؛ دولت سعودی که اخیرا رسماً دولت ترکیه را تهدید کرده بود به خوبی می‌داند در صورت اصلاح رفتار ترکیه در قبال داعش کار تروریست‌ها در سوریه به پایان خواهد رسید.

اشاره مشاور رئیس مجلس به سخنان چندی پیش عادل الجبیر، وزیر خارجه عربستان پس از ملاقات با همتای آمریکایی خود، جان کری و سوزان رایس، مشاور امنیت ملی آمریکا می باشد که گفته بود: «ترکیه به خوبی می داند قادر نیست به این سادگی به معارضین سوری خیانت کند».

وی از موضع ناگهانی بن علی یلدیرم، نخست وزیر ترکیه درباره عادی سازی رابطه با سوریه ابراز شگفتی کرد و افزود:« یلدریم به خوبی می داند ترکیه از سوی کردها در معرض تجزیه قرار دارد و ارتکاب هر گونه اشتباه از سوی آنکارا ، ترکیه را به طرف شکست و فروپاشی سوق خواهد داد». جبیر گفت کشورش سفیر ترکیه در عربستان را برای توضیح پیرامون این موضوع فرا خوانده است.

گفتنی است این اواخر سیاست خارجی ترکیه در ارتباط با سوریه دچار تغییر شده بود و حتی برخی از اخبار از گفت و گو و مذاکره دولت ترکیه با مقامات حکومت بشار اسد در الجزایر سخن گفته بودند.

حدود دو هفته قبل روزنامه وال استریت ژورنال در گزارشی با اشاره به اختلافات عربستان، مصر و ترکیه نوشته بود که این وضعیت، تلاش عربستان برای مقابله با ایران را ناکام گذاشته است. بر اساس این گزارش ترکیه درباره بحران شعله ور سوریه از عربستان جانبداری می کرد و همکاری بین آنها مبتنی بر حمایت از گروههای مسلح سوریه بود. در واقع ترکیه در سالهای گذشته به جای هماهنگی و همکاری با سوریه خود در زمینه مبارزه با تروریسم دست در دست عربستان گذاشت و هیزم آتش این بحران را تأمین کرد.

اما در صورتی که سیاست های ترکیه در قبال سوریه پس از عذرخواهی این کشور از روسیه دچار تغییر جدی می شد، عربستان در سوریه نیز مانند یمن تنها می ماند و از آن جا که ریاض هرگز تغییر موازنه نیروها در سوریه را قبول نداشت با تدارک کودتا اقدام به انتقام گیری از اردوغان و ترکیه کرد.

برخی نیز معتقدند موضع گیری با تاخیر وزارت خارجه عربستان و عادل الجبیر که در آمریکا به سر می برد در عدم محکومیت اقدام ارتش ترکیه، بیشتربه دلیل عدم مشخص بودن نتیجه کودتا در ساعات اولیه و ناراحتی ریاض از اردوغان در قبال تغییر سیاست های منطقه ای برمی گردد اما عربستان بدلیل منابع قدرت محدودی که در اختیار دارد و تبعات خطرناک فرماندهی کودتا در صورت شکست، هرگز در پی انجام کودتا نبوده است.

به نظر می رسد گذر زمان ابهامات موجود درباره علل و عوامل کودتا را تا حدودی روشن تر خواهد کرد.
 
کلمات کلیدی : کودتا در ترکیه
 
رضا
Russian Federation
۱۳۹۵-۰۴-۲۷ ۰۸:۵۶:۱۳
با سلام.به نظرم کودتای ترکیه کاملا ساختگی بود در راستای افزایش قدرت و سرکوب بیشتر ارتشی ها و قضات ترکیه. (3827271) (alef-3)
 
United States
۱۳۹۵-۰۴-۲۷ ۰۸:۵۶:۵۰
ما ممکن است که از مواضع سیاسی آردوغان خوشمان نیاید، ولی‌ او تنها کشوری در منطقه بود که تحریم نفتی‌ ایران را اجرا نکرد و کسانی‌ که مثلا ۱۰ سال پیش به ترکیه سفر کرده بودند، حالا می‌دانند که چرا ملت ترکیه همه جوره او را قبول دارد، چون اقتصاد ترکیه را به اندازه یی قوی و مرفه کرده که حتی با وجود این حملات تروریستی، رشد اقتصادی ترکیه در سال گذشته بیشتر از ۵ درصد بوده است... متاسفانه غیاث کنید با کشور خودمان یا روسیه که رشد منفی‌ دارند.

مقامات ایران متوجه شدند که آردوغان از پایگاه مردمی به مراتب قویتری از آن چیزی که رقبا مانند پوتین فکر میکنند دارد، پس به خاطر آینده، دارند از آردوغان دلجویی میکنند. (3827272) (alef-3)
 
United States
۱۳۹۵-۰۴-۲۷ ۰۸:۵۹:۰۶
رشد اقتصاد پوتین منفی‌ ۴ درصد است، رشد اقتصاد ترکیه +۴ درصد است، حال متوجه میشوید چرا مردم ترکیه از آردوغان حمایت میکنند. (3827279) (alef-3)
 
Iran, Islamic Republic of
۱۳۹۵-۰۴-۲۷ ۱۲:۱۹:۰۸
رشد اقتصادي،كه در سايه نوكري امريكا باشدً، مفت نمي ارزد، (3827641) (alef-3)
 
حسین
Iran, Islamic Republic of
۱۳۹۵-۰۴-۲۷ ۱۶:۰۲:۲۵
با این فرض که این چیزی که شما گفتی درست باشه، شما یک مقطع زمانی رو گرفتی و دست گذاشتی روش و ازش نتایج بزرگ گرفتی؟
چرا مثلا به زمانی که شرایط عکس این بود استناد نکردید؟ (3828220) (alef-13)
 
Romania
۱۳۹۵-۰۴-۲۷ ۰۹:۲۱:۴۸
تا حالا آمریکا پشت پرده اتفاقات دنیا بود، حالا دیگه عربستان رو هم اضافه کردید. بابا دست بردارید از این رفتارها (3827328) (alef-3)
 
Iran, Islamic Republic of
۱۳۹۵-۰۴-۲۷ ۱۲:۰۲:۲۷
دست داشتن روسیه که محتمل تره (3827603) (alef-3)
 
Iran, Islamic Republic of
۱۳۹۵-۰۴-۲۷ ۱۴:۱۵:۰۰
این همه واقعیت غیر قابل انکار رو مبنی بر دخالتها نمی بینی؟ در ضمنسعودی یعنی همون آمریکا چون خودشون عرضه ندارن. (3827968) (alef-3)
 
United States
۱۳۹۵-۰۴-۲۷ ۱۸:۵۶:۵۶
نه، پس حتما کار ما بوده... (3828627) (alef-3)
 
Iran, Islamic Republic of
۱۳۹۵-۰۴-۲۸ ۱۴:۰۷:۱۲
برنامه ریزی خود اردوغان بود تتتتتتتتتتتتتتتتتتتتتتتتتتتتتتاااااااااااااااااااااااااااااااااااااا
قدرت بلامنازعه شود. (3829970) (alef-13)
 
Iran, Islamic Republic of
۱۳۹۵-۰۴-۲۷ ۰۹:۲۳:۵۵
مقر اصلی کودتا, نه ریاض و پنسیلوانیا, که خود انکارا ست, و دفتر رییس جمهور (اردوغان) (3827335) (alef-3)
 
Japan
۱۳۹۵-۰۴-۲۷ ۱۲:۵۰:۱۸
مطمئنى كار كار انگليسى ها نيست؟ (3827735) (alef-3)
 
Switzerland
۱۳۹۵-۰۴-۲۷ ۱۴:۳۶:۱۸
آنها فعلا درگیر تجزیه اروپا و استقلال داخلی هستند
طرح جدید کوچک سازی کشورهای دنیا (3828017) (alef-3)
 
Iran, Islamic Republic of
۱۳۹۵-۰۴-۲۷ ۱۹:۱۷:۴۳
کمی مشکوک به نظر میرسه
ولی بعیده دولت ترکیه که درآمد اصلی کشورش از گردشگری است با نا امن جلوه دادن کشورش این منبع درآمد را دچار خدشه کند . (3828664) (alef-3)
 
Iran, Islamic Republic of
۱۳۹۵-۰۴-۲۷ ۰۹:۳۱:۵۵
كار امريكا نيست، چون امریکا فعلا نمی خواهد این نوکر حلقه به گوش ( اردوغان) را از دست بدهد, (3827351) (alef-3)
 
Russian Federation
۱۳۹۵-۰۴-۲۷ ۰۹:۴۵:۵۲
بعضی ها در ایران بسیار علاقه دارند که بگویند آمریکا پشت این ماجرا بوده که با توجه به ضد آمریکایی بودنشان و کینه ای که از این کشور دارند جای تعجب ندارد.
جالب است که وقتی دولت ترکیه چنین ادعایی نمی کند آن ها کاسه ی داغتر از آش شده اند و انگشت اتهام بسوی این کشور گرفته اند.
البته در کشوری که آمریکا سفارت خانه ندارد هم تمام اغتراضات و رخداد ها همیشه توطئه ی آمریکاست و کلا کسی خودش عقل و شعور ندارد و همه دربست در خدمت منافع آمریکا هستند. (3827375) (alef-3)
 
Iran, Islamic Republic of
۱۳۹۵-۰۴-۲۷ ۱۰:۳۳:۲۰
از آنجا که از تغییر موضع دادن اردوغان زمان زیادی نمی گذرد این که عربستان بتواند در چنین زمان کوتاهی تا جایی در ارتش ترکیه نفوذ کند که ترتیب کودتا بدهد بعید است !!! (3827441) (alef-3)
 
کودتای ساختگی
Iran, Islamic Republic of
۱۳۹۵-۰۴-۲۷ ۱۱:۳۴:۱۷
یارو عمرمختار توی آمریکا با دو تا کلت کمری 5 ساعت گروگانگیری و مقاومت کرد و در آخر 54 نفر رو هم کشت بعد توی ترکیه ارتش کودتا می کنه و 2 ساعت هم نمی تونه مقاومت کنه.
معلولمه کودتا ساختگیه (3827546) (alef-3)
 
بانام
Iran, Islamic Republic of
۱۳۹۵-۰۴-۲۷ ۱۱:۵۳:۱۳
قطعا ارتش ترکیه خیلی با هوشتر از این حرفاست که با این همه سابقه در کودتادر دوره های مختلف بیاید و صرفا با 3000 نفر سرباز و 10 تانک در کشوری با این وسعت دست به کودتا بزند این سناریو خود اردوغان هست هم برای تسویه حساب با ارتش ترکیه و هم بدست اوردن مشروعیتی است که به خاطر دسته گلهای اخیرش در حمایت ا ز داعش به باد داده بود (3827578) (alef-3)
 
۱۳۹۵-۰۴-۲۷ ۱۲:۲۰:۲۶
تجربه و تاریخ نشان داد ، ظلم پابرجا نمی مماند، اردوغان به زودی نتیجه حمایت از داعش و مخالفان سوزیه را خواهد دید. (3827647) (alef-3)
 
Iran, Islamic Republic of
۱۳۹۵-۰۴-۲۷ ۱۴:۲۵:۳۸
پیروز شکست دادن کودتا ترکیه مردم بودند که اردغان به فکر اندازد که بسیج مردم بود او را از سقوط نجات داد (3827997) (alef-13)
 
نبی پور
Iran, Islamic Republic of
۱۳۹۵-۰۴-۲۸ ۱۴:۱۰:۴۶
ترکیه بسوی فنا می رود.
دیگر هیچ یاوری نیست.
اردوغان سوار بر اسب تیزرو قدرت هم را زیر دست پا نابود میکند.

پدر همه را در می اورد. می گی نه .
چند سال دیگر تماشا کن.
این هایی که شلاق می زدند مامور اردوغان بودند نه مردم. (3829974) (alef-13)
 
Iran, Islamic Republic of
۱۳۹۵-۰۴-۲۷ ۱۶:۰۱:۲۴
این یک نمایش از طرف خود اردوغان بود!!! (3828215) (alef-3)
 
Iran, Islamic Republic of
۱۳۹۵-۰۴-۲۷ ۱۹:۵۸:۳۸
اردوغان می خواست که بهانه ای برای کشتن مخالفان قدرتمندش داشته باشد. چگونگی برخورد با اسرا نشون دهنده ی نفرت و کینه است (3828731) (alef-13)
 
مرجان معلم تاریخ دبیرستان
United Kingdom
۱۳۹۵-۰۴-۲۷ ۲۲:۳۰:۱۶
همانطورکه دکترظریف گفتندسعودیهادراین کودتانقش داشتندولی قطعا فرمانده شان طبق معمول درواشنگتن دی سی نشسته بوده. (3828975) (alef-3)
 
Iran, Islamic Republic of
۱۳۹۵-۰۴-۲۸ ۰۹:۲۶:۴۷
من در تعجبم این چه کودتائی بود که از طرف کودتاگران هیچ خشونتی دیده نشد! (3829494) (alef-3)
 


نظراتی كه به تعميق و گسترش بحث كمك كنند، پس از مدت كوتاهی در معرض ملاحظه و قضاوت ديگر بينندگان قرار مي گيرد. نظرات حاوی توهين، افترا، تهمت و نيش به ديگران منتشر نمی شود.