کد مطلب: 235439
راهنمای کتاب/ «ایده‌های منثور»؛ امید مهرگان نشر روزبهان
شباهت کتاب با پیاز!
بخش فرهنگی الف، 1 مرداد 93
تاریخ انتشار : چهارشنبه ۱ مرداد ۱۳۹۳ ساعت ۱۶:۵۷
ایده‌های منثور
نویسنده: امید مهرگان
نشر روزبهان، چاپ اول ۱۳۹۱
شمارگان ۱۵۰۰ نسخه
۱۵۵ صفحه (جیبی)، ۴۲۰۰ تومان
فروشگاه اینترنتی شهر کتاب، این کتاب را تا یک هفته پس از معرفی، با ۱۰% تخفیف ویژه عرضه می‌کند، در صورت تمایل اینجا کلیک کنید.
****
نشر روزبهان در چند سال اخیر به حوزه فلسفه توجه زیادی داشته و آثار متنوعی در قالب مجموعه دفترهای سیاست مدرن یا مواجهات که در واقع مواجهه با فیلسوفان است که هر کتاب نگاهی دارد به آرای یکی از چهره های موثر در تاریخ فلسفه غرب و ... حسن کار نشر روزبهان در این میان آن است که تنها به حوزه ترجمه بسنده نکرده، بلکه بخش قابل توجهی از این آثار، تألیف نویسندگان و پژوهشگران وطنیِ حوزه فلسفه بوده که برخی نیز همانند «فلسفه در خیابان؛ عبور از فوکو و دریدا» اثر روزبه گیلاسیان از از استقبال خوب علاقمندان این حوزه برخوردار شده اند.
کتاب «ایده‌های منثور» نوشته امید مهرگان اثر دیگری از همین ناشر و در همین حوزه است. در این کتاب که با قطع جیبی به مخاطب ارائه شده، نویسنده در زمینهٔ تفکر فلسفی نکات جالب‌توجهی را مطرح می‌کند که در نوع خود جذاب و البته تفکر برانگیزند.
از آنجایی که ایده‌های منثور کلیدواژه اصلی این متن به‌حساب می‌آید و خواننده برای درک بهتر متن باید تلقی درستی نسبت به آن داشته باشد؛ امید مهرگان در ابتدای کتاب از قول والتر بنیامین می‌نویسد: «نسبت ایده‌ها با اشیاء همان نسبت تصاویر ستارگان با ستارگان است. این قیاس پیش از هر چیز می‌گوید: ایده‌ها نه مفاهیم اشیاء اند و نه قوانینشان. آنها در خدمت شناخت پدیده‌ها نیستند و پدیده‌ها به هیچ رو نمی‌توانند معیارهایی برای موجودیت ایده‌ها باشند. اهمیت پدیده‌ها برای ایده‌ها منحصر به عناصر مفهومی‌شان است. جمع آوردن پدیده‌ها کار مفاهیم است. و آن تقسیمی که درون پدیده‌ها صورت می‌گیرد از این حیث هر چه مهم‌تر است که با یک ضربه واحد دو چیز را ممکن می‌سازد: نجات پدیده‌ها و بازنمایی ایده‌ها.»
از منظر نویسنده کتاب، تفکر فلسفی نقد چیزی نیست، مگر نوشتن دوباره و دوباره به یاری همان کلمات همیشگی، کلنجار رفتن با مشتی ایده تکراری که نام‌هایشان از قرن‌ها پیش به ما رسیده‌اند. ما چاره‌ای نداریم جز ساختن منظومه‌هایی جدید از کلماتی واحد و سرکردن با تکه‌پاره‌های زبان، میراث نام‌ها و ویرانه مفاهیمی که هر بار از نو آماده شکافتن امر موجود و همزمان از نو شکاف خوردن و تغییر کردن هستند.
به‌زعم نویسنده این کتاب تلاشی است در راستای سنتی از نوشتار فلسفی که تبارش به رمانتیک‌های متقدم آلمان می‌رسد و از این جهت قدری هم رمانتیک باقی می‌ماند.
امید مهرگان در مقدمه کتاب می‌نویسد: «نوشتن وسیله تفکر و ابراز بیان ایده‌ها نیست، برعکس تفکر در و از طریق نوشتن صورت می‌گیرد.» او معتقد است همه متون فلسفی بزرگ منظومه‌پردازی‌های دوباره از کلماتی واحد، از ترمینولوژی ای از پیش موجود بوده‌اند، در مقابل این توهم بزرگ که هر نوع تلاش برای توسعه زبان فلسفه و نظریه ممکن است دچارش شود و آن توهم معادل‌یابی‌های جدید و واژه‌سازی‌های حیرت‌انگیز است.
به گفته آدورنو اما امروزه فیلسوف در برابر زبان از هم پاشیده ایستاده است. در این کتاب ایده را می‌توان ظاهر، فرم، یا شکل چیزها هم تعبیر کرد. نویسنده خود می‌گوید ایده‌ها در حکم تصویر چیزها هستند و نوعی الهام یا فکر ناگهانی محسوب می شوند که به یاری کلمات بیان می‌شوند.
این کتاب علاوه بر پیشگفتاری مفصل در چهار فصل نوشته شده است. فصل اول با عنوان «نثر جامعه»، و فصل دوم «شش ایده دیگر» که این فصل خود شامل شش بخش می‌شود که بدین قرارند: ایده میگرن، ایده پنجره، ایده غیبت کردن، ایده توریست، ایده آغاز و ایده کتاب. فصل سوم «ایده ویرانه: تاریخ - طبیعت» و فصل چهارم نیز «برای یک مانیفست ترجمه» نام دارد.
گفتنی ست از امید مهرگان نویسنده کتاب حاضر، پیش از این کتاب‌های «الاهیات ترجمه» و « تفکر اضطراری» نیز منتشر شده است.
در یکی از بخش های جالب کتاب می خوانیم:
احتمالا یگانه چیزهای شبیه به کتاب‌ها خوراکی‌ها و موجودات زنده‌اند، به دلایلی واضح. کتاب‌ها، نظیر دو مورد دیگر، و حتی بیش از آنها، یگانه اشیایی‌اند که چیزی به نام درون دارند، اما این درون مستقیما از سطح‌شان شروع می‌شود و در همان سطح نیز باقی می‌ماند. کتاب‌ها اشیایی‌اند قاچ‌قاچ شده، دریده شده به تعدادِ صفحات‌شان. شاید فقط پیاز به کتاب بماند. کتاب شی‌ای است که آدمی غیر از لمس کردن آن، کارِ عجیبِ دیگری هم با آن می‌کند: نگاه کردنِ بی‌اندازه طولانی به همه جای این شی. آنچه خواندن نام دارد، در سطح پدیدارشناختیِ غایی، چیزی جز نوعی خیره‌شدنِ طولانی نیست.
نویسنده: امید مهرگان
نشر روزبهان، چاپ اول ۱۳۹۱
شمارگان ۱۵۰۰ نسخه
۱۵۵ صفحه (جیبی)، ۴۲۰۰ تومان
فروشگاه اینترنتی شهر کتاب، این کتاب را تا یک هفته پس از معرفی، با ۱۰% تخفیف ویژه عرضه می‌کند، در صورت تمایل اینجا کلیک کنید.
****
نشر روزبهان در چند سال اخیر به حوزه فلسفه توجه زیادی داشته و آثار متنوعی در قالب مجموعه دفترهای سیاست مدرن یا مواجهات که در واقع مواجهه با فیلسوفان است که هر کتاب نگاهی دارد به آرای یکی از چهره های موثر در تاریخ فلسفه غرب و ... حسن کار نشر روزبهان در این میان آن است که تنها به حوزه ترجمه بسنده نکرده، بلکه بخش قابل توجهی از این آثار، تألیف نویسندگان و پژوهشگران وطنیِ حوزه فلسفه بوده که برخی نیز همانند «فلسفه در خیابان؛ عبور از فوکو و دریدا» اثر روزبه گیلاسیان از از استقبال خوب علاقمندان این حوزه برخوردار شده اند.
کتاب «ایده‌های منثور» نوشته امید مهرگان اثر دیگری از همین ناشر و در همین حوزه است. در این کتاب که با قطع جیبی به مخاطب ارائه شده، نویسنده در زمینهٔ تفکر فلسفی نکات جالب‌توجهی را مطرح می‌کند که در نوع خود جذاب و البته تفکر برانگیزند.
از آنجایی که ایده‌های منثور کلیدواژه اصلی این متن به‌حساب می‌آید و خواننده برای درک بهتر متن باید تلقی درستی نسبت به آن داشته باشد؛ امید مهرگان در ابتدای کتاب از قول والتر بنیامین می‌نویسد: «نسبت ایده‌ها با اشیاء همان نسبت تصاویر ستارگان با ستارگان است. این قیاس پیش از هر چیز می‌گوید: ایده‌ها نه مفاهیم اشیاء اند و نه قوانینشان. آنها در خدمت شناخت پدیده‌ها نیستند و پدیده‌ها به هیچ رو نمی‌توانند معیارهایی برای موجودیت ایده‌ها باشند. اهمیت پدیده‌ها برای ایده‌ها منحصر به عناصر مفهومی‌شان است. جمع آوردن پدیده‌ها کار مفاهیم است. و آن تقسیمی که درون پدیده‌ها صورت می‌گیرد از این حیث هر چه مهم‌تر است که با یک ضربه واحد دو چیز را ممکن می‌سازد: نجات پدیده‌ها و بازنمایی ایده‌ها.»
از منظر نویسنده کتاب، تفکر فلسفی نقد چیزی نیست، مگر نوشتن دوباره و دوباره به یاری همان کلمات همیشگی، کلنجار رفتن با مشتی ایده تکراری که نام‌هایشان از قرن‌ها پیش به ما رسیده‌اند. ما چاره‌ای نداریم جز ساختن منظومه‌هایی جدید از کلماتی واحد و سرکردن با تکه‌پاره‌های زبان، میراث نام‌ها و ویرانه مفاهیمی که هر بار از نو آماده شکافتن امر موجود و همزمان از نو شکاف خوردن و تغییر کردن هستند.
به‌زعم نویسنده این کتاب تلاشی است در راستای سنتی از نوشتار فلسفی که تبارش به رمانتیک‌های متقدم آلمان می‌رسد و از این جهت قدری هم رمانتیک باقی می‌ماند.
امید مهرگان در مقدمه کتاب می‌نویسد: «نوشتن وسیله تفکر و ابراز بیان ایده‌ها نیست، برعکس تفکر در و از طریق نوشتن صورت می‌گیرد.» او معتقد است همه متون فلسفی بزرگ منظومه‌پردازی‌های دوباره از کلماتی واحد، از ترمینولوژی ای از پیش موجود بوده‌اند، در مقابل این توهم بزرگ که هر نوع تلاش برای توسعه زبان فلسفه و نظریه ممکن است دچارش شود و آن توهم معادل‌یابی‌های جدید و واژه‌سازی‌های حیرت‌انگیز است.
به گفته آدورنو اما امروزه فیلسوف در برابر زبان از هم پاشیده ایستاده است. در این کتاب ایده را می‌توان ظاهر، فرم، یا شکل چیزها هم تعبیر کرد. نویسنده خود می‌گوید ایده‌ها در حکم تصویر چیزها هستند و نوعی الهام یا فکر ناگهانی محسوب می شوند که به یاری کلمات بیان می‌شوند.
این کتاب علاوه بر پیشگفتاری مفصل در چهار فصل نوشته شده است. فصل اول با عنوان «نثر جامعه»، و فصل دوم «شش ایده دیگر» که این فصل خود شامل شش بخش می‌شود که بدین قرارند: ایده میگرن، ایده پنجره، ایده غیبت کردن، ایده توریست، ایده آغاز و ایده کتاب. فصل سوم «ایده ویرانه: تاریخ - طبیعت» و فصل چهارم نیز «برای یک مانیفست ترجمه» نام دارد.
گفتنی ست از امید مهرگان نویسنده کتاب حاضر، پیش از این کتاب‌های «الاهیات ترجمه» و « تفکر اضطراری» نیز منتشر شده است.
در یکی از بخش های جالب کتاب می خوانیم:
احتمالا یگانه چیزهای شبیه به کتاب‌ها خوراکی‌ها و موجودات زنده‌اند، به دلایلی واضح. کتاب‌ها، نظیر دو مورد دیگر، و حتی بیش از آنها، یگانه اشیایی‌اند که چیزی به نام درون دارند، اما این درون مستقیما از سطح‌شان شروع می‌شود و در همان سطح نیز باقی می‌ماند. کتاب‌ها اشیایی‌اند قاچ‌قاچ شده، دریده شده به تعدادِ صفحات‌شان. شاید فقط پیاز به کتاب بماند. کتاب شی‌ای است که آدمی غیر از لمس کردن آن، کارِ عجیبِ دیگری هم با آن می‌کند: نگاه کردنِ بی‌اندازه طولانی به همه جای این شی. آنچه خواندن نام دارد، در سطح پدیدارشناختیِ غایی، چیزی جز نوعی خیره‌شدنِ طولانی نیست.
نظراتی كه به تعميق و گسترش بحث كمك كنند، پس از مدت كوتاهی در معرض ملاحظه و قضاوت ديگر بينندگان قرار مي گيرد. نظرات حاوی توهين، افترا، تهمت و نيش به ديگران منتشر نمی شود.
