اساطیر مصرنویسنده: جرالدین پینج
ترجمه: حمید عسگرزاده
ناشر:
ماهی، چاپ اول ۱۳۹۴
۱۸۳صفحه، ۹۵۰۰ تومان
این کتاب را در تهران
فروشگاه اینترنتی شهر کتاب و در شهرستانها
پاتوق کتاب فردا تا یک هفته پس از معرفی، با
۱۰% تخفیف ویژه عرضه میکنند، در صورت تمایل در تهران
اینجا و در شهرستانها
اینجا کلیک کنید.
****
روزگاری انسانها میپنداشتند همه مقدرات جهان در دست اسطورههاست، از جنبه آفرینشی موجودات گرفته تا اقتضائات ادامه حیات طبیعت و موجودات آن، همگی در ید قدرت اسطوره هاست. این مهم از آنجا ناشی می شد که هنوز انسانها دلایل علمی بسیاری از اتفاقات طبیعی را نمی دانستند، بنابراین انجام آنها را به یک نیروی مافوق بشری نسبت میدادند فیالمثل طوفان که قدرت مهیب و ویرانگری داشت میتوانست انعکاس خشم و نارضایتی خدایی باشد که با فوت کردن چنین ولولهای در جهان برپا میکرد!
اسطورهها در فرهنگهای مختلف با یکدیگر تفاوت داشته و دلایل وجودیشان نیز دیگرگونه بوده و البته نقش مهمی هم زندگی مردم و البته تحکیم قدرت حاکمان بازی میکردند. اما رفتهرفته تغییراتی در آنها به وجود آمد. اسطورههایی به دست فراموشی سپردهشده و اسطورههایی جدید جای آنها را گرفته آن را گرفتند.
مصر یکی از قدیمیترین تمدنهای جهان محسوب می شود، تمدنی که قدمت آن به چند هزار سال قبل از میلاد میرسد. اسطورهها بخش لاینفک فرهنگ مصر باستان را تشکیل داده و جزو جداییناپذیری از حیات و فرهنگ آن بودند. مصریان فرهیخته شناخت اسطورهها را سلاحی ضروری درنبرد با خطرات زندگی و دنیای پس از مرگ میدانستند.
رخدادهای توصیفشده در اسطورهها اغلب به زمانها و مکانهایی دور برمیگردند، روزگاری که آدمیان با خدایان در تعامل بودند. چنانچه اشاره شد اسطوره داستانی ست سرشار از مفاهیم گوناگون که برای تبیین یا توجیه روند دنیا و قدرتهای مؤثر در آن بکار برود. اسطوره ها نزد مصریان از تجربه های شخصی فراتر رفته و مانند پلی میان انسان و جهان خدایان عمل میکردند.
البته میان مصریان درباره اینکه نخستین روایت های اسطوره ای به چه زمانی بر می گردد اختلاف نظرهایی وجود دارد. این مسئله باعث بروز دشواری در تعاریف اسطوره است به هر حال امروزه اغلب اسطوره را به معنی خرافه به کار می برند به خصوص در مواردی که می خواهند چیزی را اغزاق شده و دروغین نشان بدهند.
اما در فرهنگ های کهن اینگونه نبوده است و برخی آنها را داستانهایی شاعرانه می پنداشتند که لزوما هم قرار نبوده بازگو کننده حقایق باشند. اما به هر حال محققان آنها را داستانهای سنتی جدا و در دسته داستانهای مربوط به خدایان قرار داده اند.
مصر کشوری ست که از تاریخ اسطوره ای غنی برخوردار است اسطوره هایی که در طول تاریخ دگرگون شده و برخی از آنها پیشرفت نیز کرده اند. کتاب اساطیر مصر نوشته جرالدین پینچ که توسط حمید عسگر زاده به فارسی برگردانده شده، به زبانی ساده و بیانی روشن و همهفهم به چنین موضوعاتی پرداخته است. این کتاب در سری کتابهای «مختصر و مفید» نشر ماهی وارد بازار شده است؛ مجموعهای که در اصل ترجمهای از عناوین مجموعهی Very Short Introductions انتشارات دانشگاه آکسفورد است و تا امروز قریب به بیست عنوان از آن منتشرشده. مجموعهی مختصر و مفید دربرگیرنده آثاری است که صرفنظر از سودمند بودن متن به لحاظ کیفیت ترجمه و پیراستگی متن، از شایستگی همیشگی تولیدات نشر ماهی تبعیت میکنند و به نیت بیان یکسری از مباحث فکری با زبانی ساده و همهفهم نوشتهشده است. از میان آثار گوناگونی تاکنون در این مجموعه منتشرشده است میتوان به اگزیستانسیالیسم، تاریخ، باستان شناسی، دین جهان، فاشیسم، هنر مدرن و... اشاره کرد.
جرالدین پینچ کتاب اساطیر مصر را در ده فصل تنظیم و به زبانی ساده درباره اسطوره مصری گفتنیهای بسیاری ارائه کرده است. اساطیر مصر: مصرهای خیالی؛ کلام خدایان: زبان و اسطوره؛ خود خدایان: خدایان و اسطوره؛ آن لحظه زیبا: اسطوره های آفرینش؛ نبرد بزرگ: جدال و آشتی؛ اسطوره های شخصی: اسطوره و دین عامیانه و.... از جمله عناوین برخی از فصول این کتاب هستند. شاید این سؤال به ذهن شما برسد که شناخت اسطورههای جهان باستان چه اهمیتی میتواند داشته باشد؟ سادهترین جواب به این سوال این است که اسطورهها اگرچه اغلب از انطباق با واقعیات جاری در طبیعت دور بودهاند، اما حاصل تفکر خردمندترین مردم روزگار خود بوده و اگرچه تفکرات این انسانها آمیخته به تخیل بوده است اما بعضاً از کیفیتی ژرفبینانه برخوردار بوده و کوشیده اند پاسخی برای سوالات مهم مطرح شده برای مردمان زمانه خود باشند. بنابراین کمترین فایده آشنایی و شناخت اسطوره ها این است که از طریق آنها هم می توانیم درباره آن دوران بدانیم و هم اینکه از آن دوران بیاموزیم.