فینال هستهای میان ایران و شش کشور به ساعات پایانی خود رسیده است. پس از مواضع همراه با بیم و امید در روزهای گذشته، بار دیگر مواضع غربیها بوی خوشبینی به خود گرفته است. باید منتظر ماند و دید غربیها برای لحظات آخر چه حرکتی را تدارک دیدهاند.
به گزارش جام نیوز، هرچه به ساعات پایانی مذاکرات هستهای در لوزان سوئیس برای دستیابی به توافقی جامع نزدیکتر میشویم، اظهارنظرهای طرفین مذاکره کننده که اکنون بیشتر بوی خوشبینی به خود گرفته، افزونتر میگردد. عالیترین دیپلماتهای دو طرف در لوزان گردهم آمدهاند تا بلکه پیش از روز سهشنبه و پایان ضربالاجل تعیین شده، به نتیجهای برسند. وزرای خارجه ایران، آمریکا، فرانسه، آلمان، چین، انگلستان و روسیه، به همراه مسؤول سیاست خارجی اتحادیه اروپا در ساعتهای پیش رو گفتگوهای دو و چندجانبه حساسی خواهند داشت.
برای آشنایی با فضای این مذاکرات مذاکرات، جدیدترین سخنان و مواضع درباره برنامه هستهای و توافق جامع را مرور مینماییم:
۱.
حسن روحانیرئیس جمهور ایران، روز شنبه در تماس تلفنی با صدراعظم آلمان به آنگلا مرکل گفت: «به روزهای حساسی رسیدهایم. ایران انعطاف لازم را درمذاکرات به عمل آورده و اکنون نوبت طرف مقابل است که قدمهای نهایی را بردارد.» حجت الاسلام روحانی در ادامه این مکالمه تلفنی افزود: «برداشته شدن تحریمها، نکته اساسی این توافق خواهد بود؛ چراکه هدف اساسی از این توافق ایجاد اعتماد بین دو طرف است.»
دکتر روحانی پیش از این با نخست وزیر انگلستان و روسای جمهوری روسیه، فرانسه و چین نیز گفتگوی تلفنی داشت و نامههایی برای روسای كشورهای عضو ۱+۵ نوشت.
روحانی در گفتگوی تلفنی با نخست وزیر انگلستان: «ما باید در جهت منافع ملی و بینالمللی حركت كرده و اجازه ندهیم این فرصت كه بر فتوای رهبر معظم انقلاب به صلحآمیز بودن فعالیتهای هستهایاش متكی است، به آسانی از دست برود.»
روحانی در مکالمه تلفنی با رییس جمهوری روسیه: در فرصت جدیدی که بهوجود آمده باید كشورهای عضو با تمركز بیشتری، مذاكرات را به پیش ببرند چرا كه ممكن است گروههای فشار بخواهند ما به توافقی دست نیابیم. انتظار ما از روسیه به عنوان كشور همسایه و دوست آن است كه قدمهای جدیتری در این زمینه برداشته و نقش اساسیتری در مذاكرات ایفا نماید.
روحانی در گفتگوی تلفنی با رییس جمهوری فرانسه: انتظار از کشور فرانسه آنست که همانند مذاکرات سالهای ۲۰۰۵–۲۰۰۳، نقش فعالی داشته باشد. دشمنان روابط دو کشور میخواهند نقش فرانسه در این مذاکرات غیرسازنده باشد ولی دولت فرانسه با نقش سازنده خود، هدف آنان را نقش برآب خواهد کرد.
۲.
فدریکا موگرینیفدریکا موگرینی، رئیس سیاست خارجی اتحادیه اروپا که جانشین کاترین اشتون شده، پس از ورود به محل مذاکرات: «هیچگاه به توافق با ایران تا این حد نزدیک نبودهایم.» وی در جمع خبرنگاران در پاسخ به خبرنگاری که پرسید:«خوشبین هستید؟» گفت: اگر خوشبین نبودیم به اینجا نمیآمدیم.
«من وارد جزییات نمی شوم. الان وقت این کارنیست ولی سعی می کنیم این مسائل را در روزهای آینده حل کنیم. کار در هفته های گذشته خیلی خوب و مثبت بود، ولی کماکان نکاتی هست که روی آن سخت کار می کنیم تا به راه حل های خوب برسیم؛ راه حلی که برای همه طرفین خوب باشد و تضمین کند که ایران به سلاح اتمی دسترسی نخواهد داشت و در عین حال برنامه صلح آمیز هسته ای خود را ادامه دهد.»
فدریکا موگرینی خاطرنشان کرد: این روند کلی مذاکرات در سه ماه گذشته بود. اگر بتوانیم امروز و فردا به آن برسیم به یک توافق خوب ، محکم و پایدار دست خواهیم یافت.
۳.
محمدجواد ظریفوزیر خارجه ایران شنبه شب در صفحه فیسبوکش نوشت: « مذاکرات هسته ای در چند روز گذشته هم سخت و سنگين و فشرده بود و با ورود تدريجی وزرای خارجه بقيه کشورهای عضو ۱+۵ پيچيده تر شده است.»
«امروز علاوه بر دو دور مذاکره با آقای کری (وزیر خارجه آمریکا) گفتگوهای جدی ولی مثبتی با آقایان اشتاینمایر و فابیوس، وزرای خارجه آلمان و فرانسه داشتیم. در مسیر رسیدن به راهحلهای قابل قبول پیشرفت داشتهایم ولی هنوز باید در مورد چند موضوع مهم کار کنیم. کلید رسیدن به توافق، انتخاب راهبردی بین فشار و تحریم یا تعامل و توافق از سوی طرف مقابل است.»
دکتر محمد جواد ظریف، روز شنبه با ابراز رضایت از گفتگوهای جداگانهاش با همتایان آلمانی و فرانسوی خود در شهر لوزان سوئیس، در جمع خبرنگاران گفت: «گمان می کند که بتوان در این دور از مذاکرات پیشرفت مورد نیاز را برای نگارش متن توافق جامع بدست آورد»
وی افزود: « نشانهها حاکی از آن است که میتوانیم به جلو حرکت کنیم.»
۴
. فرانک والتر اشتاینمایر
وزیر خارجه آلمان در هتل محل مذاکرات به خبرنگاران گفت: «بعد از ده سال یا شاید ۱۲ سال مذاکره با ایران به آخر بازی رسیدهایم.» «آخرین گامها بسیار دشوار و به همین جهت تعیینکننده هستند.»
وزیر خارجه آلمان پیش از ورود به هتل بوریوا نیز به خبرنگاران گفت: در حال برداشتن آخرین قدمها هستیم که البته قدمهای سخت و دشواری است. وی با اشاره به کوههای سر به آسمان کشیده سوئیس افزود: با نگاهی به این کوهها میبینیم هرچه از آن بالاتر برویم و به قله نزدیکتر شویم قدمها کندتر و سختتر میشود.
اشتاین مایر تأکید کرد: اکنون هم همین طور است. به بازی فینال رسیدهایم. سالها مذاکره سخت و طولانی داشتیم. با نگاه به ۱۲ ماه گذشته دیدیم که ایران بسیار مصمم و مصر بود که مذاکرات هستهای را به پیش ببرد.
۵.
سرگئی ریابکوفخبرگزاری ریانووستی به نقل از سرگئی ریابکوف، مذاکرهکننده ارشد روسیه در گروه ۱+۵ نوشته است: «شانس رسیدن به توافق با ایران بیش از پنجاه در صد است.» خبرگزاری ایتارتاس روسیه نیز گزارش داده است که سرگئی ریابکوف، عضو ارشد هیأت روسیه در مذاکرات ۱+۵ با ایران، روز شنبه ، مشکلات مذاکرات را موضوعِ تحریمها، آینده تأسیسات هسته ای فوردو و پارامترهای غنی سازی ذکر کرد.
وی در عین حال تأکید ورزید که اگر مذاکرات در این دور به نتیجه نرسد نباید اصل مذاکره را زیر سؤال برد.
۶.
لوران فابیوسوزیر خارجه فرانسه در آستانه دیدار با وزیر خارجه ایران به خبرنگاران گفت: «هدف دست یافتن به یک پیمان محکم است.» به گفته او هیچکس حق ایران را برای استفاده مسالمتآمیز از انرژی هستهای انکار نمیکند، اما جمهوری اسلامی حق ندارد با چنین دستاویزی سلاح هستهای تولید کند.
لوران فابیوس گفت: «ضرورت دارد که تمام مکانیسمها شفاف باشند و توافقهای حاصلشده با نظارت کامل و دقیق به مرحله اجرا گذاشته شود.»
فابیوس، در پاسخ به سوال خبرنگاران که پرسیدند آیا با ارزیابی آقای ظریف موافق است که گفته «دیداری عالی» داشته، به طور خلاصه گفت: «مشغول کار هستیم.»
۷
. آلن ایرسخنگوی فارسی زبان وزارت خارجه ايالات متحده در گفتگوی اختصاصی با شبکه صدای آمريکا (VOA) گفت: «هنوز تا رسيدن به نتيجه مطلوب فاصله است؛ اما تلاش میکنيم به يک چارچوب يا يک تفاهم سياسی قبل از پايان ضرب الاجل (پايان ماه مارس) برسيم، که بر پايه آن بر سر تمام عناصر اصلی يک توافق جامع به توافق مشترک برسيم.»
وی در ادامه افزود: «رسيدن به تفاهم سياسی ميسر است، اما بين رسيدن تقريبا به تفاهم و رسيدن به درک صد درصدی مشترک فاصله است.»
آلن اير همچنين در اين مصاحبه، ضمن تاييد خبر دريافت نامه حسن روحانی رييس جمهوری اسلامی ايران به باراک اوباما رئيس جمهوری آمريکا گفت: «ميتوانم تاييد کنم که اين نامه به دست پرزيدنت اوباما رسيده است، اما درباره محتوی آن نمی توانيم اظهار نظر کنيم.»
۸.
عباس عراقچیمعاون وزیر خارجه ایران، در جمع خبرنگاران گفت: «موضوعاتی هست که هنوز اختلافات درباره آنها باقی مانده است و ما تلاش میکنیم که دیدگاهها را به یکدیگر نزدیک کنیم.»
به گزارش خبرگزاریهای ایران، عراقچی درباره محتوای مذاکرات اظهارنظر روشنی نکرد و تنها گفت: «مذاکرات سختی در جریان است، نفسگیر است و گاهی اوقات پرتنش میشود... ولی ما امیدوار هستیم.»
عراقچی همچنین در گفت وگو با شبکه تلویزیونی ان.اچ.کی ژاپن اعلام کرد: در صورتی که خواسته های جمهوری اسلامی در مذاکرات برآورده نشود هرچقدر هم که طرفین به دستیابی به یک توافقنامه نزدیک باشند، ایران از تصویب آن خودداری خواهد کرد. دستیابی به یک توافق جامع امکان پذیر است به شرط آنکه به همه خواسته های ایران توجه شود.