کد مطلب: 254169
تحلیل بودجه ۹۴ از زبان یک اقتصاددان
تاریخ انتشار : دوشنبه ۸ دی ۱۳۹۳ ساعت ۱۴:۳۱
محمود جام‌ساز معتقد است که بودجه سال ۱۳۹۴ خوش‌بینانه بسته شده و با کاهش قیمت جهانی نفت درآمدهای نفتی پیش‌بینی شده در بودجه حاصل نمی‌شود و برای کاهش آسیب بودجه از نوسان قیمت نفت باید با بدبینی به قیمت نفت نگاه کرد.
این اقتصاددان در گفت‌وگو با ایسنا، درباره بودجه سال ۱۳۹۴ گفت: در بودجه پیشنهادی به طور کلی در آمد کشور از منابع نفتی ۷۱هزار میلیارد تومان پیش بینی شده است. این درآمد بر اساس فروش هر بشکه نفت به قیمت ۷۲ دلار و فروش دلارهای نفتی به قیمت ۲۸۵۰ تومان، حساب شده است، اما مساله بسیار مهم این است که ما تحولات بینالمللی قیمت نفت را پیش بینی نکردیم. همان اتفاقی که در سال جاری افتاد و قیمت نفت را که در بودجه ۱۰۰ دلار پیش‌بینی شده بود به ۷۰ دلار رساند و این در حالی است که احتمال کاهش قیمت نفت به هر بشکه ۵۵ دلار نیز وجود دارد.
او ادامه داد: تحولات سیاسی و اقتصادی قیمت نفت احتمالا دولت را با کسری بودجه مواجه می‌کند و مسلما کسری بودجه هم با خود مسائلی را در پی دارد که دولت برای حل آن یا باید از بانک مرکزی و صندوق توسعه ملی استقراض کند یا به فروش اوراق قرضه روی بیاورد. در دو مورد اول به دلیل اینکه پایه پولی بالا می‌رود، مسلما افزایش نقدینگی و به دنبال آن تورم را خواهیم داشت. در بودجه درآمد دولت از فروش این اوراق ۱۱ هزار میلیارد تومان پیش‌بینی شده که نسبت به سال گذشته ۸۳ درصد افزایش داشته است. به نظرم این رقم خیلی خوش‌بینانه است، مگر اینکه دولت بهره اوراق را بالا ببرد که این راه هم دولت را بدهکارتر می‌کند.
جام‌ساز با انتقاد از تدوین بودجه با کسری پنهان گفت: سال‌هاست که در کشور بودجه‌ها با کسری پنهان بسته می شوند که تبعات این کار خودش را در جریان اجرا نشان می‌دهد. مقدار زیادی از کسری بودجه به خاطر افزایش صوری درآمدهای بودجه است و گاهی هم بودجه در جای خودش هزینه نمی شود. اصل ۱۵۵ قانون اساسی، دیوان محاسبات را ملزم می‌کند که بر هزینه‌ها و درآمدهای دولت نظارت کند که هر وجهی در محل خودش مصرف شود، اما دولت‌ها معمولا انضباط مالی ندارند و در دو دوره گذشته، انحرافات بسیار زیادی در بودجه وجود داشت.
این اقتصاددادن همچنین تاکید کرد: بودجه باید متناسب با واقعیت‌ها و ظرفیت‌های کشور تنظیم شود و بر اساس منابعی باشد که ما به طور واقعی به دست می‌آوریم. باید توجه داشته باشیم که سقوط بهای نفت سیاسی است و دولت باید با نهایت بدبینی قیمت نفت را تعیین کند.
او در توضیح کاهش قیمت نفت در بازارهای جهانی هم گفت: عربستان منتظر است قیمت نفت آنقدر پایین بیاید که بتواند قیمت را به کف برساند و رقبای خودش مثل شیل اویل آمریکا را از گردش عرضه نفت جهان خارج کند و آن وقت قیمت نفت بالا برود. قیمتی که عربستان فکر می‌کرد کف است و شیل اویل نمی‌تواند آن را تحمل کند ۵۰ دلار است، اما به نظر می‌رسد که شیل اویل تا ۴۰ دلار هم می‌تواند در بازار باقی بماند. برگشتن قیمت نفت به بالا، زمان زیادی نیاز دارد و شاید تا پایان سال آینده هم قیمت نفت دوباره بالا نیاید و به همین دلیل دولت باید در بودجه بازنگری کند.
جام‌ساز درباره قیمت ارز هم گفت: قیمت دلار که در بودجه سال آینده ۲۸۵۰ تومان در نظر گرفته شده، یکی از اهدافش تامین منابع مالی دولت است، چون دولت در فروش هر دلار ۲۰۰ تومان سود خواهد کرد.
وی با بیان اینکه برای ارزیابی قیمت باید ارزش پول ملی را سنجید افزود: ارزش پولی ما به گونه‌ای است که می‌توان دلار را تا ۳۵۰۰ تومان قیمت‌گذاری کرد. از سوی دیگر بالا رفتن دلار دولتی بازار آزاد را به بازار رسمی دلار نزدیک می‌کند. البته دولت زمانی در این زمینه موفق خواهد بود که کنترل بازار را در دست داشته باشد، اما با وجود آزادسازی پول‌های حاصل از فروش نفت بلوکه شده مورد توافق با گروه ۱+۵ باز هم دولت کمبود ارز دارد.
او درباره تعیین نرخ تورم ۱۴ درصد در بودجه هم گفت: از آنجا که بودجه خوش‌بینانه تدوین شده و برای مثال درآمدهای مالیاتی دولت ۲۲ درصد بیش از سال ۱۳۹۳ پیش بینی شده، نشان می‌دهد که احتمالا دولت با کسری بودجه مواجه می‌شود و برای تامین این کسری هم نیازمند اقداماتی است که منجر به تورم می‌شود. ضمن آنکه وقتی از تورم حرف می‌زنیم، باید این تورم خودش را در سبد معیشتی مردم نشان دهد. این در حالی است که روز به روز اقلام معیشتی در حال افزایش است و تورم اعلام شده معدل حدود ۳۷۵ قلم کالا است که همه آن‌ها در معیشت مردم موثر نیستند و در واقع نمی‌توان تورم را به عنوان شاخص تعیین کننده در نظر گرفت. به هر حال تورمی که مردم با آن روبه رو هستند ۱۴ درصد نیست و برای کاهش نرخ تورم هم ما نیازمند رشد اقتصادی، سرمایه‌گذاری و اشتغال هستیم. وقتی رشد اقتصادی بالا رود، تولید ملی هم افزایش می‌یابد.
این اقتصاددان در گفت‌وگو با ایسنا، درباره بودجه سال ۱۳۹۴ گفت: در بودجه پیشنهادی به طور کلی در آمد کشور از منابع نفتی ۷۱هزار میلیارد تومان پیش بینی شده است. این درآمد بر اساس فروش هر بشکه نفت به قیمت ۷۲ دلار و فروش دلارهای نفتی به قیمت ۲۸۵۰ تومان، حساب شده است، اما مساله بسیار مهم این است که ما تحولات بینالمللی قیمت نفت را پیش بینی نکردیم. همان اتفاقی که در سال جاری افتاد و قیمت نفت را که در بودجه ۱۰۰ دلار پیش‌بینی شده بود به ۷۰ دلار رساند و این در حالی است که احتمال کاهش قیمت نفت به هر بشکه ۵۵ دلار نیز وجود دارد.
او ادامه داد: تحولات سیاسی و اقتصادی قیمت نفت احتمالا دولت را با کسری بودجه مواجه می‌کند و مسلما کسری بودجه هم با خود مسائلی را در پی دارد که دولت برای حل آن یا باید از بانک مرکزی و صندوق توسعه ملی استقراض کند یا به فروش اوراق قرضه روی بیاورد. در دو مورد اول به دلیل اینکه پایه پولی بالا می‌رود، مسلما افزایش نقدینگی و به دنبال آن تورم را خواهیم داشت. در بودجه درآمد دولت از فروش این اوراق ۱۱ هزار میلیارد تومان پیش‌بینی شده که نسبت به سال گذشته ۸۳ درصد افزایش داشته است. به نظرم این رقم خیلی خوش‌بینانه است، مگر اینکه دولت بهره اوراق را بالا ببرد که این راه هم دولت را بدهکارتر می‌کند.
جام‌ساز با انتقاد از تدوین بودجه با کسری پنهان گفت: سال‌هاست که در کشور بودجه‌ها با کسری پنهان بسته می شوند که تبعات این کار خودش را در جریان اجرا نشان می‌دهد. مقدار زیادی از کسری بودجه به خاطر افزایش صوری درآمدهای بودجه است و گاهی هم بودجه در جای خودش هزینه نمی شود. اصل ۱۵۵ قانون اساسی، دیوان محاسبات را ملزم می‌کند که بر هزینه‌ها و درآمدهای دولت نظارت کند که هر وجهی در محل خودش مصرف شود، اما دولت‌ها معمولا انضباط مالی ندارند و در دو دوره گذشته، انحرافات بسیار زیادی در بودجه وجود داشت.
این اقتصاددادن همچنین تاکید کرد: بودجه باید متناسب با واقعیت‌ها و ظرفیت‌های کشور تنظیم شود و بر اساس منابعی باشد که ما به طور واقعی به دست می‌آوریم. باید توجه داشته باشیم که سقوط بهای نفت سیاسی است و دولت باید با نهایت بدبینی قیمت نفت را تعیین کند.
او در توضیح کاهش قیمت نفت در بازارهای جهانی هم گفت: عربستان منتظر است قیمت نفت آنقدر پایین بیاید که بتواند قیمت را به کف برساند و رقبای خودش مثل شیل اویل آمریکا را از گردش عرضه نفت جهان خارج کند و آن وقت قیمت نفت بالا برود. قیمتی که عربستان فکر می‌کرد کف است و شیل اویل نمی‌تواند آن را تحمل کند ۵۰ دلار است، اما به نظر می‌رسد که شیل اویل تا ۴۰ دلار هم می‌تواند در بازار باقی بماند. برگشتن قیمت نفت به بالا، زمان زیادی نیاز دارد و شاید تا پایان سال آینده هم قیمت نفت دوباره بالا نیاید و به همین دلیل دولت باید در بودجه بازنگری کند.
جام‌ساز درباره قیمت ارز هم گفت: قیمت دلار که در بودجه سال آینده ۲۸۵۰ تومان در نظر گرفته شده، یکی از اهدافش تامین منابع مالی دولت است، چون دولت در فروش هر دلار ۲۰۰ تومان سود خواهد کرد.
وی با بیان اینکه برای ارزیابی قیمت باید ارزش پول ملی را سنجید افزود: ارزش پولی ما به گونه‌ای است که می‌توان دلار را تا ۳۵۰۰ تومان قیمت‌گذاری کرد. از سوی دیگر بالا رفتن دلار دولتی بازار آزاد را به بازار رسمی دلار نزدیک می‌کند. البته دولت زمانی در این زمینه موفق خواهد بود که کنترل بازار را در دست داشته باشد، اما با وجود آزادسازی پول‌های حاصل از فروش نفت بلوکه شده مورد توافق با گروه ۱+۵ باز هم دولت کمبود ارز دارد.
او درباره تعیین نرخ تورم ۱۴ درصد در بودجه هم گفت: از آنجا که بودجه خوش‌بینانه تدوین شده و برای مثال درآمدهای مالیاتی دولت ۲۲ درصد بیش از سال ۱۳۹۳ پیش بینی شده، نشان می‌دهد که احتمالا دولت با کسری بودجه مواجه می‌شود و برای تامین این کسری هم نیازمند اقداماتی است که منجر به تورم می‌شود. ضمن آنکه وقتی از تورم حرف می‌زنیم، باید این تورم خودش را در سبد معیشتی مردم نشان دهد. این در حالی است که روز به روز اقلام معیشتی در حال افزایش است و تورم اعلام شده معدل حدود ۳۷۵ قلم کالا است که همه آن‌ها در معیشت مردم موثر نیستند و در واقع نمی‌توان تورم را به عنوان شاخص تعیین کننده در نظر گرفت. به هر حال تورمی که مردم با آن روبه رو هستند ۱۴ درصد نیست و برای کاهش نرخ تورم هم ما نیازمند رشد اقتصادی، سرمایه‌گذاری و اشتغال هستیم. وقتی رشد اقتصادی بالا رود، تولید ملی هم افزایش می‌یابد.
نظراتی كه به تعميق و گسترش بحث كمك كنند، پس از مدت كوتاهی در معرض ملاحظه و قضاوت ديگر بينندگان قرار مي گيرد. نظرات حاوی توهين، افترا، تهمت و نيش به ديگران منتشر نمی شود.
