نظر منتشر شده
۱۸
توصيه به ديگران
 
کد مطلب: 269163
پیشنهادی به سازمان مدیریت و برنامه ریزی
بخش اقتصادی الف، 10 اردیبهشت 94
تاریخ انتشار : پنجشنبه ۱۰ ارديبهشت ۱۳۹۴ ساعت ۰۹:۵۵
از طرح مسئله الگوی اسلامی - ایرانی پیشرفت در فضای گفتمانی کشور تقریبا ۸ سال می‎گذرد. ضرورت تدوین الگوی اسلامی- ایرانی پیشرفت را آیت الله امام خامنه ای در دانشگاه سمنان در تاریخ ۱۳۸۵/۸/۱۸برای اولین بار به صورت مبسوط مطرح فرمودند. ایشان در این سخنرانی و در سخنرانی های سالهای بعد ابعاد مختلفی از این مسئله کلان را تبیین کردند؛ تبیین جایگاه فرادستی الگوی اسلامی- ایرانی پیشرفت، نسبت به همه اسناد برنامه ای کشور و همچنین ضرورت داشتن شتاب معقول در پی گیری این موضوع[۱]، جزء مهمترین فرمایشات معظم له در سالهای گذشته بوده است.

با توجه به گذشت ۸ سال از طرح این مسئله مهم و با توجه به اینکه در آستانه تدوین برنامه ششم کشور[۲] قرار داریم؛ چه نسبتی را می توان میان برنامه ششم کشور و الگوی پیشرفت اسلامی ترسیم نمود؟

پاسخ به این سؤال و ترسیم یک مسیر واضح برای تأثیر گذاری الگوی اسلامی-ایرانی پیشرفت بر برنامه ششم؛ می تواند به تصحیح تدریجی فرآیندِ توسعه گرای برنامه‎ریزی در کشور منجر شود.

قبل از تبیین ابعادی از پیشنهاد اولین نقشه راه تولید الگوی پیشرفت اسلامی برای خارج کردن برنامه ششم از بن بست توسعه غربی، لازم است توجه کنیم که پنج دوره برنامه ریزی بر اساس مفاهیم توسعه؛ تأثیرات فراوانی بر زیر ساخت های اداره کشور داشته است؛ که هماهنگ کردن این زیر ساخت ها با الگوی پیشرفت اسلامی -مانند هماهنگ نمودن زیرساخت قانونی کشور با نگاه پیشرفت اسلامی- یکی از لازمه های برنامه ریزی همه جانبه بر اساس الگوی پیشرفت اسلامی است؛ که به تدریج در طول سالهای آینده باید به آنها دست یافت.

مبتنی بر این نگاه واقع بینانه اولین نقشه راه تولید الگوی پیشرفت اسلامی هدف الگوی پیشرفت برای برنامه ششم را "تشکیل هسته های توازن" در نظام برنامه ریزی کشور در طول سالهای اجرای این برنامه می داند. هسته های توازن، نظامی از کارگروه های دولتی و غیر دولتی هستند؛ که تبیین و تصمیم سازی برای "موضوعات جهت ساز" را متکفل می شوند. بدیهی است که این هسته های برنامه ریز مبتنی بر یک نظریه مرتبط با نظریه مادر الگوی پیشرفت اسلامی کار خود را دنبال خواهند نمود. [۳]

توضیح بیشتر آنکه: با توجه به جایگاه غیر قابل انکار موضوعات جهت ساز در ذهنیت جامعه؛ شروع فعالیت های منجر به تغییر برنامه ریزی توسعه گرا باید بر اساس پایه قرار دادن این موضوعات صورت بگیرد. اتکاء به موضوعات جهت ساز اصطکاک عملی و نظری را در مقام برنامه ریزی کاهش داده و با محوریت یافتن تدریجی این موضوعات به تدریج تصویر روشنتری از مفهوم پیشرفت اسلامی در ذهنیت برنامه ریزان ایجاد می شود."احیای تربیت اسلامی"، "خروج از آفت ترجمه گرائی در تولید علم"، "پیش گیری از جرم" و "مقاوم سازی اقتصاد" نمونه ای از اولویت دار ترین "موضوعات جهت ساز" محسوب می شوند؛ که ذیل یک نظریه مدون می توان در برنامه ششم برای آنها پیوستی از احکام قانونی را پیشنهاد داد.

تأکید بر انتخاب یک نظریه مرتبط با نظریه مادر الگوی پیشرفت اسلامی برای موضوعات جهت ساز به نتیجه آسیب شناسی برنامه های گذشته -مبتنی با نگاه الگوی پیشرفت اسلامی- بازگشت دارد. با نگاهی به برنامه گذشته درمی یابیم که بسیاری از احکام برنامه در سالهای گذشته به دلیل فقدان یک نظریه مشخصِ حاکم بر قانون برنامه، اجرائی نشده اند. در واقع اگرچه تکلیف قانونگذار به اجرای یک مسئله، زمینه حقوقی و مالی برای تحقق یک مسئله را ایجاد می نماید؛ ولی فقدان یک نظریه مبین، تفاهم حول چگونگی تحقق آن مسئله را منتفی و بالتبع اجرای آن را ممتنع می سازد.

مبتنی بر دو نکته فوق؛ راه تغییر توازن در برنامه ششم،[۴] محوریت دادن به چند موضوعِ جهت ساز بر اساس یک نظریه مرتبط با الگوی پیشرفت اسلامی[۵] می باشد. کار کرد نظریه -همانطور که اشاره شد- تبیین چگونگی تحقق موضوع جهت ساز به زبان برنامه ریزی اسلامی است و "اولین نقشه راه تولید الگوی پیشرفت اسلامی" برای تحقق "موضوع جهت ساز تربیت"؛ نظریه "الگوی بهبود مستمر فضای حاکم بر نهادهای متکفل تربیت" و برای تحقق "موضوع جهت ساز پیش گیری از جرم"؛ "نظریه پیش گیری بنیادین اسلامی از جرم" و برای تحقق "موضوع جهت ساز ترجمه زدائی در علم" ؛ "نظریه بانک سؤالات جهت ساز" و برای تحقق "موضوع جهت ساز مقاوم سازی اقتصاد"؛ "نظریه بنگاه های وقف محور" را پیشنهاد می کند.

بعد از تبیین این نظریات بخشی بسته ای از احکام پیشنهادی را می توان در قالب پیوست به برنامه ششم اضافه نمود و در طول سالهای اجرای برنامه ششم تفاهم گسترده تری در موضوع الگوی پیشرفت اسلامی ایجاد نمود. اولین نقشه راه تولید الگوی پیشرفت اسلامی برای تبیین هرچه بیشتر "نظریه هسته های توازن"-که وظیفه تصمیم سازی حول موضوعات جهت ساز در نظام برنامه ریزی را به عهده دارند- در آینده نشست هائی را برگزار خواهد نمود. بعون الله تعالی.

پی نوشت ها:
[۱]. اگر ما توانستیم به حول و قوه‌ی الهی، در یک فرایند معقول، به الگوی توسعه‌ی اسلامی - ایرانىِ پیشرفت دست پیدا کنیم، این یک سند بالادستی خواهد بود نسبت به همه‌ی اسناد برنامه‌ای کشور و چشم‌انداز کشور و سیاستگذاری های کشور. یعنی حتّی چشم‌اندازهای بیست‌ساله و ده‌ساله که در آینده تدوین خواهد شد، باید بر اساس این الگو تدوین شود؛ سیاستگذاری هائی که خواهد شد - سیاستهای کلان کشور - باید از این الگو پیروی کند و در درون این الگو بگنجد. البته این الگو، یک الگوی غیر قابل انعطاف نیست. آنچه که به دست خواهد آمد، حرف آخر نیست؛ یقیناً شرائط نوبه‌نوی روزگار، ایجاد تغییراتی را ایجاب میکند؛ این تغییرات باید انجام بگیرد. بنابراین الگو، یک الگوی منعطف است؛ یعنی قابل انعطاف است. هدفها مشخص است؛ راهبردها ممکن است به حسب شرائط گوناگون تغییر پیدا کند و حک و اصلاح شود. بنابراین ما در این قضیه هیچ دچار شتابزدگی نخواهیم شد. البته شتاب معقول باید وجود داشته باشد؛ لیکن شتابزده نخواهیم شد و ان‌شاءاللَّه با حرکت صحیح و متینی پیش خواهیم رفت. بیانات امام خامنه ای در اولین نشست اندیشه های راهبردی با موضوع الگوی اسلامی- ایرانی پیشرفت در تاریخ ۱۰-۹-۱۳۸۹

[۲]. فرآیند تهیه و تدوین برنامه ششم کشور از خرداد ۱۳۹۳ آغاز شده است

[۳]. تبیین چگونگی تحقق یک موضوع جهت ساز به تدریج زمینه ذهنی برای تغییر توازن در مقام برنامه ریزی به نفع پیشرفت اسلامی را فراهم خواهد آورد.

[۴]. تغییر توازن از توسعه به پیشرفت اسلامی در مقام برنامه ریزی هدف اصلی هسته های توازن می باشد.
[۵]. اولین نقشه راه تولید الگوی پیشرفت اسلامی، "پردازش موضوعات جهت ساز" را الگوی پیشرفت اسلامی می داند
 
دره چايي
۱۳۹۴-۰۲-۱۰ ۱۰:۱۶:۰۵
چيزي را تدوين و يا تبيين نكنيد .
سالهاست در اين خصوص مطالعات انجام ميگيرد و كشورهاي ديگر توانسته اند با بهره گيري از علم و تجربه بشر راه پيشرفت را طي كنند.
ما هم بهتر است بجاي شروع از اول و اختراع اهرم و چرخ ادامه دهنده راه باشيم و با انتخاب و اجراي الگوهاي توسعه را ترقي و رفاه ملت را بپيماييم.
اگر بخواهييد از اول شروع كنيد بايد سه هزار سال صبر كنيم تا اوضاع بهتر شود چون تقريبا همين زمان طي شده تا دنيا به اينجا رسيده!!!!!! (2859097) (alef-13)
 
۱۳۹۴-۰۲-۱۰ ۱۳:۴۱:۴۰
شما یک مورد،فقط یک مورد عینی از این طرح توسعه ی ایرانی اسلامس پیشرفت بگو .یعنی با این الگو نه اختلاف طبقاتی هست نه فساد نه دروغ نه ریا؟پس این 37 سال چرا یک نقطه از این کشور درست نیست؟تازه یادت اومده چقدر وضعمون خرابه؟یعنی آدم تعجب میکنه. (2859365) (alef-13)
 
۱۳۹۴-۰۲-۱۰ ۱۴:۲۸:۵۰
تو رو خدا طرحی بدید بیکاری و گرونی حل بشه این شرایط قابل تحمل نیست (2859450) (alef-13)
 
علي آقا
۱۳۹۴-۰۲-۱۰ ۱۷:۲۹:۱۸
به نظر من ايده الگوي پيشرفت اسلامي -اگر با دقت بررسي شود- راه حلي براي جلوگيري از ايجاد بحرانهاي اقتصادي و اجتماعي در كشورهاي توسعه يافته است. الگوهاي رائج در دنيا بشر امروز را خوشبخت نكرده و مشكلات زندگي را دو چندان كرده است:
چرا در كشورهاي توسعه يافته فاصله طبقاتي غوغا مي كند؟ قيام ضد وال استريت، تضاهرات مردمي ضد فقر و ضد سياست هاي رياضتي در يونان، آلمان و بقيه كشورهاي اروپائي جزء اخرين نمونه از معضلات كشورهاي توسعه يافته است

چرا در همه كشورهاي توسعه يافته نهاد خانواده كه ضامن آرامش بشر است دچار فروپاشي شده؟
و ده ها سؤال بي پاسخ كه توسعه نتوانسته آن را درمان كند. (2859823) (alef-13)
 
سهند
۱۳۹۴-۰۲-۱۳ ۱۴:۲۳:۲۱
همه اينهايي كه گفتيد اولا در ايران خيلي بيشتر است ولي در هر حال يك تفاوت اساسي هست در غرب راه حل هايي براي مشكلات دارند و مسائلي كه بوجود مي آيد با روشهاي درست چاره جويي و حل مي شود قوانين مدني حاكم بين روابط شهروندان و حكومت است. ولي در كشور ما كه هيچ كسي رو بجز خودمون قبول نداريم همش داريم دورخودمون ميچرخيم نه بيان مسئله مان درست است نه فرضيه مان نه راه حل و روشمان و نه نتيجه گيريمان. اخرش هم برمي گرديم به همون اختراع چرخ. آزمايش و خطا . اختراع يك اقتصاد جديد. اختراع يك بانكداري جديد. بيچاره مردم كه بايد تاوان بپردازند و عمرشان را در بدبختي بگذرانند. (2864676) (alef-13)
 
۱۳۹۴-۰۲-۱۰ ۱۷:۳۰:۵۹
آقاي عزيز منظور شما از ترقي 50 ميليون نفري است كه در توسعه يافته ترين كشور دنيا كوپن غذا مي گيرند؟!! (2859826) (alef-13)
 
۱۳۹۴-۰۲-۱۰ ۲۲:۳۸:۵۷
نوعی ارمان گرایی است که هیچگاه اجرایی نخواهد شد ،اصولا این نوع ارمانها با ساختار خاص خود شاید معنا پیدا کند (2860226) (alef-11)
 
شاهرخ
۱۳۹۴-۰۲-۱۱ ۲۲:۳۶:۵۱
صرفا 5 کامنت ذیل چنین مطلب مهمی را چگونه باید توجیه کرد؟
دوستان!
الگوی اسلامی-ایرانی پیشرفت را صرف نظر از ابعاد سیاسی و موجود جدی بگیرید! (2861248) (alef-10)
 
از قم
۱۳۹۴-۰۲-۱۲ ۱۲:۱۸:۱۷
اگر تاريخ برنامه ريزي در ايران را بخوانيد در همه ادوار دوران بعد از انقلاب كساني بر مسند كار بوده اند كه علاقه مند به توسعه بوده اند.
به نظر من مشكلات فعلي كشو ناشي از برنامه ريزي با نگاه توسعه است. توسعه براي تحقق آرمان عدالت عقيم است..... (2861907) (alef-13)
 
ممد
۱۳۹۴-۰۲-۱۵ ۱۱:۱۴:۵۶
آيا آن علاقمنداني كه فرموده ايد راه درست را هم رفته اند؟ يا اصولا اين اختيار را داشته اند كه راه درست را برگزينند و يا طي كنند؟ (2868967) (alef-13)
 
محمد حسین
۱۳۹۴-۰۲-۱۴ ۰۰:۳۰:۰۲
سلام
الگوهای توسعه غربی چه الگوهای پیشرفتی هستند که عدالت را محقق نمی کنند؟
چرا کارشناسان توسعه می گویند برای رسیدن به توسعه باید عده ای زیر چرخ توسعه له شوند؟
الکوهایی که هدف آنها تحقق اسلام نیست چه کاربردی دارند؟ (2866286) (alef-10)
 
کسری
۱۳۹۴-۰۲-۱۴ ۰۲:۳۸:۱۳
کشوراز اجرای پنج برنامه توسه چه خیری دیده است که برنامه ی ششم را نیز بر مبنای توسعه ی غربی تدوین کند؟ توسعه ی غربی چه مشکلی از مشکلات ما را درمان کرده است؟ نه تنها اقتصاد را -که غایت توسعه است- محقق نکرده بلکه مشکلات عدیده ای به وجود آورده است. اگر تغییری در روند تدوین برنامه های توسعه ایجاد نشود ، این مشکلات ادامه خواهد داشت. الگویی که از اقتصاد سرمایه داری یا نهادگرایی استفاده می کند چه الگویی است (2866380) (alef-10)
 
سهند
۱۳۹۴-۰۲-۱۵ ۱۰:۵۶:۴۵
دوست عزيز عملكرد برنامه هاي گذشته را مطالعه فرماييد . چند درصد از برنامه ها بصورت واقعي در كشور محقق شده است كه بتوان بر مبناي آن قضاوت كرد برنامه درست يا غلط بوده است. براي مثال وقتي در برنامه صحبت از خصوصي سازي است بايد ببينيم ايا در تنها همين مورد واقعا درست عمل شده است. همه مي دانند سياست خصوصي سازي در ايران چه بلايي بر سرش رفته است . اول بايد برنامه درست اجرا شود بعد نتيجه آن ديده و قضاوت شود. شما انتظار داريد ما هركاري دوست داشتيم بكنيم و تنها شعار خصوصي سازي بدهيم و يا شعار عدالت بدهيم و يا خيلي از شعار هاي ديگر آيا معجزه اي رخ خواهد داد؟ يعني بدون عمل كردن به اصوصل اوليه برنامه انتظار نتيجه را ميتوان داشت. برنامه ششم كه نه برنامه ششصدم هم نوشته شود ولي باز هم به روش ما عملي شود همين آش خواهد بود و همين كاسه و انتظار معجزه نبايد داشته باشيم و بهتر است خودمان را گول نزنيم كه برنامه ها را اجرا كرده ايم. تنها آن قسمت از برنامه ها تا حدودي تحقق پيدا كرده است كه ميتوانستيم از آن براي صرف هزينه استفاده كنيم. بحث توسعه توليدات و حمايت از آن، همان بحث خصوصي سازي، توسعه صادرات، شفاف سازي عملكرد و هزينه ها و خيلي چيزهاي اساسي فقط در حد حرف و شعار مانده شتر رو دولا دولا سوار ميشيم بعد ميگيم شتر ايراد داره. (2868921) (alef-13)
 
۱۳۹۴-۰۲-۲۹ ۰۴:۴۸:۱۴
چرا در آمریکا که به بهترین شکل پیاده شده است این وضعیت حاکم است. هیچ کشوری توسعه یافته تر از ایلات متحده نیست. اما همین ایلات متحده چه وضعیت اسف باری دارد. (2896432) (alef-11)
 
مسعود
۱۳۹۴-۰۲-۱۴ ۱۱:۱۲:۴۵
الگوی پیشرفت چیست؟ چه ضرورتی دارد؟ الگوهای توسعه ی غربی الگوهای موفقی در اداره جامعه نبوده اند. اگر این الگوها موجب ترقی هستند چرا شهر دیتروید ورشکست شد؟ این الگوها چه پیشرفتی برای ما می آورند که خانواده را متلاشی می کنند؟ کدام پیشرفت؟ 50 میلیون کوپن غذا پیشرفت است؟ افزایش فاصله طبقاتی پیشرفت است؟ (2866848) (alef-10)
 
دوست
۱۳۹۴-۰۲-۱۴ ۱۳:۳۵:۰۸
من میخواهم بگویم مجموعه‌ی دانشگاهی کشور ما، مجموعه‌ی نخبگان کشور ما - هم حوزه و دانشگاه - یکی از بزرگترین کارهاشان باید این باشد که نقشه‌ی جامع پیشرفت کشور را بر اساس مبانی اسلام تنظیم کنند؛ دل به الگوی غربی و مدلسازیهای غربی نسپرند. او نمیتواند کشور را نجات بدهد؛ او نمیتواند پیشرفت کشور ما را تنظیم کند. امام خامنه ای ۱۳۷۶/۲/۲۵
دوستان!!!! چرا نمی خواهید باور کنید که الگوهای غربی ناکارآمد هستند. آیا نگاهی به شاخصه های توسعه انداخته اید؟ شاخصه هایی مانند گسترش خانواده و عدالت اصلا مذنظر نیستند. نهایت و غایت الگوهای غربی رشد اقتصادی که این هم در توسعه یافته ترین کشور دنیا یعنی آمریکا محقق نشده.
الگویی که از فکر مادی سرچشمه گرفته به درد جامعه ی دینی نمی خوره. (2867256) (alef-13)
 
طلبه
۱۳۹۴-۰۲-۱۴ ۱۹:۰۹:۱۷
من میخواهم بگویم مجموعه‌ی دانشگاهی کشور ما، مجموعه‌ی نخبگان کشور ما - هم حوزه و دانشگاه - یکی از بزرگترین کارهاشان باید این باشد که نقشه‌ی جامع پیشرفت کشور را بر اساس مبانی اسلام تنظیم کنند؛ دل به الگوی غربی و مدلسازیهای غربی نسپرند. او نمیتواند کشور را نجات بدهد؛ او نمیتواند پیشرفت کشور ما را تنظیم کند. امام خامنه ای ۱۳۸۶/۲/۲۵ (2867932) (alef-13)
 
نگران
۱۳۹۴-۰۲-۱۴ ۲۲:۰۳:۰۱
دوستانی که طرفدار توسعه‌ی غربی هستند به این نکته اشاره می‌کنند که توسعه توانایی رفع نیازهای انسان‌ها و رشد اقتصادی را دارد.
بد نیست آنها نگاهی به وضعیّت آمریکا بیندازند و ببینند که وضعیّت اقتصادی در آن کشور چگونه است. بدهی‌های تریلیون دلاری آمریکا شاهدی بر این ناکارآمدی هستند. اینکه 99% سرمایه یک کشور در دست 1% مردم باشد، این رشد اقتصادی است؟ این رشد اقتصادیی که دولتمردان انها در نهایت رفاه و بسیاری از مردم آنها در نهایت فقر به حدّی یک پنج مردم آمریکا کوپن غذا می‌گیرند؟ اگر تئوی‌های غربی و توسعه‌ای کارآمد هستند چرا در اروپا و یونان و دگیر کشورهای ریاضت اقتصادی اعلام می‌شود؟ نظام اقتصادی آمریکا فروپاشیده است. و این فروپاشی به تدریج معلوم خواهد شد. (2868227) (alef-11)
 


نظراتی كه به تعميق و گسترش بحث كمك كنند، پس از مدت كوتاهی در معرض ملاحظه و قضاوت ديگر بينندگان قرار مي گيرد. نظرات حاوی توهين، افترا، تهمت و نيش به ديگران منتشر نمی شود.