صدرالمتألهین (ره) [۱۰۵۰-۹۷۹]،حکیم متأله و عارف ناموری است که هم در «سداد برهان» از دیگران گوی سبقت ربود، و هم در «شدت شهود» از پیشینیان، که بین «حصول» و «حضور» جمع کرده اند، وا نمانده است، و هم سمت والای امامت در «حکمت متعالیه» را نسبت به متأخران خود تاکنون حفظ نموده است.^[۱]

عظمت وجودی این حکیم شیعی، پرورش یافته در مکتب اهل بیت علیهم السلام بدان حدی است که حضرت امام(ره) که خود پرورش یافته حکمت صدرایی است، در معرفی اسلام حقیقی به رئیس جمهوری وقت اتحاد جماهیر شوروی سابق، از کلام و نام ایشان استفاده می کنند.

بارها در درس های امام(ره) شنیده شده بود که حضرت معصومه(س) را امثال ملاصدرا(ره) می شناسند، و ما ادراک المعصومه(س) و بعد می فرمودند: که و ما ادراک ملاصدرا.

اگر انقلاب ما را برآوده از حوزۀ علمیه و تلاش فراوان و بی قیاس روحانیت و پیروی هوشمندانۀ مردم گرامی و عزیزمان از رهبری عالمانی فقیه و فیلسوف و عارفی صدرایی بدانیم. که البته این گونه است.

اثری بس شگرف برای تمدن سازی و شکوفایی دوبارۀ مکتب اسلام با تلاش حکیمان صدرایی  متصور خواهد شد.

حکیم صدرا المتألهین(ره) که به فرمایش نورانی استاد فرزانۀ مان علامه حسن زادۀ آملی؛ خداوند ملاصدرا(ره) را بر اساس قاعدۀ لطف به جهان اسلام عطاء نموده است.

او که با جعل حکمت صدرایی توسط فرصتی دوباره برای رشد عقلانی و تعالی عرفانی در بستر قرآن مجید، ارائه نموده و پویایی اسلام به روایت معصومین علیهم السلام را به رخ کشاند.

پس اگر تنها ثمرۀ حکمت صدرایی را پرورش مردانی تمدن آفرین چون امام خمینی(ره) و علامه طباطبایی(ره) و شهید مطهری(ره) و … بدانیم. باید آن حکمت و مکتب را گوهر آفرین و معجزۀ قرون اخیر اسلام بدانیم.

در انتها، کلام خود حکیم ملاصدرا(ره) را در جواب ظاهربینانی که با اندک آشنایی با ظواهر علوم و شرع خود را در ردیف محقق و متکلم و تئوریسین و نظریه پرداز دانسته و سنگ راه ارباب می گردند، می نویسد:

«بعضی از دانشمندنمایان پر شر و فساد، و متکلمان خارج از منطق صواب و حساب و بیرون از دایرۀ سداد و رشاد، و متشرعان بری از شرع بندگی و انقیاد و منحرف از مسلک اعتقاد به مبدأ و معاد، افسار تقلید در سرافکنده، نهی درویشان شعار خود کرده اند.

ای عزیز دانشمند و ای متکلم خود پسند تا کی و تا چند خال وحشت بر رخسار الفت نهی، و خاک کدورت بر دیدار وفا از سر کلفت پاشی و در مقام رد و سرزنش و جفا با اهل صفا و اصحاب وفا باشی، و لباس تلبیس و ریا و قبای حیله و دغا درپوشی و جام غرور از دست دیو رعنا بنوشی، و در ابزار و ترویج باطل، و تقبیح دانا و تحسین جاهل بکوشی….

بلی تو همیشه به جهت دواعی نفس ضلال پیشه و وساوس وهم محال اندیشه، در آن شیوه و اندیشه می باشی که طریقۀ هواپرستی بطلان نپذیرد و احکام اباحت لذات و استحسان تمتعات حیوانی و انسراح در مرعای دنیا و مشتهیات طبیعت و هوا منسوخ نگردد.»^[۲]