داخلی صفحه اقتصادی آرشيو يادداشت

۲

مالیات های جدید چگونه هزینه می شوند؟

بخش تعاملی الف - سید عبدالوهاب حسینی

اشاره: مطلبی که می خوانید از سری یادداشت های بینندگان الف است و انتشار آن الزاما به معنی تایید تمام یا بخشی از آن نیست. بینندگان الف می توانند با ارسال یادداشت خود، مطلب ذیل را تایید یا نقد کنند.

مالیات به عنوان مهم ترین عامل توزیع عادلانه ثروت و برقراری تعادل در ثروت آحاد جامعه در تمام جوامع استفاده می شود. در ایران موضوع فرار مالیاتی، عدم وصول عادلانه و منطقی مالیات وعدم اجرای نظام تجمیع مالیاتی از ایرادات اجرایی و قانونی مهم در نظام مالیاتی مورد چالش می باشد. حال در سال های اخیر قدم هایی در این راستا برداشته شد که مهم ترین آن قانون مالیات بر ارزش افزوده بود که با احرای یکسان برای عموم جامعه، در نزدیک شدن به تعادل ثروت در جامعه موثر می باشد.

با این حال کاستی های فراوانی در این نظام ایجاد شد. مهم ترین مسئله این است که دولت در جاهایی که با واکنش مواجه شد با عقب نشینی از اجرای قانون عملا از عدالت مورد انتظار عدول نمود. به عبارت دیگر در اینجا هم فرار مالیاتی به انحاء مختلف صورت گرفت. مهم ترین مورد شاید بتوان به مالیات ارزش افزوده صنف طلافروشان اشاره کرد که از مشتری دریافت و متاسفانه به حساب دولت واریز نمی شود بلکه این مالیات بصورت توافقی از طلافروشان اخذ می گردد، که قطعا فقط بخشی از مالیات دریافت شده از مشتری خواهد بود!

موضوع دیگر که از دید جامعه پنهان نمی ماند، نحوه هزینه کردن این مالیات می باشد. اختصاص ۱ واحد درصد (معادل ۵/۱۲ درصد از کل مالیات ارزش افزوده) به نظام بهداشت و سلامت این امید را در جامعه ایجاد نمود که تحول بنیادین در نظام سلامت شاهد باشیم، خصوصا اینکه مبالغ قابل توجهی نیز از هدفمندی به این امر اختصاص یافته بود. متاسفانه شاهد هستیم که به جای توسعه امکانات و خدمات در این بخش، بیشتر توجه به افزایش حقوق پزشکان و کارانه انها اختصاص یافته است. در حالیکه در اکثر جوامع نسبت حقوق پزشکان به دیگر شغل ها ی مهم نظیر: مهندسان، معلمان، وکلا، اساتید دانشگاه و بطور کلی متوسط جامعه معمولا کمتر از ۵ و در کشورهای پیشرفته در حدود ۲ و یا حتی کمتر از آن است، در ایران این نسبت از حدود ۵۰ تا ۲۰۰ متغیر است. اگر میزان درآمد پزشکان را نیز با دیگر کشور ها مقایسه کنیم می بینیم که وضعیت چندان متفاوتی نداریم و درامد پزشکان در ایران چند برابر متوسط کشورهای پیشرفته می باشد. قبل از افزایش حقوق و تعرفه های پزشکی عنوان می شد که در برخی موارد حقوق پزشکان در حدود ۱ میلیون تومان می باشد! واقعا با این وضعیت چرا باید انتظار داشته باشیم مردم به دولت اعتماد داشته باشند و مالیات بپردازند؟ مالیاتی که از جیب فقرا باید به طرف طلافروشان و پزشکانی سرازیر شود که متاسفانه در غیاب اخلاق پزشکی فقط فکر درآمد بیشتر و زیاده خواهی هستند تا هزینه سرمایه گذاری های داخلی و خارجی و مسافرت های خارجی و به روز کردن اتومبیل و گوشی و... فرزندانشان از محل مالیات پرداخت شود؟!