نظر منتشر شده
۱۴
توصيه به ديگران
 
کد مطلب: 347535
بر باد رفتن منافع ملی با تداوم اختلاف دو وزارت‌خانه/ ریشه اختلاف وزارت نفت و وزارت نیرو درباره صادرات برق چیست؟
طه محقق، 4 اردیبهشت 95
تاریخ انتشار : شنبه ۴ ارديبهشت ۱۳۹۵ ساعت ۰۹:۳۷
چکیده: از آن‌جا که عمده درآمدهای صادرات برق به وزارت نیرو می‌رسد، وزارت نفت انگیزه‌ای برای تبدیل گاز به برق و صادرات برق به جای صادرات گاز ندارد. این امر موجب شده است که با وجود مزایای متعدد صادرات برق، میزان آن بسیار کم باشد.

صادرات برق ایران به کشورهای همسایه از جمله عراق، پاکستان، افغانستان و ترکیه در سال ۹۴ به صورت میانگین ۱۲۰۰ مگاوات بوده است (۱). این در حالی است که پتانسیل بسیار بیشتری برای صادرات برق به کشورهای همسایه وجود دارد. به عنوان نمونه از جمعیت ۲۰۰ میلیون نفری پاکستان بیش از ۶۰ میلیون نفر به برق دسترسی ندارند و این کشور همسایه با جمعیتی بسیار بیشتر، یک سوم ایران ظرفیت تولید برق دارد و با کمبود شدید برق روبه‌رو است. در نتیجه پاکستان می‌تواند یکی از مهم‌ترین مقاصد صادرات برق کشور باشد و پتانسیل صادرات برق تا حداقل ۵۰۰۰ مگاوات به این کشور وجود دارد. علاه بر پاکستان، کشورهای عراق، افغانستان، ترکیه، سوریه و لبنان می‌توانند جزء مقاصد صادرات برق کشور باشند. صادرات برق در تحقق اقتصاد مقاومتی نقش قابل توجهی دارد و در سیاست‌های کلی اقتصاد مقاومتی به منظور مقابله با ضربه‌پذیری درآمد حاصل از صادرات نفت و گاز (بند ۱۳) و افزایش ارزش افزوده (بند ۱۵) بر افزایش صادرات برق تأکید شده است. با وجود تقاضای بالای کشورهای همسایه برای برق و همچنین تأکید سیاست‌های کلی اقتصاد مقاومتی میزان صادرات برق کشور کمتر از حد انتظار است. بررسی‌ها نشان می‌دهد که چالش‌هایی بر سر راه افزایش صادرات برق وجود دارند که مانع از افزایش آن می‌شود. یکی از مهم‌ترین این چالش‌ها اختلاف نظر وزارت نفت و وزارت نیرو درباره تخصیص درآمد حاصل از صادرات برق است.

شکل ۱) نقش وزارت نفت و وزارت نیرو در تولید برق
نیروگاه‌ها گاز را دریافت و آن را به برق تبدیل می‌کنند که تأمین این گاز بر عهده وزارت نفت است. در نتیجه اگر برق صادر شود به نوعی می‌توان گفت که گاز صادر شده است. در ادبیات انرژی به این نوع استفاده از گاز GTW (Gas To Wire) گفته می‌شود که یکی از بهینه‌ترین روش‌های صادرات گاز است. با این وجود وزارت نفت انگیزه‌ای برای استفاده از این روش برای صادرات گاز ندارد و ترجیح می‌دهد گاز را از طریق خط لوله و یا به صورت مایع شده (LNG) صادر کند. این بی‌انگیزگی وزارت نفت به نحوه تخصیص درآمدهای حاصل از صادرات برق برمی‌گردد. بر اساس رویه‌های موجود، ۹۳% درآمدهای حاصل از صادرات برق عاید وزارت نیرو و ۷% عاید وزارت نفت می‌شود. این در حالی است که اگر این وزارت‌خانه، گاز را به صورت LNG یا خط لوله صادر کند نه تنها ۱۴.۵% از درآمدهای آن سهم خودش می‌شود بلکه وظیفه خود را در تأمین درآمدهای خزانه دولت و صندوق توسعه ملی انجام داده است.

شکل ۲) مقایسه نحوه تخصیص درآمدها در صادرات برق و صادرات گاز (۲)

این موضوع باعث شده است که وزارت نفت در مذاکرات با طرف‌های خارجی صادرات برق را در اولویت قرار ندهد. امری که موجب شده است تا کنون آسیب‌های زیادی به منافع ملی کشور وارد شود. به عنوان نمونه می‌توان به صادرات گاز از طریق خط لوله به عراق اشاره کرد که قرار است ظرف چند هفته آینده اجرایی شود. جالب است که قرارداد صادرات گاز به عراق با وزارت برق (نه وزارت نفت) این کشور برای تأمین گاز نیروگاه‌های برق در عراق منعقد شده است. در صورتی که انتظار می‌رفت با توجه به انجام مذاکرات با وزارت برق عراق، صادرات برق به این کشور در اولویت قرار گیرد اما به نظر می‌آید نبود انگیزه لازم منجر به حذف این گزینه راهبردی در مذاکرات وزارت نفتی‌ها شده است. همچنین در مورد خط لوله صلح و صادرات گاز به پاکستان که با چالش‌های متعددی روبه‌رو شده است، یکی از گزینه‌ها، تبدیل گاز به برق و صادرات برق است اما وزارت نفت انگیزه لازم را در این زمینه ندارد و صادرات گاز از طریق خط لوله را در اولویت خود قرار داده است.
اختلاف نظر وزارت نفت و وزارت نیرو درباره درآمدهای حاصل از صادرات برق منجر شده است که میزان صادرات برق کشور بسیار پایین‌تر از حد انتظار باشد؛ بنابراین برای حفظ منافع ملی، ضروری است با اتخاذ تدابیر لازم هماهنگی لازم بین وزارت نفت و وزارت نیرو در سطح دولت و به ویژه معاون اول ریاست جمهوری ایجاد شود به نحوی که انگیزه‌های مسئولان این دو وزارت‌خانه در راستای منافع ملی کشور قرار گیرد و از زیان‌های بیشتر به کشور جلوگیری شود.

۱) آمار تفصیلی صنعت برق ایران، ۱۳۹۴، وزارت نیرو
 
Iran, Islamic Republic of
۱۳۹۵-۰۲-۰۴ ۰۹:۵۴:۲۲
ما بالاخره متوجه نشدیم از یک طرف می فرمایید کمبود برق داریم و رعایت کنید و...و همین مانده که بنده شمع روشن کنم از یک طرف بر سر درامدهای صادراتش با هم دعوا دارید! (3661994) (alef-11)
 
Iran, Islamic Republic of
۱۳۹۵-۰۲-۰۴ ۱۱:۳۰:۱۸
کمبود برق در فصل تابستان و به دلیل گرمای هوا بوده که نقطه سر به سر مقدار تولید و مصرف برق می باشد. در سایر فصول، ذخیره برق و مازاد تولید بسیار چشمگیر می باشد. (3662239) (alef-11)
 
Iran, Islamic Republic of
۱۳۹۵-۰۲-۰۴ ۱۰:۱۰:۱۶

تحلیل بالا بدلایل زیر اشتباه است

1- عدم صادرات برق در سال جاری بدلیل عدم پرداخت طلب ها از عراق است و اینکه عراق هم اکنون هروز با نصب نیروگاه میزان تقاضا به برق را کاهش میدهد و درضمن عراق در سال قبل بیشترین تقاضا ی برق را داشته است و ترکیه و پاکستان تقاضای بالای ندارند

2- با توجه به پایین بودن راندمان نیروگاهها و اینکه وزارت نیرو هنوز نیروگاههای با راندمان 20 درصد در شبکه استفاده می نماید اصلا به صرف نیست که گاز تبدیل به برق با هزینه زیاد در راندمان پایین به برق تبدیل شود و صادر گردد

3 صادرات برق در صورتی قا بل قبول است که با راندمان حدود 60 درصد صورت گیرد در حالیکه وزارت نیرو در طول وزارت اقای چیت چیان حتی یک نیروگاه گازی را با توجه به امکانات قانون در بودجه بدلیل ضعف مدیریت نتوانسته به سیکل ترکیبی تبدیل کند

4- اصولا در دنیای تجارت برق بسیار کوچک است وتجارت سوخت بخصوص گاز از نوع گاز طبیعی ویا LNG فراوان است

5- قیمت یک متر مکعب صادراتی 35سنت است و با راندمان نیروگاههای فعلی می توان از یک متر مکعب گاز سه کیلو وات برق تولید کرد و هر کیلو وات 8 سنت صادر می شود یعنی با یک متر مکعب گاز سه کیلو وات برق می فروشیم به 24 سنت که اگر هزینه تبدیل انرژی و نیروگاه خداقل 4 سنت باشد یعنی با صادرات برق بدو اتلاف شبکه 20 سنت نصیب کشور می شود و صادرات گاز 35 سنت نصیب کشور می کند

6 - مهمتری موضوع که از اول انقلاب در دستور مجلس بوده است تجمیه بخش انرژی کشور در یک فرماندهی واحد است (3662031) (alef-11)
 
مهدی
Iran, Islamic Republic of
۱۳۹۵-۰۲-۰۵ ۰۵:۳۵:۰۴
قیمت گاز صادراتی کشور الان زیر 30 سنت است. اکر شکایت گازی ترکیه هم به نتیجه برسد کمتر هم خواهد شد.
میانگین قیمت برق صادراتی کشور 10 سنت بوده است. اگر نیروگاه جدیدی با بازده 50% احداث شود (الان در کشور داریم) هر متر مکعب گاز به 5 کیلووات ساعت برق تبدیل می شود. در واقع هر متر مکعب گاز 50 سنت درآمد خواهد داشت که 10 سنت آن سهم نیروگاه است.
در مجموع صادرات برق به صرفه تر از صادرات گاز است. (3663812) (alef-11)
 
Iran, Islamic Republic of
۱۳۹۵-۰۲-۰۵ ۰۷:۰۴:۲۹
احسنت به بند 6 ات . تشكيل وزارت انرژي و حذف وزارتخانه نيرو كه نه توان مديريت برق را داشته و نه مديريت آب را . رفاقتها نميگذارد اين مهم يعني تشكيل وزارت انرژي تحقق يابد . وزارت نيرو سالانه دهها ميليارد دلار سرمايه كشور را راكد يا هدر ميدهد و متاسفانه هيچ كس بفكر اصلاح ساختار تشكيلات كشور حداقل در بخش انرژي نيست . چرا ؟ براي اينكه براي جبران خسارات مديريتي در محيط انحصار دولتي براحتي دست در جيب مردم ميكنند (3663846) (alef-11)
 
یاسر
Iran, Islamic Republic of
۱۳۹۵-۰۲-۰۴ ۱۰:۳۳:۱۹
علت اصلی مخالفت پایین بودن راندمان نیروگاه های کشور است.
برای تولید 3 کیلو وات برق باید 10 کیلو وات انرژی گازی یا نفتی مصرف بشه و همچنین انتقال نفت و گاز تا نیروگاه و ایجاد و بهره برداری از نیروگاه نیز نیازمند ایجاد بستر و هزینه است.
لازم بذکر است در دنیا از 10 واحد انرژی 5 الی 6 واحد برق تولید میشود.
نهایتا برای بررسی اینکه تولید برق اقتصادی تر است یا خام فروشی نفت، میبایست بررسی شود که 10 کیلو وات انرزی نفت و یا گاز ( تقریبا 1 متر مکعب گاز ) چقدر به فروش میرسد و همچنین 3 کیلو وات برق چقدر به خارج از کشور بفروش می رسد (قطعا باید هزینه تولید برق در نیروگاه برای هر کیلو وات از مبلغ فروش کم شود).
الف جان ، تیم اقتصادی رو بفرست مشکل کار رو پیدا منن و به مردم اطلاع رسانی شود (3662081) (alef-11)
 
حبیب
Iran, Islamic Republic of
۱۳۹۵-۰۲-۰۵ ۰۹:۱۱:۲۳
باید مشکل زیست محیطی و آلودگی هوا را نیز در نظر گرفت. اگر برق صادر کنیم، آلودگی محیط زیست بیشتر نصیب مردم ایران می شود اما درصورت صادرات گاز لااقل برق در همان کشورها تولید می شود و هوای شهرهای ایران کمتر آلوده می شود. از طرفی برای تولید برق در نیروگاه های سیکل ترکیبی و بخار، آب زیادی نیاز است که با توجه به خشکسالی و کم آبی سفره های زیرزمینی کشورمان خردمندانه نیست که برق تولید کنیم. خشک شدن دریاچه پریشان، یعنی بزرگترین دریاچه آب شیرین ایران به نیروگاه سیکل ترکیبی کازرون در فارس نسبت داده می شود و دیگر نیروگاه ها نیز همینطور. (3664065) (alef-11)
 
Romania
۱۳۹۵-۰۲-۰۴ ۱۰:۳۳:۲۰
برجام واقعی باید در بخش ناکارامد دولتی ایران اتفاق بیافتد وگرنه هیچ برجامی به فرجام نخواهد رسید. وقتی مدیران رده بالا و میانی کشور فقط بابت یک اسم مدیریتی ماهانه چند ده میلیون حقوق مزایا دریافت می کنند. و امکانات درجه یک از جیب ملت به انها داده میشود بدون اینکه اندک ارزش افزوده ای برای اقتصاد داشته باشند همین میشود که می بینید. (3662082) (alef-11)
 
Iran, Islamic Republic of
۱۳۹۵-۰۲-۰۴ ۱۱:۴۹:۵۸
مگر در امد گاز و برق هر دو به خزانه واریز نمی شود و همچنین مگر هزینه خرید گاز را وزارت نیرو پرداخت نمی کند. مگر نیروگاههای برق خصوصی نمی سوند (3662295) (alef-11)
 
Iran, Islamic Republic of
۱۳۹۵-۰۲-۰۴ ۱۲:۱۰:۱۰
نگارنده محترم رقابت ایران و قطر و روسیه رو برای تصاحب بلند مدت بازارهای گاز ندیده گرفته همچنین احداث نیروگاههای گازی و هزینه های ان را از جمله تعمیر و نگهداری
شخصا با وزارت زنگنه موافق نبودم اما تو دو موضوع عالی عمل کرده:
یکم بازگشت ایران در حوزه نفت و گاز به جایگاه واقعی
دوم سر و سامان دادن وضعیت اسفناک وزارتی که تحویل گرفت

نقاط ضعف بی برنامگی در حوزه منابع انسانی (3662341) (alef-11)
 
مهندس
United Kingdom
۱۳۹۵-۰۲-۰۴ ۱۲:۲۵:۴۵
به نظر من مشکل در چند چیز است
1- راندمان نیروگاههای ایران پایین تر از نر جهانی است لذا گاز بیشتری برای تولید هر مگاوات باید مصرف شود . این یعنی ضرر برای مملکت ( نه ضرر برای فروشنده)

2- قیمت فروش گاز به نیروگاههای خصوصی که باید با قیمت مصارف صنعتی فرق داشته باشد.

3- اغلب نیروگاههای موجود در تصرف شبه دولتی هاست که از قدرت زیادی در لابی گری و چانه زنی برای تعیین قیمت گاز برخوردارند.

4- وزارت نیرو در حال حاضر نیروگاههای خود را بر اساس اصل 44 واگذار میکند و نیروگاه جدید توسط بخش خصولتی در حال احداث میباشد پس ذینفع وزارت نیرو نیست. نیروگاههای قدیمی نیز راندمانی کمتر از 45 درصد دارند که هانطور که گفته شد بسیار از مقدار 60 درصد راندمانهای جدید جهانی پایین تر است. (3662366) (alef-11)
 
Germany
۱۳۹۵-۰۲-۰۴ ۱۳:۱۵:۵۱
تنها راه حل تشکیل وزارت انرژی می باشد. (3662488) (alef-11)
 
Iran, Islamic Republic of
۱۳۹۵-۰۲-۰۴ ۲۲:۵۶:۴۱
وزارت نفت و نیرو چاره ای جز ادغام ندارند. (3663589) (alef-13)
 
K
United States
۱۳۹۵-۰۲-۰۶ ۰۷:۴۵:۵۱
راستی اخرش هم مشخص نشد مسوول جریمه چند ده میلیاردی پرونده کرسنت چه کسیست (3666262) (alef-11)
 


نظراتی كه به تعميق و گسترش بحث كمك كنند، پس از مدت كوتاهی در معرض ملاحظه و قضاوت ديگر بينندگان قرار مي گيرد. نظرات حاوی توهين، افترا، تهمت و نيش به ديگران منتشر نمی شود.