کد مطلب: 490112
کمک به دانشجویان دکتری، از ترغيب تا تحقیر
بخش تعاملی الف - محمدحسین غفاری
تاریخ انتشار : شنبه ۱۷ تير ۱۳۹۶ ساعت ۱۰:۳۷
سیستم تحقیقاتی کشور، عموماً در قالب نظام "استاد و دانشجو" تعریف میشود. در این نظام، اساتید، نقش راهبری داشته و بار اصلی و موتور محرکه اکثر پژوهشهای کشور، بر دوش دانشجویان جوان است. در این میان، دانشجویان کارشناسی ارشد، حداکثر یکسال مشغول تحیقات بوده و بدلیل تجربه کم، عموماً سطح کیفی تحقیق آن ها در قیاس با دانشجویان دکتری بالا نیست. دانشجویان دکتری، علاوه بر تجربه تحقیق در مقطع کارشناسی ارشد، حداقل سه سال از بهترین سالهای زندگی خود را صرف تحقیق میکنند و عموماً در سالهای آخر تحقیقات، خود میتوانند تا حدود زیادی راهبر پروژههای پژوهشی دیگر نیز باشند. پس بی راه نیست که آن ها را "پیشران اصلی مسیر توسعه تحقیقاتی" و "پربازدهترین عضو این سیستم" نامید. اما، اگر در هر مجموعهای، توجه ویژه و اصلی به پشیرانها و عناصر پر بازده مجموعه است، در نظام تحقیقاتی کشور، بی توجهی به دانشجویان دکتری موج میزند.
یکی از مهترین ابعاد این بیتوجهی، طرح وام به دانشجویان دکتری است. این طرح که در سالیان گذشته تا به امروز، نامهای متنوعی را به خود گرفته است، شروط مختلفی را برای دانشجو میگذارد که سه شرط مهم عبارتند از:
1. عدم اشتغال در خارج از مجموعه دانشگاه
2. عدم دریافت حقوق از مجموعهای دیگر
3. وقتگذاری تمام وقت در دانشگاه
البته در این نگاه اول، این سه شرط کاملاً منطقی است و احتمالاً شرایط مشابهی برای دانشجویان دکتری در سراسر جهان وجود دارد. اما وقتی قرار است به دانشجو، مبلغ 600 تا 700 هزار تومان (آن هم به صورت وام و با پرداختهای بعضاً نامنظم!) بابت حضور تمام وقت در دانشگاه، پرداخت شود، قبول چنین شرایطی برای دانشجویانی که بسیاری از آن ها از نعمت تأهل و اولاد نیز بهرهمند هستند، بسیار دشوار است. در کشوری که حداقل دستمزد برای کارگران ساده، بالای 1 میلیون تومان است، و آن مبلغ هم احتمالاً کفاف هزینههای زندگی آنها را نخواهد داد، چنین پیشنهاداتی به دانشجویان دکتری، جز تحقیر چه معنای دیگری دارد؟ آیا مسئولینی که مصوب این قوانین هستند، فرزندان متأهل و صاحب فرزند خود را، با چنین درآمدی دارای حداقل رفاه نسبی میپندارند؟ متاسفانه در چنین شرایطی، برخی از دانشجویان، با قبول شرایط روی کاغذ و عدم التزام عملی به آن، لقمهای شبههناک (و شاید حرام) بر سر سفره خود و خانواده میبرند.
(البته خارج از اتصاف است که حمایتهای مالی سایر نهادها از دانشجویان دکتری ذکر نشود. اصلیترین این نهادها، بنیاد ملی نخبگان است. میزان این حمایت، بیشتر از حمایت وزارت علوم است و تمهیدات دیگری نیز برای دانشجویان دارد. هرچند این حمایت کمتر از 5 درصد دانشجویان دکتری را شامل میشود و نحوه گزینش آن نیز، بیشتر به گزینش افراد برتر علمی منجر میشود تا محققین بر طرف کننده نیاز صنعتی کشور.)
هدف از این نوشته، مقایسه نظام آموزش عالی کشور، با نظام برترین دانشگاههای دنیا نیست که جند دهبرابر این مبالغ را به دانشجویان دکتری، به صورت بلاعوض میدهند. در کشوری که برای پرداخت یارانه ماهانه، متولیان اقتصادی، بعضاً مشقتها تحمل میکنند، طبیعی است که تحقیقات، در ظاهر، اولویت اقتصادی بالایی ندارد. اما مسئله اصلی این جاست اگر حتی یک ریال قرار است به تحقیقات در این کشور اختصاص یابد، این مبلغ به صورت بهینه مصرف شود.
در کشوری که ارتباط صنعت با دانشگاه از نظر سیستماتیک قطع شده است، و مانور تبلیغاتی دانشگاهها و دولت، بر روی ارتباط با صنعت، بیشتر بر روی کار انفرادی اساتید و دانشجویان دلسوز استوار است، تا فرآیندی مشخص، بهتر است این مبلغ به عنوان مشوقی برای ارتباط صنعت و دانشگاه مصرف شود.
این مبلغ حدود 100 میلیارد تومانی، مثلاً میتواند به عنوان معافیت مالیاتی برای صنایعی اختصاص یابد که از طرحهای دانشگاهی برای افزایش بهرهوری استفاده میکنند. صنایع نیز قطعاً برای طرحهای مفید، بودجه تحقیقاتی مناسبی اختصاص میدهند. این کاتالیزور ارتباط قطعشده صنعت و دانشگاه، معاملهای سه سر سود است، که علاوه بر ترقیب دانشجویان برای گرفتن ارتباط با صنعت، جهت استفاده از مواهب مالی، موجب صرفه جویی هزینه صنایع بابت افزایش بهرهوری و کاهش مالیات شده و برای دولت نیز که همواره به دنبال افزایش راندمان صنعت بوده، قطعاً مفید است.
فایده دوم این طرح آن است که به دانشجویان، بر اساس توانایی آن ها در رفع نیاز صنایع، کمک خواهد شد و بین دانشجویی فعال و حلکننده مسائل کشور، با دانشجوی مدرکگرا و یا مقاله ساز، در استفاده از بودجه تفاوت خواهد یود. تفاوتی که در حال حاضر وجود ندارد (البته وجود دارد و دانشجوی مقاله ساز، قطعاً استفاده بیشتری از بودجه عمومی میبرد)
فایده سوم این طرح نیز آن است که بهترین داور برای یک طرح تحقیقاتی، استفاده کننده حقیقی از آن است و در چنین سیستمی، رسالههای بی کیفیت و یا انتزاعی کنار خواهند رفت.
به امید روزی که باور مسئولان کشور، بر این مسئله باشد که گره بهرهوری پایین صنایع در کشور، به دست نخبگان جوان علمی باید باز شود.
کلمات کلیدی : محمدحسین غفاری
ترقيب يا ترغيب؟ (4463628) (alef-11)
من اگر در این مملکت بیشتر از یک کارگر (مهندس ناکام) بودم حتما بودجه بسیاری را کنار می گذاشتم برای پروژه هایی مثل بهینه سازی سیستم های خنک کننده، کار بر روی خودروهای برقی، بهینه سازی سیستم های آبیاری در کشاورزی و استحصال انرژی خورشیدی و...
بعد هم مثل دانشگاه های آمریکا بر اساس میزان مشارکت و توانایی بر روی پژوهش های صنعتی بومی به دانشجویان خقوق و مزایا می دادم نه بر اساس مقالات ترویجی تفریحی و.. و حتی آی اس آی
یادمه یکی از مدیران و پژوهشگران خبره یک موسسه پژوهشی در آلمان که ایرانی بود می گفت من چند ساله مقاله آی اس آی و .. نداده ام و همه ما ایرانی ها تعجب می کردیم و فکر می کردیم هدف تحقیق مقاله دادن است در حالی که اون هدف تحقیق را ارتقا مثلا فلان ویژگی ماشین بی ام دابلیو می دید (4464402) (alef-3)
در ایران چون دادن مقاله موجب ارتقا استادان می شود همه دانشجوها را مجبور به دادن مقاله می کنند البته با گذاشتن اسم استاد در صدر .
استادان بسیار مادی شده اند و دانشجویان تبدیل شده اند به وسیله ارتقا استادان .
همین الان 90 درصد دانشگاههای ما را ببندند آب از آب تکان نمی خورد (4464558) (alef-11)
آریابان
۱۳۹۶-۰۴-۱۷ ۱۱:۱۷:۳۴
باید به ترکیب "ترقیب و تحقیر" ، واژۀ "ترغیب-زدائی" و بازدارندگی از ادامۀ راه آموزش عالی را هم افزود زیرا این گونه سوگیری ها در عمل باعث سرکوب شدن هرگونه رغبت و علاقه ای درمیان دانشجویان علاقمند به ادامۀ تحصیلات تکمیلی میشود ؛
همانند همان جریمۀ غیبت در انجام خدمت سربازی که در عمل همۀ تحصیلکرده های بالاتر را سوق میدهد به سوی غبطه خوردن به دارندگان مدارک تحصیلی پائین تر و حتی در نهایت به کم سواد های زیردیپلم و یا کلا بی سواد ها !!!!! ؛ (4463663) (alef-11)
جریمه خدمت خوب اومدی
الان خیلی از دکتری ها دارن قبطه می خورن چرا درس خوند که بی کار بمونن کاش از همون دیپلم ترک تحصیل می کردن هم الان خونه و زن و بچه داشتن هم هم خدمت خریده بودن (4464403) (alef-3)
1- در نظام آموزشو پرورش کنونی،کودکان با ورود اولیه به محیط مدارس، وارد چرخه رقابتو پیشرفتتحصیلی شده، از همان روزهای نخستین دبستان تا پایان دورانمتوسطه، بهدنبال تحصیلدانش در راستای ورود موفقیتآمیز به دانشگاه شده، به جای رشد، پرورش، بالندگیو مهارتهایاجتماعی به عادتوارههای درسخوانیو آنهم خواندن کتابهایدرسی مأنوستر میشوندو چنین میشود که پس از ورود به دانشگاه تازه درپی بسیار کارهای ناکرده دوران نوجوانی خود افتاده، به جای آمادگی برای دانشجوییو پژوهش، بیشتر در جستوجوی دوستیها، خوشگذرانیهاو فعالیتهای غیردرسی، شور و رغبت فزایندهای نشانمیدهند و گویی آموزشو پرورش فقط فرزندان خانوادهها را خواناو نویسا ساخته، در داناییو تواناییهایاجتماعی آنان بسیار غفلتمیورزد و بدینگونه تیشه به ریشه داناییو توانایی آنان در طول دوازدهسال تحصیلیزده، آنان را بدون کمترین آموزش مهارتهای لازمهزندگی، روانه دانشگاهو جامعه ساخته، کسانیکه بعضی از باهوشترینو نخبهترینشان چندان نمیتواند با دیگران در زندگیاجتماعی همراهگردد.
2- مشکل اساسی نظام آموزشی کشور است که چه اهدافی دارد و چگونه باید باشد؟
محیط های آموزشی نقش سرگرم سازی دانش آموزان و دانش جویان را عهده دار شده ا، بدون توجه به جوانب کارآیی و کاربردی رشته های تحصیلی و نیاز جامعه به تخصص یافتن در هر مورد از آن ها. (4463668) (alef-11)
مسئولان کشور، بارها این راه رو رفته اند و به نتیجه نرسیده اند. آخر کار، نتایج تحقیقات دانشگاهی در صنعت، غالبا همان پروژه های بی سر و ته و غیرکاربردی بوده است (4463697) (alef-11)
بدترين دوران زندگيم زماني بود بود كه به اصرار دانشگاه مجبور شدم براي گرفتن مدرك دكتراي يك سال رو بيكار باشم. جالب اينكه 10 ماه از اين يكسال معطل جواب مقالاتم بودم و هيچ كار ديگري نداشتم. (4463956) (alef-11)
یک استاد دانشگاه
۱۳۹۶-۰۴-۱۷ ۱۳:۳۹:۲۵
مطلب مهم و درستی را مطرح کرده اید. دانشجویان دکتری به حمایت های جدی و قابل توجه بیشتری نیاز دارند و مطمئناً نتیجه آن برای کشور و جامعه خود را نشان خواهد داد. (4463982) (alef-11)
فوق لیسانس
۱۳۹۶-۰۴-۱۷ ۱۴:۰۸:۲۳
دکترا کدومه ؟!
کار درست کنید برای جوونا
یارو باید 10 سال خودشو معطل درس و کلاس کنه و آخرش بره مسافر کشی (4464032) (alef-11)
ملت رو سرگرم دانشگاه کردند ؛ آخرش هم بیکاری ! (4464043) (alef-11)
کاترینا
۱۳۹۶-۰۴-۱۷ ۱۵:۳۷:۰۳
سونامی جوانان دانشگاهی بیکار در راه است (4464159) (alef-11)
به نظر بنده اگر پذیرش دانشجوی دکتری بر اساس نیاز باشد خیلی از این مشکلات برطرف میشود. مثلا در رشته ی A باید ببینیم نیاز سالانه به فارغ التحصیل دکتری چند نفر است، و ضریبی از همان عدد پذیرش شود. مثلا 1.2 برابر تا افرادی هم که صرفا برای علاقه ی شخصی می خواهند دکتری بگرند هم بتوانند. هم کیفیت بالا می رود و هم دغدغه شغل نخواهند داشت. الان پذیرش دکتری برعکس است یعنی از هر دانشگاه می پرسند چند تا ظرفیت داری و هر دانشگاهی عددی اعلام می کند. بدون اینکه توجه شود بعدش که دکترا گرفتند قرار است چه کار کنند. (4464065) (alef-11)
اگه پول نیست چرا برای وزارت بهداشت هست؟
اینقدر هم مقاله رو نکوبید شما عرضه ندارید از این مقاله ها تولید ثروت کنید. وقتی ما از اینکه توتال قراره 20 سال دیگه تکنولوژی رو در اختیار ما قرار بده خوشحال میشیم یعنی اینکه به دانشجویان دکتری خودمون اعتقادی نداریم و گرنه همین 20 سال رو به بدنه تحقیقاتی خودمون اعتماد میکردیم.
دوستان همه چیز رو با تعصب سیاسی قضاوت نکنند. (4464078) (alef-11)
دقیقا... اگه همین الان اعتماد و حمایت کنند عمده تکنولوژی بوسیله بچه های داخل قابل دسترسی ست اما نمیکنند.. چون بدلیل مختلف اراده جدی وجود ندارد... و همیشه مرغ همسایه غازه (4464197) (alef-3)
نصف قرار داد توتال می دادن دست دانشجو ها در بیست سال که نه بلکه 4-5 سال بعد صنعت نفت ما ملی میشد نه مثل الان که صد سال از ملی شدنش می گذره و ما هنو اندر خم یک کوچه ایم (4464412) (alef-3)
احسان
۱۳۹۶-۰۴-۱۷ ۲۰:۳۱:۴۶
کل بودجه کشور رو هم به تو بدن یه فست فود رو نمی تونی بگردونی. قرداد با توتال رو بخون چطوری بوده. (4464517) (alef-11)
این را خوب گفتی . استادان ما اگر توانمند بودند هر کدام باید یک شرکت بزنند و عده ای از جوانها را شاغل کنند نه اینکه خودشان را گرفتار مقالاتی کنند که در بهترین حالت به درد آمریکاییها و اروپاییها می خورد . (4464562) (alef-11)
یکم نظارت کنید دانشگاه ها الکی دانشجو نگیرن تا این بودجه به دانشجو های واقعی برسه ، نه اونا که اومدن مدرک بخرن (4464121) (alef-3)
خاصه در رشته های علوم انسانی اکثر کارهای زساله و پژوهش توسط دانشجو انجام میشود و استاد راهنما حتی یکبار هم رساله را نمیخوند. آنوقت ملیون ها تومن پول مفت میگیرد برای هر رساله! دانشجو بیچاره هم که دستش از اعتراض کوتاه است و فقط باید برای آقایان مقاله چاپ کند!!! (4464176) (alef-3)
متاسفانه حقوق های بسیار بالایی به همراه مزایای خیلی بالاتر به اساتیدی داده می شود که تنها دو یا سه روز و در زمان کم در دانشگاه حضور داشته وتازه در آن زمان هم در اتاق همدیگر مشغول و به دانشجو بها نمی دهند و در کار علمی دانشجوی خود عموما صفر بوده و از دانشجو چیز یاد می گیرند و الان 45 روز مرخصی از 20 تیر برای خود قائلند...و اما صنعت اگه منظور مهندسیه باید بگم با این حجم از داوطلبین کنکور ریاضی تا 10 سال آینده دانشجویی برای دکتری نمی ماند. (4464718) (alef-11)
فقط پزشکی در کشور ما تو بورسه.
Phd رشته های دیگه فایده ای نداره .
یه دندونپزشک دانشگاه آزادی با 5 سال درس خوندن (روش نوین) ماهی 100 میلیون کاسبه. (4464231) (alef-3)
دیگه همه به این پزشکی مثل منبع درآمد نگاه میکنند...خو اگه اینجوریه..این همه پول در میارن..اگه میگی کاسبن چرا خیلیا عرضه ندارن بخونن پزشک بشن؟؟سخته پزشکی..به همین آسونیا هم نیست..قبول دارم ما تو مملکتمون دست مزد پزشکا زیاده..و خیلی چیزای دیگه ولی خدایی سخته پزشکی (4465809) (alef-11)
دکترا خواندن بزرگترین اشتباه یک فرد در ایران است (4464380) (alef-3)
و حتی در جهان. پشیمانم بد جوووور. چرا نرفتم پزشکی؟ 😖 (4464521) (alef-11)
هرچه سریعتر باید بساط پذیرش های بی برنامه و زیاد (مخصوصا در دانشگاه آزادی بی در و پیکر) در مقطع دکتری برداشته شود تا بیش از این این مقطع به فنا نرفته و مزحکه نشده است!!!! (4464500) (alef-11)
باید بحث پایان نامه دادن و مقاله دادن از دانشگاههای کشور برداشته شود و مقالات بر اساس نیاز و سفارش چاپ شود آن هم توسط هر کسی که واقعا" رویش کار کرده .
رزومه استاد را می بینی ماهی یک مقاله داده . مگه داریم مگه میشه ؟! (4464565) (alef-11)
متاسفانه در اکثر دانشگله ها و رشته ها، همه بار پروژه دکتری بر دوش دانشجوست و بعضا استاد راهنما نمیداند دانشجو چه کاری می کند و حتی نمی تواند در برخی موارد اظهار نظر مفید داشته باشد. در این کشور فقط ارزیابی از بالا به پایین یعنی از استاد به دانشجو وجود دارد ولی برعکس آن نیست. سیستم های این چنینی بدترین شکل سیستم سرمایه داری است که در کشور ما فقط اجرا می شود. استثمار دانشجو توسط استاد را به وضوح می توانید ببینید. (4465007) (alef-3)
مسخره ترین کار در حال حاضر دکترا خوندنه! برای خان های خانه دار البته خوبه نه برای کسی که می خواد زندگیشو بچرخونه. (4465619) (alef-11)
البته شما در جایگاهی نیستید که حلال یا حرام بودن رو مشخص کنید. مرز خودتون رو بشناسید. در قبال تحقیقات حداقل مبلغی هستش که به دانشجو داده میشه تحت هر شرایطی(تازه به صورت وام هستش!) . (4465731) (alef-11)
نویسنده
۱۳۹۶-۰۴-۱۹ ۱۴:۲۴:۱۲
1. "لقمهای شبههناک (و شاید حرام) بر سر سفره خود و خانواده میبرند."
2. با یک استعلام ساده از مراجع و توضیح دقیق شرایط، خیلی بعید است که حکم بر حرمت این موضوع داده نشود. (4467057) (alef-11)
بنده استاد دانشگاه هستم و همزمان یک شرکت تولیدی مرتبط با رشته ام را از صفر و از زمانی که دانشجوی دکترا بودم شروع کردم. هیچ علاقه ای به نوشتن مقالات بیهوده ندارم و بیشتر تمایل به توسعه و ارتقا محصولات از طریق پژوهش دارم ولی متاسفانه سیستم دانشگاه و وزرات علوم به گونه ای هست که استاد را مجبور به تولید مقاله میکند چون در غیر این صورت دچار رکو علمی شده و از همه چیز عقب می ماند و حتی ممکن است منجر به اخراج از دانشگاه شود. اساتید هم علاقه به مقاله بیهوده و غیر مفید ندارند اما سیستم ارتقا و رکود آنها را مجبور میکند. (4471117) (alef-11)