داخلی صفحه یادداشت بینندگان آرشيو يادداشت

۲

رسانه ايده آل

بخش تعاملی الف - حمید نجف

چندي است كه ديگر از رصد رسانه ها ؛ لذت و بهره لازم را نمي برم و با مطالعه روزنامه ها نيازهاي اطلاعاتيم مرتفع نمي شود ؛ راستش پيدا كردن حقيقت در لابه لاي اخباري كه بخش اعظم آن به جنگ و جدل جناحي و غرض ورزي سياسي آميخته شده ؛ كار چندان ساده اي نيست.

مردم هم از اين اوضاع و احوال كه در رسانه ها مي گذرد دل خوشي ندارند ؛ كافي است؛ زماني را با آنان در مقابل كيسوك روزنامه فروشي ها سر كنيد و به درد و دلهايشان گوش بسپارید.

مردم از اين كشمكش ها و تنازع براي كسب قدرت خسته شده اند؛ براي ملت ريشه كني فساد ؛ رفع تبعيض و مشكلات اقتصادي مهمترين دستاورد يك دولت به شمار مي رود كه اتفاقا خروجي آن از سفره ها یشان؛ وضعيت اشتغال و كار فرزندانشان و حتي ناتوانی آنان از درمان دندان های خراب و پوسیدیشان كاملا نمايان و عریان است.

ملت كاري ندارند كه اين فساد توسط چه كسي و در كدام جناح صورت گرفته و مي گيرد ؛ آنان تنها به دنبال برخورد قاطع با متخلفان هستند.

راستش مدتي است كه رسانه ها هر كدام به نحوي در بازي سياستمداران و جناح هاي موجود وارد شده اند و اعتبار و استقلال خود را نزد ملت به چوب حراج سپرده اند.

دسته اي با چشم پوشي برضعف هاي دولت به حمايت كوركورانه ازآن مشغولند و گروهي بدون توجه به برخي دستاوردهاي مثبت ؛ شمشير دو لبه تخريب دست گرفته و بر همه چيز آن مي كوبند ؛ قلم رئوف نقد دلسوزانه و سازنده هم يا ديگر نيست يا اگر هم هست در اين آشفته بازار ديده نمي شود.

اتفاقا بخشي از اين جدل ها را مرهون ورود و حضور بعضي از سياستمداران به اين حوزه هستيم ؛ كساني كه در جهت بهر گيري از پتانسيل موجود در رسانه ؛ به صورت مستقيم و غير مستقيم در اين وادي ؛ ورود كرده و انصافا با بهره گيري از موقعيت و بعضا رانت قدرت و ثروت به نتايج خوبي هم از حيث جذب مخاطبين رسيده اند.

البته در اين يادداشت قصد ندارم از رسانه و يا روزنامه خاصي نام ببرم و آبرو و دودمان خود را به باد دهم تنها قصد و نيتم توجه و عنايت بيشتر ارباب جرايد به وظيفه و رسالت اصلي و ذاتيشان است. اين روزها با يك تحليل محتواي ساده ؛ مي توان خط و خطوط يك رسانه را به وضوح مشاهده كرد؛ حتي مي توان به ميزان حساسيت يك جريده نسبت به دغدغه هاي واقعي مردم نمره داد.

رسانه ها بايد به عنوان چشم تيز بين ملت با رصد دائمي نحو اداره مملكت و گاها بهره گيري از ابزار پرسشگري پل ارتباطي بين مردم و مسئولين باشند.

به هرحال آنچه به عنوان ويژگي هاي يك رسانه ايده آل مي توان به آن اشاره كرد؛ ذيلا تقديم مي گردد:

1- استقلال مالي
رسانه اي كه از نظر مالي در تنگنا باشد ؛ ناچار است براي ادامه حيات خود گاها از بيان بعضي از چالش ها صرف نظر كند و تيغ تيز سانسور را بر چهره واقعيات بديهي فرود آورد ؛ امري كه مي تواند به راحتي آغازي باشد براي يك انحراف ؛ پس رسانه ايده آل رسانه اي است كه به هيچ عنوان وابستگي مالي به غير نداشته باشد ؛ اگر هم از كانال آگهي دارد؛ سياست و رسالت خود را قرباني درآمد تبليغاتي نكند.

2- مبرا از آلودگي هاي سياسي و جناحي
 طي سالهاي اخير بعضي از چهره هاي سياسي به حوزه رسانه ورود كرده اند و هر يك به پشتوانه موقعيت و قدرت سياسي خود روزنامه ؛ هفته نامه يا سايت خبري را پايه گذاري كرده اند و رسانه هايي ساخته اند كه هر يك زير بيرق فردي ؛ سازماني و يا جناحي سياسي سينه مي زند ؛ البته داشتن رسانه و تريبون خاص براي افراد و احزاب لزوما چيز بدي نيست به شرطي كه به ترويج انديشه خود بپردازند و تخريب سايرين را ابزاري براي اثبات خود قرار ندهند ؛ مثل آنچه كه امروز مي بينيم ؛ تخريب و جدل و جنگ رسانه اي که حاصلی جز به حاشیه فرستادن دغدغه هاي به حق مردم و كشور به دنبال نداشته.

3- راستگو ؛ شفاف و ذلال است
رسانه ها بايد همچون آينه زلال و شفاف باشند ؛ و به انعكاس واقعي مشكلات جامعه بپردازند ؛ قطعا هر گونه چرك و آلودگي مي تواند ظريب صداقت و درستي يك رسانه را تحت تاثير قرار داده و به تدريج اعتبار آن را نزد مخاطبان مخدوش نمايد.

4- پرهيز از مصلحت انديشي و محافظه كاري
هر چند در مواقعي خاص بعضي مصلحت انديشي ها مي تواند نتايجي به سود منافع ملي داشته باشد اما تداوم و بهره گيري بي حد و اندازه از اين بهانه مي تواند مشكلاتي براي اعتبار و آبروي كشور ايجاد نمايد ؛ مصلحت انديشي بي مورد گاهي مي تواند به نوعي تقويت كننده فساد هم باشد ؛ پس لازم است رسانه ها تا آنجا كه مي توانند صراحت و جسارت را در بيان مشكلات جايگزين محافظه كاري بي مورد نمايند.

5-  از مجيز گويي و چاپلوسي قدرت بر حذر باشد
بعضي از رسانه ها همواره مشغول ماله كشي و بزرگ كردن بي حد و اندازه بعضي از اشخاص و جريانات خاص هستند اين رسانه ها گاهي جايگاه خود را تا حد وكيل دون پايه،یک مدير دست چندم دولتي پائين مي آورند اينگونه حمايتهاي بي مورد كه معمولا با اهداف مالي صورت مي گيرد مي تواند ضمن تداوم سو مديريت بعضي از مسئولان بي كفايت و نا لايق ؛ به تدریج رسانه را هم از درجه اعتبار و احترام مردمي ساقط و بي آبرو نمايد.

5- دارا بودن سرمايه انساني مكفي

براي يك رسانه ايده آل وجود خبرنگاران و هيئت تحريريه اي خلاق ؛ توانا ؛ جسور و با تحصيلات مرتبط سرمايه اي بي نظير تلقي مي شود كه مي تواند به آساني رمز موفقيت، پايداري و پيشرفت آن را تضمين نمايد.

6- نگاه و انديشه ملي
در رسانه ايده آل هدف غايي و نهايي رشد و توسعه كلان كشور است از اينرو بر پرهيز از نگاه تنگ نظرانه و جزيره اي به مسائل مختلف تاكيد دارد ؛ البته اين موضوع به معني عدم نظارت بر بخشهاي جزئي تر نيست كه جزء لاينفك وظيفه يك رسانه است ؛ منظور درك عمیق نسبت به برنامه های كوتاه؛ میان و بلندمدت بر اساس اهداف عالیه و كلان كشور است .

7-  بازوي توانمند نيروهاي نظارتي و قضايي است
رسانه ايده آل در حقيقت چشمي بينا و زباني پرسشگر دارد ؛ كه گاهي ممكن است بتواند ؛ پيش از ديگران به شناسايي و درك چالش ها پي برده و توجه نيروهاي نظارتي را نسبت به حساسيت پاره اي از موضوعات جلب نمايد ؛ اين رسانه ها حتي مي توانند با حمايتهاي مستقيم و غير مستقيم خود از نيروهاي نظارتي ؛ ظريب خطر مبارزه و برخورد با مفسدين را براي آنان به حداقل برسانند.

به هر حال آنچه در پويايي يك رسانه لازم است حركت در مسيري است كه به دور از وابستگي هاي فردي و جناحي بتواند ؛ ضمن انعكاس صادقانه اخبار ؛ با نگاهي پژوهش محور به پيكار با چالشهاي ريز و درشت فراروي جامعه پرداخته و نقش حياتي و اساسي خود را در روند رشد و توسعه كشور به شكل شايسته اي ايفا نمايد.

امري كه اين روزها با نگاهي مختصر بر تيتر انبوه روزنامه هاي كشور كمتر شاهد آن هستيم ؛ رسانه هايي كه متاسفانه تا ايده آل شدن راه سختي در پيش دارند.