کد مطلب: 358471
به مناسبت سالروز ارتحال بنیانگذار جمهوری اسلامی ایران منتشر می شود
ناگفته های پزشک معالج امام (ره)
تاریخ انتشار : چهارشنبه ۱۲ خرداد ۱۳۹۵ ساعت ۱۴:۰۹
در آستانه بیست و هفتمین سالگرد ارتحال معمار کبیر انقلاب، پای صحبت های «دكتر غلامرضا باطني» عضو تيم پزشكي جماران نشستیم تا نگاهی به ناگفته های مسایل درمانی امام خمینی(ره) بیندازیم. این گفتگوی خواندنی دکتر باطنی با سلامت آنلاین را از دست ندهید.
به عنوان نخستین پرسش از چگونگی تاسیس و شکل گیری بیمارستان قلب جماران در نزدیکی بیت امام خمینی و دلایل آن بگویید ؟
شرايط جسماني حضرت امام(ره) ايجاب مي كرد مراقب هاي منظم پزشكي به صورت مستمر ادامه پيدا كند؛ با نظر تيم پزشكي و كسب موافقت از حاج احمدآقا خمینی، عمليات ساخت و تجهيز بيمارستان قلب به سرعت آغاز شد و در فاصله كوتاهي به اتمام رسيد. در ابتداي امر معاينات و اقدامات مراقبتي از طريق تيم پزشكي دنبال مي شد و لازم بود با توجه به حساسيت هاي عمومي جامعه، اين مسایل به صورت عمومی مطرح نشوند.
در فاصله ایجاد و تدارك بيمارستان قلب، آيا با فوريت پزشكي خاصي هم مواجه شدید؟
مهمترين اتفاق ۶ فروردين سال ۶۵ رخ داد. زماني كه امام در منزل دچار ايست قلبي شدند؛ تيم پزشكي بلافاصله وارد عمل شد و اقدامات مربوط به احياي قلبي را به سرعت انجام داده و امام(ره) را به مركز درماني منتقل کردند.
ظاهراً امام(ره) با ساخت بیمارستان اختصاصی موافق نبودند. عكس العمل ايشان پس از آنكه به اصل ماجرا پي بردند چه بود؟
مرحوم حاج احمد آقا به طور مداوم با اعضاي تيم پزشكي ارتباط داشت و براي رفع نگراني از خانواده روزي دو تا سه مرتبه آنها را به عيادت امام(ره) مي آورد. امام (ره) به تصور اينكه در بيمارستان قلب شهيد رجايي بستري هستند به حاج احمد گفتند خانواده را هر روز نیاورید، خسته مي شوند، هفته اي يكبار كافيست. در آن زمان حاج احمد آقا به ايشان مي گويند بيمارستان در ۲۰ قدمي منزل است و هيچ زحمتي نيست. از آنجايي كه تمام مسايل امنيتي در نظر گرفته شده و امكان شايع شدن خبر بيماري امام براي دشمنان به صفر رسيده بود، ساخت بيمارستان از سوي ايشان مورد تاييد قرار گرفت، ولی با امام برای فعالیت بیمارستان شرط مهمی گذاشتند و آن هم اینکه بیمارستان فقط مختص به خودشان نباشد و مردم عادي به ويژه افراد محروم و مستضعف هم بتوانند از امكانات آنجا استفاده كنند.
دکتر غلامرضا باطنی، از اعضای تیم پزشکی معالج حضرت امام(ره)
گفتید شرايط بيمارستان امنيتي بود. چطور اين امكان فراهم شد تا مراجعان عادي تحت مداوا قرار بگيرند، بدون اينكه از وضعيت جسمانی امام(ره) مطلع شوند؟
رسيدگي و مداواي بيماران عادي در شرايط خاص و از طريق دفتر پذيرش بيمارستان كه در خيابان انقلاب قرار داشت انجام مي شد و هيچ يك از بيماران تصور اينكه امام در اين بيمارستان حضور دارند را نداشتند. علت اين بود كه برداشت هاي تبلیغاتي و سوء استفاده رسانه اي غرب از اين مساله بسيار بالا بود و مي توانست سرنوشت رزمندگان ما را تغيير دهد. همچنین از آنجايي كه عمليات فاو در جريان بود مي طلبيد اين حساسيت ها بيشتر شده و حتي تيم پزشكي در مواقع درمان در قرنطينه باشند و حتی با خانواده خود تماسي از بيمارستان برقرار نكنند.
آیا ايده تصويربرداري از اتاق مراقب هاي ويژه به دليل مسايل امنيتي بود؟
بيمارستان در همان ابتدا به دوربين هاي تصويربرداري مجهز بود تا كار نظارت و كنترل ورود و خروج ها را انجام دهد. از سوی دیگر براي پيگيري و مانيتورينگ دقيق بخش CCU و اتاق مراقب های ویژه نیز دوربيني بر روي سقف تعبيه شد تا لحظه به لحظه وضعيت عمومي امام(ره) به پزشكان گزارش شود. البته تصميم گيري درباره فيلمبرداري از امام(ره) به عهده زنده یاد حاج احمد آقا بود و كسي نمي توانست بدون دستور وي فيلمبرداري از امام(ره) و برخي افراد را انجام دهد.
چه زماني امام نسبت به حضور دوربين واكنش نشان دادند؟
پيش از مراجعه به اتاق عمل و زماني كه امام (ره) نماز را به صورت ايستاده خواندند تصوير برداري انجام شد. چند روز بعد، امام(ره) درخواست تلويزيون كردند و اتفاقاً آن تصاوير را ديدند. به حاج احمدآقا گفتند چه كسي از من فيلمبرداري كرده است؟ آنجا بود که توضیح داده شد این کار براي رفع نگراني مردم انجام شده و امام در نهايت پذيرفتند.
آيا توصيه هاي پزشكي از طريق حاج احمدآقا به امام(ره) منتقل مي شد يا در اين خصوص صحبت هايي با خودشان صورت مي گرفت؟
هر دو مورد وجود داشت. امام(ره) هيچگاه در مقابل دستور و نظر پزشكان موضع نمی گرفتند و نهايت همكاري را با تيم پزشكي داشتند. بسياري از پزشكان بر اين مسئله اذعان داشتند كه امام خميني (ره) بهترين بيمار آنها بود. در برخی مواقع نیز خود ايشان مشورت هايي را با پزشكان ترتيب مي دادند و تجويز هاي لازم را دريافت مي كردند.
شرایط ملاقات ها و ديدار سران كشور در زمان بیماری امام، به چه ترتیبی انجام مي شد ؟
هيچ فردي به جز حاج احمدآقا و پزشكان در این دوران با امام(ره) ارتباط نداشتند. حاج احمد آقا مسايل مهم را پيگيري مي كردند ولي ملاقاتي انجام نمی شد. البته حضور مسئولاني چون مقام معظم رهبري كه در آن زمان رياست جمهوري را بر عهده داشتند و نيز آيت الله هاشمي رفسنجاني از موارد استثنا بود.
اخبار روز را امام در همان دوران بیماری دنبال می کردند؟
تاثير اخبار سیاسی و جنگ تحمیلی در روحيه امام(ره) بسيار ملموس و آثار ناخوشايند آن روي قلب ايشان کاملاً مشهود بود. زماني كه شهدا زياد مي شدند يا بمباران شهرها اتفاق مي افتاد علائم منفي در ضربان قلب امام(ره) به چشم مي خورد و برخي اتفاقات سياسي كشور نيز بر حال عمومي وي اثرات نامطلوبي می گذاشت، از اين رو تحمل كردن آنها بسيار سخت بود. همچنین قلب امام در بازديد خانواده شهدا و فرزندان آنها دچار چنين نوساناتي شده و نتايج آن بر روي نوارهاي مانيتورينگ قلب ثبت می شد.
وقت شناسي امام(ره) زبانزد خاص و عام است. آیا اين موضوع در روند درمان ايشان محسوس و موثر بود؟
امام(ره) حتي در بيمارستان به صورت مستمر راديوهاي خارجي و داخلي را مي شنيدند و در این مورد برنامه مدوني داشتند. فرائض ديني هم به صورت كامل و در زمان خاص خودش انجام مي شد و به همين ترتيب مسايل پزشكي. يك روز امام(ره) برای اینکه در مصرف دارو، تاخیر نیفتد، گفتند راضي به زحمت شما «تیم پزشکی» نيستم و بعد فرمودند داروها را يك جا بگذاريد و زمان آن را بنويسيد تا مصرف كنم.
در جريان معالجه، آيا پزشكان ديگري هم با تیم پزشکی جماران همکاری داشتند؟
تيم پزشكي به طور كامل زير نظر دكتر عارفي هدايت مي شد و هر زمان كه لازم بود پزشكاني با تخصص هاي مختلف براي معالجه و مشاوره به مجموعه مي آمدند. در ۱۰ روز آخر حيات امام(ره) شرايط بسيار سخت بود. بررسي هاي ما نشان مي داد كه حضرت امام(ره) به سرطان مبتلا شدند. حتي در مقطعي شيمي درماني صورت گرفت و به تاييد برترين پزشكان كشور رسيد؛ از همين زمان نگراني ها بیشتر شد.
در روزهای باقي مانده از عمر امام (ره) شرایط پزشکان و پرستاران چگونه بود . آيا تصور مي شد اقدامات درمانی به بن بست رسيده است؟
در شب هاي آخر حيات امام(ره) لحظات سختي بر تیم پزشکی گذشت كه بيان آن غير قابل توصيف است. كادر درمانی و پرستاری با جديت و توان بسیار بالا به فعاليت خود ادامه مي داد، در حالي كه حضرت امام(ره) مي گفتند پايان عمر من است و بايد بروم. اين صحبت ها شرايط را بسيار سخت کرده و باعث شد همکاران هر كدام به اتاق هاي مجاور رفته و با خودشان خلوت و راز و نياز كنند و دعاي توسل بخوانند. مردم نیز در بيرون بيمارستان و اطراف جماران براي سلامتي امام(ره) دست به دعا برداشته بودند، ولی در نهايت صبح فراق فرا رسید و آن اتفاق ناگوار افتاد.
اتاق مراقبت هاي ويژه حضرت امام خميني(ره) با گذشت ۲۷ سال از آن واقعه چه حس و حالی دارد؟
اين اتاق تا پيش از سال ۷۸ كاملا بسته بود، ولی پس از آن مقرر شد در روزهاي ۱۳و ۱۴ خرداد هر سال براي بازديد عموم بازگشايي شود. در اين سال ها گروه هاي مختلفي از مردم و مهمانان كشورهاي خارجي براي بازديد به بيمارستان قلب جماران مراجعه مي كنند و مثل همان روزها منقلب مي شوند.(گفتگو: سلامت آنلاین / محمدجواد نعمتی)
شرايط جسماني حضرت امام(ره) ايجاب مي كرد مراقب هاي منظم پزشكي به صورت مستمر ادامه پيدا كند؛ با نظر تيم پزشكي و كسب موافقت از حاج احمدآقا خمینی، عمليات ساخت و تجهيز بيمارستان قلب به سرعت آغاز شد و در فاصله كوتاهي به اتمام رسيد. در ابتداي امر معاينات و اقدامات مراقبتي از طريق تيم پزشكي دنبال مي شد و لازم بود با توجه به حساسيت هاي عمومي جامعه، اين مسایل به صورت عمومی مطرح نشوند.
در فاصله ایجاد و تدارك بيمارستان قلب، آيا با فوريت پزشكي خاصي هم مواجه شدید؟
مهمترين اتفاق ۶ فروردين سال ۶۵ رخ داد. زماني كه امام در منزل دچار ايست قلبي شدند؛ تيم پزشكي بلافاصله وارد عمل شد و اقدامات مربوط به احياي قلبي را به سرعت انجام داده و امام(ره) را به مركز درماني منتقل کردند.
ظاهراً امام(ره) با ساخت بیمارستان اختصاصی موافق نبودند. عكس العمل ايشان پس از آنكه به اصل ماجرا پي بردند چه بود؟
مرحوم حاج احمد آقا به طور مداوم با اعضاي تيم پزشكي ارتباط داشت و براي رفع نگراني از خانواده روزي دو تا سه مرتبه آنها را به عيادت امام(ره) مي آورد. امام (ره) به تصور اينكه در بيمارستان قلب شهيد رجايي بستري هستند به حاج احمد گفتند خانواده را هر روز نیاورید، خسته مي شوند، هفته اي يكبار كافيست. در آن زمان حاج احمد آقا به ايشان مي گويند بيمارستان در ۲۰ قدمي منزل است و هيچ زحمتي نيست. از آنجايي كه تمام مسايل امنيتي در نظر گرفته شده و امكان شايع شدن خبر بيماري امام براي دشمنان به صفر رسيده بود، ساخت بيمارستان از سوي ايشان مورد تاييد قرار گرفت، ولی با امام برای فعالیت بیمارستان شرط مهمی گذاشتند و آن هم اینکه بیمارستان فقط مختص به خودشان نباشد و مردم عادي به ويژه افراد محروم و مستضعف هم بتوانند از امكانات آنجا استفاده كنند.
دکتر غلامرضا باطنی، از اعضای تیم پزشکی معالج حضرت امام(ره)
گفتید شرايط بيمارستان امنيتي بود. چطور اين امكان فراهم شد تا مراجعان عادي تحت مداوا قرار بگيرند، بدون اينكه از وضعيت جسمانی امام(ره) مطلع شوند؟
رسيدگي و مداواي بيماران عادي در شرايط خاص و از طريق دفتر پذيرش بيمارستان كه در خيابان انقلاب قرار داشت انجام مي شد و هيچ يك از بيماران تصور اينكه امام در اين بيمارستان حضور دارند را نداشتند. علت اين بود كه برداشت هاي تبلیغاتي و سوء استفاده رسانه اي غرب از اين مساله بسيار بالا بود و مي توانست سرنوشت رزمندگان ما را تغيير دهد. همچنین از آنجايي كه عمليات فاو در جريان بود مي طلبيد اين حساسيت ها بيشتر شده و حتي تيم پزشكي در مواقع درمان در قرنطينه باشند و حتی با خانواده خود تماسي از بيمارستان برقرار نكنند.
آیا ايده تصويربرداري از اتاق مراقب هاي ويژه به دليل مسايل امنيتي بود؟
بيمارستان در همان ابتدا به دوربين هاي تصويربرداري مجهز بود تا كار نظارت و كنترل ورود و خروج ها را انجام دهد. از سوی دیگر براي پيگيري و مانيتورينگ دقيق بخش CCU و اتاق مراقب های ویژه نیز دوربيني بر روي سقف تعبيه شد تا لحظه به لحظه وضعيت عمومي امام(ره) به پزشكان گزارش شود. البته تصميم گيري درباره فيلمبرداري از امام(ره) به عهده زنده یاد حاج احمد آقا بود و كسي نمي توانست بدون دستور وي فيلمبرداري از امام(ره) و برخي افراد را انجام دهد.
چه زماني امام نسبت به حضور دوربين واكنش نشان دادند؟
پيش از مراجعه به اتاق عمل و زماني كه امام (ره) نماز را به صورت ايستاده خواندند تصوير برداري انجام شد. چند روز بعد، امام(ره) درخواست تلويزيون كردند و اتفاقاً آن تصاوير را ديدند. به حاج احمدآقا گفتند چه كسي از من فيلمبرداري كرده است؟ آنجا بود که توضیح داده شد این کار براي رفع نگراني مردم انجام شده و امام در نهايت پذيرفتند.
آيا توصيه هاي پزشكي از طريق حاج احمدآقا به امام(ره) منتقل مي شد يا در اين خصوص صحبت هايي با خودشان صورت مي گرفت؟
هر دو مورد وجود داشت. امام(ره) هيچگاه در مقابل دستور و نظر پزشكان موضع نمی گرفتند و نهايت همكاري را با تيم پزشكي داشتند. بسياري از پزشكان بر اين مسئله اذعان داشتند كه امام خميني (ره) بهترين بيمار آنها بود. در برخی مواقع نیز خود ايشان مشورت هايي را با پزشكان ترتيب مي دادند و تجويز هاي لازم را دريافت مي كردند.
شرایط ملاقات ها و ديدار سران كشور در زمان بیماری امام، به چه ترتیبی انجام مي شد ؟
هيچ فردي به جز حاج احمدآقا و پزشكان در این دوران با امام(ره) ارتباط نداشتند. حاج احمد آقا مسايل مهم را پيگيري مي كردند ولي ملاقاتي انجام نمی شد. البته حضور مسئولاني چون مقام معظم رهبري كه در آن زمان رياست جمهوري را بر عهده داشتند و نيز آيت الله هاشمي رفسنجاني از موارد استثنا بود.
اخبار روز را امام در همان دوران بیماری دنبال می کردند؟
تاثير اخبار سیاسی و جنگ تحمیلی در روحيه امام(ره) بسيار ملموس و آثار ناخوشايند آن روي قلب ايشان کاملاً مشهود بود. زماني كه شهدا زياد مي شدند يا بمباران شهرها اتفاق مي افتاد علائم منفي در ضربان قلب امام(ره) به چشم مي خورد و برخي اتفاقات سياسي كشور نيز بر حال عمومي وي اثرات نامطلوبي می گذاشت، از اين رو تحمل كردن آنها بسيار سخت بود. همچنین قلب امام در بازديد خانواده شهدا و فرزندان آنها دچار چنين نوساناتي شده و نتايج آن بر روي نوارهاي مانيتورينگ قلب ثبت می شد.
وقت شناسي امام(ره) زبانزد خاص و عام است. آیا اين موضوع در روند درمان ايشان محسوس و موثر بود؟
امام(ره) حتي در بيمارستان به صورت مستمر راديوهاي خارجي و داخلي را مي شنيدند و در این مورد برنامه مدوني داشتند. فرائض ديني هم به صورت كامل و در زمان خاص خودش انجام مي شد و به همين ترتيب مسايل پزشكي. يك روز امام(ره) برای اینکه در مصرف دارو، تاخیر نیفتد، گفتند راضي به زحمت شما «تیم پزشکی» نيستم و بعد فرمودند داروها را يك جا بگذاريد و زمان آن را بنويسيد تا مصرف كنم.
در جريان معالجه، آيا پزشكان ديگري هم با تیم پزشکی جماران همکاری داشتند؟
تيم پزشكي به طور كامل زير نظر دكتر عارفي هدايت مي شد و هر زمان كه لازم بود پزشكاني با تخصص هاي مختلف براي معالجه و مشاوره به مجموعه مي آمدند. در ۱۰ روز آخر حيات امام(ره) شرايط بسيار سخت بود. بررسي هاي ما نشان مي داد كه حضرت امام(ره) به سرطان مبتلا شدند. حتي در مقطعي شيمي درماني صورت گرفت و به تاييد برترين پزشكان كشور رسيد؛ از همين زمان نگراني ها بیشتر شد.
در روزهای باقي مانده از عمر امام (ره) شرایط پزشکان و پرستاران چگونه بود . آيا تصور مي شد اقدامات درمانی به بن بست رسيده است؟
در شب هاي آخر حيات امام(ره) لحظات سختي بر تیم پزشکی گذشت كه بيان آن غير قابل توصيف است. كادر درمانی و پرستاری با جديت و توان بسیار بالا به فعاليت خود ادامه مي داد، در حالي كه حضرت امام(ره) مي گفتند پايان عمر من است و بايد بروم. اين صحبت ها شرايط را بسيار سخت کرده و باعث شد همکاران هر كدام به اتاق هاي مجاور رفته و با خودشان خلوت و راز و نياز كنند و دعاي توسل بخوانند. مردم نیز در بيرون بيمارستان و اطراف جماران براي سلامتي امام(ره) دست به دعا برداشته بودند، ولی در نهايت صبح فراق فرا رسید و آن اتفاق ناگوار افتاد.
اتاق مراقبت هاي ويژه حضرت امام خميني(ره) با گذشت ۲۷ سال از آن واقعه چه حس و حالی دارد؟
اين اتاق تا پيش از سال ۷۸ كاملا بسته بود، ولی پس از آن مقرر شد در روزهاي ۱۳و ۱۴ خرداد هر سال براي بازديد عموم بازگشايي شود. در اين سال ها گروه هاي مختلفي از مردم و مهمانان كشورهاي خارجي براي بازديد به بيمارستان قلب جماران مراجعه مي كنند و مثل همان روزها منقلب مي شوند.(گفتگو: سلامت آنلاین / محمدجواد نعمتی)
کلمات کلیدی : رحلت امام
نظراتی كه به تعميق و گسترش بحث كمك كنند، پس از مدت كوتاهی در معرض ملاحظه و قضاوت ديگر بينندگان قرار مي گيرد. نظرات حاوی توهين، افترا، تهمت و نيش به ديگران منتشر نمی شود.