تلکس

پيوندها

RSS

کد مطلب: 330246

تاریخ انتشار : دوشنبه ۱۹ بهمن ۱۳۹۴ ساعت ۰۸:۳۰

فيلم مالاريا

کارگردان، نويسنده و تدوينگر: پرویز شهبازی
بازیگران: ساعد سهيلی، ساغر قناعت، آذرخش فراهانی و آزاده نامداری

خلاصه داستان:
داستان دختر و پسری است که در تهران گردی‌های خود با مردی برخورد می‌کنند که مشکلی دارد. آن‌ها سعی می‌کنند راه حلی برای این مشکل پیدا کنند و...

نقد فيلم:
پرويز شهبازي اي سه چهارسال يكبار فيلم مي سازد و از اين بابت بايد انتظار داشت اندك طرفدارانش عطش خيره شدن به قاب هايي كه او دكوپاژ كرده است و ميزانسن برايشان چيده است را داشته باشند.

اگرچه شهبازي چندان به اين اندك مخاطبانش احترام نمي گذارد؛ پارسال در فيلم بسيار ضعيف و حاشيه دار "خانه دختر" به عنوان نويسنده حضور داشت اين فيلم را براي مخاطبانش تست رورشاخ اعلام كرده بود. رورشاخ یک آزمون رواني است که در آن افراد مورد معاینه، تلقی خودشان را از لکه‌های عجیب و غریب جوهر می‌گویند و بر اساس این تفسیر و تلقی، روانشناس، نوع شخصیت یا عملکرد احساسی فرد یا حتی اختلالات ذهنی‌اش را تشخیص می‌دهد.

چه توهيني بالاتر از اين براي مخاطبين؟! مخاطبيني كه در سالن هاي سينما مي آيند تا لحظه اي جاذبه سينما آن ها را با خود به فراز و فرودهايي روحي ببرد و در اين فراز و فرود ها به او زيبايي بياموزد و خود شناسي را، اما زماني كه چراغ ها خاموش مي شود پرويز شهبازي و نفسانيتش روي پرده سينما ظاهر مي شود تا اختلالات ذهني مخاطبينش را رو كند.
شهبازي از نفس عميق به اين سمت (به غير از عيار ١٤) به نوعي ارائه دهنده تيپ جوان هاي عاصي يا همان لفظي كه در سينماي آمريكا به آن مي گويد انگري من (angry man) شده است . تيپي كه اگر در آمريكا ظهور پيدا مي كند به دليل تبعات وحشتناك و جنگ زده آمريكاي دهه ١٩٦٠ در دوران جنگ سرد و جنگ ويتنام است. تيپي كه در ايران ما به ازاي تاريخي برايش نداريم، اما چه كنيم پرويز شهبازي زيستن در اين فضا را بيشتر دوست دارد و قبل از اكران فيلم هم مي شد حدس زد با چه فيلمي روبرو هستيم.

معني كلمه "مالاريا" يعني "هواي بد" هواي بد و مسمومي كه شهبازي اصرار دارد بگويد تيپ هاي قصه اش در آن نفس مي كشند و اين هواي كشنده همه را گرفته است و ديگر جايي براي نفس كشيدن نمانده است.

فيلم سرشار است از بازي هاي ضعيف ، ديالوگ هاي سر سري و نماد پردازي هايي كه مخاطب هيچ چيز از آن سر در نمي آورد. قسمت زيادي از فيلم توسط دوربين و قاب بندي هم اندازه گوشي همراه پيش مي رود كه روي پرده عريض سينما اصلا نماي خوبي را خلق نكرده است.
سراسر فيلم تخت است و هيچ فراز و فرودي در آن ديده نمي شود و از صحبت هاي تماشاچيان و رفت و آمدهايشان مي شد فهميد كه اين كارگردان سه سال پيش فيلم "دربند" كه حتي ايده آن فيلمش را هم از فيلم "چهار ماه ، سه هفته و دو روز" به كارگردان رومانيايي تبار كريستين مونجيو، برداشته بود، خيلي زود بايد فكر به دست آوردن دل مخاطبش باشد و به او احترام بگذارد.

*******************

فيلم خشم و هياهو
نويسنده و کارگردان: هومن سیدی
تهيه كننده: سعيد سعدي
بازیگران: طناز طباطبایی، نوید محمدزاده، سعید چنگیزیان، بهناز جعفری، رضا بهبودی، بهزاد عمرانی و رعنا آزادی ور

خلاصه داستان:
«زندگی قصه‌ای است که توسط ابلهی روایت می‌شود، سرشار از (( خشم و هياهو )) ولی پوچ»
- نمايشنامه مكبث ، شكسپير -

داستان زندگی خسرو (نوید محمدزاده) خواننده‌ی موسیقی مشهوری است که با وجود داشتن همسر و یک فرزند، با دختری به نام حنا (طناز طباطبایی) رابطه‌ی مخفیانه برقرار می‌کند.

تینا (رعنا آزادي ور) همسر خسرو به رفتارهای او شک کرده. وقتی سوار خودروشان هستند، مسئله را به خسرو می‌گوید و او بعد از انکار اولیه، این رابطه را تایید می‌کند. تینا که از حرف همسرش ناراحت و عصبی است از ماشین پیاده شده و به سرعت سمت خیابان می‌دود. در همین لحظه با یک ماشین تصادف کرده و به کما می‌رود. حنا به خانه‌ی خسرو می‌آید و در مدتی که تینا در کما است، در خانه از او مراقبت می‌کند. بعد از مدتی تینا به هوش می‌آید، اما فقط می‌تواند ببیند. قطع نخاع شده و هیچ حرکتی ندارد.

خانواده‌ی تینا گمان می‌کنند این تصادف عامدانه از سوی خسرو صورت گرفته و چون اموال آن‌ها به نام تینا است، از او شکایت می‌کنند. خسرو برای جلوگیری از این اتفاق همسرش را می‌کشد.
دادگاه به خسرو و حنا مشكوك است. تعریف خسرو از نحوه‌ی قتل همسرش با آنچه حنا و تنها پسر تينا و خسرو می‌گویند کاملا متفاوت است. آن‌ها مورد بازجویی قرار می‌گیرند و حنا که علاقه‌ی زیادی به خسرو دارد قتل را به عهده می‌گیرد. روز دادگاه فرا می‌رسد و خسرو از قاضی می‌خواهد اشد مجازات یعنی قصاص درباره‌ی حنا اجرا شود. حنا که تا این لحظه قتل را به عهده گرفته به او می‌گوید تو به من قول دادی مرا از زندان بیرون بیاوری. مردانگی کن و همه چیز را بگو. بعد هم به قاضی می‌گوید من او را نکشتم، دروغ گفتم و...

دادگاه دیگری برگزار می‌شود، حنا مجرم شناخته شده و حکم قصاص در مورد او اجرا می‌شود. خسرو از زندان آزاد می‌شود. به سفارت‌خانه‌ی یکی از کشورهای اروپایی رفته و تقاضای ویزای آن کشور را می‌دهد.

نقد فيلم در برداشت اول :
فيلم خشم و هياهو هومن سيدي در روايت و فضا سازي تقليدي از كتاب "خشم و هياهو" ويليام فاكنر است و اضافه كنيد به آن دو فيلمي كه از روي اين كتاب ساخته شده اند ، فيلم هايي به همين عنوان يكي ساخته جيمز فرانكو در سال ٢٠١٤ و ديگري مارتين ريت در سال ١٩٥٩. حركت آرام روي ريل دوربين از فضايي وايد به مديوم شخصيت ها و سپس نماي بسته ي (كلوز آپ) هر يك از بازيگران تنها ترفندي بوده است كه هومن سيدي مدام براي نزديك شدن آرامش به قصه زن ها و مرد فيلمش انتخاب كرده است ، فرمي كه از جايي به بعد با نبود خلاقيت ديگر تكراري و بی فایده مي شود ، مضمون روايي اي كه شبيه خشم و هياهوي ويليام فاكنر از چهار منظر روايت مي شد ، منظر خسرو پارسا ، منظر پسر بچه خسرو پارسا ، منظر حنا سرافراز و بازپرس فيلم ، در كتاب فاكنر حركت خواننده رمان درست حركت از ناآگاهي به سمت روشنگري فزاينده است و در آخر داستان مخاطب مي تواند روايت درست را كشف كند و همين موضوع در فيلم هومن سيدي هم رعايت شده است ، آنجا كه در نمايي پارادوكس ، حنا اعتراف به قتل زن پارسا مي كند اما در تصوير سازي مي بينيم كه مقتول اصلا روي تخت قرار ندارد و حنا اعترافش به قتل تنها به دليل علاقه اش به خسرو پارسا بوده است .

نقد فيلم در برداشت دوم:
فيلم خشم و هياهو فراتر از دادگاه به قضاوت ماجراي واقعه اي مي نشيند كه به اعدام شهلا جاهد انجاميد و هومن سيدي فريبكاري مرد اين دادگاه را در بي دادگاه جهان نشان مي دهد. فريبكاري اي كه با بازي هاي خارج از رول نويد محمدزاده كد گذاري شده است. حركاتي كه حالتي اغراق شده (اگزجره) و توهين آميز در برابر قاضي دادگاه و بازپرس دارند؛ به عنوان مثال می توان به خواندن متن صيغه و گفتن شعاری اینکه با ما هنرمندان درست برخورد کنید اشاره کرد .

فرادادگاه هومن سیدی جایی نشسته است که درباره همه چیز قضاوت و در آخر حیله گر بودن خسرو پارسا (بخوانيد ناصر محمد خاني) را اثبات می کند و به تبع آن مرد دادگاه واقعی داستان را که با حیله گری خودش و وکیلش قانون را فریب داده است به مخاطب معرفی می کند، مردی که مردم گنه کار بودن او را بر خلاف نظر دادگاه تشخیص دادند و گولاخ وار (دیالوگ فیلم) بر سر این نا قضاوت ریختند و‌ انتقام زن قصه را از او گرفتند .

همین قضاوت ها و بالاتر از دادگاه ایستادن های هومن سیدی و ژست دفاع از حقوق فمنیستی فیلم هست که خشم و هیاهو را به اثری اشتباه تبدیل می کند .

به راستی می توانیم برای گفتن حرف های ایدئولوژیک خود آبروی کسی را تا این اندازه از بین ببریم ؟ دستگاه های نظارت قضایی در هیچ کجای دنیا اجازه ساخت فیلمی را نمی دهند که در آن فیلم فراتر از رای دادگاه به قضاوت اشخاص حقیقی بنشیند ، تمام فیلم های دارای مضمون قضایی هالیوود که از نمونه های حقیقی ساخته شده اند اشتباه دستگاه قضایی را اگر در دوره ای نشان می دهند بعد از پی بردن خود دستگاه قضایی به این اشتباه بوده؛ پس سوال اساسي اي كه مطرح مي شود اين است : وزارت ارشاد آيا بدون اجازه دستگاه قضايي اجازه داده است فيلمي با محتوايي حقيقي ساخته شود و قضاوت اشتباه دادگاه و عدالت كج موجود در كشور را و ضد زن بودن فضا را القاء كند؟ به راستي دستگاه قضايي كشور تا اين حد ناكارآمد است؟

در هر صورت نمي توان هومن سيدي را كارگرداني مولف ناميد و هنوز تا رسيدن به اين مهم راه بسياري دارد ، شايد بهتر باشد تمرين هاي هومن سيدي بر روي گزاره هايي تا اين حد حساس صورت نگيرد و تا جايي كه مي تواند از اداهاي روشنفكري مآبي چون مخالفت با مذهب كه ديگر مردم از شنيدنش در سينما خسته شده اند فاصله بگيرد تا بيشتر به سينما بپردازد و تبع آن بتواند مخاطبين و علاقه مندان سرسخت تري همچون توانايي هاي بازيگريش داشته باشد . آن وقت است كه مي توانيم از سينماي هومن سيدي صحبتي جدي داشته باشيم .

 

تمام حقوق محفوظ بوده و استفاده از مطالب سایت با ذکر منبع بلامانع است.

Copyright© Alef, all rights reserved.