«اين شعارها نه فقط يك امر نمايشى است، و نه هم اينجورى است كه ما خيال كنيم در اين سال، اين شعار همهى مشكلات كشور را حل خواهد كرد؛ نه، اين تشريفاتى نيست، نمايشى نيست؛ اين خط روشنى را به ما نشان ميدهد... اين همتِ بيشتر مخصوص امسال نيست. همت برتر مخصوص سال 89 نيست. ما بايد اين را به عنوان يك انگشت نمايشگر راه در مقابل چشم خودمان قرار بدهيم؛ همتمان را نبايد كم كنيم. كارهاى بزرگى داريم، اهداف بلندى در مقابل ماست؛ بايد همت را بلند داشت تا بتوانيم به آن هدفها برسيم. كار هم بايد بيشتر بشود. كار بايد متراكمتر بشود تا بتوانيم به آن اهداف برسيم.»
مقام معظم رهبري هر ساله را نامي را به عنوان نام سال تعيين ميکنند. همانطور که از بيانات ايشان مشخص ميشود، هدف اين نامگذاري نشان دادن خط حرکت مسئولان و مردم است. صرف تعيين نام از سوي ايشان اثرات و برکات زيادي براي کشور دارد و نوعي تغيير و اصلاح در فرهنگ عمومي مردم و مسئولان را ايجاد مينمايد. ليکن نبايد غفلت کرد که برخورد مسئولان با اين نامگذاريها توام با اشکالات و ايراداتي بوده است که اين يادداشت در صدد تبيين برخي از مهمترين آنها است. به اين اميد که در سال جاري اين ايرادات کاهش بيايد.
- برخورد شعاري: شايد مهمترين و اولين آسيب محدود شدن به فعاليتهاي شعاري و تبليغاتي است. بلافاصله تابلوهاي بزرگ با عنوان سال جديد در شهرها نصب ميشود، هر صاحب تريبوني سعي ميکند در سخنان خود به نوعي به نام سال اشاره نمايد، همايشهاي متعدد، نشريات و ويژهنامه ها منتشر ميشود و... البته که بخشي از اين کارها ضرروي است و اساسا بدون يک کار فرهنگي و ترويجي نميتوان به هدف مد نظر رسيد اما :
- اولا خارج شدن از حد معمول در کار تبليغي منجر به اسراف بيتالمال ميشود و نوعا اثرات منفي بر روي افکار عمومي به جا ميگذارد. لذا بايد کار تبليغي و رسانهاي هم به اندازه و هم با کيفيت و دقت خوب انجام شود.
- ثانيا همه فعاليتها نبايد به کار تبليغاتي محدود شود. ديده شده است سازمانهايي که وظايف اصلي بر عهده دارند و بايد کارهاي عملي بکنند، صرفا اقدام به کار تبليغاتي کردهاند. هدف اصلي نامهاي سالانه تحرک در کشور براي تحقق اهداف است و نه فقط حرف زدن.
- برخورد ابزاري و تناقص در عملکرد: در سال اصلاح الگوي مصرف همايشهاي متعددي برگزار شد که نام اصلاح الگوي مصرف را يدک ميکشيدند اما در اجراي آنها هيچ نشانهاي از اصلاح الگوي مصرف نبود. چندين مدل غذا، ريخت و پاشهاي فروان و... . اين نمونه يک رفتاري متناقض است. صدا و سيما براي اصلاح الگوي مصرف برنامههاي خوبي ساخت اما همچنان روح حاکم بر سريالهاي عادي، تبليغات تلويزيوني و... در خلاف جهت اصلاح الگوي مصرف و در جهت مصرف زدگي بود. صدا و سيما ميتوانست يک نفر و يا يک کميته را مسئول تطبيق تبليغات تلويزيوني با اصلاح الگوي مصرف نمايد. شايسته تحقق شعار همت مضاعف و کار مضاعف اين بود که مسئولان روز هفتم فرودينماه در سر کار خود حاضر باشند. اين ميتوانست نشاندهنده جاري شدن روح نام سال در مسئولان باشد.
- گمشدن در روزمرگي نظام اداري: نظام اداري کشور دچار روزمرگي شديد است. اين روزمرگي به گونهاي است که عملا هيچ ماموريت جديدي را نميتوان به آن تزريق کرد. ماموريتها و حرفهاي جديد در خوشبينانهترين حالت به صورت يک ستاد ويژه، نماينده ويژه و يا کارگروه و... در حاشيه ساختار اداري قرار ميگيرد. حال آنکه توقع اين است که نامگذاريهاي سالانه در متن فعاليتهاي نظام اداري کشور قرار بگيرد و نظام اداري کشور براي تحقق آن اهتمام ويژه نمايد. ليکن به دليل حاشيهاي شدن نامگذاريهاي سالانه در نظام اداري عملا خروجيهاي مسئولان در اين زمينه کمتر از حد انتظار است.
- تعميم به همه چيز ؛ غفلت از محورهاي اصلي مد نظر رهبري: مقام معظم رهبري در سالهاي اخير پس از اعلام نام سال، در سخنراني اول فروردين ماه به تبيين مصاديق عيني از نام سال پرداختهاند تا از کلي گويي اجتناب شده و بتوان از مسئولان نظام درباره عملکردشان پاسخ طلبيد. از اشکالات رايج اين است که اين اولويتها به ميزان کافي مورد توجه مسئولان قرار نميگيرد. البته کارهاي زيادي در لواي نام سال انجام ميشود و حتي نام سال بر روي بسياري از کارهاي معمول و روزمره گذاشته ميشود(بسياري از فعاليتهايي که به صورت طبيعي انجام ميشد را به نام سال مرتبط ميکنند) و ليکن درباره محورهاي اصلي مد نظر رهبري گزارش شفافي از سوي مسئولان ارائه نشده است.
مثلا در سال گذشته رهبري 4 موضوع نان، آب، انرژي و فرهنگ عمومي را به عنوان مهمترين مصاديق اصلاح الگوي مصرف ذکر کردند. اينک بايد در خيل گزارشهايي که در موضوع سال اصلاح الگوي مصرف ارائه شده است درباره اين 4 موضوع جستجو کرد و ديد که مشخصا براي اين چهار مطالبه رهبري در سال گذشته چه اقداماتي انجام شده است؟
- نکته پاياني: در سال جاري نيز رهبري براي نام همت مضاعف، کار مضاعف 7 محور مهم و اساسي را ذکر کردهاند. جداي از فعاليتهاي تبليغاتي و اقداماتي که نام همت مضاعف و کار مضاعف بر خود ميگيرند، انتظار ميرود مسئولان مربوط در ماههاي اوليه سال درباره اين 7 محور برنامه مشخص ارائه دهند و در پايان سال نيز در ميان همه گزارشهاي متعدد؛ تکليف عملکرد مسئولان نظام در اين موضوعات مشخص و گزارشها شفاف باشد:
1. همت مضاعف و كار مضاعف در عرصهى علم و تحقيق.
2. همت مضاعف و كار مضاعف در استفادهى بهينه از منابع موجود كشور و امكاناتى كه وجود دارد. يعنى همان چيزى كه يكى از اركانش اصلاح الگوى مصرف است. از آب در كشور استفادهى بهينه بشود...مسئلهى مصرف برق و مصرف حاملهاى انرژى - بنزين، گازوئيل - هم مهم است.
3. همت مضاعف و كار بيشتر در كيفيت بخشيدن به توليدات داخلى
4. همت مضاعف و كار مضاعف در تأمين سلامت. يك بخش از مسئلهى تأمين سلامت، مسئلهى ورزش همگانى است
5. همت مضاعف و كار مضاعف در سرمايهگذارى، در كارآفرينى
6. همت مضاعف و كار مضاعف در مسئلهى توليد فكر. كتابخوانى، افزايش معلومات عمومى در زمينههاى گوناگون
7. و از همه مهمتر، همت مضاعف و كار مضاعف در مبارزهى با فقر، در مبارزهى با فساد، در مبارزهى با بىعدالتى.