داخلی صفحه یادداشت بینندگان آرشيو يادداشت

ليبي، بازيچه قدرت ها

بخش تعاملی الف - ميرزا سعدين داورپناه

دولت ليبي طي روزهاي گذشته دخالت فرانسه در كشورش را بشدت محكوم كرد علاوه بر اينكه مردم ليبي با برگزاري چندين تظاهرات در شهرهاي متعدد عليه عمليات مخفيانه فرانسه در كشورشان اعتراض كردند.
علي رغم آنكه در ماه هاي اخير اخباري پيرامون همكاري هاي سياسي و نظامي كشورهاي ناتو و روسيه درباره بحران ليبي منتشر شد و چند هفته پيش نيز در ادامه آن هماهنگي ها قطعنامه شوراي امنيت براي بازرسي كشتي هاي ليبي نيز به تصويب رسيد، اخبار ميدان نزاع ليبي كمتر در رسانه ها منتشر مي شد تا اينكه اكنون افشاي عمليات نيروهاي ويژه فرانسوي ورق را برگرداند.

محتمل است كه اين «توافق سكوت» با ملاحظه فاصله نزديك منطقه خطر به اروپاي هراسيده حاصل شده باشد آنچنانكه فرانسوا اولاند نيز دخالت نا مشروع فرانسه در ليبي را با توسل به واقعيت نزديكي جغرافياي تهديد به اروپا، توجيه پذير دانست! از سويي به نظر مي رسد همراهي روسيه با اين سانسور خبري اروپاييان متاثر از پذيرفتن نقشي براي روس ها در ميدان ليبي باشد. (برخي اوقات نيز ايتالياي همسايه ليبي در روند تصميمات تجديد تحريم هاي اروپا عليه روسيه اما و اگرهاي جنجالي به ميان مي افكند!)

بدون احتساب جايگاه ليبي در معادلات جاري، بسياري از تحركات روسيه، ناتو و بلوك عربستان مبهم و معماگونه به نظر مي رسيد لذا از ابتداي اعلام خروج بخشي از نيروهاي روسيه از سوريه، طي جستجوي تكه گمشده پازل، وارد دانستن ليبي به معادلات اجتناب ناپذير شد و اينك پوشيده نيست كه يكي از الزامات شتاب اخير در تنظيم مجدد روابط قدرت ها با مصر و تونس و همچنين كشورهاي موثر افريقايي متاثر از جايگاه "متغير ليبي" در استراتژي ها مي باشد.

پس از استقرار دولت وفاق ملي «فايز سراج» كه مورد تاييد قدرت ها و سازمان ملل در توافق مغرب قرار داشت، اخبار جسته و گريخته اي نيز از ليبي منتشر مي شد از جمله تكرار نام ليبي در كنار سوريه و يمن طي بيانيه هاي پاياني ديدار مقامات امريكايي و بلوك عربستان، اما فراتر از اين ها رصد نقطه ثقل ليبي در صحنه ياركشي و چينش قوا، احتساب اثر ليبي بر رقابت هاي جغرافياي سياسي جديد را بيش از پيش نماياند.



اخيرا نيز روسيه تقويت حضور دريايي خود در مديترانه را اعلام كرد و ناتو متقابلا از استقرار نيرو و سپر ضد موشكي در شرق اروپا خبر داد. گذشته از بررسي جزئيات اين نمايش قدرت و زورآزمايي ها، ميدان ليبي محل رقابت هاي سرنوشت ساز و دامنه داريست...

هفته گذشته در پي انتشار شايعاتي پيرامون همكاري فرانسويان با دولت خودخوانده «خليفه حفتر» در شرق (كه مخالف دولت رسمي وفاق ملي در غرب ليبي مي باشد)، ناگزير شخص رييس جمهور فرانسه به صحنه آمد و مبهم گويي هاي سخنگوي دولت و وزارت دفاع فرانسه را چنان واضح ساخت كه راديو بين المللي فرانسه اين تيتر خبري را برگزيد:

«با كشته شدن سه نظامي فرانسوي، حضور نيروهاي فرانسه در خاك ليبي "علني" شد!»

متاثر از اين افشا شدن، مطبوعات فرانسوي از حضور و عمليات ويژه نيروهاي برخي ديگر از اعضاي ناتو در خاك ليبي خبر دادند، اقداماتي كه صراحتا بيرون از مجوز قطعنامه اخير شوراي امنيت است و ناقض قطعنامه ديگري مي باشد كه در سال ٢٠١١ صادر شد و عمليات نظامي بين المللي در ليبي را پايان يافته خوانده بود.

بياد بياوريم كه بمباران ويرانگر شهرهاي ليبي قذافي هم متكي به قطعنامه اي آغاز شد كه تنها مجوز برقراري منطقه پرواز ممنوع و دفاع از غير نظاميان را صادر نموده بود.

صاحبان قدرت در صورت تشخيص ضرورت مخفي كاري، حتي قطعنامه هاي صادره از مرجع تحت تسلطشان را ناديده مي انگارند...