توصيه به ديگران
 
کد مطلب: 280567
موسسه علم و امنيت بين المللي: پنهانکاري آمريکا درباره هگزافلورايد ايران، نگران کننده است
تاریخ انتشار : شنبه ۱۳ تير ۱۳۹۴ ساعت ۱۷:۱۲
موسسه علم و امنیت بین المللی از اجرا نشدن شرط تبدیل هگزافلوراید اورانیوم غنای پایین ایران به اکسید اورانیوم غنای پایین، ابراز نگرانی کرد.

به گزارش خبرگزاری صدا و سیما به نقل از وبگاه این موسسه، دیوید آلبرایت و آندریا استرایکر در مطلبی در اینباره نوشتند، بحث درباره وضعیت هگزافلوراید اورانیوم غنای پایین ایران که به تازگی در زمان اجرای طرح مشترک اقدام، تولید شده است، ابتدا ما را در موسسه علم و امنیت بین المللی غافلگیرکرد. ما بر شروط مختلف طرح مشترک اقدام از جمله تعهد ایران به تبدیل کردن ذخایر هگزافلوراید اورانیوم غنای پایین جدید خود به اکسید اورانیوم در دوره اجرای طرح مشترک اقدام و مدت تمدید آن، از ابتدا نظارت داشته ایم. ما انتظار داشته ایم بحث های علنی درباره دیگر موضوعات از جمله ذخایر اورانیوم غنای پایین حدودا ۲۰ درصدی ایران وجود داشته باشد. این ذخایر بسیار زیاد هستند و چنانچه دست نخورده باقی بمانند، هدف اساسی دولت را برای اینکه ایران تا رسیدن به نقطه گریز هسته ای ۱۲ ماه فاصله داشته باشد، تضعیف خواهند کرد. به هر حال، این موضوع اورانیوم غنای پایین تازه تولید شده، نمونه ای از چالش های حقوقی، تکنیکی، و سیاسی است که در مذاکرات دامنه دار با ایران، وجود دارد. این امر همچنین نشان می دهد رازداری آمریکا بیش از حد بوده و فی نفسه به بروز این مشکلات کمک کرده است. در نهایت، لازم به ذکر است که این قضیه، درسی است از اینکه چقدر فهم همه موضوعات این مذاکرات حتی برای ما که وقت بسیاری را صرف دنبال کردن و بررسی شروط آن می کنیم، دشوار است.

ما در اشاره به اینکه شرط طرح مشترک اقدام درباره اورانیوم غنای پایین تولید شده، بر تبدیل کردن آن به شکل اکسید تاکید دارد، تنها نیستیم. سرویس تحقیق کنگره در گزارشی در دسامبر ۲۰۱۳ در قسمت محدودیت های ذخایر اورانیوم غنای پایین نوشت: «ایران همچنین تولید هگزافلوراید اورانیوم غنی شده خود را که حاوی تا ۵% اورانیوم ۲۳۵ است، عملا با تبدیل کردن آن به دی اکسید اورانیوم، متوقف می کند. تهران این گام را زمانی بر می دارد که تاسیساتی که اکنون در دست ساخت است، تکمیل شده باشد.» این نکته نیز شایان ذکر است که این گزارش سرویس تحقیق کنگره، از وب سایت وزارت خارجه گرفته شد. نتیجه گیری ما مستقیما براساس تفسیری است که از طرح مشترک اقدام وجود دارد و این تفسیری است که دولت ابتدا از آن استفاده کرد.

بحث های عمومی درباره این شرط و مشکلی که درباره آن وجود دارد، با توجه به اینکه آمریکا آنچه را می دانست فاش نمی کرد، خیلی دیرتر اتفاق افتاد. آمریکا از مشکلات مرکز غنی سازی پودر اکسید اورانیوم، پاییز گذشته مطلع شد. مشخصا آمریکا می دانست که این مرکز چنانچه طبق طرح مشترک اقدام انتظار می رفت، سرگرم تولید اکسید اورانیوم غنای پایین نبود. این روند در مرحله آلومینیوم دی اورانات -یک واسطه شیمیایی دراین روند- و یک مرحله قبل از تبدیل شدن به اکسید اورانیوم غنای پایین، متوقف شده بود. آمریکا تصمیم گرفت روی این موضوع فشار نیاورد و بر شکل های اورانیوم غنای پایینی که تا آن زمان تولید شده بود، تکیه کند. اشتباه دیگر آمریکا این بود که سعی کرد این خطا را از عموم پنهان نگه دارد.

در واقع وقتی ایران آنچه بدان متعهد شده بود، انجام نداد، آمریکا تصمیم گرفت مشکل را بزرگتر نکند و این موضوع را پنهان کند. در ژوئن، دیگر ادامه دادن به این سیاست امکان پذیر نبود، زیرا در گزارش های آژانس بین المللی انرژی اتمی مشهود بود که وضعیت تولید اکسید اورانیوم غنای پایین، افتضاح بود.

اکنون آمریکا می گوید اهمیتی ندارد که ایران اکسید اورانیوم غنای پایین تولید نمی کند. مقامات عنوان می کنند که دولت اکنون راضی است که ایران به تعهداتش طبق این شرط عمل کرده است و واسطه های تولید شده، «اکسید» هستند. (البته هنوز معلوم نیست که همه واسطه ها اکسید هستند یا نه، اما دستکم یکی از این شکل های آنها یعنی آلومینیوم دی اورانات اکسید است). اما این اکسید آن اکسیدی نیست که مد نظر طرح مشترک اقدام است. آیا این موضوع چنانچه مقامات آمریکایی می گویند، بی اهمیت است؟ نتیجه گیری ما متفاوت است و این موضوع حائز اهمیت است.

علت اهمیت این قضیه این نیست که یک شکل از این اکسید تا حدی از شکل دیگر آن سخت تر به حالت هگزافلوراید برای استفاده در گریز هسته ای، بر می گردد. این بحث اساسا مطرح نیست. متاسفانه این شکل های اصلی اکسید اورانیوم غنای پایین، مستقیما قابل تبدیل به شکل اولیه هستند و در طول یک تلاش برای گریز هسته ای استفاده می شوند. به این علت است که آمریکا در توافق نهایی می خواهد فقط ۳۰۰ کیلوگرم از اورانیوم غنای پایین ایران از حدود ۱۰ هزار کیلوگرم فعلی، باقی بماند و بقیه از کشور خارج شود یا رقیق شود و به صورت اورانیوم طبیعی درآید. آمریکا اکنون یک تفسیر بسیار سطحی از این شرط در طرح مشترک اقدام دارد و این تفسیری است که مغایر با موضع گیری های قبلی آن است. این همچنین تفسیری است که به نظر می رسد به نفع ایران است نه آمریکا. رسیدن به این تفسیر عمدتا ناشی از بیم دولت از واکنش کنگره بوده است. ظاهرا دولت در کشمکش با کنگره، حریف واقعی خود را فراموش کرده است.

ضعیف شدن تفسیرهای آمریکا، سابقه بدی برای آینده به جا می گذارد. این نمونه نشان می دهد آمریکا تمایل دارد زمانی که ایران کاری را که گفته است انجام می دهد، انجام ندهد، این امر را از نظر حقوقی، از نو تفسیر کند. آمریکا باید -همچون ما- اشاره کرده باشد که ایران در این خصوص به تعهداتش طبق طرح مشترک اقدام عمل نکرده است و به طور کامل درباره اینکه جبران این قضیه چه باید باشد، توضیح داده باشد. احتمالا کارشناسان و کنگره در این خصوص ابراز نگرانی کرده اند اما تعداد کمی از بیرون آمدن از طرح مشترک اقدام حمایت کرده اند.

مشکل دیگر این است که آمریکا در نقطه آغاز مطرح کردن این شرط، احتمالا محتاط تر بوده است. این کشور هرگز یک روش تکنیکی تایید نشده یا پذیرفته نشده را برای تبدیل هگزافلوراید اورانیوم غنای پایین پیشنهاد نکرده است. در آن زمان مرکز تولید پودر اکسید اورانیوم غنی شده، ماه ها بود که تکمیل شده بود. بر اساس این تجربه و اقدامات آمریکا در پنهان کردن مشکل، این سوال را باید پرسید که آیا دیگر روش های تکنیکی در معامله نهایی غیرقابل اعتماد خواهند بود؟ این روش ها قطعا باید با دقت بیشتر اکنون و پیش از آنکه معامله امضا شود، ارزیابی شوند.
 
کلمات کلیدی : مذاکرات هسته ای
 


نظراتی كه به تعميق و گسترش بحث كمك كنند، پس از مدت كوتاهی در معرض ملاحظه و قضاوت ديگر بينندگان قرار مي گيرد. نظرات حاوی توهين، افترا، تهمت و نيش به ديگران منتشر نمی شود.