کد مطلب: 349049
«مقدس ترین سند نام خلیج فارس» از پیامبر(ص)
تاریخ انتشار : پنجشنبه ۹ ارديبهشت ۱۳۹۵ ساعت ۱۶:۳۱
محقق و پژوهشگر هرمزگانی گفت: مراجع تقلید حدیث نقل شده از پیامبر اعظم(ص) را معتبر دانستند و به عنوان سندی بر حقانیت نام خلیج فارس در مقابل نام‌های مجعول تاکید داشتند.
نیما صفا درگیری در گفتگو با مهر در مورد اسناد تاریخی و احادیث معتبر در مورد نام خلیج فارس بیان داشت: آنچه بنده را واداشت تا شخصاً در پی پژوهش در خصوص نام خلیج فارس باشم، سفر حج دانشجوئی در سال ۱۳۸۹ بود که در آن سفر با گروهی از دانشجویان برای بازدید از موزه ای در شهر مدینه همراه شدم و متاسفانه در آنجا با تابلوهایی مواجه شدم از نقشه های کره زمین و منطقه که تماماً نام مجعول را بکار برده بودند.
صفا درگیری اظهارداشت: سال پس از آن در سفر زیارتی کربلا، در نزدیکی حرم حضرت ابوالفضل (ع)، هتلی در حال احداث بود با تابلویی بسیار بزرگ، بطوری که در معرض دید همه زوار مخصوصا زائران ایرانی قرار داشت و متاسفانه با نام مجعولی از «خلیج فارس » نامگذاری شده بود که جای بسی تعجب داشت، در واقع مواجه شدن با چنین صحنه هایی را توهین به خودم می دانستم و آنجا بود که در ذهن خود تصمیم گرفتم در پی اسنادی باشم که فصل الخطاب این گفتگوها باشد و بهترین روش را جستجو در منابع اسلامی یافتم.
وی خاطرنشان کرد: چون در بین محققان و اندیشمندان جهان اسلام ، مرسوم و مطلوب این است که به هنگام مناظره و بحث پیرامون موضوع مورد اختلاف ، طرفی که خود را محق می پندارد ، با تکیه بر اسنادی که برای طرف مقابلش ارحجیت دارد، موضع خود را مستحکم و از این طریق به اثبات می رساند، لذا بی راه نبود که در راستای دفاع از حقانیت و اصالت نام «خلیج فارس» در قالب یک پژوهش علمی، از این روش و به رسم قاعده فقهی «الزام» و نیز قاعده حقوقی «اخذ به حجت» برای اثبات بی حقی برخی تنگ نظران در تحریف یا جعل نام خلیج فارس و از سویی تثبیت حقانیت این نام بهره برداری شود.
این پژوهشگر هرمزگانی ابرازداشت: از همان سال ۱۳۸۹ بود که تحقیقاتم را آغاز کردم و در طول بررسی هایی که در اسناد و کتب دوره اسلامی انجام دادم به ده ها کتاب و سند مهم دست یافتم که هر یک گویای قدمت و اصالت این نام بود تا آنکه با یک کتاب حدیثی از منابع اهل سنت برخورد کردم که حاوی حدیثی به نقل از رسول گرامی اسلام (ص) بود که نشان می داد آن حضرت سه بار عبارت «بحر فارس» را بر زبان مبارک خود جاری نموده اند، پس از آن تمرکز خود را بر سایر منابع روایی قرار داده و موفق شدم سند های دیگری از آن حدیث در سایر کتاب های معتبر بیابم و نهایتا در طول بیش از شش دهه دفاع از اصالت نام خلیج فارس، برای نخستین بار سندی معرفی شد که برای ایمان داران به سنت و کلام رسول خدا ( ص) حجت را تمام می کند.
وی خاطرنشان کرد: البته هیچ برنامه ای برای معرفی و اعلان عمومی کشف این سند نداشتم و مدت زیادی از دستیابی ام به این حدیث می گذشت که بطور اتفاقی در اردیبهشت ماه سال ۱۳۹۲ به دبیرخانه سومین جشنواره فرهنگی هنری خلیج فارس که در بندرعباس مستقر بود معرفی شدم و سند را ارائه کردم، مسئولان ذیربط نیز پس از اینکه از سوی اساتید و پژوهشگرانی همچون دکتر پیروز مجتهد زاده و غیره که جهت شرکت در همایش روز ملی خلیج فارس در بندرعباس حضور داشتند، به اهمیت آن و نیز جدید بودن استناد به آن پی بردند، برای رونمایی از آن برنامه ریزی کردند.
به گفته صفا درگیری، این حدیث به عنوان «مقدس ترین سند نام خلیج فارس» نخستین بار به صورت رسمی در دهم اردیبهشت ماه سال ۱۳۹۲ و در جریان جشنواره بین المللی خلیج فارس در بندرعباس توسط وزیر محترم وقت فرهنگ و ارشاد اسلامی ، دکتر سید محمد حسینی رونمایی شد .
عبارت " بــــحـــر فـــــارس " در کلام پیامبر اسلام (ص)
وی ادامه داد: همین که عبارت «بحر فارس » به نقل از پیامبر اسلام (ص) در کتب حدیثی معتبر ذکر شده، فارغ از اعتبار و درجه آن و نیز بدون توجه به اینکه کلام نقل شده در بردارنده چه مفهومی است، خود به تنهایی مستند احتجاج ما قرار می گیرد و همین که این نام در چند کتاب حدیثی و آنهم به نقل از پیامبر (ص) ذکر شده کافیست که حجت را بر جاعلین به اتمام رساند؛ حال آنکه این حدیث از درجه اعتباری بالایی برخوردار است و محققین رجالی آنرا صحیح برشمرده اند و از این پس لااقل برای افرادی که از وجود چنین سندی مطلع خواهند شد، هرگونه تلاش عمدی برای تغییر نام خلیج فارس، بار شرعی دارد.
صفا درگیری خاطرنشان کرد: این حدیث صحیح در چند کتاب حدیثی اهل سنت آمده که عبارتند از کتاب «مسند ابی یعلی الموصلی البغدادی»، کتاب «حدیث الزهری»، کتاب «الایماء الی الزوائد الامالی و الاجزاء» و همچنین یکی از سندهای این روایت بصورت تقطیع یافته در کتاب صحیح «سنن ابی داوود السجستانی» که از جمله کتب صحیح و معتبر حدیثی است، ذکر شده که نشان از اعتبار سندی این روایت دارد.
وی عنوان کرد: در اینجا خلاصه ای از نخستین سند از مجموع چهار سند محتلف این حدیث، که در جزء چهارم کتاب «مسند ابی یعلی»، در ذیل بخش «مسند جابر بن عبدالله انصاری» و تحت شماره ۴۰۰ ( ۲۱۶۴) در صفحه ۱۱۹ و ۱۲۰ آمده است ذکر می شود، این نسخه توسط دارالثقافة العربیة، در تاریخ ۱۴۱۲/ ۱۹۹۲ و در کشور سوریه به چاپ رسیده است. شایان توجه است که محقق رجال شناس این کتاب ، در پی نوشت هر یک از اسناد این حدیث، رجال آنرا « صحیح» اعلام کرده است.
وی با اشاره به حدیث پیامبر اعظم، بیان داشت: قَالَ رَسُولُ اللَّهِ صلى الله عليه وسلم : « وَطَيْبَةُ الْمَدِينَةُ ، مَا بَابٌ مِنْ أَبْوَابِهَا إِلا مَلَكٌ مُصَلِّتٌ سَيْفَهُ يَمْنَعُهُ وَبِمَكَّةَ مِثْلُ ذَلِكَ ثُمَّ قَالَ : فِي بَحْرِ فَارِسَ مَا هُو َ، فِي بَحْرِ الرُّومِ مَا هُوَ ، ثَلاثًا ». ثُمَّ ضَرَبَ بِكَفِّهِ الْيُمْنَى عَلَى الْيُسْرَى ثَلاثًا. پیامبر گرامی اسلام (ص) فرمودند: «طیبه همان مدینه است، هیچ دروازه از دروازه های مدینه نیست مگر اینکه فرشته ای با شمشیر های آماده از ورود [ دجال ] ممانعت کند. سپس سه بار فرمودند: « [ دجال ] در دریای فارس است و دریای روم نیست». سپس [ پیامبر] سه بار کف دست راست خود را به کف دست چپ زدند.
این محقق و پژوهشگر هرمزگانی خاطرنشان کرد: فتاوی مراجع عظام تقلید تشیع و نظرات علما کبار اهل سنت پس از رونمایی از این سند، طی استفتائی که از مراجع عظام تقلید تشیع و نیز علماء بزرگ اهل سنت جنوب انجام شد، ایشان برای نخستین بار در خصوص مساله مناقشه برانگیز تلاش برای جعل نام «خلیج فارس» در پاسخ به استفتاء، فتاوا و نظرات خود را در خصوص استناد به این حدیث اعلام فرمودند و برای نخستین بار یکی از مراجع بزرگ شیعه با عنایت به کلام نبی مکرم اسلام (ص) ، جعل نام خلیج فارس را «حرام شرعی» اعلام کردند.
وی در خصوص پاسخ های مراجع به استفتاء ها در مورد این حدیث مطرح کرد: پاسخ حضرت آیت الله علوی گرگان روایتی از رسول مکرم اسلام در کتاب مسند ابی یعلی الموصلی البغدادی و کتب دیگر وارد شده که در این روایت تصریح شده از خلیج فارس به بحر فارس و این کتاب از کتب برادران اهل سنت است که در قرن چهارم هجری قمری نگاشته شده است و لذا انکار نام خلیج فــارس که در مدارک اسلامی هم به این نام مشهور است چیزی جز فتنه انگـیزی و جنگ طائفه ای به راه انداختن نمی باشد و لذا هر کاری که موجب اختلاف بین امت اسلامی باشد از نظر شرعی حـرام است و لذا نـشر این حدیث از باب اینکه از بـحر فــارس نام برده شده است اشکال ندارد.
صفادرگیری افزود: حضرت آیت الله نوری همدانی هم در پاسخ به استفتا نشر حدیث فوق الذکر را خوب عنوان کردند. همچنین پاسخ حضرت آیت الله جعفـر سبحانی هم اینگونه بود که استناد به این حدیث که در مسند ابی یعلی موصلی آمده است بسیار خوب و مفید است. حتی حضرت آیت الله سید سعید حکیم یکی از مراجع عراق هم حدیث مزبور را سند تاریخی عنوان کردند.
نیما صفا درگیری در گفتگو با مهر در مورد اسناد تاریخی و احادیث معتبر در مورد نام خلیج فارس بیان داشت: آنچه بنده را واداشت تا شخصاً در پی پژوهش در خصوص نام خلیج فارس باشم، سفر حج دانشجوئی در سال ۱۳۸۹ بود که در آن سفر با گروهی از دانشجویان برای بازدید از موزه ای در شهر مدینه همراه شدم و متاسفانه در آنجا با تابلوهایی مواجه شدم از نقشه های کره زمین و منطقه که تماماً نام مجعول را بکار برده بودند.
صفا درگیری اظهارداشت: سال پس از آن در سفر زیارتی کربلا، در نزدیکی حرم حضرت ابوالفضل (ع)، هتلی در حال احداث بود با تابلویی بسیار بزرگ، بطوری که در معرض دید همه زوار مخصوصا زائران ایرانی قرار داشت و متاسفانه با نام مجعولی از «خلیج فارس » نامگذاری شده بود که جای بسی تعجب داشت، در واقع مواجه شدن با چنین صحنه هایی را توهین به خودم می دانستم و آنجا بود که در ذهن خود تصمیم گرفتم در پی اسنادی باشم که فصل الخطاب این گفتگوها باشد و بهترین روش را جستجو در منابع اسلامی یافتم.
وی خاطرنشان کرد: چون در بین محققان و اندیشمندان جهان اسلام ، مرسوم و مطلوب این است که به هنگام مناظره و بحث پیرامون موضوع مورد اختلاف ، طرفی که خود را محق می پندارد ، با تکیه بر اسنادی که برای طرف مقابلش ارحجیت دارد، موضع خود را مستحکم و از این طریق به اثبات می رساند، لذا بی راه نبود که در راستای دفاع از حقانیت و اصالت نام «خلیج فارس» در قالب یک پژوهش علمی، از این روش و به رسم قاعده فقهی «الزام» و نیز قاعده حقوقی «اخذ به حجت» برای اثبات بی حقی برخی تنگ نظران در تحریف یا جعل نام خلیج فارس و از سویی تثبیت حقانیت این نام بهره برداری شود.
این پژوهشگر هرمزگانی ابرازداشت: از همان سال ۱۳۸۹ بود که تحقیقاتم را آغاز کردم و در طول بررسی هایی که در اسناد و کتب دوره اسلامی انجام دادم به ده ها کتاب و سند مهم دست یافتم که هر یک گویای قدمت و اصالت این نام بود تا آنکه با یک کتاب حدیثی از منابع اهل سنت برخورد کردم که حاوی حدیثی به نقل از رسول گرامی اسلام (ص) بود که نشان می داد آن حضرت سه بار عبارت «بحر فارس» را بر زبان مبارک خود جاری نموده اند، پس از آن تمرکز خود را بر سایر منابع روایی قرار داده و موفق شدم سند های دیگری از آن حدیث در سایر کتاب های معتبر بیابم و نهایتا در طول بیش از شش دهه دفاع از اصالت نام خلیج فارس، برای نخستین بار سندی معرفی شد که برای ایمان داران به سنت و کلام رسول خدا ( ص) حجت را تمام می کند.
وی خاطرنشان کرد: البته هیچ برنامه ای برای معرفی و اعلان عمومی کشف این سند نداشتم و مدت زیادی از دستیابی ام به این حدیث می گذشت که بطور اتفاقی در اردیبهشت ماه سال ۱۳۹۲ به دبیرخانه سومین جشنواره فرهنگی هنری خلیج فارس که در بندرعباس مستقر بود معرفی شدم و سند را ارائه کردم، مسئولان ذیربط نیز پس از اینکه از سوی اساتید و پژوهشگرانی همچون دکتر پیروز مجتهد زاده و غیره که جهت شرکت در همایش روز ملی خلیج فارس در بندرعباس حضور داشتند، به اهمیت آن و نیز جدید بودن استناد به آن پی بردند، برای رونمایی از آن برنامه ریزی کردند.
به گفته صفا درگیری، این حدیث به عنوان «مقدس ترین سند نام خلیج فارس» نخستین بار به صورت رسمی در دهم اردیبهشت ماه سال ۱۳۹۲ و در جریان جشنواره بین المللی خلیج فارس در بندرعباس توسط وزیر محترم وقت فرهنگ و ارشاد اسلامی ، دکتر سید محمد حسینی رونمایی شد .
عبارت " بــــحـــر فـــــارس " در کلام پیامبر اسلام (ص)
وی ادامه داد: همین که عبارت «بحر فارس » به نقل از پیامبر اسلام (ص) در کتب حدیثی معتبر ذکر شده، فارغ از اعتبار و درجه آن و نیز بدون توجه به اینکه کلام نقل شده در بردارنده چه مفهومی است، خود به تنهایی مستند احتجاج ما قرار می گیرد و همین که این نام در چند کتاب حدیثی و آنهم به نقل از پیامبر (ص) ذکر شده کافیست که حجت را بر جاعلین به اتمام رساند؛ حال آنکه این حدیث از درجه اعتباری بالایی برخوردار است و محققین رجالی آنرا صحیح برشمرده اند و از این پس لااقل برای افرادی که از وجود چنین سندی مطلع خواهند شد، هرگونه تلاش عمدی برای تغییر نام خلیج فارس، بار شرعی دارد.
صفا درگیری خاطرنشان کرد: این حدیث صحیح در چند کتاب حدیثی اهل سنت آمده که عبارتند از کتاب «مسند ابی یعلی الموصلی البغدادی»، کتاب «حدیث الزهری»، کتاب «الایماء الی الزوائد الامالی و الاجزاء» و همچنین یکی از سندهای این روایت بصورت تقطیع یافته در کتاب صحیح «سنن ابی داوود السجستانی» که از جمله کتب صحیح و معتبر حدیثی است، ذکر شده که نشان از اعتبار سندی این روایت دارد.
وی عنوان کرد: در اینجا خلاصه ای از نخستین سند از مجموع چهار سند محتلف این حدیث، که در جزء چهارم کتاب «مسند ابی یعلی»، در ذیل بخش «مسند جابر بن عبدالله انصاری» و تحت شماره ۴۰۰ ( ۲۱۶۴) در صفحه ۱۱۹ و ۱۲۰ آمده است ذکر می شود، این نسخه توسط دارالثقافة العربیة، در تاریخ ۱۴۱۲/ ۱۹۹۲ و در کشور سوریه به چاپ رسیده است. شایان توجه است که محقق رجال شناس این کتاب ، در پی نوشت هر یک از اسناد این حدیث، رجال آنرا « صحیح» اعلام کرده است.
وی با اشاره به حدیث پیامبر اعظم، بیان داشت: قَالَ رَسُولُ اللَّهِ صلى الله عليه وسلم : « وَطَيْبَةُ الْمَدِينَةُ ، مَا بَابٌ مِنْ أَبْوَابِهَا إِلا مَلَكٌ مُصَلِّتٌ سَيْفَهُ يَمْنَعُهُ وَبِمَكَّةَ مِثْلُ ذَلِكَ ثُمَّ قَالَ : فِي بَحْرِ فَارِسَ مَا هُو َ، فِي بَحْرِ الرُّومِ مَا هُوَ ، ثَلاثًا ». ثُمَّ ضَرَبَ بِكَفِّهِ الْيُمْنَى عَلَى الْيُسْرَى ثَلاثًا. پیامبر گرامی اسلام (ص) فرمودند: «طیبه همان مدینه است، هیچ دروازه از دروازه های مدینه نیست مگر اینکه فرشته ای با شمشیر های آماده از ورود [ دجال ] ممانعت کند. سپس سه بار فرمودند: « [ دجال ] در دریای فارس است و دریای روم نیست». سپس [ پیامبر] سه بار کف دست راست خود را به کف دست چپ زدند.
این محقق و پژوهشگر هرمزگانی خاطرنشان کرد: فتاوی مراجع عظام تقلید تشیع و نظرات علما کبار اهل سنت پس از رونمایی از این سند، طی استفتائی که از مراجع عظام تقلید تشیع و نیز علماء بزرگ اهل سنت جنوب انجام شد، ایشان برای نخستین بار در خصوص مساله مناقشه برانگیز تلاش برای جعل نام «خلیج فارس» در پاسخ به استفتاء، فتاوا و نظرات خود را در خصوص استناد به این حدیث اعلام فرمودند و برای نخستین بار یکی از مراجع بزرگ شیعه با عنایت به کلام نبی مکرم اسلام (ص) ، جعل نام خلیج فارس را «حرام شرعی» اعلام کردند.
وی در خصوص پاسخ های مراجع به استفتاء ها در مورد این حدیث مطرح کرد: پاسخ حضرت آیت الله علوی گرگان روایتی از رسول مکرم اسلام در کتاب مسند ابی یعلی الموصلی البغدادی و کتب دیگر وارد شده که در این روایت تصریح شده از خلیج فارس به بحر فارس و این کتاب از کتب برادران اهل سنت است که در قرن چهارم هجری قمری نگاشته شده است و لذا انکار نام خلیج فــارس که در مدارک اسلامی هم به این نام مشهور است چیزی جز فتنه انگـیزی و جنگ طائفه ای به راه انداختن نمی باشد و لذا هر کاری که موجب اختلاف بین امت اسلامی باشد از نظر شرعی حـرام است و لذا نـشر این حدیث از باب اینکه از بـحر فــارس نام برده شده است اشکال ندارد.
صفادرگیری افزود: حضرت آیت الله نوری همدانی هم در پاسخ به استفتا نشر حدیث فوق الذکر را خوب عنوان کردند. همچنین پاسخ حضرت آیت الله جعفـر سبحانی هم اینگونه بود که استناد به این حدیث که در مسند ابی یعلی موصلی آمده است بسیار خوب و مفید است. حتی حضرت آیت الله سید سعید حکیم یکی از مراجع عراق هم حدیث مزبور را سند تاریخی عنوان کردند.
نظراتی كه به تعميق و گسترش بحث كمك كنند، پس از مدت كوتاهی در معرض ملاحظه و قضاوت ديگر بينندگان قرار مي گيرد. نظرات حاوی توهين، افترا، تهمت و نيش به ديگران منتشر نمی شود.
