کد مطلب: 250994
تهدیدهای نفتی و سیاستهای مبهم وزارت نفت
علی یحیی زاده*، 10 آذر 93
تاریخ انتشار : دوشنبه ۱۰ آذر ۱۳۹۳ ساعت ۱۰:۵۳
۱- اقتصاد ایران متکی به نفت است. هم بودجه دولت وابسته به درآمدهای نفتی است و هم بازار ارز وابسته به ارزهای نفتی. گرچه از اواسط دهه هفتاد تاکنون مقام معظم رهبری موکدا خواستار کاهش وابستگی به نفت بوده‌اند، اما به تعبیر خود ایشان مسئولان به اصطلاح تکنوکرات این خواسته را پیگیری نکردند. از همان زمان هم آمریکاییها با تحریمهای داماتو این نقطه آسیب پذیر را هدف گرفتند و بالاخره با تشدید تحریمها در سال ۹۱ موفق شدند درآمدهای نفتی کشور را به نصف کاهش دهند.
«تحريمها بالاخره اثر گذاشت؛ اين هم يك اشكال اساسی در خود ما است. اقتصاد ما دچار اين اشكال است كه وابسته‌ی به نفت است. ما بايد اقتصاد خودمان را از نفت جدا كنيم؛ دولتهای ما در برنامه‌های اساسيِ خودشان اين را بگنجانند. من هفده هجده سال قبل به دولتی كه در آن زمان سر كار بود و به مسئولان گفتم كاری كنيد كه ما هر وقت اراده كرديم، بتوانيم درِ چاههای نفت را ببنديم. آقايانِ به قول خودشان "تكنوكرات" لبخند انكار زدند كه مگر ميشود؟ بله! ميشود؛ بايد دنبال كرد، بايد اقدام كرد، بايد برنامه‌ريزی كرد. وقتی برنامه‌ی اقتصادی يك كشور به يك نقطه‌ی خاص متصل و وابسته باشد، دشمنان روی آن نقطه‌ی خاص تمركز پيدا ميكنند.» ۱/۱/۹۲
۲- گرچه ایران دارای تبحر بالایی در دور زدن انواع تحریمهای بانکی و تجاری است، اما بازار نفت خام به گونه ای است که زیرآبی رفتن در آن چندان آسان نیست. نفت خام صرفا قابل استفاده در پالایشگاههاست و هر پالایشگاه برای دی ان ای نفت خاصی طراحی و ساخته شده است. پالایشگاههای مشتری نفت ایران محدودند. انتقال نفت خام هم از طریق نفتکشهای بزرگ انجام میشود که به آسانی برای آمریکاییها قابل رهگیری است. مجموعه این ویژگیها باعث شده تا دست ایران برای دور زدن تحریمهای نفتی بسته باشد. گرچه ایران هدف مجموعه پیچیده و متنوعی از تحریمهاست، اما همه آنها در برابر تحریمهای نفتی عددی به حساب نمی‌آیند. از نظر آمریکاییها تحریم نفتی یک تحریم فلج کننده و اساسی است که به هیچ وجه معماری آن از بین نمی‌رود و حداکثر تعلیق میشود تا چماقی باشد برای فشار به حکومت ایران.
۳- در دولت قبل، وزیر نفت که از اعتماد به نفس بالایی برخوردار بود، تلاش کرد تا از طریق دلالان تحریمهای نفتی را دور بزند. البته از آنجا که ایشان هم همانند رئیس دولت وقت، به کار کارشناسی چندان توجهی نداشت، ریسک و توان مالی دلالان را نادیده گرفت و حاصل آن تحویل نفت بی حساب و کتاب به بابک زنجانی بود. با روی کار آمدن دولت یازدهم، پرونده زنجانی خبر اول رسانه ها شد. وزیر نفت جدید که هشت سالی کنار گود نشسته و فضای تحریم را لمس نکرده بود، ابتدا خوش باورانه از افزایش دو برابری صادرات نفت به عنوان برنامه اصلی خود صحبت میکرد. با توجه به روابط حسنه وی با شرکتهای اروپایی و اماراتی به خصوص استات اویل، کرسنت و توتال!، این شعارها چندان هم متوهمانه تلقی نمی‌شد. اما بعد از اینکه با برخورد سرد طرفهای خارجی مواجه شد، وی نیز به راه برادر رستم پا نهاد و کمیته‌ای مرکب از چند شخص حقیقی را متولی ارتباط و فروش نفت به دلالان قرار داد. البته این کمیته هم نتوانست در فروش نفت اقدام موثری انجام دهد و بیشتر به محلی برای ارتباطات ناسالم اقتصادی تبدیل شد.
۴- فعلا پالایشگاههای هند، چین، کره جنوبی، ژاپن و ترکیه خریدار نفت ایران هستند و به دلیل تحریمهای آمریکا، همچنان سطح خرید خود از ایران را پایین نگه داشته‌اند. طبق برنامه اگر مذاکرات شکست بخورد، تحریمهای نفتی تشدید میشود و سطح فروش نفت ایران باز هم کاهش خواهد یافت. از طرف دیگر عربستان نیز که از اقدامات ایران در منطقه به تنگ آمده، وارد میدان شده و با همراهی آمریکاییها قیمت نفت را ۳۰ درصد کاهش داده است. ادامه این وضعیت به معنای کاهش حداقل ۳۰ درصدی درآمدهای دولت و افزایش مجدد نرخ ارز در سال ۹۴ خواهد بود که علائم آن از هم اکنون در بازار ارز به چشم میخورد. مجموعا دولت وضع اقتصادی ناگواری را در پیش دارد. این وضعیت البته تا حد زیادی ناشی از گره زدن اقتصاد به مذاکرات نیز هست. دولت تاکنون در اجرای اقتصاد مقاومتی تعلل کرده و به نظر میرسد همچنان امید دارد تا مشکلات را از طریق مذاکرات برطرف کند.
۵- بر اساس بند ۱۲ و ۱۳ سیاستهای اقتصاد مقاومتی، توسعه پیوندهای راهبردی با کشورهای منطقه و جهان یکی از راهکارها برای افزایش صادرات نفت و گاز است. در دولت یازدهم، روابط راهبردی چین و روسیه با آمریکا تا حد زیادی دگرگون شد و با پیش قدم شدن خود آنها فرصتی کم یاب برای ایران جهت ایجاد روابط راهبردی به خصوص در عرصه انرژی فراهم شد. اما متاسفانه وزیر نفت به تبعیت از سیاست دولت، هنوز از این فرصت استفاده لازم نکرده و همچنان نگاه به لبخند غرب دارد. پیشنهاد خرید ۵۰۰ هزار بشکه نفت از سوی روسیه یکی از این موارد است که همچنان در آب نمک نگهداری میشود (شاید دولتیها بیشتر دنبال معامله این امتیازها با غربیها هستند). متاسفانه مواضع جناب زنگنه، خواسته یا ناخواسته در جهت همراهی با سعودیهاست. در شرایطی که وزرای نفت عراق، ونزوئلا و روسیه خواستار همکاری با وزیر نفت ایران برای واکنش به بازار و جلوگیری از کاهش قیمت نفت هستند، زنگنه تحولات بازار نفت را طبیعی ارزیابی میکند و با طرح موضوع تخفیف بیشتر، عملا در جهت کاهش بیشتر قیمت نفت عمل میکند!
۶- توسعه ظرفیت پالایشگاهی و تکمیل زنجیره ارزش افزوده نفت در داخل کشور، راهکار اساسی مقابله با تحریمهای نفتی است که در بند ۱۵ ام سیاستهای مقاومتی آمده است. در صورت ایجاد زنجیره ارزش افزوده محصولات نفتی، اقتصاد ایران میتواند با یک تیر سه نشان را بزند؛ هم از کمند تحریمهای نفتی خارج شود، هم درآمد ارزی و اشتغال بیشتری به دست آورد و هم از وابستگی به بنزین و گازوئیل وارداتی بکاهد. اما متاسفانه این بند از سیاستها مورد قبول وزیر محترم نفت نیست. زنگنه در تبعیت از نسخه‌های تجویزی اقتصاد بازار معتقد بود کشور در ساخت پالایشگاه مزیت ندارد و بهتر است نفت به صورت خام صادر و بنزین با کیفیت بهتر وارد شود. همین نگاه باعث شد تا در دوره قبلی وزارت ایشان، اقدام موثری برای ساخت پالایشگاه در داخل انجام نشود. در احمدی‌نژاد نیز به دلیل محدودیتهای اصل ۴۴ (منع دولت از پالایشگاه سازی)، اقدام گسترده برای ساخت پالایشگاه صورت نگرفت و بعد از کش و قوس فراوان استثناءاً تنها ساخت ۳ پالایشگاه ۱۲۰ هزار بشکه‌ای پارس، ۱۵۰ هزار بشکه‌ای آناهیتا و ۳۶۰ هزار بشکه‌ای ستاره خلیج فارس آغاز شد. متاسفانه علی رغم نقش حیاتی این پالایشگاهها در بکارگیری میعانات گازی پارس جنوبی، پیشرفت آن در دولت یازدهم کند شده است! تکیه جناب زنگنه بر اقتصاد بازار در حالی است که در اقتصاد آمریکا صادرات نفت خام ممنوع است و شرکتهای داخلی و خارجی مجبورند برای کسب سود به ایجاد پالایشگاه و ایجاد ارزش افزوده در این کشور اقدام کنند[۱].
۷- ایجاد پالایشگاههای بزرگ نیاز به منابع هنگفت دارد که کمتر بخش خصوصی در ایران این توانمندی را دارد. متاسفانه بخش شبه دولتی هم که بعد از دولت بازیگر اصلی اقتصاد ایران است، دنبال سودهای بیشتر و کم دردسرتر در حوزه های بانکداری، مسکن و واردات بوده است. نهادهای عریض و طویلی نظیر صندوقهای بازنشستگی، بنیادهای تعاون نظامیها و نهادهایی چون ستاد اجرایی، آستان قدس و بنیاد که شعار اقتصاد مقاومتی و پیروی از ولایت را بر لب دارند نیز حاضر نشده‌اند که در زمینه ساخت پالایشگاه وارد میدان شوند!
۸- با توجه به بی‌توجهی خصولتیها به اقتصاد مقاومتی، برداشتن موانع از جلوی پای بخش خصوصی برای احداث پالایشگاههای کوچک (mini-refineries) راهکار باقیمانده برای مقابله با تحریمهای نفتی است. نوع مترقی این پالایشگاهها مبتنی بر فناوری نانو در کشور روسیه مورد استفاده قرار میگیرد که دارای بازدهی مناسب و صرفه اقتصادی است (حتی در شرایط غیر تحریم). در آمریکا نیز پالایشگاههای کوچک در منطقه تگزاس و کلرادو که دارای نفت سبک و میعانات گازی است استفاده میشود[۲]. خوشبختانه فناوری این نوع پالایشگاه موبایل توسط یکی از شرکتهای دانش بنیان داخلی بومی سازی شده است. بر این اساس میتوان با هزینه‌ای کمتر از یک پنجم هزینه مشابه خارجی - که در توان هر فعال بخش خصوصی هست - یک پالایشگاه موبایل با ظرفیت پالایشی ۲۵۰۰ بشکه در روز ایجاد کرد که با نرخ عالی بازگشت سرمایه ظرف کمتر از دو سال به بهره‌وری میرسد. بنابر این به جای صرف بیش از ۳ میلیارد دلار برای ایجاد پالایشگاه ۱۲۰ هزار بشکه ای در پنج سال، میتوان با هزینه‌ای کمتر از یک دهم آن و با کمک فعالان بخش خصوصی تعداد ۴۸ پالایشگاه موبایل با همین ظرفیت پالایشی ایجاد کرد.
دولت میتواند به کمک بخش خصوصی شهرکی از پالایشگاههای موبایل در پارس جنوبی ایجاد کند و به جای صادرات نفت خام و میعانات گازی و واردات بنزین حاصل از فرآوری آن از چین و کشورهای آسیایی، خود ضمن تامین نیاز داخلی اقدام به صادرات بنزین، گازوئیل و محصولات با ارزش افزوده بیشتر کند. با توجه به قیمت بسیار بالای بنزین و گازوئیل در کشورهای افغانستان، قزاقستان، ترکیه، عراق، پاکستان و آذربایجان و امکان صادرات زمینی - که امکان تحریم آن حتی برای ایران وجود ندارد! - میتوان گفت پیاده سازی این راهبرد مترادف با از کار افتادن سلاح تحریم های نفتی است.
خوشبختانه دولت دو اقدام مفید و قابل تقدیر در این زمینه انجام داده است: اولا به بخش خصوصی برای ایجاد این نوع از پالایشگاهها در پارس جنوبی چراغ سبز داده است. ثانیا با تشویق عرضه نفت و فرآورده های نفتی در بورس، ریسک عدم تامین خوراک از سوی شرکت نفت را کاهش داده است. البته این اقدامات همچنان در تنگنای بروکراتیک بدنه وزارت نفت با کندی پیش می‌رود.
۹- تمدید مذاکرات یک امتیاز است. فرصتی است که باید از آن استفاده کرد تا اگر مذاکرات نهایی با شکست مواجه شد که عقلا چندان بعید نیست، حداقل کشور آسیب کمتری از تحریمها ببیند. ایجاد روابط راهبردی با کشورهای منطقه در حوزه انرژی، تکمیل پالایشگاههای بزرگ با کمک خصولتیها و تمرکز بر پالایشگاههای کوچک سه راهکار عملیاتی برای مقابله با تحریمها و تهدیدهای نفتی است که باید توسط دولت پیگیری شود. صرف اتکا به تدبیر مسئولان نفتی که در جزیره‌ای مستقل از کشور زندگی و فکر میکنند، دردی را درمان نمی‌کند. نمایندگان محترم مجلس هم بهتر است در کنار سایر گرفتاریها، مقداری زمان برای رسیدگی به موضوعات کم اهمیتی نظیر بازار نفت و اقدامات و سیاستهای مشعشع وزیر محترم بگذارند!
* دکتری اقتصاد و عضو هیات علمی دانشگاه
«تحريمها بالاخره اثر گذاشت؛ اين هم يك اشكال اساسی در خود ما است. اقتصاد ما دچار اين اشكال است كه وابسته‌ی به نفت است. ما بايد اقتصاد خودمان را از نفت جدا كنيم؛ دولتهای ما در برنامه‌های اساسيِ خودشان اين را بگنجانند. من هفده هجده سال قبل به دولتی كه در آن زمان سر كار بود و به مسئولان گفتم كاری كنيد كه ما هر وقت اراده كرديم، بتوانيم درِ چاههای نفت را ببنديم. آقايانِ به قول خودشان "تكنوكرات" لبخند انكار زدند كه مگر ميشود؟ بله! ميشود؛ بايد دنبال كرد، بايد اقدام كرد، بايد برنامه‌ريزی كرد. وقتی برنامه‌ی اقتصادی يك كشور به يك نقطه‌ی خاص متصل و وابسته باشد، دشمنان روی آن نقطه‌ی خاص تمركز پيدا ميكنند.» ۱/۱/۹۲
۲- گرچه ایران دارای تبحر بالایی در دور زدن انواع تحریمهای بانکی و تجاری است، اما بازار نفت خام به گونه ای است که زیرآبی رفتن در آن چندان آسان نیست. نفت خام صرفا قابل استفاده در پالایشگاههاست و هر پالایشگاه برای دی ان ای نفت خاصی طراحی و ساخته شده است. پالایشگاههای مشتری نفت ایران محدودند. انتقال نفت خام هم از طریق نفتکشهای بزرگ انجام میشود که به آسانی برای آمریکاییها قابل رهگیری است. مجموعه این ویژگیها باعث شده تا دست ایران برای دور زدن تحریمهای نفتی بسته باشد. گرچه ایران هدف مجموعه پیچیده و متنوعی از تحریمهاست، اما همه آنها در برابر تحریمهای نفتی عددی به حساب نمی‌آیند. از نظر آمریکاییها تحریم نفتی یک تحریم فلج کننده و اساسی است که به هیچ وجه معماری آن از بین نمی‌رود و حداکثر تعلیق میشود تا چماقی باشد برای فشار به حکومت ایران.
۳- در دولت قبل، وزیر نفت که از اعتماد به نفس بالایی برخوردار بود، تلاش کرد تا از طریق دلالان تحریمهای نفتی را دور بزند. البته از آنجا که ایشان هم همانند رئیس دولت وقت، به کار کارشناسی چندان توجهی نداشت، ریسک و توان مالی دلالان را نادیده گرفت و حاصل آن تحویل نفت بی حساب و کتاب به بابک زنجانی بود. با روی کار آمدن دولت یازدهم، پرونده زنجانی خبر اول رسانه ها شد. وزیر نفت جدید که هشت سالی کنار گود نشسته و فضای تحریم را لمس نکرده بود، ابتدا خوش باورانه از افزایش دو برابری صادرات نفت به عنوان برنامه اصلی خود صحبت میکرد. با توجه به روابط حسنه وی با شرکتهای اروپایی و اماراتی به خصوص استات اویل، کرسنت و توتال!، این شعارها چندان هم متوهمانه تلقی نمی‌شد. اما بعد از اینکه با برخورد سرد طرفهای خارجی مواجه شد، وی نیز به راه برادر رستم پا نهاد و کمیته‌ای مرکب از چند شخص حقیقی را متولی ارتباط و فروش نفت به دلالان قرار داد. البته این کمیته هم نتوانست در فروش نفت اقدام موثری انجام دهد و بیشتر به محلی برای ارتباطات ناسالم اقتصادی تبدیل شد.
۴- فعلا پالایشگاههای هند، چین، کره جنوبی، ژاپن و ترکیه خریدار نفت ایران هستند و به دلیل تحریمهای آمریکا، همچنان سطح خرید خود از ایران را پایین نگه داشته‌اند. طبق برنامه اگر مذاکرات شکست بخورد، تحریمهای نفتی تشدید میشود و سطح فروش نفت ایران باز هم کاهش خواهد یافت. از طرف دیگر عربستان نیز که از اقدامات ایران در منطقه به تنگ آمده، وارد میدان شده و با همراهی آمریکاییها قیمت نفت را ۳۰ درصد کاهش داده است. ادامه این وضعیت به معنای کاهش حداقل ۳۰ درصدی درآمدهای دولت و افزایش مجدد نرخ ارز در سال ۹۴ خواهد بود که علائم آن از هم اکنون در بازار ارز به چشم میخورد. مجموعا دولت وضع اقتصادی ناگواری را در پیش دارد. این وضعیت البته تا حد زیادی ناشی از گره زدن اقتصاد به مذاکرات نیز هست. دولت تاکنون در اجرای اقتصاد مقاومتی تعلل کرده و به نظر میرسد همچنان امید دارد تا مشکلات را از طریق مذاکرات برطرف کند.
۵- بر اساس بند ۱۲ و ۱۳ سیاستهای اقتصاد مقاومتی، توسعه پیوندهای راهبردی با کشورهای منطقه و جهان یکی از راهکارها برای افزایش صادرات نفت و گاز است. در دولت یازدهم، روابط راهبردی چین و روسیه با آمریکا تا حد زیادی دگرگون شد و با پیش قدم شدن خود آنها فرصتی کم یاب برای ایران جهت ایجاد روابط راهبردی به خصوص در عرصه انرژی فراهم شد. اما متاسفانه وزیر نفت به تبعیت از سیاست دولت، هنوز از این فرصت استفاده لازم نکرده و همچنان نگاه به لبخند غرب دارد. پیشنهاد خرید ۵۰۰ هزار بشکه نفت از سوی روسیه یکی از این موارد است که همچنان در آب نمک نگهداری میشود (شاید دولتیها بیشتر دنبال معامله این امتیازها با غربیها هستند). متاسفانه مواضع جناب زنگنه، خواسته یا ناخواسته در جهت همراهی با سعودیهاست. در شرایطی که وزرای نفت عراق، ونزوئلا و روسیه خواستار همکاری با وزیر نفت ایران برای واکنش به بازار و جلوگیری از کاهش قیمت نفت هستند، زنگنه تحولات بازار نفت را طبیعی ارزیابی میکند و با طرح موضوع تخفیف بیشتر، عملا در جهت کاهش بیشتر قیمت نفت عمل میکند!
۶- توسعه ظرفیت پالایشگاهی و تکمیل زنجیره ارزش افزوده نفت در داخل کشور، راهکار اساسی مقابله با تحریمهای نفتی است که در بند ۱۵ ام سیاستهای مقاومتی آمده است. در صورت ایجاد زنجیره ارزش افزوده محصولات نفتی، اقتصاد ایران میتواند با یک تیر سه نشان را بزند؛ هم از کمند تحریمهای نفتی خارج شود، هم درآمد ارزی و اشتغال بیشتری به دست آورد و هم از وابستگی به بنزین و گازوئیل وارداتی بکاهد. اما متاسفانه این بند از سیاستها مورد قبول وزیر محترم نفت نیست. زنگنه در تبعیت از نسخه‌های تجویزی اقتصاد بازار معتقد بود کشور در ساخت پالایشگاه مزیت ندارد و بهتر است نفت به صورت خام صادر و بنزین با کیفیت بهتر وارد شود. همین نگاه باعث شد تا در دوره قبلی وزارت ایشان، اقدام موثری برای ساخت پالایشگاه در داخل انجام نشود. در احمدی‌نژاد نیز به دلیل محدودیتهای اصل ۴۴ (منع دولت از پالایشگاه سازی)، اقدام گسترده برای ساخت پالایشگاه صورت نگرفت و بعد از کش و قوس فراوان استثناءاً تنها ساخت ۳ پالایشگاه ۱۲۰ هزار بشکه‌ای پارس، ۱۵۰ هزار بشکه‌ای آناهیتا و ۳۶۰ هزار بشکه‌ای ستاره خلیج فارس آغاز شد. متاسفانه علی رغم نقش حیاتی این پالایشگاهها در بکارگیری میعانات گازی پارس جنوبی، پیشرفت آن در دولت یازدهم کند شده است! تکیه جناب زنگنه بر اقتصاد بازار در حالی است که در اقتصاد آمریکا صادرات نفت خام ممنوع است و شرکتهای داخلی و خارجی مجبورند برای کسب سود به ایجاد پالایشگاه و ایجاد ارزش افزوده در این کشور اقدام کنند[۱].
۷- ایجاد پالایشگاههای بزرگ نیاز به منابع هنگفت دارد که کمتر بخش خصوصی در ایران این توانمندی را دارد. متاسفانه بخش شبه دولتی هم که بعد از دولت بازیگر اصلی اقتصاد ایران است، دنبال سودهای بیشتر و کم دردسرتر در حوزه های بانکداری، مسکن و واردات بوده است. نهادهای عریض و طویلی نظیر صندوقهای بازنشستگی، بنیادهای تعاون نظامیها و نهادهایی چون ستاد اجرایی، آستان قدس و بنیاد که شعار اقتصاد مقاومتی و پیروی از ولایت را بر لب دارند نیز حاضر نشده‌اند که در زمینه ساخت پالایشگاه وارد میدان شوند!
۸- با توجه به بی‌توجهی خصولتیها به اقتصاد مقاومتی، برداشتن موانع از جلوی پای بخش خصوصی برای احداث پالایشگاههای کوچک (mini-refineries) راهکار باقیمانده برای مقابله با تحریمهای نفتی است. نوع مترقی این پالایشگاهها مبتنی بر فناوری نانو در کشور روسیه مورد استفاده قرار میگیرد که دارای بازدهی مناسب و صرفه اقتصادی است (حتی در شرایط غیر تحریم). در آمریکا نیز پالایشگاههای کوچک در منطقه تگزاس و کلرادو که دارای نفت سبک و میعانات گازی است استفاده میشود[۲]. خوشبختانه فناوری این نوع پالایشگاه موبایل توسط یکی از شرکتهای دانش بنیان داخلی بومی سازی شده است. بر این اساس میتوان با هزینه‌ای کمتر از یک پنجم هزینه مشابه خارجی - که در توان هر فعال بخش خصوصی هست - یک پالایشگاه موبایل با ظرفیت پالایشی ۲۵۰۰ بشکه در روز ایجاد کرد که با نرخ عالی بازگشت سرمایه ظرف کمتر از دو سال به بهره‌وری میرسد. بنابر این به جای صرف بیش از ۳ میلیارد دلار برای ایجاد پالایشگاه ۱۲۰ هزار بشکه ای در پنج سال، میتوان با هزینه‌ای کمتر از یک دهم آن و با کمک فعالان بخش خصوصی تعداد ۴۸ پالایشگاه موبایل با همین ظرفیت پالایشی ایجاد کرد.
دولت میتواند به کمک بخش خصوصی شهرکی از پالایشگاههای موبایل در پارس جنوبی ایجاد کند و به جای صادرات نفت خام و میعانات گازی و واردات بنزین حاصل از فرآوری آن از چین و کشورهای آسیایی، خود ضمن تامین نیاز داخلی اقدام به صادرات بنزین، گازوئیل و محصولات با ارزش افزوده بیشتر کند. با توجه به قیمت بسیار بالای بنزین و گازوئیل در کشورهای افغانستان، قزاقستان، ترکیه، عراق، پاکستان و آذربایجان و امکان صادرات زمینی - که امکان تحریم آن حتی برای ایران وجود ندارد! - میتوان گفت پیاده سازی این راهبرد مترادف با از کار افتادن سلاح تحریم های نفتی است.
خوشبختانه دولت دو اقدام مفید و قابل تقدیر در این زمینه انجام داده است: اولا به بخش خصوصی برای ایجاد این نوع از پالایشگاهها در پارس جنوبی چراغ سبز داده است. ثانیا با تشویق عرضه نفت و فرآورده های نفتی در بورس، ریسک عدم تامین خوراک از سوی شرکت نفت را کاهش داده است. البته این اقدامات همچنان در تنگنای بروکراتیک بدنه وزارت نفت با کندی پیش می‌رود.
۹- تمدید مذاکرات یک امتیاز است. فرصتی است که باید از آن استفاده کرد تا اگر مذاکرات نهایی با شکست مواجه شد که عقلا چندان بعید نیست، حداقل کشور آسیب کمتری از تحریمها ببیند. ایجاد روابط راهبردی با کشورهای منطقه در حوزه انرژی، تکمیل پالایشگاههای بزرگ با کمک خصولتیها و تمرکز بر پالایشگاههای کوچک سه راهکار عملیاتی برای مقابله با تحریمها و تهدیدهای نفتی است که باید توسط دولت پیگیری شود. صرف اتکا به تدبیر مسئولان نفتی که در جزیره‌ای مستقل از کشور زندگی و فکر میکنند، دردی را درمان نمی‌کند. نمایندگان محترم مجلس هم بهتر است در کنار سایر گرفتاریها، مقداری زمان برای رسیدگی به موضوعات کم اهمیتی نظیر بازار نفت و اقدامات و سیاستهای مشعشع وزیر محترم بگذارند!
* دکتری اقتصاد و عضو هیات علمی دانشگاه
۱۳۹۳-۰۹-۱۰ ۱۱:۱۲:۲۶
وزیر نفت چه کار می تواند بکند؟ در اجلاس اوپک زورش به اتحاد عربستان و کویت و قطر نرسید. ضمنا" صادرات ایران آنقدر کم شده که الان چهارمین یا پنجمین کشور از نظر میزان تولید در اوپک هستیم.
بنده به شخصه بسیار خوشحالم که تولید و صادرات نفتمان کم شده. از یک طرف پول صادرات نفت در چین و هند و کره و ژاپن بلوکه می شود و از طرف دیگر درآمدهای حاصل از آن به هدر می رود. (2520941) (alef-13)
بنده به شخصه بسیار خوشحالم که تولید و صادرات نفتمان کم شده. از یک طرف پول صادرات نفت در چین و هند و کره و ژاپن بلوکه می شود و از طرف دیگر درآمدهای حاصل از آن به هدر می رود. (2520941) (alef-13)
۱۳۹۳-۰۹-۱۰ ۱۲:۲۲:۰۱
چکار میتونه بکنه
حداقل آب به آسیاب عربها نریزه
اینو که میتونه (2521111) (alef-13)
حداقل آب به آسیاب عربها نریزه
اینو که میتونه (2521111) (alef-13)
۱۳۹۳-۰۹-۱۰ ۱۲:۳۳:۱۶
فقط برای اطلاع، ایران در سال ۹۰ قبل از تحریمه سومین کشور صادر کننده نفت دنیا بود، و حالا حداقل چهاردهم!!!! در اوپک هم دوم بودیم و حالا دهم! (2521156) (alef-13)
۱۳۹۳-۰۹-۱۰ ۱۲:۵۶:۵۲
کشورهایی مانند عربستان و کویت، درآمد حاصل از فروش نفت را در بازارهای مهم بورس در آمریکا و آلمان و...سرمایه گذاری می کنند. وقتی قیمت نفت پایین می آید سهام شرکتهای خریداری شده توسط این کشورها نظیر خطوط هواپیمایی افزایش می یابد و تا حدی کاهش قیمت نفت را جبران می کند.
اما ما با پول نفت دسته بیل و پارچه چادری و..... از چین و هند و... وارد می کنیم و دلمان خوش است!!! (2521222) (alef-13)
اما ما با پول نفت دسته بیل و پارچه چادری و..... از چین و هند و... وارد می کنیم و دلمان خوش است!!! (2521222) (alef-13)
۱۳۹۳-۰۹-۱۰ ۱۳:۱۷:۲۳
بايد تحريم را فرصتي ببينيم كه همين مقدار وابستگي بودجه كشور به نفت نيز رفع شده و استفاده از نفت به عنوان سلاحي براي تحريم براي هميشه از دست دشمن خارج شود. (2521295) (alef-13)
۱۳۹۳-۰۹-۱۰ ۱۳:۵۸:۵۳
الحمدالله وزیر نفت و وزیر امور خارجه و وزیر بهداشت در این دولت از بهترین ها هستند.
حتی در جامعه هم این موضوع انعکاس داشته.
آنچه معزل واقعی این دولت است وزیر اقتصاد و رئیس بانک مرکزی و وزیر مسکن هستند که علاوه برانکه اقدام مثبتی از ایشان ندیده ایم، اصرار خاصی بر ادامه سیاستهای دولت قبل و استفاده از مدیران قبلی دارند. (2521442) (alef-13)
حتی در جامعه هم این موضوع انعکاس داشته.
آنچه معزل واقعی این دولت است وزیر اقتصاد و رئیس بانک مرکزی و وزیر مسکن هستند که علاوه برانکه اقدام مثبتی از ایشان ندیده ایم، اصرار خاصی بر ادامه سیاستهای دولت قبل و استفاده از مدیران قبلی دارند. (2521442) (alef-13)
۱۳۹۳-۰۹-۱۰ ۱۷:۵۶:۵۳
میشه انعکاس وزیر نفت را شما بگویید؟؟؟ (2522043) (alef-1)
۱۳۹۳-۰۹-۱۰ ۱۴:۰۹:۵۷
کاملا موافقم.یک هدف از آوردن اقای زنگه بعنوان وزیر افزایش فروش نفت بود که الان همه چی ....... (2521502) (alef-13)
۱۳۹۳-۰۹-۱۰ ۲۰:۱۹:۵۲
شاید وزیر بهداشت از بهترین ها باشه...
اما وزیر نفت چه کاری کرده؟ غیر از اینکه خام فروشی میکنه!
ما منبع را داریم، مصرف فرآورده را داریم! ایشان عقیده دارد که فرآوری باید در خارج از کشور انجام شود! با کدام عقل سلیمی جور در میاد؟ (2522355) (alef-3)
اما وزیر نفت چه کاری کرده؟ غیر از اینکه خام فروشی میکنه!
ما منبع را داریم، مصرف فرآورده را داریم! ایشان عقیده دارد که فرآوری باید در خارج از کشور انجام شود! با کدام عقل سلیمی جور در میاد؟ (2522355) (alef-3)
۱۳۹۳-۰۹-۱۱ ۰۸:۰۵:۵۳
اقای زنگنه هیچوقت نگفتند فروش نفت را دو برابر میکنم بلکه گفتند تولید نفت را دو برابر میکنم (2522985) (alef-1)
۱۳۹۳-۰۹-۱۰ ۱۴:۱۰:۰۷
کارشناسان معتقدند حتی اگر به ایران اجازه بدهند به صورت نامحدود نفت صادر کند این کشور نمی تواند در روز بیش از 3 ملیون بشکه تولید کند.زیرا تجهیزات نفتی ایران فرسوده است و حداقل 200 ملیارد دلار برای نوسازی آن لازم است.نفت و گاز در مادین مشترک به خاطر این فرسودگی هدر می رود و کشورهای دیگر نظیر قطر آن را می چاپند.در عرض 3 سال آینده ایران به نفعش است اصلا نفت تولید نکند چون صرفه ی اقتصادی ندارد.
اوپکی که خودمان(محمدرضاشاه)تاسیس کرد در شرایط فعلی برای خودمان شاخ شده است.اینجاست که فردوسی می گه :
تفو بر تو ای چرخ گردون تفو (2521504) (alef-13)
اوپکی که خودمان(محمدرضاشاه)تاسیس کرد در شرایط فعلی برای خودمان شاخ شده است.اینجاست که فردوسی می گه :
تفو بر تو ای چرخ گردون تفو (2521504) (alef-13)
۱۳۹۳-۰۹-۱۰ ۱۴:۱۰:۲۳
دوستان و دلسوزان وطن
نتیجه کاهش تولد و درآمد نفتی ایران در سال ۵۷، کاهش قیمت نفت و بحران اقتصادی و طمع صدام در احمله به ایران در سال ۵۹ بود...
نتیجه بحران نفتی و اداره اقتصاد کشور در سال ۶۵ ، بٔر گشتن ورق در جبهه جنت تحمیلی به نفع عراق و نتایج بعد از آن درتابستان ۶۷ بود..
نتیجه بحران ارزی و بدهی‌ها در سال‌های ۷۳ و ۷۴ کاهش درآمد ارزی کشور، و ،دوم خرداد ۷۶ بود
البته نتیجه افزایش قیمت نفت در سال‌های ۸۲ و ۸۳، انتخاب مدیر جهانی و سیاست تخاصم با همه دنیا بود...
و حالا مسئولین و مردم هوشیار باشد که نتیجه این بحران تحریم و کاهش قیمت نفت، چه پیامدی برای کشور میتواند داشته باشد، انشا‌الله که خیر باشد و سبب شود راه تعقل و واقع گرایی را پیش بگیریم که اگر غیر از این باشد.....
(این الگو را میتوانیم در مورد روسیه هم از فرو پاشیدن شوروی بعد از کاهش قیمت نفت سال ۶۵ ، یا بحران روسیه در سال ۷۷ و به قدرت رسیدن پوتین در سال ۲۰۰۰ و گران شدن قیمت نفت را در دیکتاتور شدن پوتین و بلند پروازی او و در نتیجه تحریم روسیه و احتمالا بحران اقتصادی عظیم در روسیه خواهد بود) (2521509) (alef-13)
نتیجه کاهش تولد و درآمد نفتی ایران در سال ۵۷، کاهش قیمت نفت و بحران اقتصادی و طمع صدام در احمله به ایران در سال ۵۹ بود...
نتیجه بحران نفتی و اداره اقتصاد کشور در سال ۶۵ ، بٔر گشتن ورق در جبهه جنت تحمیلی به نفع عراق و نتایج بعد از آن درتابستان ۶۷ بود..
نتیجه بحران ارزی و بدهی‌ها در سال‌های ۷۳ و ۷۴ کاهش درآمد ارزی کشور، و ،دوم خرداد ۷۶ بود
البته نتیجه افزایش قیمت نفت در سال‌های ۸۲ و ۸۳، انتخاب مدیر جهانی و سیاست تخاصم با همه دنیا بود...
و حالا مسئولین و مردم هوشیار باشد که نتیجه این بحران تحریم و کاهش قیمت نفت، چه پیامدی برای کشور میتواند داشته باشد، انشا‌الله که خیر باشد و سبب شود راه تعقل و واقع گرایی را پیش بگیریم که اگر غیر از این باشد.....
(این الگو را میتوانیم در مورد روسیه هم از فرو پاشیدن شوروی بعد از کاهش قیمت نفت سال ۶۵ ، یا بحران روسیه در سال ۷۷ و به قدرت رسیدن پوتین در سال ۲۰۰۰ و گران شدن قیمت نفت را در دیکتاتور شدن پوتین و بلند پروازی او و در نتیجه تحریم روسیه و احتمالا بحران اقتصادی عظیم در روسیه خواهد بود) (2521509) (alef-13)
۱۳۹۳-۰۹-۱۰ ۱۴:۲۸:۲۸
اخه مسیله اینه کدوم کشوری با مالیات می تونه هزینه 3000000 کارمند رو بده (2521602) (alef-13)
م
۱۳۹۳-۰۹-۱۰ ۱۶:۰۰:۴۵
99 درصد کشورهای پیشرفته با مالیات اداره می شوند. (2521821) (alef-1)
۱۳۹۳-۰۹-۱۰ ۲۰:۳۵:۰۹
3 ملیون ؟؟!!
با بازنشسته ها جمعا ایران 10 ملیون حقوق بگیر داره . (2522390) (alef-3)
با بازنشسته ها جمعا ایران 10 ملیون حقوق بگیر داره . (2522390) (alef-3)
۱۳۹۳-۰۹-۱۰ ۲۰:۱۷:۳۴
حداقل پالایشگاه بسازه؟ حداقل جلوی واردات فراورده های نفتی رو بگیره!!!!
اگه وزیر نفت نتواند کاری بکند حتما" وزیر فرهنگ باید بتونه کاری بکنه؟؟
غیر از وزیر نفت چه کسی می تواند. (2522348) (alef-1)
اگه وزیر نفت نتواند کاری بکند حتما" وزیر فرهنگ باید بتونه کاری بکنه؟؟
غیر از وزیر نفت چه کسی می تواند. (2522348) (alef-1)
۱۳۹۳-۰۹-۱۱ ۰۸:۰۳:۰۰
حداقل اساسنامه اوپک را مطالعه کنید تصمیمات در اوپک باید با اجماع دوازده عضو انجام شود دوازده عضو برای کاهش تولید به اجماع نرسیدند وتولید قبل از اجلاس ادامه پیدا کرد قابل توجه اقایانی که میفرمودند ایران چرا تقاضای جلسه اضطراری اوپک نمیگند وبعد از اجلاس قیمت شش دلار کاهش پیدا کرد (2522981) (alef-1)
۱۳۹۳-۰۹-۱۰ ۱۱:۱۴:۰۱
امروز دوشنبه که بازارها باز شده تا این لحظه قیمت نفت برنت ۳ درصد دیگه پایین آمده، تازه هنوز بازار نیو یورک باز نشده و در توکیو و هنگ کنگ قیمتا پائین آمده، با این حساب چین بیشتر مدافع سیاستهای ایران و روسیه که مدافع افزایش قیمت نفت هستند میشه!!!!!!!!!.... و یا روسیه بسیار قوی است و ابر قدرت که قیمت روبلش در چند ماه از ۳۲ روبل در مقابل دلار به ۵۰ روبل ریسیده و امروز تا این لحظه ۵ درصد دیگه سقوط کرده و به ۵۲ رسیده...، بابا در دفتر آقایان همه اینترنت هست، و همه تحصیل کرده نیو یورک و حتی خدمت سربازی خود را آنجا گذراندند و زبان انگلیسه فوت... یک کم برید تحقیق کنید ببینید دنیا دست کیه!!!
www.investing.com/commodities/brent-oil-advanced-chart
http://www.bloomberg.com/quote/USDRUB:CUR (2520944) (alef-13)
www.investing.com/commodities/brent-oil-advanced-chart
http://www.bloomberg.com/quote/USDRUB:CUR (2520944) (alef-13)
۱۳۹۳-۰۹-۱۰ ۱۱:۱۴:۵۸
اين مقاله بيشتر شبيه به ارائه نسخه بدون معاينه است اين اعداد ارقام بازگشت سرمايه و سود پالايشگاههاي موبايل هم بيشتر شبيه باد شكمه (2520948) (alef-13)
دانشجو شریف، کارشناس ایتان
۱۳۹۳-۰۹-۱۰ ۱۵:۱۴:۴۲
مگه شما پالایشگاه موبایل دیدی که حرف میزنی. اعداد درسته. اطلاع ندارید حرف نزنید (2521716) (alef-3)
۱۳۹۳-۰۹-۱۰ ۱۸:۵۵:۳۲
برای اینکه در مسیر رشد و توسعه قرار بگیریم چاره ای نداریم جز : 1-- افزایش اعتماد بین حاکمییت و مردم که در حال حاضر بسیار پایین است 2-- مشارکت اجتماعی که در سایه اعتماد عمومی شکل میگیرد 3-- تولید ملی بر اساس مزییت نسبی کشور - اینکه همه محصولات را خواسته باشیم خودمان تولید کنیم یک خیال و کار بیهوده است . (2522167) (alef-1)
ناصر
۱۳۹۳-۰۹-۱۱ ۰۰:۵۶:۱۷
من دیدم اصلا هم درست نیست . کلا صنعت نفت و اقتصاد صنعت نفت پیچیده تر از اونه که کسی به صرف داشتن دکترای اقتصاد بتونه اظهار نظر کنه(اونم دکترا های امروزی!).تکنولوژی صنعت نفت تو دنیا خیلی بالا ست و به ما هم نمی دن با تکنولژی پایین ( که همونشم وابسطه به خارجه)پالایش صرف نمی کنه همون خام فروشی بهتره. زنگنه بهتر از هر کس دیگه ای صنعت نفت رو می شناسه لطفا نسخه نپیچید بزارید کارش رو بکنه (2522812) (alef-1)
ناصر
۱۳۹۳-۰۹-۱۱ ۰۰:۵۶:۴۶
کلا صنعت نفت و اقتصاد صنعت نفت پیچیده تر از اونه که کسی به صرف داشتن دکترای اقتصاد بتونه اظهار نظر کنه(اونم دکترا های امروزی!).تکنولوژی صنعت نفت تو دنیا خیلی بالا ست و به ما هم نمی دن با تکنولژی پایین ( که همونشم وابسطه به خارجه)پالایش صرف نمی کنه همون خام فروشی بهتره. زنگنه بهتر از هر کس دیگه ای صنعت نفت رو می شناسه لطفا نسخه نپیچید بزارید کارش رو بکنه (2522814) (alef-1)
۱۳۹۳-۰۹-۱۰ ۱۱:۱۶:۲۵
"نمایندگان محترم مجلس هم بهتر است در کنار سایر گرفتاریها، مقداری زمان برای رسیدگی به موضوعات کم اهمیتی نظیر بازار نفت و اقدامات و سیاستهای مشعشع وزیر محترم بگذارند!"
وزير نفت مسئول توليد و فروش نفت است ، اما وقتي كشور به دليل مسائل ديگري تحت تحريم و محاصره اقتصادي قرار دارد بي انصافي است كه در شرايط شرايط موجود ، وي را مقصر بدانيم .
اكنون مشاهده مي شود كه برخي روزنامه ها به ديپلماسي نفتي وي در وين انتقاد دارند ، انگار گمان مي كنند در زماني كه وزير امور خارجه عربستان براي به شكست كشاندن مذاكرات هسته اي در تكاپو است ، وزير نفت اين كشور رفتار دوستانه اي با ما خواهد داشت .
واقعيت اين است كه رفتار غلط در زمان نفت 140 دلاري ما را به اين روز انداخته و مدافعان آن روز ، طلبكار امروز گشته اند . (2520950) (alef-13)
وزير نفت مسئول توليد و فروش نفت است ، اما وقتي كشور به دليل مسائل ديگري تحت تحريم و محاصره اقتصادي قرار دارد بي انصافي است كه در شرايط شرايط موجود ، وي را مقصر بدانيم .
اكنون مشاهده مي شود كه برخي روزنامه ها به ديپلماسي نفتي وي در وين انتقاد دارند ، انگار گمان مي كنند در زماني كه وزير امور خارجه عربستان براي به شكست كشاندن مذاكرات هسته اي در تكاپو است ، وزير نفت اين كشور رفتار دوستانه اي با ما خواهد داشت .
واقعيت اين است كه رفتار غلط در زمان نفت 140 دلاري ما را به اين روز انداخته و مدافعان آن روز ، طلبكار امروز گشته اند . (2520950) (alef-13)
۱۳۹۳-۰۹-۱۰ ۱۳:۵۴:۰۱
در این موقعیت حساس اقتصادی باید مردم از ریخت و پاش‌ها دوری کنند و سیاست تعمیر را به جای تعویض برگزینند (2521428) (alef-13)
۱۳۹۳-۰۹-۱۰ ۱۴:۰۸:۵۰
واقعا که حال ادم را بهم میزنید.
شد این دولت یه خرابکاری کنه و شما یه جواب منطقی بدید؟؟
بابا دولت قبل تمام شد رفت.
شرایط کشور هم معلوم بود. این اقایان اگه نمیتونستند نباید گنده گویی کرده و قبول مسئولیت میکردند. (2521496) (alef-13)
شد این دولت یه خرابکاری کنه و شما یه جواب منطقی بدید؟؟
بابا دولت قبل تمام شد رفت.
شرایط کشور هم معلوم بود. این اقایان اگه نمیتونستند نباید گنده گویی کرده و قبول مسئولیت میکردند. (2521496) (alef-13)
۱۳۹۳-۰۹-۱۰ ۱۵:۳۳:۵۶
حق باش ما است.
دولت قبل هر کاری کرد دیگر گذشت. این آقایان با شناخت کامل از وضع موجود گفتند دولت قبل گند زده ما درستش می کنیم. نه تا چهار سال دیگر فقط از دولت قبل بگویند. (2521759) (alef-3)
دولت قبل هر کاری کرد دیگر گذشت. این آقایان با شناخت کامل از وضع موجود گفتند دولت قبل گند زده ما درستش می کنیم. نه تا چهار سال دیگر فقط از دولت قبل بگویند. (2521759) (alef-3)
داود
۱۳۹۳-۰۹-۱۲ ۱۳:۵۳:۳۵
کم لطفی نفرمایید.این دولت قبل و بعد از انتخابات فریاد زده که ما تنش هارا کم کرده ایم و روابطمان با دنیا بهبود یافته در صورتیکه عربستان و کویت بنا به گفته مسولین همین دولت دارند با سیاست های نفتی کمر ایران را میشکنند . روابطمان با ترکیه که تیره تر شده است. در مورد آمریکا و غرب هم که تا بحال ما فقط کوتاه آمده ایم. البته این سیاستها فقط یک نتیجه داشته و اینکه ما فهمیدیم آقای اوباما مودب هستند و منتقدین داخلی بی سوادند و از یه جا هایی تحریک میشوند که اشکالی نداره وباید به جهنم بروند . (2526095) (alef-1)
۱۳۹۳-۰۹-۱۰ ۱۱:۱۹:۰۱
"توسعه ظرفیت پالایشگاهی و تکمیل زنجیره ارزش افزوده نفت در داخل کشور، راهکار اساسی مقابله با تحریمهای نفتی است که در بند ۱۵ ام سیاستهای مقاومتی آمده است."
سیاست مقاومتی و توسعه پالایشگا؟!!!.. می‌دانی که یک پالایشگا ۳۰۰ هزار بشکییی نیاز به ۶ تا ۸ میلیارد دلار سرمایه گذاری، ۶ سال زمان داره تازه اگر تکنولوژی آن که هم دست همان کشورهای ۵+۱ هست حاضر بشن به ایران بدن...مشکل ما نیاز به حل در چند ماه داره نه چند سال (2520959) (alef-13)
سیاست مقاومتی و توسعه پالایشگا؟!!!.. می‌دانی که یک پالایشگا ۳۰۰ هزار بشکییی نیاز به ۶ تا ۸ میلیارد دلار سرمایه گذاری، ۶ سال زمان داره تازه اگر تکنولوژی آن که هم دست همان کشورهای ۵+۱ هست حاضر بشن به ایران بدن...مشکل ما نیاز به حل در چند ماه داره نه چند سال (2520959) (alef-13)
۱۳۹۳-۰۹-۱۰ ۱۱:۲۴:۰۳
برادر، کمتر شعار... ما باید... ما باید....؟!!... به قول خود شما از ده ۷۰ به دنبال اقتصاد مقاومتی و یا بدون نفت هستیم ولی هیچ توفیقی نداشتیم، از دولت سازندگی تا اصلاحات تا مدیر جهانی تا تدبیر و امید... ۲۵ سال؟!... حالا چه تور انتظار دارید در چند ماه موفق باشیم.... چین از سال ۱۹۸۰ به دنبال تغییر اقتصاد خود برمد و تا به حل که ۳۵ سال می‌گذره ، هنوز نمیتونه ادعا کنه که نیازی به تکنولوژی، سرمایه گذاری، و همکاری آمریکا و غرب نداره و حداقل ۲۵ سال دیگه نیاز داره تا به عنوان یک کشور در سطح کشورهای اول جهان تازه شناخته بشه... کمی واقع گرایی هم چیزی خوبیه!!! (2520970) (alef-13)
۱۳۹۳-۰۹-۱۰ ۱۴:۱۲:۵۴
اره کشوری که مسولینش میگن ما توان تولید ابگوشت را هم نداریم ازشون چه توقعی میره؟ (2521533) (alef-13)
مهدی
۱۳۹۳-۰۹-۱۱ ۱۹:۰۵:۳۷
مسلما زمانی که در یک سیستم سیاسی تعهد بر تخصص ارجحیت داره نتیجه اش همینه که می بینیم (2524502) (alef-1)
۱۳۹۳-۰۹-۱۰ ۱۱:۲۷:۵۰
ین عجیب نیست، عجیب اینه که شما و دستگاه عریض و طویل وزارت خارجه، و صف تحلیلگرن سیاسی تصمیم گیر در کشور و سیاستمداران کشور ، چه تور یک چنین مساله ساده و مسلم را متوجه نمی‌شن و هنوز از چین به عنوان کشور همراه ایران نام میبرند؟!...ایران امید به روسیه و چین داره، اما چین با ۷ میلیون بشکه در روز بزرگترین وارد کننده نفت خام جهان است و بزرگترین قلم وارداتی چین است،شما اگر جای چین بودید کدام را انتخاب میکردی، سیاستهای ایران و روسیه که دنبال گران کردن نفت هستند، یا سیاستهای عربستان و در کوتاه مدت غرب که دنبال ارزن
کردن قیمتهای نفت هستند؟!!! (2520979) (alef-13)
کردن قیمتهای نفت هستند؟!!! (2520979) (alef-13)
۱۳۹۳-۰۹-۱۰ ۱۱:۲۸:۴۸
دولت نهم و دهم، در یکسال آخر کار آنهمه اشتباه کرد، دولت یازدهم هنوز به سال نکشیده، اشتباهات مهلک خود را انجام داد و معلوم نیست تا پایان این چهار سال، چه اتفاقات بدی در انتظارمان است. آیا با اولین دولت چهار ساله نظام جمهوری اسلامی ایران، روبرو هستیم ؟؟؟؟؟ (2520983) (alef-13)
۱۳۹۳-۰۹-۱۰ ۱۱:۲۹:۴۷
دوستانی که هی می گین وابستگی به نفت رو کاهش بدین آیا ابزار های کاهش وابستگی دولت به درآمد های نفتی را هم می‌شناسید؟
آیا میدانید تولید چیست؟ آیا میدانید ماشین آلات صنعتی چی هستند؟ آیا میدانید رقابت در بازار چیست؟
اگر می دانستید که عظیم ترین صنعت داخلی صنعت ورشکسته تولیدات داخلی خودرو نمی بودند!
اگر می دانستید که آپراتور های تلفن های همراه انقدر گران فروشی نمی کردند!
اگر می دانستید که در اینترنت محدودیت چه از نظر محتوا چه از نظر سرعت ایجاد نمی کردید!
اگر می دانستید که حمایت از کپی رایت را در کشور توصعه می دادید!
اگر می دانستید که الان شهرک های صنعتی ما با یک چهارم ظرفیت ادامه کار نمی کردند!
اگر می دانستید که با همه دنیا سر جنگ نداشتید و تنها دوست ما در دنیا سوریه نمی بود!
اگر می دانستید که راه تعامل را در پیش می گرفتید!
شما برادر نمی دانید!
البته شعار دادن نیاز به دانستن ندارد! اتفاقا شعار ابزار اصلیش ندانستن است!
ای کاش شما می دانستید و یا ما می دانستیم که چگونه باید شما را متوجه کنیم! (2520985) (alef-13)
آیا میدانید تولید چیست؟ آیا میدانید ماشین آلات صنعتی چی هستند؟ آیا میدانید رقابت در بازار چیست؟
اگر می دانستید که عظیم ترین صنعت داخلی صنعت ورشکسته تولیدات داخلی خودرو نمی بودند!
اگر می دانستید که آپراتور های تلفن های همراه انقدر گران فروشی نمی کردند!
اگر می دانستید که در اینترنت محدودیت چه از نظر محتوا چه از نظر سرعت ایجاد نمی کردید!
اگر می دانستید که حمایت از کپی رایت را در کشور توصعه می دادید!
اگر می دانستید که الان شهرک های صنعتی ما با یک چهارم ظرفیت ادامه کار نمی کردند!
اگر می دانستید که با همه دنیا سر جنگ نداشتید و تنها دوست ما در دنیا سوریه نمی بود!
اگر می دانستید که راه تعامل را در پیش می گرفتید!
شما برادر نمی دانید!
البته شعار دادن نیاز به دانستن ندارد! اتفاقا شعار ابزار اصلیش ندانستن است!
ای کاش شما می دانستید و یا ما می دانستیم که چگونه باید شما را متوجه کنیم! (2520985) (alef-13)
شهرام
۱۳۹۳-۰۹-۱۰ ۱۳:۵۱:۴۱
شما که بر این باوری که همه چیز را می دانی جملاتت مانند شعارهای کاندیداهای انتخاباتی است وپس اول خود را متوجه واقعیتها بکن مردم روش متوجه شدن را بلد هستن (2521422) (alef-13)
۱۳۹۳-۰۹-۱۰ ۱۳:۵۳:۱۶
باید باور کنیم که جنگ اقتصادی است و باید تمام عیار در مقابل دشمنان ایستادگی کرد. نظام اشتباه مدیریتی در مباحث اقتصادی ندارد و باید با ایستادگی و مقاومت از این جنگ نیز سرافرازانه خارج شویم (2521425) (alef-13)
۱۳۹۳-۰۹-۱۰ ۱۴:۱۴:۱۶
عزیزم الان که همش داریم قربون دنیا میریم و براشون غش میکنیم پس چرا بدتر شد؟؟؟ (2521542) (alef-13)
اسلام وایران سربلند
۱۳۹۳-۰۹-۱۰ ۱۱:۳۶:۴۵
ایران باید با روسیه و ونزویلا کنسرسیوم نفتی تشکیل داده واز اوپک خارج شود و و در مجلس تصویب کنند تا 5سال آینده یک لیتر هم نفت خام صادر نکنند با ایجاد پالایشگاه در سراسر کشور با همین یارانه ای که به 80درصد مردم که کمتر نیاز دارندضمینه اشتغال هر دوخانوار یک نفر را فراهم گیرند (2521000) (alef-13)
۱۳۹۳-۰۹-۱۰ ۱۲:۲۳:۰۶
دکتر درخشان استاد بزرگ اقتصاد انرژی ایران هم همین نظر داره. حالا حتما میگن اونهم چون از جلیلی حمایت کرده، مغزش بو میده! (2521114) (alef-13)
۱۳۹۳-۰۹-۱۰ ۱۲:۲۴:۰۱
حالا من موندم مگر دولتیها و مجلسیها وقت دارند که این مقالات الف بخونند. آقای توکلی راحت باش (2521122) (alef-13)
۱۳۹۳-۰۹-۱۰ ۱۳:۱۵:۵۳
بعد نون 10 تومن گرون بشه داد همه در میاد! می دانید چه فشار اقتصادی وارد می شود ؟ پول روی درخت سبز نمی شود! (2521286) (alef-13)
بيژن
۱۳۹۳-۰۹-۱۰ ۱۲:۰۲:۳۱
صرفا مزيد اطلاع نگارنده
جريان انتقال 500 هزار بشكه در روز به روسيه در مقابل معامله پاياپاي با ساير كالاهاي وارداتي از روسيه است و ريالي پول نقد بما نميدهند تا ارز داخلي را تامين كنيم و طبق خبرهاي اعلام شده توسط خبرگزاريهاي داخلي , مقداري از پول نفت را بما گندم و مقداري ديگر را هم ماشين الات غول چماق و عقب مانده و لوازم يدكي بما قراره بدن كه مصرف كنيم .
فلذا انان از مواد استراتژيك ما استفاده و در مقابل هرچيزي كه زيادي و بنجول دارن بما پيشنهاد معامله ميكنند . و از انجاييكه دلالان اين معاملات ميتوانند سود هنگفتي از اين چاق كردن معاملات ببرند , طبيعتا هرچه جنس اشغاشون رو به كشورمان سرازير ميكنند (2521056) (alef-13)
جريان انتقال 500 هزار بشكه در روز به روسيه در مقابل معامله پاياپاي با ساير كالاهاي وارداتي از روسيه است و ريالي پول نقد بما نميدهند تا ارز داخلي را تامين كنيم و طبق خبرهاي اعلام شده توسط خبرگزاريهاي داخلي , مقداري از پول نفت را بما گندم و مقداري ديگر را هم ماشين الات غول چماق و عقب مانده و لوازم يدكي بما قراره بدن كه مصرف كنيم .
فلذا انان از مواد استراتژيك ما استفاده و در مقابل هرچيزي كه زيادي و بنجول دارن بما پيشنهاد معامله ميكنند . و از انجاييكه دلالان اين معاملات ميتوانند سود هنگفتي از اين چاق كردن معاملات ببرند , طبيعتا هرچه جنس اشغاشون رو به كشورمان سرازير ميكنند (2521056) (alef-13)
۱۳۹۳-۰۹-۱۰ ۱۲:۰۹:۰۹
واقعا سیاسی کاری در مجلس موج میزنه
واقعا اگر قرار بود کسی رای نیاره یا استیضاح بشه اون زنگنه است نه وزیر علوم یا وزیر کشاورزی (2521074) (alef-13)
واقعا اگر قرار بود کسی رای نیاره یا استیضاح بشه اون زنگنه است نه وزیر علوم یا وزیر کشاورزی (2521074) (alef-13)
۱۳۹۳-۰۹-۱۰ ۱۲:۱۱:۰۳
دکتر روحانی عزیز. با کمال احترام فکر میکنم شما توی رودربایسی با برخی وزرا هستید
آقا هر چه زودتر این وزیر محترم به خونش برگردونید. شیب ملایم داره زیاد میشه ها. اینطوری کلاهمون تو هم میره. (2521079) (alef-13)
آقا هر چه زودتر این وزیر محترم به خونش برگردونید. شیب ملایم داره زیاد میشه ها. اینطوری کلاهمون تو هم میره. (2521079) (alef-13)
محسن
۱۳۹۳-۰۹-۱۰ ۱۲:۱۲:۴۱
باسلام
اگردرامد نفت را به دویاسه قسمت بودجه مثل هزینه های عمرانی وتولید و...
اختضاص داد ومازاد آن را در صندوق سرمایه گذاری طرح های ملی واریز کنیم
یکبار برای همیشه از شر نفت وبودجه وابسنه به آن خلاص میشویم . (2521086) (alef-13)
اگردرامد نفت را به دویاسه قسمت بودجه مثل هزینه های عمرانی وتولید و...
اختضاص داد ومازاد آن را در صندوق سرمایه گذاری طرح های ملی واریز کنیم
یکبار برای همیشه از شر نفت وبودجه وابسنه به آن خلاص میشویم . (2521086) (alef-13)
۱۳۹۳-۰۹-۱۰ ۱۲:۳۵:۴۴
انها نیاز به دانستنی که تو میگویی ندارند در فکر کارخودشون او جیب خودشون هستند (2521165) (alef-13)
۱۳۹۳-۰۹-۱۰ ۱۳:۱۶:۱۶
می توانید تنگه را ببندید و یا عوارضی راه بیاندازید (2521288) (alef-13)
علي صلاحي
۱۳۹۳-۰۹-۱۰ ۱۳:۱۸:۱۱
اصلا فروش نفت بالا برود كه چه . مگر اينهمه نفت اين چند سال مبارك مهرورزي فروختيم جز تورم و فساد و شروع كردن پروژه هاي بي پايان چه داشت.
ما هر زمان نفت زياد فروختيم ايدئولوژيك شديم و شروع كرديم شعار دادن . تا زماني كه برنامه درستي نداريم و دولتها به سند هاي بالا دستي اقتصاد بي اعتنايي ميكنند و تا زماني كه هر گروه سياسي ميتواند بنا به مصلحت و منافع خود جريانهاي اقتصادي را كنترل و هدايت كند پول تو جيبمان كم باشد اصلا براي خودمان بهتر است (2521297) (alef-13)
ما هر زمان نفت زياد فروختيم ايدئولوژيك شديم و شروع كرديم شعار دادن . تا زماني كه برنامه درستي نداريم و دولتها به سند هاي بالا دستي اقتصاد بي اعتنايي ميكنند و تا زماني كه هر گروه سياسي ميتواند بنا به مصلحت و منافع خود جريانهاي اقتصادي را كنترل و هدايت كند پول تو جيبمان كم باشد اصلا براي خودمان بهتر است (2521297) (alef-13)
۱۳۹۳-۰۹-۱۰ ۱۳:۴۳:۳۶
یعنی ایران هیچ چیز جایگزین نفت در ارز آوری ندارد ژاپن و چین که در آمد نفتی ندارند باید از گرسنگی بمیرند یا ترکیه و اتحادیه اروپا ایرانی را بسیار تنبل بار آوردند وگرنه ما هم حداقل می توانستیم نصف در آمد نفت را از راه صدور محصولات غیر نفتی داشته باشیم اصلا ساختار جامعه ایرانی به سمت تولید نیست اقتصاد به طور کامل دولتی بزرگترین مانع تولید است و دولت احمدی نژاد با مسخره کردن اقتصاد مردمی کشور را ده ها سال به عقب برد همان سیاست مفت فروشی تعدیل به نظرم بهتر از اقتصاد دولتی احمدی نژادی بود (2521395) (alef-13)
۱۳۹۳-۰۹-۱۱ ۰۴:۵۶:۰۰
بزار خیال شما راحت کنم. حتی اگر نفت هم نداشتیم یا نصف صادرات ما از چیز دیگه بود هم, کاری نمیتوانستیم بکنیم. وقتی دنیا درهای تجارتش را به ما بسته شما میخواهید چه کاری بکنید. چرا ار خواب ناز بیدار نمیشید. (2522883) (alef-1)
۱۳۹۳-۰۹-۱۰ ۱۴:۱۵:۰۶
وزیرس که باعث خسارت سنگین در پرونده کرسنت شده امروز دوباره وزیر شده؟؟
اتفاقی که در هیچ جای دنیا نمی افتد به جز ایران (2521553) (alef-13)
اتفاقی که در هیچ جای دنیا نمی افتد به جز ایران (2521553) (alef-13)
۱۳۹۳-۰۹-۱۰ ۱۵:۲۰:۱۷
این مقاله بیشتر یک مقاله سیاسی جهت فرار به جلو وانتقام گیری ازدولت است موارد ذیل قابل تامل است 1 مملکت را حضرات دران چنان تحریم شدید بین المللی قرار داده اند انوقت دم از ارتباطات فراگیر میزنید بلایی این هشت سال سر مملکت اوردید که پول خودمان را به خودمان صدقه سری میدهند 2 جالب است که تمام ملت ومملکت را حاضرید قربانی شعارهای خود کنید که خود بهتر میدانید دوره ان حرفها گذشته واین روش راه به جایی نمیبرد3 خودتان هم میدانید که این مذاکرات به هیچ نتیجه قطعی نمیرسد زیرا انها مواردی از شما میخواهند که عمل به ان یعنی کنار گذاشتن شعار ها واقداماتی که شما با ان زنده اید وخود را با ان توجیه میکنید4 شما به فکر مردم نیستید فقط چون قدرت خودتان در خطر افتاده به تکاپو افتاده اید5 اکثر دنیا را با ایران در این سالها دشمن کرده اید6 بهبود واقعی مملکت نیاز به تجدید نظر اساسی در تمام سیاستها ی فعلی دارد که حضرات هیچ وقت تا زمانیکه منافعشان در خطر جدی نباشد تن به ان نمیدهند هر چند شاید دیر باشد7 یک نادان سنگی را در چاه می اندازد که هزارتا عاقل نمیتواند در اورد 8 مشکل سیاستهای کلی است نه عملکرد وزیر نفت9 اقتصاد مقاومتی احتمالا با ادامه روند فوق یعنی تبدیل شدن به کره شمالی دیگر هر چند الف میدانم انتشار نمیدهی (2521726) (alef-1)
عماد
۱۳۹۳-۰۹-۱۰ ۱۵:۳۴:۵۱
اینهمه نفت فروختیم ، خرج کردیم ، به کجا رسیدیدم. کاش عرضه داشتیم برای مدت کمی هم شیر های سرچاه ها را میبستیم و متکی به کار و تلاش خودمان میشدیم . مثل چین و ترکیه و کره و ............ (2521764) (alef-3)
۱۳۹۳-۰۹-۱۰ ۱۸:۳۹:۰۳
نویسنده ی محترم در اوایل این نوشته به تکنوکرات ها اشاره می کند و گناه بزرگی دولت و پاسخگو نبودن ان را به تکنوکرات ها مربوط می داند. این قسمت از نوشته باید بیشتر بررسی شود و آن این است که نویسنده محترم توجه نماید که حضور تکنوکرات ها در نبود نظریه پردازی است . نظریه پردازی در فضای مدارا و تحمل دیگران و نبود هزینه برای اندیشه ممکن است.و اگر نظریه پردازی تعطیل شود تکنوکرات ها همان می کنند که امروز شاهد آن هستیم. (2522127) (alef-1)
حسن
۱۳۹۳-۰۹-۱۰ ۱۹:۲۱:۴۷
راه درست تبدیل سرمایه های زیر زمینی به روی زمین به بود بود افتاده که سبب ارزش افزوده می گردد و کشور را از وابستگی به نفت بی نیاز می کرد
که این امر نیاز به مدیریت کلان نگر داشت (2522225) (alef-1)
که این امر نیاز به مدیریت کلان نگر داشت (2522225) (alef-1)
بهلول
۱۳۹۳-۰۹-۱۰ ۲۰:۱۷:۴۲
من که هر چه بیشتر زمان می گذره ، بیشتر به نعمت بودن تحریم ها پی می برم . کاش اصلن دولت روحانی رو نمی آوردن و جلیلی رییس جمهور شده بود . ما به هدف نزدیکتر بودیم . (2522349) (alef-3)
کاوه
۱۳۹۳-۰۹-۱۱ ۱۴:۲۱:۱۹
جناب بهلول حتما نفستان از جای گرم بلند میشود.شاید هم دو سه تا پسر بیکار و یا چند تا چک برگشتی نداری یا در تهیه جهاز دخترتان درمانده نشده باشید.به هر حال سواره از پیاده خبر نداره.اگر همه مثل شما فکر میکردند که معلوم نبود وضع مملکت چطور بود!! (2523911) (alef-1)
مهندس منصور عدل
۱۳۹۳-۰۹-۱۱ ۰۶:۵۳:۴۴
به کاهش قیمت نفت از منظر جهانی باید نگاه کرد و نه از دید محدود منطقه ای و
کشوری و داخلی. این کاهش جهانی است. اگر در صدد یافتن علت آن هستیم
باید در یک مسیر منطقی-علمی حرکت کنیم. راه حل علمی مسئله اینست که
به منابع علمی مراجعه کنیم. مجلات معتبر رشته اقتصاد و مجلات معتبر مربوط به دانش صنعت اکتشاف نفت و مقالات معتبر تفسیر سیاسی!!
بیش از ده سال است که این مجموعه مجلات مقالاتی به قلم اهل فن چاپ میکنند
و مرتبا میگویند آمریکا در صدد است از حالت یک کشور وارد کننده نفت و وابسته به
نفت وارداتی خارج شود. بیش از پنج سال است مجلات حرفه ای و فنی مربوط مینویسند که هر سال وابستگی این کشور به واردات نفت کمتر و کمتر میشود.
عملا از وابستگی هشتاد و پنج در صدی به وابستگی در حدود پانزده در صد رسیده و به مرز خود کفائی نزدیک میشود. تمام این امر هم بعلت استفاده از تکنولوژی های نوین در پیدا کردن منابع جدید از راه ماهواره های زمین شناسی و تکنولوژی های نوین استخراج نفت و "صرفه دار کردن" اقتصادی این روش های نوین است.
چند ماه پیش یکی از معتبر ترین متخصص های این رشته نوشت که استفاده روش نوین استخراج نفت از طریق شکافتن و منفجر کردن سنگواره های نفتی در حدود
بشکه ای چهل دلار خرج بر میدارد. همان وقت میشد حدس زد و حکم کرد که رساندن قیمت نفت به بشکه ای چهل و پنج دلار با صرفه و عملی خواهد بود.
با صرف کمی وقت میتوان مطالب بالا را از منابع اصیل اولیه مطالعه کرده و از توسل
به نظریات غیر مستدل خود داری کرد. (2522920) (alef-1)
کشوری و داخلی. این کاهش جهانی است. اگر در صدد یافتن علت آن هستیم
باید در یک مسیر منطقی-علمی حرکت کنیم. راه حل علمی مسئله اینست که
به منابع علمی مراجعه کنیم. مجلات معتبر رشته اقتصاد و مجلات معتبر مربوط به دانش صنعت اکتشاف نفت و مقالات معتبر تفسیر سیاسی!!
بیش از ده سال است که این مجموعه مجلات مقالاتی به قلم اهل فن چاپ میکنند
و مرتبا میگویند آمریکا در صدد است از حالت یک کشور وارد کننده نفت و وابسته به
نفت وارداتی خارج شود. بیش از پنج سال است مجلات حرفه ای و فنی مربوط مینویسند که هر سال وابستگی این کشور به واردات نفت کمتر و کمتر میشود.
عملا از وابستگی هشتاد و پنج در صدی به وابستگی در حدود پانزده در صد رسیده و به مرز خود کفائی نزدیک میشود. تمام این امر هم بعلت استفاده از تکنولوژی های نوین در پیدا کردن منابع جدید از راه ماهواره های زمین شناسی و تکنولوژی های نوین استخراج نفت و "صرفه دار کردن" اقتصادی این روش های نوین است.
چند ماه پیش یکی از معتبر ترین متخصص های این رشته نوشت که استفاده روش نوین استخراج نفت از طریق شکافتن و منفجر کردن سنگواره های نفتی در حدود
بشکه ای چهل دلار خرج بر میدارد. همان وقت میشد حدس زد و حکم کرد که رساندن قیمت نفت به بشکه ای چهل و پنج دلار با صرفه و عملی خواهد بود.
با صرف کمی وقت میتوان مطالب بالا را از منابع اصیل اولیه مطالعه کرده و از توسل
به نظریات غیر مستدل خود داری کرد. (2522920) (alef-1)
کاوه
۱۳۹۳-۰۹-۱۱ ۱۱:۵۲:۱۲
صد ها میلیارد دلار نفتی که طی 10 سال پیش داشتیم باید صرف تهیه زیر ساختها اقتصادی میشد و ما را برای روزهای سخت بیمه میکرد که نشد.حالا دولت جدید با کوهی بدهی و مشکلات و از همه بدتر تحریم و ارزانی نفت مواجه است.آقای زنگنه وقتی آمدند روند پیشرفت پارس جنوبی تقریبا تعطیل شده بود و کار روی میادین مشترک مهم مثل میدان عظیم نفتی آزادگان که در صورت توسعه و بهره برداری کامل میتواند بیش از 500 هزار بشکه تولید داشته باشد،متوفق بود و شرکت چینی با تعلل خود به تعهدات خود عمل نکرده بود و آقای زنگنه آنها را خلع ید کردند. خوشبختانه در حال حاضر کار باشدت توسط پیمانکار داخلی در حال انجام است.
در زمینه بین المللی هم با وجود صادرات زیر یک ملیون بشکه خیلی نميشود تاثیر گذار بود و آن روز که ما 3 ملیون بشکه صادر میگردیم همیشه زیر سایه عربستان در اوپک بودیم و حالا که روابط چندان خوبی هم با کشور های حوزه خلیج نداریم که بماند.با این وجود به نظرم اگر در مذاکرات هسته ای توافق حاصل شود که محتمل است ،این وزارت نفت قادر خواهد بود اوضاع را بهبود بخشد. (2523427) (alef-1)
در زمینه بین المللی هم با وجود صادرات زیر یک ملیون بشکه خیلی نميشود تاثیر گذار بود و آن روز که ما 3 ملیون بشکه صادر میگردیم همیشه زیر سایه عربستان در اوپک بودیم و حالا که روابط چندان خوبی هم با کشور های حوزه خلیج نداریم که بماند.با این وجود به نظرم اگر در مذاکرات هسته ای توافق حاصل شود که محتمل است ،این وزارت نفت قادر خواهد بود اوضاع را بهبود بخشد. (2523427) (alef-1)
زنده رود
۱۳۹۳-۰۹-۱۱ ۱۵:۱۲:۵۹
بسیار مفید و جالب بود. ایکاش مسئولین توجه میکردند (2524047) (alef-1)
باقر
۱۳۹۳-۰۹-۱۱ ۱۵:۲۳:۳۴
واقعا متاسفم همون کلکی که احمدی نژاد میزد رو این آقایون دارن تکرار میکنن دلار خودشونو گرون میفروشن به مردم بعد همون دلارو چند روز بعد ارزونتر از مردم میخرن ما به تفاوتشو که میمونه یارانه میدن دست مردم!!!! (2524069) (alef-1)
مهدی بیات
۱۳۹۳-۰۹-۱۲ ۰۶:۵۵:۵۸
در زمان نفت 140 دلار برای ملت چه کردید حالا باید .مردم باید تون بدهند .بهتر شد ارزن شد. دیگر فایده که دارد سران کم اختلاس می کنند (2525280) (alef-1)
نظراتی كه به تعميق و گسترش بحث كمك كنند، پس از مدت كوتاهی در معرض ملاحظه و قضاوت ديگر بينندگان قرار مي گيرد. نظرات حاوی توهين، افترا، تهمت و نيش به ديگران منتشر نمی شود.
