آیین رونمایی از مجموعه شعر «هنوز هم» سروده دکتر غلامعلی حداد عادل عصر دیروز با حضور محسن مؤمنی شریف، محسن پرویز، علیرضا قزوه، افتخار عارف، بهاءالدین خرمشاهی، علیرضا مختارپور، فاضل نظری، عباسعلی براتی پور، محمدرضا ترکی، و علاقهمندان شعر و ادب در حوزه هنری تهران برگزار شد.
به گزارش خبرگزاری کتاب ،غلامعلی حداد عادل در مراسم رونمایی از مجموعه اشعارش با عنوان «هنوز هم» گفت که بزرگان انقلاب اسلامی در هر جایگاهی با شعر بیگانه نبودند چراکه شعر جلوه هویت روح ایرانی است. همچنین محسن مؤمنی شریف عنوان کرد که حداد عادل همیشه در کنار مسئولیتهایی که در حوزه سیاست داشته به کار هنری، شعر و ادب نیز توجه ویژهای داشته و از آن غافل نشده است.
مؤمنی شریف که نخستین سخنران این مراسم بود ضمن خوشامدگویی به افراد حاضر در سالن اظهار کرد: حداد عادل همیشه در کنار مسئولیتهایی که در حوزه سیاست داشته، به کار هنری، شعر و ادب نیز توجه ویژهای دارد و از آن غافل نشده است. شعرهای او بارها در نشریات و از رسانههای مختلف منتشر شده اما این برای نخستین بار است که اشعارش در قالب یک کتاب منتشر میشود.
وی ادامه داد: کم هستند کسانی که از حوزه فرهنگ به سیاست رفتند و به فرهنگ پایبند ماندهاند و شاید حضرت امام (ره)، مقام معظم رهبری و حداد عادل از معدود نفراتی باشند که چنین سرنوشتی داشتند. او در سال های فعالیتش اجازه نداد که به زبان فارسی جفا شود و تا جایی که در حد توانش بود از آن حمایت کرد.
رییس حوزه هنری افزود: خیلی خوشحالم که کتاب اشعار دکتر حداد عادل در حوزه هنری و از سوی انتشارات سوره مهر منتشر شده است. این مجموعه اشعار از نظر موضوعی متفاوت است چراکه به حوزههای مختلفی مانند شعر عارفانه، عاشقانه و اجتماعی توجه کرده است.
در ادامه این مراسم، حداد عادل ضمن تشکر از حضور چهرههای فرهنگی و ادبی در مراسم رونمایی کتابش اظهار کرد: خدا را شکر میکنم که مسلمان، ایرانی و فارسی زبان هستم و میتوانم از میراث هزار ساله شعر و نثر فارسی بهره ببرم تا به برکت این زبان با همه اندیشهها و عواطفی که طی این سالها در گستره زبان فارسی به وجود آمده ارتباط برقرار کنم.
وی ادامه داد: زبان فارسی جلوه ارزشمندی از تاریخ و هویت ملی ماست، سرمایه بزرگی است که باید قدر آن را بدانیم. شعر در فرهنگ ما نشانه فرهیختگی است. بزرگان انقلاب اسلامی در هر جایگاهی با شعر بیگانه نبودند چراکه شعر جلوه هویت روح ایرانی است.
نماینده مردم تهران در مجلس شورای اسلامی در توضیح مجموعه شعرش با نام «هنوز هم» گفت: چاپ این مجموعه کمی به تأخیر افتاد و کمی برای کسی که وارد دهه هشتم عمرش شده دیر است. چاپ دیر هنگام این کتاب دلایل مختلفی داشت. یکی از این دلایل به فعالیتهای سیاسی که انجام میدادم برمی گردد چراکه شعر با عالم سیاست نمیسازد.
وی افزود: همیشه دوست داشتم که این دفتر شعر زمانی منتشر شود که شعرهایی از افرادی که دوستشان دارم در آن باشد. خوشبختانه کتاب زمانی منتشر شد که قصیدهای که برای حضرت محمد (ص) سروده بودم تمام شده بود. همچنین دوست داشتم غزلی در وصف عظمت امام حسین (ع) بنویسم که خوشبختانه آن هم به این مجموعه رسید.
حداد عادل با اشاره به ویژگیهای شعرهای این کتاب اظهار کرد: سعی کردم در این دفتر خودم باشم و چیزی را پنهان نکنم. اگر برای امام، رهبری، مادرم، همسرم و نوههایم شعر گفته ام همگی با اعتقادم بوده و این همان چیزی است که میخواستم. گاهی فکر میکنم چقدر فاصله است بین خودم و حرفهایی که در فضای مجازی زده میشود. هرکس میخواهد مرا بشناسد به این کتاب مراجعه کند چراکه من مانند شعرهای کتابم هستم و نه آن چیزی که در فضای مجازی مشاهده میکنید.
رییس فرهنگستان زبان و ادب فارسی در پایان گفت: به شعر و نثر فارسی عشق میورزم و از این همه بی توجهی که برخی افراد به زبان فارسی میکنند رنج میبرم. در پایان باید این نکته را یادآور شوم که در چاپ و انتشار این کتاب کمترین دشواری را کشیدم چراکه کار به اهلش سپرده شده بود.
با شعرهای این کتاب زندگی کردمفاضل نظری، شاعر و معاون هنری حوزه هنری در این مراسم اظهار کرد: انتشار مجموعه شعر «هنوز هم» یکی از اتفاقات خوب ادبیات در سال ۹۵ است چراکه سالها منتظر چاپ آن بودیم. این کتاب به معنی واقعی کلمه، مجموعه شعر است زیرا شعرهایی در قالبهای مختلف در آن مشاهده میشود.
وی ادامه داد: من با شعرهای این کتاب زندگی کردم و خواندنش برایم لذتبخش است. این مجموعه از نظر زبانی بسیار کتاب قوی است چراکه شعرها به زبان امروز سروده شده اما شعر دیروز و کلاسیک ما را نیز دنبال میکند و هویتش را از دست نداده است.
معاون هنری حوزه هنری با اشاره به ویژگیهای شعری حداد عادل در این مجموعه گفت: با مطالعه شعرهای این کتاب با یک زبان پیراسته و بدون آرایههای اضافی روبهرو هستیم. در بعضی از قسمتهای کتاب شاعر دست به غافلگیری مخاطب زده که این به جذابیت کار اضافه کرده است و باعث شده که مخاطب برای خواندن کتاب مشتاق باشد.
وی افزود: استفاده از مضامین کهن در شعر امروز یکی از ویژگیهای شعر انقلاب است که در این مجموعه هم به وضوح مشاهده میشود. بعضی از شاعران از این قابلیت قوی و بعضی ضعیف استفاده میکنند و حداد عادل از آن دسته افرادی است که به بهترین شکل ممکن از این قابلیت استفاده کرده است. به نظرم این کتاب یک کار شناسنامهدار است و با کتابهایی که این روزها منتشر میشود تفاوتهایی دارد.
نظری در پایان صحبتهایش اظهار کرد: در بخش ترجمه این کتاب ما با ترجمه معمولی مواجه نیستیم بلکه با یک ترجمه شاعرانه روبهرو هستیم که حتی میتواند اسم ترجمه را هم یدک نکشد اما حداد عادل از آن دسته شاعرانی است که به صاحب اثر وفادار است، درست برخلاف شاعرانی که این روزها شعرهایی را از شعر عرب یا غرب ترجمه میکنند و تمام نشانههای رسیدن به آن شعر را نابود میکنند و ادعا دارند که این شعرها سروده آنهاست.
مجموعه شعر «هنوز هم» به ادبیات کلاسیک وفادار استعلیرضا قزوه، در مراسم رونمایی از مجموعه شعر «هنوز هم»، سروده دکتر غلامعلی حداد عادل گفت که در وضعیت فعلی شعر و ادبیات، نشر مجموعه شعر «هنوز هم» غنیمتی است، چراکه این کتاب به شعر کلاسیک وفادار است.
وی گفت: بهتر است در بیان ویژگیهای این کتاب تعارف را کنار بگذارم چراکه تعارف با تعریف همراه است. در روزگار امروز شعرهایی که چاپ میشود درگیر سانتیمانتالیسم است و گویی از آن طرف بوم افتادیم چراکه ما یک روزی شاعر جنگ و انقلاب بودیم، شاعران دهه شصتی که افتخار شعر انقلاب است و سبکهای شعر انقلاب در آن دوره ثبت شده است.
وی ادامه داد: در آن دوره شاعرانی مثل علی معلم دامغانی، قیصر امینپور و احمد عزیزی آمدند. شاعران این دوره شعر حماسی آن سالها را با شعر عارفانه امام خمینی (ره) که مردم را با شعر آشتی داده بود تلفیق کردند. بعد فکر کردیم که اگر شعر عرفانی بگوییم تا فضا عوض شود بسیار خوب است اما این فضا رفت به سمتی که نباید میرفت. به نظرم ترانه و تصنیف، پدر شعر انقلاب را درآورد و امروز شعر انقلاب نداریم و با اصل خودمان فاصله گرفتهایم.
مدیر مرکز آفرینشهای ادبی حوزه هنری با اشاره به مجموعه شعر «هنوز هم» اظهار کرد: صحبتهای مطرح شده درد ادبیات امروز است و اگر ۱۰۰ کتاب شعر را ورق بزنیم شاید ۱۰ کتاب خوب و قابل تحمل هم مشاهده کنیم. حال در این وضعیت، نشر مجموعه شعر «هنوز هم» غنیمتی است چراکه این کتاب به شعر کلاسیک وفادار است.
وی افزود: نمیخواهم دست به تعریف و تمجید بزنم و بگویم اگر ۲ اسم از شعر انقلاب باقی بماند یکی از آنها حداد عادل است زیرا این حرف دروغ است اما اگر به من بگویند که کتابی منتشر کن که ۱۰۰ غزل قوی از شعر بعد از انقلاب در آن باشد بدون شک من از ۴، ۵ غزل قوی این کتاب یکی را انتخاب میکنم و این سهم کمی نیست برای کسی که عمر خود را در حوزه سیاست گذرانده است.
قزوه در توضیح ویژگی شعری حداد عادل گفت: حداد عادل با توجه به فرصتی کمی که برای شعر گذاشته، شقالقمر کرده است. پیشنهادهایی درباره این کتاب دارم که تقدیم خودش خواهم کرد. با توجه به سختگیریهای من دست کم ۵ شعر محکم در این کتاب وجود دارد که ایرادی نمیتوان به آنها گرفت و همین موضوع بیانگر این است که مجموعه شعر «هنوز هم» یک کتاب موفق و قوی است.
مجموعه شعر «هنوز هم»، یک کتاب خواندنی و ماندگار استهمچنین بهاءالدین خرمشاهی عنوان کرد که شعر خوب هیچوقت تمام نمیشود و مخاطب بعد از گذشت چند روز دوباره به سراغش میرود، این ویژگی است که در این کتاب نیز مشاهده میشود.
خرمشاهی شاعر پیشکسوت کشورمان با اشاره به انتشار کتاب شعر حداد عادل اظهار کرد: به راستی که این صبر ۴۰ ساله حداد عادل در منتشر نکردن مجموعه اشعارش ستونی است چراکه در روزگاری زندگی میکنیم که همه دنبال فرصتی هستند تا خودی نشان دهند. شعرهای این کتاب شفاف، زلال و شریف است و به همین خاطر، انتشار این مجموعه شعر را به حداد عادل تبریک میگویم.
وی افزود: به نظرم «هنوز هم» یک دفتر شعر خواندنی و ماندگار است که مخاطب در برابر شعرهایش احساساتی میشود و از آن لذت میبرد. اسم کتاب بسیار جذاب است و خوب انتخاب شده، ردیف در اشعار به وضوح مشاهده میشود که این یکی از ویژگیهای شعر خوب است، البته این حرف من نیست و نظر دکتر شفیعی است که به استفاده از ردیف تاکید ویژهای دارند.
این شاعر مطرح کشورمان در پایان گفت: شعر خوب هیچوقت تمام نمیشود و مخاطب بعد از گذشت چند روز دوباره به سراغش میرود، این ویژگی است که در این کتاب نیز مشاهده میشود. صحبت درباره این کتاب زیاد است و ترجیح میدهم این صحبتها را طی روزهای آینده در قالب یک مقاله در روزنامه اطلاعات منتشر کنم.
با یک مجموعه شعر قوی و محکم روبه رو هستیمهمچنین دکتر محمدرضا ترکی در سخنانی کوتاه اظهار کرد: از اسم کتاب معلوم است که ما با یک مجموعه شعر قوی و محکم روبهرو هستیم. خوشحالم که هنوز هم در بین مسئولان، افرادی مشاهده میشوند که به شعر و شاعری علاقه دارند و کتاب میخوانند. زبان شعرهای این کتاب روان و سهل و ممتنع است. از واژه به درستی و در نهایت لطافت استفاده شده است.
وی ادامه داد: تمامی شعرهای این کتاب در اوج سلامت زبانی سروده شده است. به نظرم اگر کسی میخواهد حداد عادل را به دور از جایگاهها و دیدگاههای سیاسیاش بشناسد، باید این کتاب را مطالعه کند چراکه این مجموعه آینه روشن و خوبی است که شخصیت واقعی او را آشکار میکند.
این شاعر و محقق برجسته حوزه ادبیات با اشاره به شخصیت حداد عادل گفت: حداد عادل اهل ریاکاری و دورویی نیست. او شخصی است که شاید از روی ناچاری وارد سیاست شده و اگر جبر روزگار نبود در حال حاضر در حوزه ادبیات و فلسفه فعالیت میکرد و از افراد ماندگار ادبیات ما میشد.
در ادامه این مراسم، علیرضا مختارپور که آخرین سخنران این مراسم بود اظهار کرد: در روزگاری که برخی مسئولان قسم میخورند که ۱۰ سال است کتاب دست نگرفتهاند، باید قدر افرادی مانند حداد عادل را دانست. در ابتدای انقلاب همه مسئولان کتابخوان بودند به همین دلیل مردم هم کتاب میخواندند اما در حال حاضر همه کتاب خواندن و مطالعه را فراموش کردهاند.
دبیر کل نهاد کتابخانههای عمومی کشور ادامه داد: حداد عادل همیشه دغدغه حفاظت از زبان فارسی را داشته است و از جمله افرادی است که وقتی وارد سیاست شد، علم، فلسفه، شعر و ادبیات را فراموش نکرد.
****************************************
در این كتاب علاوه بر غزل، چند قصیده و قطعه و رباعی هم به چاپ رسیده است. ترتیب اشعار در این مجموعه از این قرار است: تحمیدیه، غزلها، بهاریها، بارانیها، دوستانهها، شوخطبعیها، قصیدهها، قطعهها، رباعیها و ترجمهها (برگردان شعر به شعر).
غلامعلی حداد عادل درباره زمان سرودن اشعار این مجموعه گفته بود: اتفاقی كه باعث شد تا دوباره با حال و هوایی دیگر به شعر گفتن بازگردم شهادت برادرم، مجید، بود. تأثیر این اتفاق در من شبیه تأثیر بعضی زمینلرزههای سخت بود كه سبب پیدا شدن چشمههای جدیدی در زمین میشوند؛ شعرهایی كه در این دفتر آمده، عمدتاً، شعرهایی است كه زان پس سرودهام.
سروده ذیل، غزلی به چاپ رسیده در این كتاب است كه عنوان كتاب نیز برگرفته از این غزل است:
با من به خنده گفت كه باری هنوز هم؟
گریان جواب دادمش، آری هنوز هم
آری اگر تو نام من از یاد بردهای
از دل نرفته یاد تو، باری، هنوز هم
شوق هزار غنچه نشكفته با من است
تا بشكفد به باغ بهاری، هنوز هم
سر مینهم به بالش حسرت، در این امید
تا سر نهم به دامن یاری، هنوز هم
زآن آتشی كه عشق تو در جان من فكند
مانده است شعلهوار شراری، هنوز هم
عادل! صبور باش كه در این جهان كسی
یك گل نچیده بیغم خاری هنوز همدر پایان این مراسم از کتاب «هنوز هم» سروده دکتر حداد عادل رونمایی شد.