کد مطلب: 360362
شرح دعای روز دوم ماه مبارک رمضان
تاریخ انتشار : چهارشنبه ۱۹ خرداد ۱۳۹۵ ساعت ۰۹:۲۲
بسم الله الرحمن الرحیم
مقدمه
بدون شک زیباترین رابطه در جهان خلقت رابطه ی بنده با خداست و دعا به عنوان بهترین وسیله برای این ارتباط شناخته شده است. دعا ابزار نیاز از سوی نیاز مطلق به درگاه بی نیاز مطلق است.دعا و نیاش به در گاه احدیت از آنچنان جایگاه و اهمیتی بر خوردار است که در آیات قرآن کریم در عظمتش این چنین بیان شده است. « قُلْ ما يَعْبَؤُا بِكُمْ رَبِّي لَوْ لا دُعاؤُكُمْ فَقَدْ كَذَّبْتُمْ فَسَوْفَ يَكُونُ لِزاماً؛[فرقان/۷۷] بگو: «پروردگارم براى شما ارجى قائل نيست اگر دعاى شما نباشد شما (آيات خدا و پيامبران را) تكذيب كرديد، و (اين عمل) دامان شما را خواهد گرفت و از شما جدا نخواهد شد!».
بسم الله الرحمن الرحیم
اللّهُمَّ قَرِّبْنی فیهِ اِلی مَرْضاتِکَ ..........خدایا نزدیک کن مرا در این ماه به سوی خوشنودیت
وَ جَنِّبْنی فیهِ مَنْ سَخَطِکَ و نَقْماتِکَ...........................و بر کنارم دار در آن از خشم و انتقامت
وَ وَفِّقْنِی فِیهِ لِقِراءَةِ آیاتِکَ..............................................و توفیق ده مرا در آن برای خواندن آیات قرآن
بِرحْمَتِکَ یا أَرْحَمَ الرَّاحِمین..............................................به رحمت خودت، ای مهربان‌ترین مهربانان».[۱]
تقاضای اول: خدایا من را به خشنودیت نزدیک کن
در روز دوم ماه مبارک رمضان از خدای متعال مسئلت می نماییم که مرا در خشنودی و رضایت خودش وارد نماید.چه چیزی انسان را به رضایت الهی نزدیک می نماید؟
کلیدهای رضایت الهی
۱-خوف و امید به خدای متعال
رضایت الهی مقام با ارزشی است که برای دست یابی به آن سزاوار است در جهت تحصیل آن تمام کوشش خود را مبذول داشت. خدای متعال در قرآن کریم از بندگانی یاد می نماید که مورد رضایت باری تعالی قرار دارند، بندگانی که دارای مقام خوف الهی هست. «رَضِيَ اللَّهُ عَنْهُمْ وَ رَضُوا عَنْهُ ذلِكَ لِمَنْ خَشِيَ رَبَّه؛[بینه/۸] (هم) خدا از آنها خشنود است و (هم) آنها از خدا خشنودند و اين (مقام والا) براى كسى است كه از پروردگارش بترسد!». (ذلِكَ) اين رضا و ثواب (لِمَنْ خَشِيَ رَبَّهُ) براى آن كس است كه از خدا ترسيده و ترك معصيت و گناه نموده و او را اطاعت كرده است.[۲]
در بعضي روايات ويژگي‌هاي کساني که به دنبال رضاي خدا هستند مورد اشاره قرار گرفته است.
از امام صادق (علیه‌السلام) نقل شده است که فرمود: «الْخَوْفُ رَقِيبُ الْقَلْبِ، وَ الرَّجَاءُ شَفِيعُ النَّفْسِ، وَ مَنْ كَانَ بِاللَّهِ عَارِفاً كَانَ مِنَ اللَّهِ خَائِفاً وَ إِلَيْهِ رَاجِياً، وَ هُمَا جَنَاحَا الْإِيمَانِ يَطِيرُ الْعَبْدُ الْمُحَقِّقُ بِهِمَا إِلَى رِضْوَانِ اللَّه؛[۳]خوف از خدا رقيب و نگهبان دل و رجاء و اميد شفيع نفس انسان است و كسی كه خدا را بشناسد داراى خوف از خدا و امید به او خواهد بود و اين دو صفت دو بال ایمان هستند كه بنده متصف به اين دو صفت به سوی رضوان خدا پرواز می‌کند.»
۲-ایمان و عمل صالح
دومین کلید تحصیل رضایت الهی ایمان و انجام عمل صالح است. به یقین کسانی که می پندارند که تنها با دعا و درخواست الهی می توانند مقام رضایت الهی را تحصیل نمایند، به بیراهه خواهند رفت؛ چرا که خدای متعال از بنده خود اقدام و عمل را خواستار است. در خصوص تأثیر ایمان و عمل صالح بر تحصیل رضایت الهی قرآن کریم می فرماید: «إِنَّ الَّذِينَ آمَنُوا وَعَمِلُوا الصَّالِحَاتِ أُوْلَئِكَ هُمْ خَيْرُ الْبَرِيَّةِ ... رَّضِيَ اللَّهُ عَنْهُمْ وَرَضُوا عَنْهُ ذَلِكَ لِمَنْ خَشِيَ رَبَّهُ؛[بینه/۷و۸] كسانى كه ايمان آوردند و اعمال صالح انجام دادند، بهترين مخلوقات هستند. خدا از آنها خشنود است و آنها [هم] از خدا خشنودند».
۳-کثرت استغفار، تواضع و صدقه فراوان
در روايت ديگري آمده است: «ثَلَاثٌ يُبَلِّغْنَ بِالْعَبْدِ رِضْوَانَ اللَّهِ: كَثْرَةُ الِاسْتِغْفَارِ، وَ خَفْضُ الْجَانِبِ، وَ كَثْرَةُ الصَّدَقَةِ؛[۴] سه چيز است که بنده را به رضوان الهی می‌رساند؛ فراوانی استغفار و تواضع در برابر دیگران و فراوانی صدقه.»
۴-دشمنی با دشمنان خدا
در روایتی دیگر آمده است که رسول خدا (صلی‌الله‌علیه‌وآله) فرمود: «قَالَ عِيسَى‌بْنُ‌مَرْيَمَ لِلْحَوَارِيِّينَ تَحَبَّبُوا إِلَى اللَّهِ وَ تَقَرَّبُوا إِلَيْهِ. قَالُوا: يَا رُوحَ اللَّهِ بِمَاذَا نَتَحَبَّبُ إِلَى اللَّهِ وَ نَتَقَرَّبُ؟ قَالَ: بِبُغْضِ أَهْلِ الْمَعَاصِي وَ الْتَمِسُوا رِضَا اللَّهِ بِسَخَطِهِم؛[۵] حضرت عيسي‌بن‌مریم به حواريين فرمود: کاري کنيد که نزد خدا محبوب گردید و به خدا نزديک شويد. گفتند: ای روح‌الله! چگونه در نزد خدا محبوب شويم و به او نزديک گردیم؟ گفت: با بغض اهل گناه، و با دشمنی ایشان، رضای الهی را طلب کنید!»
۵-راضی بودن به رضایت الهی
پنجمین کلیدی که بر اساس روایات اسلامی موجب تحصیل رضایت الهی می شود. راضی بودن به رضایت الهی است؛ کما اینکه در روایت قدسی این چنین نقل شده است. «أَنَّ رِضَايَ فِي رِضَاكَ بِقَضَائِي؛[۶] به راستی که رضای من در راضی بودن تو به قضای من است.» این روایت ارزشمند ما را به این مطلب رهنمود می سازد که که رضا رابطه‌ای طرفيني است. ازاین‌رو خداوند به حضرت موسی می‌فرماید: اگر تو از کار من راضي باشي و هر چه من برايت مقدر کردم بپسندي و اظهار گله نکني من هم از تو راضي خواهم بود.
از اميرالمؤمنين عليه‌السلام نیز نقل شده است که حضرت فرمود: «عَلَامَةُ رِضَا اللَّهِ سُبْحَانَهُ عَنِ الْعَبْدِ رِضَاهُ بِمَا قَضَى بِهِ سُبْحَانَهُ لَهُ وَ عَلَي[۷] نشانه رضایت خدای سبحان از بنده، رضایت بنده از آن چیزی است که خداوند برای او مقدر کرده است، چه خوشایند او و چه ناخوشایند او باشد.» با توجه به روایات بیان شده می توان این چنین بیان داشت اگر انسان از برخی تقديرات الهی گله‌مند باشد و آرزو کند که ای کاش این‌گونه نشده بود باید بداند که خدا هم به همین میزان از او ناراضی است.
تقاضای دوم: خدایا من را از خشم خودت محفوظ بدار
«وَ جَنِّبْنی فیهِ مَنْ سَخَطِکَ و نَقْماتِکَ؛ و بر کنارم دار در آن از خشم و انتقامت»
در درخواست و مسئلت دوم خود به درگاه الهی از خداوند متعال این چنین مسئلت می نماییم که ما از از خشم و غضب خود دور ساز. برای دور ماندن از غضب الهی به خوبی روشن است که می بایست خود را تسلیم محض خدای متعال نمود. تا اینکه بدین وسیله مطمئن شویم عوامل و اسباب این گرفتاری را از خود دور نموده ایم.
چه کسانی مورد خشم و غضب الهی هستند؟
با دست یابی به جواب این پرسش به خوبی می توان به گونه ای عمل نمود که از خشم الهی محفوظ ماند ولی آنچه مسلم است در این نوشتار نمی توان به تمام علل و عوامل خشم الهی اشاره کرد.
۱-کفر و نفاق مایه عذاب الهی:
خداوند متعال می فرماید «وَ لكِنْ مَنْ شَرَحَ بِالْكُفْرِ صَدْراً فَعَلَيْهِمْ غَضَبٌ مِنَ اللَّهِ؛[ سوره/۱۰۶] آنهايى كه سينه خود را براى كفر گسترده ساختند غضب پروردگار بر آنها است» و همچنین آیه دیگر خدای متعال می فرماید: « وَ يُعَذِّبَ الْمُنافِقينَ وَ الْمُنافِقاتِ وَ الْمُشْرِكينَ وَ الْمُشْرِكاتِ الظَّانِّينَ بِاللَّهِ ظَنَّ السَّوْءِ عَلَيْهِمْ دائِرَةُ السَّوْءِ وَ غَضِبَ اللَّهُ عَلَيْهِمْ وَ لَعَنَهُمْ وَ أَعَدَّ لَهُمْ جَهَنَّمَ وَ ساءَتْ مَصيراً؛[فتح/۶] و (نيز) مردان و زنان منافق و مردان و زنان مشرك را كه به خدا گمان بد مىبرند مجازات كند (آرى) حوادث ناگوارى (كه براى مؤمنان انتظار مى كشند) تنها بر خودشان نازل مى شود! خداوند بر آنان غضب كرده و از رحمت خود دورشان ساخته و جهنم را براى آنان آماده كرده و چه بد سرانجامى است!»
۲-قتل و انکار آیات الهی
خدواند متعال در سوره مبارک آل عمران نیز انکار آیات الهی و قتل را از جمله اسباب و عوامل خشم الهی معرفی می فرماید: « وَ باؤُ بِغَضَبٍ مِنَ اللَّهِ وَ ضُرِبَتْ عَلَيْهِمُ الْمَسْكَنَةُ ذلِكَ بِأَنَّهُمْ كانُوا يَكْفُرُونَ بِآياتِ اللَّهِ وَ يَقْتُلُونَ الْأَنْبِياءَ بِغَيْرِ حَقٍّ ذلِكَ بِما عَصَوْا وَ كانُوا يَعْتَدُونَ؛[ال عمران/۱۱۲] و به خشم خدا، گرفتار شده اند و مهر بيچارگى بر آنها زده شده چرا كه آنها به آيات خدا، كفر مى ورزيدند و پيامبران را بناحق مى كشتند. اينها بخاطر آن است كه گناه كردند و (به حقوق ديگران،) تجاوز مى نمودند».
۳-پر خوری و اسراف
اما پرخوری یکی از عواملی است که سبب می شود انسان مورد غضب الهی قرار بگیرد چرا که در آیه ۸۱سوره مبارکه طه یکی از عوامل غضب را خداوند پرخوری بیان می کند و می فرماید: «كُلُوا مِنْ طَيِّباتِ ما رَزَقْناكُمْ وَ لا تَطْغَوْا فيهِ فَيَحِلَّ عَلَيْكُمْ غَضَبي وَ مَنْ يَحْلِلْ عَلَيْهِ غَضَبي فَقَدْ هَوى؛[طه/۸۱] بخوريد از روزيهاى پاكيزهاى كه به شما دادهايم و در آن طغيان نكنيد، كه غضب من بر شما وارد شود و هر كس غضبم بر او وارد شود، سقوب مى كند!».
تقاضای سوم: درخواست همنشینی و بهره مندی از آیات الهی
«وَ وَفِّقْنِی فِیهِ لِقِراءَةِ آیاتِکَ؛ و توفیق ده مرا در آن برای خواندن آیات قرآن»
یکی از مهمترین و با ارزش ترین اعمالی که در ایام ماه مبرک رمضان برای آن ارزش و ثواب فراوان بیان شده است قرائت قرآن است. کما اینکه در منابع روایی ثواب هر آیه قرآن در این ایام به اندازه یک ختم قرآن بیان شده است. در خصوص ثواب قرائت قرآن در این ماه نیز در ضمن خطبه شعبانیه از رسول خدا(ص) می خوانیم:« وَ مَنْ تَلَا فِيهِ آيَةً مِنَ الْقُرْآنِ كَانَ لَهُ مِثْلُ أَجْرِ مَنْ خَتَمَ الْقُرْآنَ فِي غَيْرِهِ مِنَ الشُّهُور؛[۸] و هرکس که در اين ماه يک آيه از قرآن تلاوت کند، ثواب کسى را دارد که در ماههاى ديگر قرآن را ختم کرده باشد».
سخن آخر: در پایان دست به دعا بر می داریم و به آستان دوست عرضه می داریم به رحمت و کرمت ای مهربان ترین مهربانان در این ایام بهترین نعمت ها و تقدیر های خودت را قسمت ما بنما.
پی نوشت ها:
[۱]. إقبال الأعمال: ج۱، ص۱۲۰.
[۲]. ترجمه مجمع البيان في تفسير القرآن، ج۲۷، ص۲۱۷.
[۳].بحار الأنوار (ط - بيروت)، ج۶۷، ص۳۹۰، ح۵۸.
[۴].كشف الغمة في معرفة الأئمة (ط - القديمة)، ج۲، ص۳۴۹.
[۵]. بحار الأنوار (ط - بيروت)، ج۷۴، ص۱۴۷.
[۶].کلیات حدیث قدسی: ص۱۵۸.
[۷]. تصنیف غرر الحکم و درر الکلم، ص۱۰۴.
[۸]. عيون أخبار الرضا عليه السلام، ج۱، ص:
منبع: وبسایت رهروان ولایت
کلمات کلیدی : ماه رمضان
نظراتی كه به تعميق و گسترش بحث كمك كنند، پس از مدت كوتاهی در معرض ملاحظه و قضاوت ديگر بينندگان قرار مي گيرد. نظرات حاوی توهين، افترا، تهمت و نيش به ديگران منتشر نمی شود.
