توصيه به ديگران
 
کد مطلب: 411446
پیشنهاد کتاب/ «فلسفه‌ی پیش سقراطی»؛ کاترین آزبورن؛ ترجمه گلناز صالح کریمی؛ ماهی
بکارگرفتن عقل برای درک جهان
بخش فرهنگی الف؛ 17 آبان 1395
تاریخ انتشار : دوشنبه ۱۷ آبان ۱۳۹۵ ساعت ۲۳:۱۷
«فلسفه‌ی پیش سقراطی»
نویسنده:  کاترین آزبورن
ترجمه: صالح کریمی
ناشر:  ماهی، چاپ اول 1390
188 صفحه، 4500 تومان
 
شما می‌توانید کتاب «فلسفه‌ی پیش سقراطی» را تا یک هفته پس از معرفی با ۱۰ درصد تخفیف از فروشگاه اینترنتی شهر کتاب آنلاین خرید کنید.
 
****
 
فلسفه را به اشکال گوناگون تعریف کرده اند، خصوصا آنگاه که غرض ارائه تعریفی ساده بوده است. اما شاید یکی از بهترین راه های درک چیستی فلسفه، به جای استفاده از تعاریف رفتن به نقطه آغاز آن باشد.

فلسفه از چه زمانی آغاز شد؟ قدمت این مهم تقریبا به شش سده قبل از میلاد مسیح برمی گردد، زمانی که برخی شروع کردند به اندیشیدن درباره اینکه جهان از چه ساخته شده و بر اساس چه مناسباتی پابرجاست، و کوشیدند به جای استدلال های اسطوره ای یا باورهای مذهبی به درک عقلی جهان بپردازند. این افراد اغلب در سواحل مدیترانه شرقی ساکن بودند، جایی که امروز بخشی از ترکیه است اما روزگاری بخشی از یونان قدیم محسوب می شد. این افراد را نخستین فیلسوفان در تاریخ به شمار آورده اند و چون پیش از سقراط می زیسته اند، از آنها به عنوان فلاسفه پیش سقراطی یاد کرده اند.

دوازدهمین کتاب از مجموعه مختصر مفید که به همت نشر ماهی منتشر می شود، با عنوان «فلاسفه‌ی پیش سقراطی» به این گروه از اندیشمندان که به عنوان آغازگران استفاده از تفکر عقلی شناخته می شوند، می پردازد. این کتاب را کاترین آزبورن نوشته و گلناز صالح کریمی به نیکویی به فارسی در آورده است.

از این فیلسوفان که سرسلسله آنها را طالس به شمار آورده اند، نظرات زیادی درباره جهان و چگونگی آن برجای مانده است و اگرچه بسیاری از نظرات آنها امروزه کاملا باطل محسوب می شوند اما نمی توان  منکر جذابیت ها و اهمیت نظرات آنها شد. به خصوص که بسیارند فلاسفه ای که ( چه فیلسوفان مدرن و چه فیلسوفان باستان)، سرچشمه الهامات خود را در پیش‌سقراطیان جستجو می‌کنند. براستی دلیل برخورداری از این اهمیت چیست؟در حالی که نه تنها حجم نوشته های برجای مانده از آنها اندک است بلکه پاره ای از آنها نیز امروزه کاملا رد شده اند.

این یکی از سوالات مهمی است که نویسنده کتاب «فلاسفه‌ی پیش سقراطی» کوشیده بدان پاسخ گوید. نمی توان منکر اهمیت و تاثیر این فلاسفه بر فلاسفه بعد از آنها شد، به خصوص که سرچشمه پاره ای از مباحثی را که سقراط مطرح می کرده، پاسخ گویی یا واکنش به آرای این فلاسفه محسوب می شوند که برخی از آنها هم دوره سقراط نیز بوده اند. ازدیگر سو باید گفت بخش مهمی از جذابیت آنها به خاطر موضع خودشان در پرداختن به پرسش هایی است که ازجمله موضوعات اساسی در همه دورانها محسوب می شود. آنها خود را فیلسوف نمی نامیدند و اصلا از وجود چنین مفهومی آگاه نبودند، آنها خود را جستجوگران حکمت و به قول خودشان «سوفیا» بودند. آنها به دنبال این نبودند که صورتی از دانش محض را به شکلی تخطی ناپذیر به نسل بعد تحویل بدهند، بلکه برعکس شاگردان خود را تشویق می کردند تا به بحث و گفتگو و پرسش بپردازند. بنابراین جستجوگری و تفکر عقلی آنها زمینه ساز این شد که به فلسفه مرکزیت بیایند، آن هم فلسفه به معنای امروزین آن. چنانکه آرتور شوپنهاور از آنها به عنوان جمهور ذهن‌های آفرینش‌گر یاد می کند. اذهانی که با پرسش درباره چیستی جهان، چگونگی جهان آغاز می شود .

کتاب حاضر در هفت فصل نوشته شده است، به اضافه یک مقدمه و یک موخره که عنوان سخن پایانی را به خود گرفته است. «کلمه های از دست رفته و جهان فراموش شده»، «معنای اصل نخستین»، «لاک پشت زنون»، «واقعیت و نمود: ماجرا جویی های بیشتر در ما بعد الطبیعه»، «هراکلیتوس»، «فیثاغورس و اسرار دیگر» و «زبان بازان قرن پنجم» عناوین فصول هفت گانه کتاب است.

چنان که کاترین آزبورن در ابتدای کتابش تاکید کرده است، کتاب حاضر اثری تاریخی نیست، درواقع نویسنده برای پرداختن به فلاسفه پیش سقراطی به سراغ بررسی چهره های مطرح با یک ترتیب تاریخی نرفته است. بلکه کوشیده با تامل جایگاه آنها در تاریخ فلسفه، روایتی از چیستی و چگونگی آرای آنها مطرح سازد و در عین حال با مطرح کردن پاره ای واقعیت ها نشان می دهد کم نیستند چیزهایی که به فلاسفه پیش سقراطی نسبت داده می شوند، بی اینکه واقعا از طرف آنها بوده باشد، در واقع این مهم محصول تصوری است که از آنها وجود دارد.

کاترین آزبورن کتابش را با روایت بررسی پاپیروسی تازه کشف شده آغاز می کند و در خلال آن نه تنها فضایی را می سازد که خواننده با چگنگی منابع اندک بازمانده در باره این فلاسفه آشنا شده و همچنین به سراغ امپدوکلس یکی از چهره های کمتر شناخته شده فلسفه پیش سقراطی می رود. در فصل دوم نیز چکیده ای از روایت های تاریخی فلاسفه پیش سقراطی و ایراد های وارد به آن را مورد بررسی قرار می دهد. در فصول بعدی کتاب نویسنده به چهره هایی همانند زنون، پارمیندس، دموکریتوس، ملیسوس و غیره تا فیثاغورس پرداخته است. در دل این روایت ها به زبانی ساده و همه فهم متوجه تفاوت های این فلاسفه با فلاسفه بعد از خود یعنی سقراط و پس از او می شویم به خصوص از این منظر که بسیاری از جنبه های تفکر فلاسفه پیش سقراطی امروزه به عنوان واقعیت هایی علمی همانند ریاضیات و دیگر علوم اثبات شده است و درست و غلط آن پدیدار گشته است. در حالی سقراط برخلاف پیشینیانش به جای چیستی جهان و قوانین آن بیشتر به چگونگی کیفیت زندگی در جهان پرداخته است.

نویسنده در این کتاب سوفسطائیان را نیز از قلم نینداخته است، هر چند آنها مستقیما فیلسوف محسوب نمی شدند و بیشتر آموزگارانی بودند که حکمت زندگی را آموزش می دادند. این زبان بازان قرن پنجم پیش از میلاد فلسفه را به یک حرفه بدل ساخته و با تغییری که روش ها و موضوعات آن به وجود آوردند منادیان تغییر نام گرفتند.

کاترین آزبورن به عنوان سخن پایانی و جمع بندی پایانی کتاب به سراغ تلقی ارسطو از فلاسفه پیش سقراطی می رود که عقیده داشت فلاسفه پیش سقراطی به سراغ ریشه های جهان مادی رفتند، آنها می کوشیدند نشان دهند هر چیز در جهان مادی از چه ساخته شده و چرا اینگونه است. به هر روی فلسفه با پیش سقراطیان آغاز می شود و کتاب حاضر به دلیل تبیین اندیشه و جایگاه آنها در تاریخ فلسفه با زبانی ساده و در عین حال دقیق می تواند یکی از گامهای آغازین برای ورود به دنیای پرافت و خیز فلسفه باشد.
۱۳۹۶/۰۳/۱۷ ۰۸:۰۰
 
۱۳۹۶/۰۳/۱۰ ۲۱:۱۰
 
۱۳۹۶/۰۳/۰۶ ۱۵:۴۵
 
۱۳۹۶/۰۲/۲۸ ۰۵:۴۶
 
۱۳۹۶/۰۲/۱۳ ۲۰:۴۸
 
۱۳۹۶/۰۲/۰۴ ۲۲:۵۴
 
۱۳۹۶/۰۱/۲۳ ۱۰:۴۲
 
۱۳۹۵/۱۱/۲۵ ۱۲:۲۶
 
۱۳۹۵/۱۱/۲۳ ۱۲:۵۴
 
۱۳۹۵/۱۱/۰۷ ۲۱:۳۸
 
 
کلمات کلیدی : نشر ماهی
 


نظراتی كه به تعميق و گسترش بحث كمك كنند، پس از مدت كوتاهی در معرض ملاحظه و قضاوت ديگر بينندگان قرار مي گيرد. نظرات حاوی توهين، افترا، تهمت و نيش به ديگران منتشر نمی شود.
بکارگرفتن عقل برای درک جهان