کد مطلب: 325208
آینده پژوهی نرخ ارز در پسا برجام
احمد فرقانی*، 27 دی 94
تاریخ انتشار : يکشنبه ۲۷ دی ۱۳۹۴ ساعت ۱۶:۰۸
امروزه ثبات در نرخ ارز دارای اهمیت فراوانی است و دور از واقعیت نیست که بستر اصلی و لازم برای ایجاد رونق در فعالیت‌های اقتصادی کشور نشأت گرفته از ثبات در نرخ ارز است. در مقابل، نبود ثبات منجر به آشفتگی و عدم اطمینان در بازارهای مالی و ایجاد رکود در فعالیت‌های اقتصادی می گردد.
هر چند که عوامل داخلی (نا اطمینانی در شرایط اقصادی، کاهش منابع ارزی و ...) و عوامل خارجی (تحریم، افزایش قدرت دلار در برابر ارزهای دیگر و ...) می‌توانند موجب نابسامانی و التهاب در بازار ارز شوند، با این وجود سیاست های ارزی و تدابیر اقتصادی دولت و بالاخص بانک مرکزی را میتوان مهم‌ترین عامل در ایجاد تعادل و تثبیت بازار ارزی ذکر کرد.
این نوشته سعی دارد ضمن بررسی عللی که محرک دولت برای افزایش نرخ ارز است به سناریوهای احتمالی نرخ ارز بعد از اجرایی شدن برجام بپردازد.
بررسی عوامل جذاب برای افزایش نرخ ارز توسط دولت: عواملی که به دولت انگیزه افزایش نرخ ارز در بازار را می دهند به چهار دسته تقسیم می شوند که در ادامه مورد بررسی قرار گرفته اند:
دولت به عنوان تأمین کننده اصلی ارز: در نظام اقتصادی کشور، بخش عمده ارز توسط دولت تأمین می شود که بخش عمده آن نیز از فروش نفت خام است. روند نزولی قیمت نفت خام در بازارهای جهانی موجب کاهش منابع ارزی دولت شده است. کاهش منابع ارزی با مختل کردن رابطه «عرضه-تقاضا» موجب افزایش قیمت ارز در بازار میشود. با افزایش قیمت ارز در بازار غیر رسمی، بستر برای افزایش قیمت ارز در بازار رسمی فراهم می گردد که این افزایش قیمت مستقیماً سبب افزایش درآمد دولت از محل فروش ارز می گردد. به عنوان مثال، با صعود قیمت ارز رسمی از ۲۴۸۰ تومان به ۳۰۱۵ تومان از مرداد ۱۳۹۲ تا کنون، درآمد ریالی دولت از فروش مقدار ثابت ارز بیش از ۲۱ درصد افزایش یافته است.
رابطه بین نرخ ارز و قانون هدفمندی یارانه ها: بر اساس ماده ۱ قانون هدفمندی یارانه ها، قیمت فروش حامل-های انرژی تا پایان برنامه پنجم توسعه نباید کمتر از ۹۰% فوب (قیمت روی عرشه کشتی) خلیج فارس باشد. قیمت گذاری حامل های انرژی فوب خلیج فارس بر اساس ارز بین المللی است. با کاهش شدید قیمت نفت خام در بازار های جهانی، نرخ حامل های انرژی نیز کاهش یافته و قیمت ها در برخی حامل های انرژی در محدوده برنامه پنجم توسعه قرار گرفت. بدین ترتیب، دولت برای افزایش قیمت حامل های انرژی در آینده مانع قانونی دارد؛ اما با افزایش قیمت ارز، محدوده و فضا برای افزایش قیمت حامل های انرژی در آینده فراهم می شود (به عنوان مثال، با فرض بهای ۰.۵ دلار بر لیتر بنزین، با افزایش ۶۰۰ تومانی قیمت ارز، دولت می‌تواند بهای بنزین را تا ۲۷۰ تومان در لیتر افزایش دهد).
ذکر این نکته نیز مهم است که با اجرای فاز دوم هدفمندی و افزایش قیمت حامل های انرژی، مقدار یارانه نقدی پرداختی به ازای هر فرد، ثابت ماند. اگر حامل های انرژی در سال آینده افزایش یافته و همانند اجرای مرحله دوم هدفمندی، یارانه نقدی پرداختی ثابت بماند، درآمدهای دولت نیز متناسب با آن افزایش خواهد یافت.
تفاوت بین نرخ ارز مصوب مجلس در قانون برنامه بودجه سالیانه با نرخ ارز رسمی (بانک مرکزی): درآمد دولت ناشی از فروش نفت، با نرخ مصوب مجلس در اختیار دولت قرار می گیرد. با افزایش قیمت ارز در بازار غیر رسمی، بستر برای افزایش قیمت ارز در بازار رسمی فراهم می شود (به عنوان مثال، نرخ مصوب ارز در قانون برنامه بودجه مصوب ۱۳۹۳، ۲۶۵۰ تومان است. با افزایش نرخ ارز در ماههای اخیر، نرخ ارز رسمی تا کنون که بیش از ۲ ماه از سال باقی است، به بیش از ۳۰۰۰ تومان رسیده است).
همانطور که مشاهده می شود در سایه افزایش نرخ ارز در بازار غیر رسمی و بالتبع در بازار رسمی، درآمد دولت از فروش ارز رسمی افزایش خواهد یافت.
علل ذکرشده (۱،۲ و ۳)، موجب افزایش منابع ریالی دولت می شود. اهمیت این منابع با آگاهی از کسری منابع دولت در تأمین بودجه، دوچندان است.
تأثیر بر میزان صادرات و واردات: در پی رکوردشکنی واردات کشور در سال ۱۳۸۹ (۶۴.۴ میلیارد دلار) و انتقاد به سیاست‌های تجاری دولت دهم، سیاست های تجاری کشور تغییر یافت. تغییر سیاست های اعمالی، باعث کاهش واردات در سال های ۱۳۹۰ و ۱۳۹۱ گردید. این روند در سال ابتدایی دولت یازدهم نیز ادامه یافت، اما با تغییر مجدد سیاست های اجرایی و همراه با گشایش های خارجی ناشی از مذاکرات هسته ای، روند واردات تغییر و در سال ۱۳۹۳ دوباره از نزولی به صعودی تغییر جهت داد. از این رو، افزایش واردات بستر انتقاد به سیاست‌های تجاری دولت را فراهم می کند، اما افزایش قیمت ارز همراه با کاهش ارزش پول ملی می‌تواند موجب کاهش واردات و انتقادات وارده به سیاست های تجاری دولت گردد.
همچنین، با افزایش قیمت ارز و کاهش ارزش پول ملی، قدرت رقابت تولید کنندگان داخلی در برابر رقبای خارجی در بازارهای داخلی و خارجی ارتقاء یافته و بستر رشد صادرات نیز فراهم می گردد. برایند تأثیر نرخ ارز بر واردات و صادرات باعث تعدیل تراز تجاری کشور می گردد که جذابیت آن برای دولت ناشی از ایجاد فضای پاسخگویی به انتقادات وارده به سیاست های تجاری دولت با شاخص تعدیل تراز تجاری می باشد.
بررسی سناریوهای نرخ ارز پس از اجرایی شدن برجام
نرخ ارز در بازار عموماً تحت تأثیر عرضه و تقاضا، تبادلات ارزی و جو روانی حاکم بر بازار می باشد. برایند عوامل ذکر شده تعیین کننده نرخ ارز در بازار است. بطور کلی، با پیشی گرفتن عرضه بر تقاضا، تسهیل تبادلات ارزی و تسری جو روانی آرام در بازار، شرایط ایده آل برای پایداری نرخ ارز فراهم می شود و با آسیب عوامل فوق، بسته به مقدار و میزان آسیب، آشفتگی در بازار ارز ایجاد می گردد.
عوامل مؤثر بر نرخ ارز پس از اجرایی شدن برجام به دو گروه عوامل افزاینده و کاهنده نرخ ارز تقسیم می گردد.
عوامل کاهنده نرخ ارز:
افزایش عرضه ارز: این افزایش ناشی از آزادسازی منابع ارزی بلوکه شده در کوتاه مدت و استفاده از منابع و تسهیلات خارجی در میان مدت است. همچنین، با رفع تحریم ها و فرض افزایش صادرات نفت خام، امکان افزایش درامد ارزی امکانپذیر است ولی با کاهش بیشتر قیمت نفت، انتظار چندانی بر افزایش میزان مطلق منابع ارزی حاصل از فروش نفت خام نباید داشت.
تسهیل تبادلات ارزی: تسهیل تبادلات ارزی ناشی از سرگیری روابط بانکی است که ضمن مديريت ارز طبق روال طبيعي، منجر به کاهش هزینه های نقل و انتقالات ارز خواهد شد.
جو روانی مثبت بازار ارز: رفع تحریم ها و تسهیل تبادلات ارزی موجب شکل گیری ادراک عمومی در جامعه مبنی بر تعادل بین عرضه و تقاضای ارز می شود. نتیجه ادراک ایجاد شده، خروج تقاضاهای کاذب مانند سفته بازی و جایگزینی سرمایه در بازار ارز است که موجب کاهش تقاضا و بهای ارز می شود.
عوامل افزاینده نرخ ارز:
افزایش تقاضای ارز: با عادی شدن روابط تجاری و کاهش هزینه های نقل و انتقالات ارزی، میزان واردات کالا افزایش خواهد یافت؛ اما باید در نظر داشت که تحقق ناقص بودجه های عمرانی در سال های اخیر و افزایش طرح های نیمه تمام عمرانی و کسری بودجه دولت می تواند تقاضا برای ارز را دو چندان کند.
آشفتگی در تبادلات ارزی: آشفتگی تبادلات ارزی می‌تواند در پی برچیده نشدن کامل تحریم های بانکی، تحریم مجدد، یا پیشی گرفتن میزان تقاضا از عرضه ارز ایجاد شود.
جو روانی منفی بازار ارز: با برچیده نشدن کامل تحریم ها، تحریم مجدد و آشفتگی تبادلات ارزی، ادراک عمومی در جامعه مبنی بر تعادل بین عرضه و تقاضای ارز از بین خواهد رفت. نتیجه این ادراک، ایجاد تقاضاهای کاذب مانند سفته بازی و جایگزینی سرمایه (تبدیل ریال به ارز) در بازار ارز می باشد که موجب افزایش تقاضا و بهای ارز می شود.
نرخ ارز در آینده را می توان با فرض اجرایی شدن برجام، اجرایی شدن ناقص برجام، تداوم تحریم ها و اجرایی شذن کوتاه مدت برجام مورد بررسی قرار داد که در جدول ذیل خلاصه شده است.
پیش بینی می شود که احتمال وقوع سناریوی دوم از سایر سناریو ها بیشتر باشد و سناریوی چهارم در مرتبه بعدی قرار خواهد داشت.
نکات تکمیلی
در طول حیات جمهوری اسلامی ایران، تحریم ها با بهانه های مختلف همواره به عنوان ابزاری برای مقابله با انقلاب اسلامی مورد استفاده قرار گرفته است و فرض رفع کامل تحریم ها واقع بینانه نیست. از این رو بهترین مسیر برای مقابله با تحریم ها تکیه بر توان داخلی و توسعه صادرات غیر نفتی و دانش بنیان می باشد.
یکی از عوامل مهم در شکل گیری نوسانات ارزی، تحریم های بانکی است. تحریم های بانکی با ایجاد آشفتگی در تبادلات ارزی و ایجاد جو روانی منفی، موجب تنش در بازار می گردد. ریشه اصلی تحریم های بانکی وابستگی ارزی کشور به دلار و یورو می باشد که کاهش وابستگی کشور به دلار و یورو در تبادلات ارزی با استفاده از پیمان های پولی مشترک و قراردا های تهاتری امکان پذیر است.
با اجرایی شدن برجام و تسهیل تبادلات ارزی، میزان واردات کالا افزایش خواهد یافت. ورود بی رویه کالا به کشور ضمن منفی کردن تراز تجاری و آسیب به صنایع بومی، بسترافزایش وابستگی کشور را فراهم می کند. به عبارتی با رفع تحریم ها و افزایش وابستگی اقتصاد کشور، در صورت تحریم مجدد، شرایط برای مقابله با آن سخت تر خواهد شد.
افزایش قیمت ارز و کاهش ارزش پول ملی، قدرت رقابت تولید کنندگان داخلی در برابر رقبای خارجی در بازارهای داخلی و خارجی را ارتقاء داده و بستر رشد صادرات را فراهم می نماید. قابل ذکر است که بستر ایجاد شده نباید زمینه ساز در حاشیه قرار گرفتن ناکارایی ها و ضعف تولیدکنندگان داخلی شود. به عنوان مثال، با دو برابر شدن ارزش رسمی دلار در سال ۱۳۹۱، گرچه در کوتاه مدت فضای رقابتی برای تولیدکنندگان ایجاد شد و تراز تجاری کشور بهبود یافت (بصورت موقتی)، مشاهده می شود که با گذشت زمان، توان رقابتی صنایع داخلی در برابر صنایع خارجی کاهش یافته است.
*پژوهشگر پژوهشکده سیاست پژوهی و مطالعات راهبردی حکمت
هر چند که عوامل داخلی (نا اطمینانی در شرایط اقصادی، کاهش منابع ارزی و ...) و عوامل خارجی (تحریم، افزایش قدرت دلار در برابر ارزهای دیگر و ...) می‌توانند موجب نابسامانی و التهاب در بازار ارز شوند، با این وجود سیاست های ارزی و تدابیر اقتصادی دولت و بالاخص بانک مرکزی را میتوان مهم‌ترین عامل در ایجاد تعادل و تثبیت بازار ارزی ذکر کرد.
این نوشته سعی دارد ضمن بررسی عللی که محرک دولت برای افزایش نرخ ارز است به سناریوهای احتمالی نرخ ارز بعد از اجرایی شدن برجام بپردازد.
بررسی عوامل جذاب برای افزایش نرخ ارز توسط دولت: عواملی که به دولت انگیزه افزایش نرخ ارز در بازار را می دهند به چهار دسته تقسیم می شوند که در ادامه مورد بررسی قرار گرفته اند:
دولت به عنوان تأمین کننده اصلی ارز: در نظام اقتصادی کشور، بخش عمده ارز توسط دولت تأمین می شود که بخش عمده آن نیز از فروش نفت خام است. روند نزولی قیمت نفت خام در بازارهای جهانی موجب کاهش منابع ارزی دولت شده است. کاهش منابع ارزی با مختل کردن رابطه «عرضه-تقاضا» موجب افزایش قیمت ارز در بازار میشود. با افزایش قیمت ارز در بازار غیر رسمی، بستر برای افزایش قیمت ارز در بازار رسمی فراهم می گردد که این افزایش قیمت مستقیماً سبب افزایش درآمد دولت از محل فروش ارز می گردد. به عنوان مثال، با صعود قیمت ارز رسمی از ۲۴۸۰ تومان به ۳۰۱۵ تومان از مرداد ۱۳۹۲ تا کنون، درآمد ریالی دولت از فروش مقدار ثابت ارز بیش از ۲۱ درصد افزایش یافته است.
رابطه بین نرخ ارز و قانون هدفمندی یارانه ها: بر اساس ماده ۱ قانون هدفمندی یارانه ها، قیمت فروش حامل-های انرژی تا پایان برنامه پنجم توسعه نباید کمتر از ۹۰% فوب (قیمت روی عرشه کشتی) خلیج فارس باشد. قیمت گذاری حامل های انرژی فوب خلیج فارس بر اساس ارز بین المللی است. با کاهش شدید قیمت نفت خام در بازار های جهانی، نرخ حامل های انرژی نیز کاهش یافته و قیمت ها در برخی حامل های انرژی در محدوده برنامه پنجم توسعه قرار گرفت. بدین ترتیب، دولت برای افزایش قیمت حامل های انرژی در آینده مانع قانونی دارد؛ اما با افزایش قیمت ارز، محدوده و فضا برای افزایش قیمت حامل های انرژی در آینده فراهم می شود (به عنوان مثال، با فرض بهای ۰.۵ دلار بر لیتر بنزین، با افزایش ۶۰۰ تومانی قیمت ارز، دولت می‌تواند بهای بنزین را تا ۲۷۰ تومان در لیتر افزایش دهد).
ذکر این نکته نیز مهم است که با اجرای فاز دوم هدفمندی و افزایش قیمت حامل های انرژی، مقدار یارانه نقدی پرداختی به ازای هر فرد، ثابت ماند. اگر حامل های انرژی در سال آینده افزایش یافته و همانند اجرای مرحله دوم هدفمندی، یارانه نقدی پرداختی ثابت بماند، درآمدهای دولت نیز متناسب با آن افزایش خواهد یافت.
تفاوت بین نرخ ارز مصوب مجلس در قانون برنامه بودجه سالیانه با نرخ ارز رسمی (بانک مرکزی): درآمد دولت ناشی از فروش نفت، با نرخ مصوب مجلس در اختیار دولت قرار می گیرد. با افزایش قیمت ارز در بازار غیر رسمی، بستر برای افزایش قیمت ارز در بازار رسمی فراهم می شود (به عنوان مثال، نرخ مصوب ارز در قانون برنامه بودجه مصوب ۱۳۹۳، ۲۶۵۰ تومان است. با افزایش نرخ ارز در ماههای اخیر، نرخ ارز رسمی تا کنون که بیش از ۲ ماه از سال باقی است، به بیش از ۳۰۰۰ تومان رسیده است).
همانطور که مشاهده می شود در سایه افزایش نرخ ارز در بازار غیر رسمی و بالتبع در بازار رسمی، درآمد دولت از فروش ارز رسمی افزایش خواهد یافت.
علل ذکرشده (۱،۲ و ۳)، موجب افزایش منابع ریالی دولت می شود. اهمیت این منابع با آگاهی از کسری منابع دولت در تأمین بودجه، دوچندان است.
تأثیر بر میزان صادرات و واردات: در پی رکوردشکنی واردات کشور در سال ۱۳۸۹ (۶۴.۴ میلیارد دلار) و انتقاد به سیاست‌های تجاری دولت دهم، سیاست های تجاری کشور تغییر یافت. تغییر سیاست های اعمالی، باعث کاهش واردات در سال های ۱۳۹۰ و ۱۳۹۱ گردید. این روند در سال ابتدایی دولت یازدهم نیز ادامه یافت، اما با تغییر مجدد سیاست های اجرایی و همراه با گشایش های خارجی ناشی از مذاکرات هسته ای، روند واردات تغییر و در سال ۱۳۹۳ دوباره از نزولی به صعودی تغییر جهت داد. از این رو، افزایش واردات بستر انتقاد به سیاست‌های تجاری دولت را فراهم می کند، اما افزایش قیمت ارز همراه با کاهش ارزش پول ملی می‌تواند موجب کاهش واردات و انتقادات وارده به سیاست های تجاری دولت گردد.
همچنین، با افزایش قیمت ارز و کاهش ارزش پول ملی، قدرت رقابت تولید کنندگان داخلی در برابر رقبای خارجی در بازارهای داخلی و خارجی ارتقاء یافته و بستر رشد صادرات نیز فراهم می گردد. برایند تأثیر نرخ ارز بر واردات و صادرات باعث تعدیل تراز تجاری کشور می گردد که جذابیت آن برای دولت ناشی از ایجاد فضای پاسخگویی به انتقادات وارده به سیاست های تجاری دولت با شاخص تعدیل تراز تجاری می باشد.
بررسی سناریوهای نرخ ارز پس از اجرایی شدن برجام
نرخ ارز در بازار عموماً تحت تأثیر عرضه و تقاضا، تبادلات ارزی و جو روانی حاکم بر بازار می باشد. برایند عوامل ذکر شده تعیین کننده نرخ ارز در بازار است. بطور کلی، با پیشی گرفتن عرضه بر تقاضا، تسهیل تبادلات ارزی و تسری جو روانی آرام در بازار، شرایط ایده آل برای پایداری نرخ ارز فراهم می شود و با آسیب عوامل فوق، بسته به مقدار و میزان آسیب، آشفتگی در بازار ارز ایجاد می گردد.
عوامل مؤثر بر نرخ ارز پس از اجرایی شدن برجام به دو گروه عوامل افزاینده و کاهنده نرخ ارز تقسیم می گردد.
عوامل کاهنده نرخ ارز:
افزایش عرضه ارز: این افزایش ناشی از آزادسازی منابع ارزی بلوکه شده در کوتاه مدت و استفاده از منابع و تسهیلات خارجی در میان مدت است. همچنین، با رفع تحریم ها و فرض افزایش صادرات نفت خام، امکان افزایش درامد ارزی امکانپذیر است ولی با کاهش بیشتر قیمت نفت، انتظار چندانی بر افزایش میزان مطلق منابع ارزی حاصل از فروش نفت خام نباید داشت.
تسهیل تبادلات ارزی: تسهیل تبادلات ارزی ناشی از سرگیری روابط بانکی است که ضمن مديريت ارز طبق روال طبيعي، منجر به کاهش هزینه های نقل و انتقالات ارز خواهد شد.
جو روانی مثبت بازار ارز: رفع تحریم ها و تسهیل تبادلات ارزی موجب شکل گیری ادراک عمومی در جامعه مبنی بر تعادل بین عرضه و تقاضای ارز می شود. نتیجه ادراک ایجاد شده، خروج تقاضاهای کاذب مانند سفته بازی و جایگزینی سرمایه در بازار ارز است که موجب کاهش تقاضا و بهای ارز می شود.
عوامل افزاینده نرخ ارز:
افزایش تقاضای ارز: با عادی شدن روابط تجاری و کاهش هزینه های نقل و انتقالات ارزی، میزان واردات کالا افزایش خواهد یافت؛ اما باید در نظر داشت که تحقق ناقص بودجه های عمرانی در سال های اخیر و افزایش طرح های نیمه تمام عمرانی و کسری بودجه دولت می تواند تقاضا برای ارز را دو چندان کند.
آشفتگی در تبادلات ارزی: آشفتگی تبادلات ارزی می‌تواند در پی برچیده نشدن کامل تحریم های بانکی، تحریم مجدد، یا پیشی گرفتن میزان تقاضا از عرضه ارز ایجاد شود.
جو روانی منفی بازار ارز: با برچیده نشدن کامل تحریم ها، تحریم مجدد و آشفتگی تبادلات ارزی، ادراک عمومی در جامعه مبنی بر تعادل بین عرضه و تقاضای ارز از بین خواهد رفت. نتیجه این ادراک، ایجاد تقاضاهای کاذب مانند سفته بازی و جایگزینی سرمایه (تبدیل ریال به ارز) در بازار ارز می باشد که موجب افزایش تقاضا و بهای ارز می شود.
نرخ ارز در آینده را می توان با فرض اجرایی شدن برجام، اجرایی شدن ناقص برجام، تداوم تحریم ها و اجرایی شذن کوتاه مدت برجام مورد بررسی قرار داد که در جدول ذیل خلاصه شده است.
پیش بینی می شود که احتمال وقوع سناریوی دوم از سایر سناریو ها بیشتر باشد و سناریوی چهارم در مرتبه بعدی قرار خواهد داشت.
نکات تکمیلی
در طول حیات جمهوری اسلامی ایران، تحریم ها با بهانه های مختلف همواره به عنوان ابزاری برای مقابله با انقلاب اسلامی مورد استفاده قرار گرفته است و فرض رفع کامل تحریم ها واقع بینانه نیست. از این رو بهترین مسیر برای مقابله با تحریم ها تکیه بر توان داخلی و توسعه صادرات غیر نفتی و دانش بنیان می باشد.
یکی از عوامل مهم در شکل گیری نوسانات ارزی، تحریم های بانکی است. تحریم های بانکی با ایجاد آشفتگی در تبادلات ارزی و ایجاد جو روانی منفی، موجب تنش در بازار می گردد. ریشه اصلی تحریم های بانکی وابستگی ارزی کشور به دلار و یورو می باشد که کاهش وابستگی کشور به دلار و یورو در تبادلات ارزی با استفاده از پیمان های پولی مشترک و قراردا های تهاتری امکان پذیر است.
با اجرایی شدن برجام و تسهیل تبادلات ارزی، میزان واردات کالا افزایش خواهد یافت. ورود بی رویه کالا به کشور ضمن منفی کردن تراز تجاری و آسیب به صنایع بومی، بسترافزایش وابستگی کشور را فراهم می کند. به عبارتی با رفع تحریم ها و افزایش وابستگی اقتصاد کشور، در صورت تحریم مجدد، شرایط برای مقابله با آن سخت تر خواهد شد.
افزایش قیمت ارز و کاهش ارزش پول ملی، قدرت رقابت تولید کنندگان داخلی در برابر رقبای خارجی در بازارهای داخلی و خارجی را ارتقاء داده و بستر رشد صادرات را فراهم می نماید. قابل ذکر است که بستر ایجاد شده نباید زمینه ساز در حاشیه قرار گرفتن ناکارایی ها و ضعف تولیدکنندگان داخلی شود. به عنوان مثال، با دو برابر شدن ارزش رسمی دلار در سال ۱۳۹۱، گرچه در کوتاه مدت فضای رقابتی برای تولیدکنندگان ایجاد شد و تراز تجاری کشور بهبود یافت (بصورت موقتی)، مشاهده می شود که با گذشت زمان، توان رقابتی صنایع داخلی در برابر صنایع خارجی کاهش یافته است.
*پژوهشگر پژوهشکده سیاست پژوهی و مطالعات راهبردی حکمت
۱۳۹۴-۱۰-۲۷ ۱۶:۲۲:۱۷
تو سه کلمه خلاصه میشه.... دلالی دلاری دولت (3474830) (alef-11)
افشین
۱۳۹۴-۱۰-۲۷ ۲۱:۵۲:۳۰
البته در جدول بالا بدلیل اصلی و مهم نظریه پردازان دولت در گران کردن دلار اشاره نشده و فقط دلایل دم دستی ذکر شده است اگر سایت الف درج میکرد دلیل گرانی دلار در اینده را با نگاهی به مواضع فکری اقایان نیلی و دوستانشان شرح میدادم (3475525) (alef-11)
۱۳۹۴-۱۰-۲۷ ۲۲:۱۹:۵۰
جالب هست نویسنده یک نکته مهم رو فراموش کرده!! ارزان شدن نفت به معنی گران شدن ارز هست
احتمالا این که دلار در مدت کوتاهی کمی ارزان شود و جود دارد هرچند احتمالش کم هست ولی در نهایت قیمت ارز بسمت گران شدن هست (3475563) (alef-11)
احتمالا این که دلار در مدت کوتاهی کمی ارزان شود و جود دارد هرچند احتمالش کم هست ولی در نهایت قیمت ارز بسمت گران شدن هست (3475563) (alef-11)
۱۳۹۴-۱۰-۲۹ ۱۰:۱۶:۲۴
در جواب تیتر باید بگیم هیچی همون اتفاقاتی که سر دلار اومد توی این چند دهه از این به بعد هم ادامه خواهد داشت این که تحلیل نمیخواد (3479443) (alef-11)
۱۳۹۴-۱۰-۲۷ ۱۶:۲۷:۰۶
هیچ عامل بنیادی قابل ذکری برای کاهش قیمت دلار وجود ندارد و روند افزایش قیمت این ارز آهساه و پیوسته در قدو اول تا 4000 تومان ادامه خواهد داشت (3474836) (alef-11)
۱۳۹۴-۱۰-۲۷ ۱۶:۳۲:۴۰
باید قیمت دلار به قیمت قبل از تحریم ها ،یعنی 900 تومان برگردد. (3474848) (alef-3)
۱۳۹۴-۱۰-۲۷ ۱۷:۰۱:۴۶
بانک مرکزی اجازه نخواهد داد مافیای صادرکنندگان هم خیلی قویه خد دولت هم دوست داره نفت بفروشه و هر دلار 4000 باشه تا بتونه حسابی ریال بدست بیاره (3474909) (alef-11)
۱۳۹۴-۱۰-۲۷ ۱۷:۰۸:۲۵
اگر به 900 تومان که برنگردد که همچنان اقتصاد ایران فلج خواهد ماند (3474929) (alef-11)
۱۳۹۴-۱۰-۲۷ ۱۷:۴۸:۴۶
اين حرف شما مثه اين ميمونه كه يه بچه به باباش ميگه بايد همه درامدتو پول تو جيبي بدي به من، نرخ ارز فقط زماني به دوران قبل تحريم بر ميگرده كه نقدينگي هم به همان دوره برگرده، يا قيمت نفت ده برابر حالت فعلي بشه، در كنار قطع يارانه هاي نقدي كه اين عملن غير ممكنه، (3475027) (alef-11)
۱۳۹۴-۱۰-۲۸ ۱۰:۲۸:۰۳
دوست عزیز قیمت ارزش پول یک کشور بر اساس خیلی فاکتور ها هست که فاکتور مهم آن تولید ناخالص ملی و نقدینگی هست که با توجه به وضعیت فعلی الان تولید ناخالص ملی ایران در رتبه جهان و مقدار نقدینگی 1200 تومان هست و بعد از تحریم ها حتی این مبلغ کمتر هم. خواهد بود و در زمان احمدی نژاد که نفت بشکه ای 140 دلار بود قیمت واقعی دلار 230 تومان بود متاسفانه همین بالا نگه داشتن های قیمت دلار باعث فقر تحمیلی به جامعه و اقتصاد می شود که باعث تورم و ماننع اصلی گردش پول و اقتصاد می گردد. تنها چاره اقتصاد ایران کاهش قیمت دلار به مقدار واقعی حداقل 300 درصد کمتر از قیمت فعلی و مبارزه با قاچاق کالا و ممانعت ورود کالاهای خارجی هم کیفیت و هم قیمت با کالاهای مشابه داخلی هست تا عصر طلایی اقتصاد ایران شروع شود در غیر اینصورت هیچ اتفاقی در اقتصاد ایران رخ نخواهد داد (3476497) (alef-11)
۱۳۹۴-۱۰-۲۷ ۱۸:۰۴:۰۱
روحانی می گوید که در دولت گذشته قیمت نفت بشکه ای 140 تومان بود اما من نفت را بشکه ای 30 دلار می فروشم و با آن کشور را اداره می کنم. روحانی نمی گوید که در دولت گذشته دلار 900 تومان بود اما حالا 3600 تومان یعنی 4 برابر است. یعنی اگر احمدی نژاد از هر بشکه نفت 140 تا 900 تومان بدست می آورد، روحانی 30 تا 3600 تومان بدست می آورد که آنچنان تفاوتی هم ندارد. با این حساب باید شاهد گرانتر شدن دلار در آینده نزدیک باشیم. (3475055) (alef-11)
ایرانی
۱۳۹۴-۱۰-۲۸ ۱۴:۴۷:۱۰
آیا احمدی نژاد در طول سال های دولتش همیشه دلار را 900 فروخت؟ ایا روحانی همه دلارها رو 3600 فروخت؟ به نظرم کمی کارشناسی تر حرف بزنیم بهتره! (3477411) (alef-11)
۱۳۹۴-۱۰-۲۹ ۰۹:۵۰:۰۱
آیا احمدی نژاد در تمام دوران نفت را 140 دلار فروخت و آیا روحانی همواره 30 دلار فروخت ؟ (میانگین کل دوران احمدی نژاد زیر 80 دلار بود- بماند که 3 سال آخر یک سوم نفت می فروخت و همه پول آن هم بلوکه می شد و ماند برای این دولت - هرچه کشیدیم از بعد از فتنه سال 88 کشیدیم ) (3479356) (alef-11)
۱۳۹۴-۱۰-۲۹ ۱۵:۲۹:۵۸
در دولت گذشته قیمت دلار تا 4000 تومان رفت. کجایی حاجی جون؟؟؟؟!!!!!!!! (3480627) (alef-11)
۱۳۹۴-۱۰-۲۷ ۱۸:۰۸:۳۱
همینجوری داداش منتظر بمون که دلار بشه۹۰۰تومن!!!! (3475064) (alef-11)
تبریزی
۱۳۹۴-۱۰-۲۷ ۱۸:۱۳:۲۲
فعلا که دولت تدبیر و امید گفته اجازه نمیده از 3600 تومان پایین تر بیاد. لابد برای حمایت از صادراتمونه. حالا کدوم صادرات الله اعلم. این وسط هم که فقط مردم مهم نیستن. (3475080) (alef-11)
فعال صنایع دستی
۱۳۹۴-۱۰-۲۷ ۱۸:۱۶:۴۵
نه بابا ! بشه 100 تومن چطوره ؟اصلا 50 ؟ (3475089) (alef-11)
۱۳۹۴-۱۰-۲۸ ۰۸:۳۷:۳۷
همه جاي دنيا ارزش دلار ٢ يا ٣ برابر پول ملي هست نه ٣٦٠ هزاربرابر. نفت هم ندارن. پيدا كنيد پرتقال فروش را (3476204) (alef-11)
۱۳۹۴-۱۰-۲۸ ۰۸:۴۵:۲۷
جناب صادر كننده شما با دلار گرون فقط هزينه هات زياد ميشه. صادرات هم كه نميتوني كني چون كالات قدرت رقابت نداره چون هم برات گرون تموم شده (بدليل همون قيمت دلار) هم كيفيت نداره. بنابراين با قيمت گرون به همين مردم در داخل ميفروشي بدون رقيب و به اسم صادرات تمومش ميكني. تمام داستان ارزش پول ملي ما همينه و بس. (3476216) (alef-11)
۱۳۹۴-۱۰-۳۰ ۱۱:۰۴:۲۰
فعال صنایع دستی اتفاقا هر چه دلار ارزانتر شود و قیمت کالای تو ارزانتر شود توان قدرت خرید مردم بیشتر شده و مردم کالای بیشتری از تو می خرند (3482213) (alef-13)
۱۳۹۴-۱۰-۲۷ ۲۰:۳۰:۳۲
اگر دستوری قیمت ارز پایین آورده شود فقط بسود واردکنندگان و اشتغال خارجیهاست و با توجه به محدودیتها و تقاضای زیاد،قیمت دلار بشدت افزایش میابد ..اما اگر ارز با قیمت بازار آزاد از صادرکنندگان توسط بانکها خریداری شود،هم اشتغال تکان میخورد،هم قیمت دلار تثبیت میابد.. (3475342) (alef-11)
۱۳۹۴-۱۰-۲۸ ۱۰:۳۰:۵۱
اصلا اینگونه نیست چون اکثر مواد اولیه تولیدات داخلی از خارج تهیه می شود و با کاهش دلار تورم بشدت کاهش می یابد و قیمت کالاهای ایرانی هم بشدت کاهش می یابد و فروش آنها می تواند بشدت افزایش یابد چون تورم مصنوعی 360 درصدی دلار باعث افزایش شدید قیمت تولیدات داخلی گشته (3476506) (alef-11)
۱۳۹۴-۱۰-۲۸ ۱۵:۰۱:۳۰
عزیز من چه صادراتی اخه؟ ارز 4 برابر شد صادرات چقدر تکان خورد؟ یک نفر رو مثال بزن بو در بخش صادرات استخدام شد اصلا ما صادراتی نداریم یک عده خام فروش هستن معدن و..میفروشن ارز به نفع مردمه که پایین باشه اینا حرفای تئوری های اقتصاد برای جامعه صادرکننده درست و حسابی است نه ما (3477455) (alef-11)
۱۳۹۴-۱۰-۲۷ ۱۷:۲۳:۴۷
سال 95 دلار کمتر از 4000 تومان نخواهد بود. هر چند در بهمن ماه ممکن است ذخائر ارزی برجام را دولت به بازار بفروشد تا برد انتخاباتی کند! اما بعد از آن دیگر روند صعودی است. حتی اگر بخواهند هم با این قیمت نفت نمیتوانند کمتر از 3600 دلار بفروشند (3474991) (alef-11)
۱۳۹۴-۱۰-۲۷ ۱۷:۳۲:۱۷
نخیر قیمت دلار به 7000 تومان می رسد. البته در چند سال آینده. بعد از آن دولت صفر پول را می زند (3475002) (alef-11)
قلی
۱۳۹۴-۱۰-۲۷ ۱۸:۲۲:۵۳
یعنی به خاطر سود های میلیارد صادر کننده ها مردم ضعیف باید از بالا بودن قیمت دلار رنجر ببرن؟ (3475105) (alef-11)
۱۳۹۴-۱۰-۲۷ ۱۸:۵۹:۳۱
دلار باید برای حداقل. برای هر سه سال روی یک قیمت تثبیت بشه تا کارآفرینان وصادرکنندگان بتونن برنامه ریزی کنند..مثلا از الان تا آخر سال 97 چهار هزار تومان و اول سال 98 دوباره برای سه سال قیمت جدید تعیین شود وتوسط دولت وبانک مرکزی کاملا این قیمت حمایت بشه... (3475164) (alef-11)
۱۳۹۴-۱۰-۲۸ ۰۸:۳۲:۴۲
بیست سال که دلار زیر1000 تثبیت شده بود خیلی برنتمه ریزی کردید مثلا که حالا به نرخ بالا بهونه میارید؟ (3476194) (alef-11)
۱۳۹۴-۱۰-۲۷ ۲۲:۱۵:۱۸
وابستگی اقتصاد دنیا به دلار آمریکا اجتناب ناپذیر است تنها راه تولید داخلی و صادرات و غنی کردن منابع ارزی کشور است (3475549) (alef-11)
۱۳۹۴-۱۰-۲۷ ۲۲:۲۵:۰۵
هرموقع بانک مرکزی دست ازدلارفروشی دربازارآزاد برداشت! آن موقع شیب افزایش کاهش خواهدیافت (3475580) (alef-11)
۱۳۹۴-۱۰-۲۸ ۰۲:۲۴:۴۷
از آقای روحانی و مجلس خواهشمندیم که کل پولهای آزاد شده ایران را در صندوق ذخیره ارزی قرار دهند و با برنامه ریزی و مصوبه خرج نمایند. لازم داریم که این پولها صرف بازسازی محیط زیست، بازسازی ناوگان هوایی، بازسازی تاسیسات و زیرساختهای کشور و از همه مهمتر راه اندازی کارخانجات و خطوط تولید و اشتغالزایی نمایند. با لا غیرتا اول مردم محروم خودمان را دریابید و بعد اگر جیزی ماند به کشورهای دوست و آقازاده ها برسید. (3475977) (alef-11)
دانشجوی دکتری آینده پزوهی
۱۳۹۴-۱۰-۲۸ ۰۶:۳۶:۵۰
دوست من آقای فرقانی
آینده پژوهی ۵۰ سال است که فقط پیش بینی نیست.
لطفا در تیتر خود لفظ آینده پژوهی را بکار نبرید
بخدا تیتر پیش بینی نرخ ارز هم غلط نیست (3476051) (alef-11)
آینده پژوهی ۵۰ سال است که فقط پیش بینی نیست.
لطفا در تیتر خود لفظ آینده پژوهی را بکار نبرید
بخدا تیتر پیش بینی نرخ ارز هم غلط نیست (3476051) (alef-11)
۱۳۹۴-۱۰-۲۸ ۰۷:۵۸:۰۳
یه نگاه به گذشته نشان میده که تو سه دولت بعد از جنگ قیمت دلار در هر هشت سال حداقل سه برابر شده
پس افزایش قیمت دلار یه رویه ثابت هست و ربطی به برجام و فرجام و برجا و دیپلماسی لبخند و سلام به دنیا و تامل با غرب و عقلانیت نداره
نمونه بارز این عدم ربط هم تو همین چند روز خواهیم دید
اگر قیمت ارز پایین آمد میتوان امیدوار بود که اجرای برجام موثر بوده و گرنه به این حرفها اعتنایی نکنید (3476124) (alef-11)
پس افزایش قیمت دلار یه رویه ثابت هست و ربطی به برجام و فرجام و برجا و دیپلماسی لبخند و سلام به دنیا و تامل با غرب و عقلانیت نداره
نمونه بارز این عدم ربط هم تو همین چند روز خواهیم دید
اگر قیمت ارز پایین آمد میتوان امیدوار بود که اجرای برجام موثر بوده و گرنه به این حرفها اعتنایی نکنید (3476124) (alef-11)
1
۱۳۹۴-۱۰-۲۸ ۰۸:۵۷:۰۰
باید از احمدی نژاد به خاطر معرفی این روش تقدیر کرد
کسری بودجه دولت، بی انظباطی مالی دولت=دلار کمی بالاتر (3476239) (alef-11)
کسری بودجه دولت، بی انظباطی مالی دولت=دلار کمی بالاتر (3476239) (alef-11)
بهلول
۱۳۹۴-۱۰-۲۸ ۱۰:۳۵:۴۳
تحلیل خوبی است ولی در مبالغ ارایه شده بدون انجام محاسبه و بیشتر تجرربی تعیین شده است، در حالی که همین سناریوها را میتوان با دسترسی به آمار و اطلاعات بدقت محاسبه کرد. ولی به هر حال افزایش قیمت ارز بدلیل کاهش قیمت نفت و کاهش درآمد دولت بدیهی است، چرا که دولت باید با تبدیل ارز حاصل از نفت و.. بودجه ریالی خود را بدست آورد.
هر چند که بدلیل تلاش دولت برای کسب درآمد از مالیات، ممکن است این درامد زیاد شود، ولی هزینه ها دولت و نظام آنقدر زیاد است که ناگزیر باید تن دهد به تبدیل شدن به بزرگترین سفته باز بازار ارز.
حتی اگر برجام هم به خوبی پیش برود، به نظر میرسد دشمنان منطقه ای ساکت ننشسته و اگر نظام بی تدبیری به خرج دهد و زمینه را برای شیطنت این دشمنان فراهم سازد، ضربه سنگینی از دشمنان منطقه ای خواهیم خورد، لذا تا قبل از تغییر دولت امریکا، حتما و حتما باید مشکلات منطقه ای را بامذاکره و تدبیر و انعقاد قراردادهای محکم همکاری منطقه ای به ثبات رساند.
اما در خصوص نرخ ارز دولت باید مراقب باشد که افزایش نرخ ارز سبب گران شدن مواد اولیه و ماشین آلات و .... که زیرساختهای تولید است میشود و این خود مجددا تورم و رکود را تشدید میکند. دولت باید این گزینه را هم مد نظر داشته باشد که جبران کسری بودجه از طریق افزایش نرخ ارز، اگر عمیق به موضوع نگریسته شود، به مصلحت دولت و کشور نیست، کسری بودجه و تحمل آن تا نیمه دوم و یا سه ماهه آخر سال 95، و انجام استقراض و.....خیلی بهتر است از افزایش نرخ ارز در داخل. این یک جمع بندی با درنظر گرفتن کلیه منافع کشور، اقتصادی، اجتماعی، سیاسی، امنیتی و ... است. (3476521) (alef-11)
هر چند که بدلیل تلاش دولت برای کسب درآمد از مالیات، ممکن است این درامد زیاد شود، ولی هزینه ها دولت و نظام آنقدر زیاد است که ناگزیر باید تن دهد به تبدیل شدن به بزرگترین سفته باز بازار ارز.
حتی اگر برجام هم به خوبی پیش برود، به نظر میرسد دشمنان منطقه ای ساکت ننشسته و اگر نظام بی تدبیری به خرج دهد و زمینه را برای شیطنت این دشمنان فراهم سازد، ضربه سنگینی از دشمنان منطقه ای خواهیم خورد، لذا تا قبل از تغییر دولت امریکا، حتما و حتما باید مشکلات منطقه ای را بامذاکره و تدبیر و انعقاد قراردادهای محکم همکاری منطقه ای به ثبات رساند.
اما در خصوص نرخ ارز دولت باید مراقب باشد که افزایش نرخ ارز سبب گران شدن مواد اولیه و ماشین آلات و .... که زیرساختهای تولید است میشود و این خود مجددا تورم و رکود را تشدید میکند. دولت باید این گزینه را هم مد نظر داشته باشد که جبران کسری بودجه از طریق افزایش نرخ ارز، اگر عمیق به موضوع نگریسته شود، به مصلحت دولت و کشور نیست، کسری بودجه و تحمل آن تا نیمه دوم و یا سه ماهه آخر سال 95، و انجام استقراض و.....خیلی بهتر است از افزایش نرخ ارز در داخل. این یک جمع بندی با درنظر گرفتن کلیه منافع کشور، اقتصادی، اجتماعی، سیاسی، امنیتی و ... است. (3476521) (alef-11)
علی
۱۳۹۴-۱۰-۲۸ ۱۲:۲۳:۲۶
پس حقوق ودستمزدهاچی چرااونهاروافزایش نمیدن (3476872) (alef-3)
سعید
۱۳۹۴-۱۰-۲۸ ۱۶:۳۶:۲۲
..... عنوان مثال، با دو برابر شدن ارزش رسمی دلار در سال ۱۳۹۱، گرچه در کوتاه مدت فضای رقابتی برای تولیدکنندگان ایجاد شد و تراز تجاری کشور بهبود یافت (بصورت موقتی)، مشاهده می شود که با گذشت زمان، توان رقابتی صنایع داخلی در برابر صنایع خارجی کاهش یافته است."
واقعا فضای رقابتی زیاد شد!!!!!!!!
تولید کننده رو فلج کردید می گید فضای رقابتی زیاد شد!!!!!!!!!!!!!!!!!! (3477822) (alef-11)
واقعا فضای رقابتی زیاد شد!!!!!!!!
تولید کننده رو فلج کردید می گید فضای رقابتی زیاد شد!!!!!!!!!!!!!!!!!! (3477822) (alef-11)
نظراتی كه به تعميق و گسترش بحث كمك كنند، پس از مدت كوتاهی در معرض ملاحظه و قضاوت ديگر بينندگان قرار مي گيرد. نظرات حاوی توهين، افترا، تهمت و نيش به ديگران منتشر نمی شود.
