کد مطلب: 423803
در اعتراض به تلاش وزارت نفت برای همکاری مجدد با توتال؛
اسناد رشوه توتال به مقام نفتی ایران افشا شد
بخش اقتصادی الف، 23 آذر 95
تاریخ انتشار : سه شنبه ۲۳ آذر ۱۳۹۵ ساعت ۱۱:۴۰
احمد توکلی در اعترض شدید به تلاش وزارت نفت برای حضور مجدد توتال در صنعت نفت و گاز ایران گفت: دادگاه آمریکا اسناد رشوه توتال به مقام نفتی ایرانی را افشا کردند.
در نامه رئیس هیئت مدیره سازمان مردم نهاد دیده بان شفافیت و عدالت به دادستان کل کشور با اشاره به سوابق منفی مالی و فنی فراوان شرکت توتال در ایران به خصوص پرداخت رشوه 60 میلیون دلاری به مقام نفتی ایرانی آمده است: «انتظار این است که پیش از امضای هر قراردادی با توتال فاسد و مفسد، از سلامت فرایند در این مرحله از بازگشت توتال به صنعت نفت کشور اطمینان حاصل شود».
احمد توکلی، رئیس هیئت مدیره سازمان مردم نهاد دیده بان شفافیت و عدالت با ارسال نامه ای به حجت الاسلام منتظری، دادستان کل کشور ضمن ارائه اسناد مربوط به پرداخت رشوه توسط شرکت توتال به یکی از مقامات نفتی ایرانی در دوره اصلاحات و اعتراض شدید به تلاش های وزارت نفت برای بازگشت مجدد این شرکت فرانسوی به صنعت نفت و گاز ایران، خواستار برخورد مراجع قضایی با مقام نفتی گیرنده رشوه شد و از دادستان کل کشور درخواست کرد که نسبت به طرح دعوی در زمینه جرائم راجع به اموال، منافع و مصالح ملی و خسارت وارده به حقوق عمومی، اقدام نماید.
در این نامه توکلی ضمن اشاره به سوابق به شدت منفی شرکت توتال در ایران از لحاظ مالی (پرداخت رشوه) و گزارش های متعدد کارشناسان درباره خیانت فنی این شرکت فرانسوی به ایران در پارس جنوبی آمده است: «جناب آقای دادستان کل کشور! دقت در حقایق مستند ارائه شده، اصرار به واگذاری میدان آزادگان در حالی که ظرفیت داخلی وجود دارد، واگذاری فاز 11 میدان پارس جنوبی با ترک تشریفات مناقصه و بی پاسخ گذاشتن موضوع فساد توتال و حتی دفاع از این شرکت مفسد، نزد هر دادرسی سوء ظن برانگیز است، چه رسد به جنابعالی با سوابق قابل تقدیر. انتظار این است که پیش از امضای هر قراردادی با توتال فاسد و مفسد، از سلامت فرایند در این مرحله از بازگشت توتال به صنعت نفت کشور اطمینان حاصل شود. طبیعی است که رسیدن به این مقصود باید از تعقیب همان مقام نفتی خائن آغاز گردد. انتظار این است که وظیفه مذکور در مواد اشاره شده در صدر نامه انجام گیرد».
در ادامه نگاه دقیق تری به ابعاد مختلف این نامه رئیس هیئت مدیره سازمان مردم نهاد دیده بان شفافیت و عدالت می اندازیم:
در بخش ابتدایی این نامه، با اشاره به وظایف دادستان کل کشور مطابق با ماده 290 قانون آئین دادرسی کیفری مصوب 1394 و تبصره 1 ماده 288 همین قانون در زمینه طرح دعوی در زمینه جرائم راجع به اموال، منافع و مصالح ملی و خسارت وارده به حقوق عمومی، اظهار امیدواری شده است که به همت دادستان کل کشور و قضات با شرافت محاکم صالح، منافع و مصالح ملی در این مورد به درستی حفظ گردد.
کمیته مشترک مدیریت (JMC)، مهمترین ایراد باقی مانده مدل جدید قراردادهای نفتی
در ادامه این بخش از نامه توکلی ضمن اشاره به اقدامات دیده بان شفافیت و عدالت و جمع قابل توجهی از متخصصان ذیربط، دانشگاهیان و خبرگان در زمینه نقد الگوی قراردادهای نفتی موسوم به IPC و دو مرتبه اصلاح مصوبه دولت در این زمینه، آمده است: «مهم ترین ایراد باقی مانده مربوط به کمیته ای موسوم به کمیته مشترک مدیریت(JMC) است». سپس با اشاره به بند «ت» ماده 8 مصوبه شرایط عمومی، ساختار و الگوی قراردادهای بالادستی نفت و گاز، آمده است: «همان طور که مشاهده می شود مشخص نشده در صورت اختلاف در کمیته، مکانیزم حل اختلاف چیست و مصوبه در این خصوص سکوت کرده است. بروز اختلاف در این سطح بین کارفرما و پیمانکار بسیار محتمل است؛ به خصوص اینکه پیمانکار در دوره بهره برداری نیز حضور دارد. همچنین طبق ماده 2 قانون اصلاح قانون نفت مصوب 1390، اعمال حاکمیت و مالکیت بر منابع نفتی به نمایندگی از حکومت اسلامی با وزارت نفت است. حال آن که سهم وزارت نفت در این موضوع به 50 درصد تقلیل یافته است. بر این اساس هیچ حقی برای اعمال حاکمیت بر پیمانکار وجود ندارد؛ بنابراین در صورت بروز اختلاف، ارجاع به دعاوی بین المللی صورت می گیرد و جدای از نتیجه داوری بین المللی برای جمهوری اسلامی، در تمام مدت مناقشه، عملیات متوقف می شود که به هیچ وجه این موضوع به خصوص در میادین مشترک، به صلاح کشور نیست».
در ادامه این بخش از نامه رئیس هیئت مدیره سازمان مردم نهاد دیده بان شفافیت و عدالت ضمن انتقاد از عملکرد وزارت نفت و بخصوص شخص وزیر نفت در تحقیر شرکت ها و متخصصان ایرانی و تکریم شرکت های خارجی و توجه بسیار ویژه به شرکت نفتی فرانسوی، توتال آمده است: «مقایسه عملکرد شرکت های ایرانی در زمان تحریم با شرکت های خارجی نظیر توتال در شرایط عادی بی انصافی و ناعادلانه است».
در نامه توکلی ضمن اشاره به تلاش زنگنه برای تضعیف پیمانکاران ایرانی با اعلام مکرر افزایش زمان و هزینه های پروژه هایی که در اختیار آنها بوده است، آمده است: «حال آن که ایشان به خوبی مطلع بودند که اولا انجام پروژه در شرایط تحریم قابل مقایسه با زمان عادی نیست و ثانیا قیمت های نفت در زمان انجام پروژه ها توسط شرکت های ایرانی چندین برابر زمان وزارت ایشان شده بود و در صنعت نفت هزینه های پیمانکاری ارتباط مستقیمی با قیمت نفت دارد».
سابقه منفی توتال
در ادامه این بخش از نامه رئیس هیئت مدیره سازمان مردم نهاد دیده بان شفافیت و عدالت ضمن اشاره به خروج کامل شرکت های بین المللی نفتی نظیر توتال به محض وقوع تحریم ها، بر نقش مهم شرکت های ایرانی برای ادامه توسعه صنعت نفت کشورمان در شرایط مذکور، تاکید شده است.
بخش دوم نامه توکلی به دادستان کل کشور با این جمله شروع می شود: «آقای زنگنه در حالی از توتال به عنوان شرکتی که در کمک به صنعت نفت ایران پیشرو بوده و از آن تشکر میکند که توتال بر اساس اسناد و مدارک تقدیمی سابقه ای کثیف و ضد منافع ایران دارد».
سپس رئیس هیئت مدیره سازمان مردم نهاد دیده بان شفافیت و عدالت در این بخش از نامه خود اطلاعات دقیق و مستندی را درباره سابقه فساد مالی در ارتباط توتال با ایران و محکومیت این شرکت در دادگاه های آمریکا به همین دلیل، ارائه داده است. اسناد ارائه شده یا عین احکام قضایی دادگستری آمریکا، یا احکام کمیسیون بورس اوراق بهادار آمریکا یا اخبار معتبرترین رسانه ها و سازمان های ذیربط غربی است: « قبل از اجرایی شدن قرارداد توسعه میدان سیری A و E با شرکت ملی نفت ایران، در اواخر ماه مه 1995 (اواخر اردیبهشت یا اوائل خرداد 1374) ملاقات بین توتال و مقام ایرانی برای توافق ادعایی مشاوره، صورت میگیرد تا وی با اعمال نفوذ، امضای شرکت ملی نفت را برای میدان سیری بگیرد. در 13 جولای (4 مرداد 1374) امضای قراداد اعلام میشود.
3 روز پیش از اعلام امضای قرارداد، مورخ 10 جولای ( 1 مرداد 1374) یک شرکت تابع توتال که در جزایر برمودا به ثبت رسیده بود، برای پرداخت رشوه با واسطه اول قرارومدار میگذارد. در همان روز، نخستین پرداخت به مبلغ 500 هزار دلار از بانکی آمریکایی در نیویورک، به حسابی در بانک سوئیس واریز میگردد.
در بند 12 تا 15 همین سند فرایند مشابه برای قرارداد پارس جنوبی شرح داده میشود: توتال با پرداخت اولیه در ازاء اعمال نفوذ مقام ایرانی برای کسب مصوبه شرکت ملی نفت ایران در خصوص واگذاری فاز 2 و 3 پارس جنوبی، به مبلغ 10 میلیون دلار در 12 ژوئن 1997 ( 4 تیر 1376) موافقت میکند. پرداخت به واسطه دوم(یک شرکت با مسئولیت محدود ، مستقر در جزایر مستعمراتی ویرجین انگلستان در دریای کارائیب) در 13 جولای 1997 (4 مرداد1376) صورت میگیرد. و بالاخره در 28 سپتامبر(19 مهر 1376) یا حوالی آن، قرارداد توتال با شرکت نفت امضاء میگردد».
همچنین نحوه پرداخت رشوه در قراردادهای توسعه میدان سیری و فاز 2 و3 پارس جنوبی نیز عنوان شده که در نوع خود بسیار جالب است. در مورد میدان سیری آمده است که: « در دهم جولای 1995 یا حوالی همان تاریخ توتال بین المللی اولین درخواست خدمات مشاوره ادعایی را با واسطه اول اجرا می کند که طی آن توتال موافقت کرد:
1) مبلغ 6 میلیون دلار در خلال 45 روز از اجرایی شدن قراداد توسعه میدان های سیری A و E پرداخت کند .
2) 500 هزار دلار برای هزینه ها پرداخت کند،
3) مبلغ 25 میلیون دلار در چهار قسط جداگانه همزمان با رسیدن هزینه های سرمایه ای به میزان معین پرداخت کند،
4) پرداخت های اضافی معادل پنج درصد کل هزینه های بالاتر از هزینه های سرمایه ای توافق شده درقرارداد،
و 5) پرداخت درصدی از کل فروش نفت و گاز بالاتر از یک قیمت معین.» برای فاز 2 و3 پارس جنوبی نیز مکانیزم مشابهی به کار گرفته شده است. در نهایت مجموع پرداخت ها به 60 میلیون دلار می رسد.
ابعاد دیگری از خیانت فنی توتال به ایران در پارس جنوبی
بخش سوم نامه مربوط به مسائل فنی توتال در هنگام توسعه میادین نفتی و گازی در ایران است که شامل تعلل توتال در توسعه فاز 11 در گذشته، عدم تحقق تولید در قرارداد توسعه میدان سیری و نحوه توسعه فازهای پارس جنوبی است. همچنین عنوان شده است که با توجه به حضور توتال در قطر و جذابیت بالاتر قرارداد قطر(مشارکت در تولید) نسبت به ایران، واگذاری فاز 11 به توتال موجبات سرقت اطلاعات برای بهبود تولید در سمت قطر می شود که مغایر با منافع ملی است.
درخواست تعقیب قضایی مقام نفتی خائن در قضیه رشوه شرکت توتال به ایران
در بخش پایانی نامه توکلی ضمن اشاره به پرسش های فراوان مطرح درباره موضوع پرداخت رشوه توتال به یکی از مقامات نفتی ایران در دوره اصلاحات که ضرورت دارد وزیر نفت و همکاران دیروز و امروزش جواب بدهند، به این موضوع اشاره شده است: « آقای مهندس زنگنه از سال 1376 تا 1384 (1997-2005) وزیر نفت بوده است. رشوه خواری مقام نفتی خائن از خرداد 1374 تا آذر 1383( 1395-2004) ادامه داشته است. یعنی عمدتا در دوره صدارت مهندس زنگنه. میشود احتمال داد که وزیر بی اطلاع بود، حراست چه میکرد؟ اگر حراست هم نمیدانست و یا میدانست و به وزیر نمی گفت، در هر دو صورت، مسئولیت بر عهده وزیر است و باید پاسخگو باشد. در همین دوره وقتی وزیر نفت مسئولیت مقام نفتی خائن را در اوائل سال 2001 (اواخر 1379) تغییر میدهد، از وزارت اطلاعات استعلام نکرد؟ یا وزارت اطلاعات کتمان کرد و یا گفت و اعتنا نشد؟
آقای مهندس زنگنه از سال 2013 تا کنون وزیر بوده است، از این همه اطلاعات و اخبار منتشر شده در سایت های معروف تجاری نفتی بیخبر بوده است؟ آیا برای دادن امتیازهایی به بزرگی واگذاری میدان آزادگان یا فاز 11 پارس جنوبی به توتال، نباید لااقل یکبار در گوگل توتال را جستجو میکرد؟ اگر او و همکارانشان این حقایق را نمیدانند، واویلا! و اگر میدانند و اصرار میکنند باید انگیزه خویش را شفاف سازند».
همچنین عنوان شده است: «کسانی که ادعای دین و اخلاق در اداره جامعه خود ندارند، آن همه مجازات برای توتال قائل شدند، آن هم نه برای خیانت به فرانسه یا آمریکا، بلکه به خاطر نقض قانون برای جلب سود بیشتر به کشورش. ما با آن مقام ایرانی که از راه وطن فروشی و خیانت به مردمش به مال اندوزی پرداخت چه کردیم؟ کشف نام کسی که در زمان خاصی رئیس یک شرکت مهندسی تابع شرکت نفت با مالکیت 90 درصدی دولت، بوده است و از اوائل سال 2001 یعنی از اواخر سال 1379 به عنوان مدیرعامل سازمانی مربوط به مصرف بهینه سوخت نصب میشود، خیلی دشوار است؟»
در پایان نامه رئیس هیئت مدیره سازمان مردم نهاد دیده بان شفافیت و عدالت به دادستان کل کشور ضمن اشاره به اختیارات این سازمان مردم نهاد برای دادخواهی در مراجع قضایی و شبه قضایی با توجه به بند «چ» ماده آیین نامه اجرایی تأسیس و فعالیت سازمانهای غیر دولتی، مصوب جلسه 29/03/1384 هیئت وزیران و ماده 16 همان مصوبه، آمده است: «جناب آقای دادستان کل کشور! دقت در حقایق مستند ارائه شده، اصرار به واگذاری میدان آزادگان در حالی که ظرفیت داخلی وجود دارد، واگذاری فاز 11 میدان پارس جنوبی با ترک تشریفات مناقصه و بی پاسخ گذاشتن موضوع فساد توتال و حتی دفاع از این شرکت مفسد، نزد هر دادرسی سوء ظن برانگیز است، چه رسد به جنابعالی با سوابق قابل تقدیر.
انتظار این است که پیش از امضای هر قراردادی با توتال فاسد و مفسد، از سلامت فرایند در این مرحله از بازگشت توتال به صنعت نفت کشور اطمینان حاصل شود. طبیعی است که رسیدن به این مقصود باید از تعقیب همان مقام نفتی خائن آغاز گردد. انتظار این است که وظیفه مذکور در مواد اشاره شده در صدر نامه انجام گیرد».
مشروح این نامه با اسناد رسمی دادگستری آمریکا و کمیسیون بورس و اوراق بهادار آمریکا و منابع متعدد معتبر رسانه ای را اینجا ببینید.
در نامه رئیس هیئت مدیره سازمان مردم نهاد دیده بان شفافیت و عدالت به دادستان کل کشور با اشاره به سوابق منفی مالی و فنی فراوان شرکت توتال در ایران به خصوص پرداخت رشوه 60 میلیون دلاری به مقام نفتی ایرانی آمده است: «انتظار این است که پیش از امضای هر قراردادی با توتال فاسد و مفسد، از سلامت فرایند در این مرحله از بازگشت توتال به صنعت نفت کشور اطمینان حاصل شود».
احمد توکلی، رئیس هیئت مدیره سازمان مردم نهاد دیده بان شفافیت و عدالت با ارسال نامه ای به حجت الاسلام منتظری، دادستان کل کشور ضمن ارائه اسناد مربوط به پرداخت رشوه توسط شرکت توتال به یکی از مقامات نفتی ایرانی در دوره اصلاحات و اعتراض شدید به تلاش های وزارت نفت برای بازگشت مجدد این شرکت فرانسوی به صنعت نفت و گاز ایران، خواستار برخورد مراجع قضایی با مقام نفتی گیرنده رشوه شد و از دادستان کل کشور درخواست کرد که نسبت به طرح دعوی در زمینه جرائم راجع به اموال، منافع و مصالح ملی و خسارت وارده به حقوق عمومی، اقدام نماید.
در این نامه توکلی ضمن اشاره به سوابق به شدت منفی شرکت توتال در ایران از لحاظ مالی (پرداخت رشوه) و گزارش های متعدد کارشناسان درباره خیانت فنی این شرکت فرانسوی به ایران در پارس جنوبی آمده است: «جناب آقای دادستان کل کشور! دقت در حقایق مستند ارائه شده، اصرار به واگذاری میدان آزادگان در حالی که ظرفیت داخلی وجود دارد، واگذاری فاز 11 میدان پارس جنوبی با ترک تشریفات مناقصه و بی پاسخ گذاشتن موضوع فساد توتال و حتی دفاع از این شرکت مفسد، نزد هر دادرسی سوء ظن برانگیز است، چه رسد به جنابعالی با سوابق قابل تقدیر. انتظار این است که پیش از امضای هر قراردادی با توتال فاسد و مفسد، از سلامت فرایند در این مرحله از بازگشت توتال به صنعت نفت کشور اطمینان حاصل شود. طبیعی است که رسیدن به این مقصود باید از تعقیب همان مقام نفتی خائن آغاز گردد. انتظار این است که وظیفه مذکور در مواد اشاره شده در صدر نامه انجام گیرد».
در ادامه نگاه دقیق تری به ابعاد مختلف این نامه رئیس هیئت مدیره سازمان مردم نهاد دیده بان شفافیت و عدالت می اندازیم:
در بخش ابتدایی این نامه، با اشاره به وظایف دادستان کل کشور مطابق با ماده 290 قانون آئین دادرسی کیفری مصوب 1394 و تبصره 1 ماده 288 همین قانون در زمینه طرح دعوی در زمینه جرائم راجع به اموال، منافع و مصالح ملی و خسارت وارده به حقوق عمومی، اظهار امیدواری شده است که به همت دادستان کل کشور و قضات با شرافت محاکم صالح، منافع و مصالح ملی در این مورد به درستی حفظ گردد.
کمیته مشترک مدیریت (JMC)، مهمترین ایراد باقی مانده مدل جدید قراردادهای نفتی
در ادامه این بخش از نامه توکلی ضمن اشاره به اقدامات دیده بان شفافیت و عدالت و جمع قابل توجهی از متخصصان ذیربط، دانشگاهیان و خبرگان در زمینه نقد الگوی قراردادهای نفتی موسوم به IPC و دو مرتبه اصلاح مصوبه دولت در این زمینه، آمده است: «مهم ترین ایراد باقی مانده مربوط به کمیته ای موسوم به کمیته مشترک مدیریت(JMC) است». سپس با اشاره به بند «ت» ماده 8 مصوبه شرایط عمومی، ساختار و الگوی قراردادهای بالادستی نفت و گاز، آمده است: «همان طور که مشاهده می شود مشخص نشده در صورت اختلاف در کمیته، مکانیزم حل اختلاف چیست و مصوبه در این خصوص سکوت کرده است. بروز اختلاف در این سطح بین کارفرما و پیمانکار بسیار محتمل است؛ به خصوص اینکه پیمانکار در دوره بهره برداری نیز حضور دارد. همچنین طبق ماده 2 قانون اصلاح قانون نفت مصوب 1390، اعمال حاکمیت و مالکیت بر منابع نفتی به نمایندگی از حکومت اسلامی با وزارت نفت است. حال آن که سهم وزارت نفت در این موضوع به 50 درصد تقلیل یافته است. بر این اساس هیچ حقی برای اعمال حاکمیت بر پیمانکار وجود ندارد؛ بنابراین در صورت بروز اختلاف، ارجاع به دعاوی بین المللی صورت می گیرد و جدای از نتیجه داوری بین المللی برای جمهوری اسلامی، در تمام مدت مناقشه، عملیات متوقف می شود که به هیچ وجه این موضوع به خصوص در میادین مشترک، به صلاح کشور نیست».
در ادامه این بخش از نامه رئیس هیئت مدیره سازمان مردم نهاد دیده بان شفافیت و عدالت ضمن انتقاد از عملکرد وزارت نفت و بخصوص شخص وزیر نفت در تحقیر شرکت ها و متخصصان ایرانی و تکریم شرکت های خارجی و توجه بسیار ویژه به شرکت نفتی فرانسوی، توتال آمده است: «مقایسه عملکرد شرکت های ایرانی در زمان تحریم با شرکت های خارجی نظیر توتال در شرایط عادی بی انصافی و ناعادلانه است».
در نامه توکلی ضمن اشاره به تلاش زنگنه برای تضعیف پیمانکاران ایرانی با اعلام مکرر افزایش زمان و هزینه های پروژه هایی که در اختیار آنها بوده است، آمده است: «حال آن که ایشان به خوبی مطلع بودند که اولا انجام پروژه در شرایط تحریم قابل مقایسه با زمان عادی نیست و ثانیا قیمت های نفت در زمان انجام پروژه ها توسط شرکت های ایرانی چندین برابر زمان وزارت ایشان شده بود و در صنعت نفت هزینه های پیمانکاری ارتباط مستقیمی با قیمت نفت دارد».
سابقه منفی توتال
در ادامه این بخش از نامه رئیس هیئت مدیره سازمان مردم نهاد دیده بان شفافیت و عدالت ضمن اشاره به خروج کامل شرکت های بین المللی نفتی نظیر توتال به محض وقوع تحریم ها، بر نقش مهم شرکت های ایرانی برای ادامه توسعه صنعت نفت کشورمان در شرایط مذکور، تاکید شده است.
بخش دوم نامه توکلی به دادستان کل کشور با این جمله شروع می شود: «آقای زنگنه در حالی از توتال به عنوان شرکتی که در کمک به صنعت نفت ایران پیشرو بوده و از آن تشکر میکند که توتال بر اساس اسناد و مدارک تقدیمی سابقه ای کثیف و ضد منافع ایران دارد».
سپس رئیس هیئت مدیره سازمان مردم نهاد دیده بان شفافیت و عدالت در این بخش از نامه خود اطلاعات دقیق و مستندی را درباره سابقه فساد مالی در ارتباط توتال با ایران و محکومیت این شرکت در دادگاه های آمریکا به همین دلیل، ارائه داده است. اسناد ارائه شده یا عین احکام قضایی دادگستری آمریکا، یا احکام کمیسیون بورس اوراق بهادار آمریکا یا اخبار معتبرترین رسانه ها و سازمان های ذیربط غربی است: « قبل از اجرایی شدن قرارداد توسعه میدان سیری A و E با شرکت ملی نفت ایران، در اواخر ماه مه 1995 (اواخر اردیبهشت یا اوائل خرداد 1374) ملاقات بین توتال و مقام ایرانی برای توافق ادعایی مشاوره، صورت میگیرد تا وی با اعمال نفوذ، امضای شرکت ملی نفت را برای میدان سیری بگیرد. در 13 جولای (4 مرداد 1374) امضای قراداد اعلام میشود.
3 روز پیش از اعلام امضای قرارداد، مورخ 10 جولای ( 1 مرداد 1374) یک شرکت تابع توتال که در جزایر برمودا به ثبت رسیده بود، برای پرداخت رشوه با واسطه اول قرارومدار میگذارد. در همان روز، نخستین پرداخت به مبلغ 500 هزار دلار از بانکی آمریکایی در نیویورک، به حسابی در بانک سوئیس واریز میگردد.
در بند 12 تا 15 همین سند فرایند مشابه برای قرارداد پارس جنوبی شرح داده میشود: توتال با پرداخت اولیه در ازاء اعمال نفوذ مقام ایرانی برای کسب مصوبه شرکت ملی نفت ایران در خصوص واگذاری فاز 2 و 3 پارس جنوبی، به مبلغ 10 میلیون دلار در 12 ژوئن 1997 ( 4 تیر 1376) موافقت میکند. پرداخت به واسطه دوم(یک شرکت با مسئولیت محدود ، مستقر در جزایر مستعمراتی ویرجین انگلستان در دریای کارائیب) در 13 جولای 1997 (4 مرداد1376) صورت میگیرد. و بالاخره در 28 سپتامبر(19 مهر 1376) یا حوالی آن، قرارداد توتال با شرکت نفت امضاء میگردد».
همچنین نحوه پرداخت رشوه در قراردادهای توسعه میدان سیری و فاز 2 و3 پارس جنوبی نیز عنوان شده که در نوع خود بسیار جالب است. در مورد میدان سیری آمده است که: « در دهم جولای 1995 یا حوالی همان تاریخ توتال بین المللی اولین درخواست خدمات مشاوره ادعایی را با واسطه اول اجرا می کند که طی آن توتال موافقت کرد:
1) مبلغ 6 میلیون دلار در خلال 45 روز از اجرایی شدن قراداد توسعه میدان های سیری A و E پرداخت کند .
2) 500 هزار دلار برای هزینه ها پرداخت کند،
3) مبلغ 25 میلیون دلار در چهار قسط جداگانه همزمان با رسیدن هزینه های سرمایه ای به میزان معین پرداخت کند،
4) پرداخت های اضافی معادل پنج درصد کل هزینه های بالاتر از هزینه های سرمایه ای توافق شده درقرارداد،
و 5) پرداخت درصدی از کل فروش نفت و گاز بالاتر از یک قیمت معین.» برای فاز 2 و3 پارس جنوبی نیز مکانیزم مشابهی به کار گرفته شده است. در نهایت مجموع پرداخت ها به 60 میلیون دلار می رسد.
ابعاد دیگری از خیانت فنی توتال به ایران در پارس جنوبی
بخش سوم نامه مربوط به مسائل فنی توتال در هنگام توسعه میادین نفتی و گازی در ایران است که شامل تعلل توتال در توسعه فاز 11 در گذشته، عدم تحقق تولید در قرارداد توسعه میدان سیری و نحوه توسعه فازهای پارس جنوبی است. همچنین عنوان شده است که با توجه به حضور توتال در قطر و جذابیت بالاتر قرارداد قطر(مشارکت در تولید) نسبت به ایران، واگذاری فاز 11 به توتال موجبات سرقت اطلاعات برای بهبود تولید در سمت قطر می شود که مغایر با منافع ملی است.
درخواست تعقیب قضایی مقام نفتی خائن در قضیه رشوه شرکت توتال به ایران
در بخش پایانی نامه توکلی ضمن اشاره به پرسش های فراوان مطرح درباره موضوع پرداخت رشوه توتال به یکی از مقامات نفتی ایران در دوره اصلاحات که ضرورت دارد وزیر نفت و همکاران دیروز و امروزش جواب بدهند، به این موضوع اشاره شده است: « آقای مهندس زنگنه از سال 1376 تا 1384 (1997-2005) وزیر نفت بوده است. رشوه خواری مقام نفتی خائن از خرداد 1374 تا آذر 1383( 1395-2004) ادامه داشته است. یعنی عمدتا در دوره صدارت مهندس زنگنه. میشود احتمال داد که وزیر بی اطلاع بود، حراست چه میکرد؟ اگر حراست هم نمیدانست و یا میدانست و به وزیر نمی گفت، در هر دو صورت، مسئولیت بر عهده وزیر است و باید پاسخگو باشد. در همین دوره وقتی وزیر نفت مسئولیت مقام نفتی خائن را در اوائل سال 2001 (اواخر 1379) تغییر میدهد، از وزارت اطلاعات استعلام نکرد؟ یا وزارت اطلاعات کتمان کرد و یا گفت و اعتنا نشد؟
آقای مهندس زنگنه از سال 2013 تا کنون وزیر بوده است، از این همه اطلاعات و اخبار منتشر شده در سایت های معروف تجاری نفتی بیخبر بوده است؟ آیا برای دادن امتیازهایی به بزرگی واگذاری میدان آزادگان یا فاز 11 پارس جنوبی به توتال، نباید لااقل یکبار در گوگل توتال را جستجو میکرد؟ اگر او و همکارانشان این حقایق را نمیدانند، واویلا! و اگر میدانند و اصرار میکنند باید انگیزه خویش را شفاف سازند».
همچنین عنوان شده است: «کسانی که ادعای دین و اخلاق در اداره جامعه خود ندارند، آن همه مجازات برای توتال قائل شدند، آن هم نه برای خیانت به فرانسه یا آمریکا، بلکه به خاطر نقض قانون برای جلب سود بیشتر به کشورش. ما با آن مقام ایرانی که از راه وطن فروشی و خیانت به مردمش به مال اندوزی پرداخت چه کردیم؟ کشف نام کسی که در زمان خاصی رئیس یک شرکت مهندسی تابع شرکت نفت با مالکیت 90 درصدی دولت، بوده است و از اوائل سال 2001 یعنی از اواخر سال 1379 به عنوان مدیرعامل سازمانی مربوط به مصرف بهینه سوخت نصب میشود، خیلی دشوار است؟»
در پایان نامه رئیس هیئت مدیره سازمان مردم نهاد دیده بان شفافیت و عدالت به دادستان کل کشور ضمن اشاره به اختیارات این سازمان مردم نهاد برای دادخواهی در مراجع قضایی و شبه قضایی با توجه به بند «چ» ماده آیین نامه اجرایی تأسیس و فعالیت سازمانهای غیر دولتی، مصوب جلسه 29/03/1384 هیئت وزیران و ماده 16 همان مصوبه، آمده است: «جناب آقای دادستان کل کشور! دقت در حقایق مستند ارائه شده، اصرار به واگذاری میدان آزادگان در حالی که ظرفیت داخلی وجود دارد، واگذاری فاز 11 میدان پارس جنوبی با ترک تشریفات مناقصه و بی پاسخ گذاشتن موضوع فساد توتال و حتی دفاع از این شرکت مفسد، نزد هر دادرسی سوء ظن برانگیز است، چه رسد به جنابعالی با سوابق قابل تقدیر.
انتظار این است که پیش از امضای هر قراردادی با توتال فاسد و مفسد، از سلامت فرایند در این مرحله از بازگشت توتال به صنعت نفت کشور اطمینان حاصل شود. طبیعی است که رسیدن به این مقصود باید از تعقیب همان مقام نفتی خائن آغاز گردد. انتظار این است که وظیفه مذکور در مواد اشاره شده در صدر نامه انجام گیرد».
مشروح این نامه با اسناد رسمی دادگستری آمریکا و کمیسیون بورس و اوراق بهادار آمریکا و منابع متعدد معتبر رسانه ای را اینجا ببینید.
کلمات کلیدی : احمد توکلی ، وزارت نفت، توتال
۱۳۹۵-۰۹-۲۳ ۱۲:۴۸:۲۴
ما نیاز به توسعه سریع میادین نفتی داریم و گر نه تا سر بجنبانیم قطر و امارات همه را بالا کشیده اند. به جز توتال هم هیچ شرکت معتبر و بزرگ بین المللی حاظر به سرمایه گذاری و انتقال تکنولوژی به ایران نیست. متخصصان داخلی هم که 8 سال دوران احمدی نژاد صنعت نفت در اختیارشان بود یک بشکه به تولید اضافه نکردند. حالا چاره چیست؟ (4064757) (alef-11)
۱۳۹۵-۰۹-۲۳ ۱۸:۰۶:۵۳
شما به اصلاح طلب ها سیستم کاریتون همین هست، برای شما دو گزینه وجود دارد: 1. فسد گستره مالی و بخور بخور و انجام کار 2. عدم فساد و عدم انجام کار. اصلا برای شما گزینه سوم یعنی انجام کار بدون فساد معنی ندارد، یعنی فساد و رشوه و بخور بخور نکنید نمیتونید از توتال بخواهید سرمایه گذاری کند؟ توتال با سرمایه گذاری مشکل ندارد، رشوه میدهد تا از شر سنگ اندازی های مقامات که بطور غیرمستقیم طلب رشوه میکنند خلاص شود! (4065270) (alef-13)
سیدمحمد
۱۳۹۵-۰۹-۲۳ ۲۰:۰۷:۱۳
تنها شرکت خارجی که توتال نیست. (4065416) (alef-11)
محمد
۱۳۹۵-۰۹-۲۳ ۲۰:۲۷:۲۱
متخصصان داخلی خوب بلدن چیکار کنن.مشکل از مدیریت های بیگانه دوست هست.
لطفا تو زمینه ای که اطلاعات ندارید نظر ندهید.همین متخصصان داخلی هستن که دارن تو قطر و امارات فعالیت میکنند.چطور اونجا میشه اینجا نمیشه؟! (4065445) (alef-11)
لطفا تو زمینه ای که اطلاعات ندارید نظر ندهید.همین متخصصان داخلی هستن که دارن تو قطر و امارات فعالیت میکنند.چطور اونجا میشه اینجا نمیشه؟! (4065445) (alef-11)
۱۳۹۵-۰۹-۲۴ ۰۰:۳۸:۴۷
مدیریت دوران احمدی نژاد هم بیگانه دوست بود؟
شما از کجا میدونی من در این زمینه اطلاعات ندارم. دل من خونه از اتلاف منابعی که تو این صنعت به خاطر ندونم کاری ها و بازی های سیاسی شده و دودش به چشم مردم رفته
حرف شما مثل اینه که چون تو ناسا چند نفر ایرانی هم کار میکنن ما فردا میتونیم آدم به کره ماه بفرستیم. چطور اونجا میشه اینجا نمیشه! (4065736) (alef-13)
شما از کجا میدونی من در این زمینه اطلاعات ندارم. دل من خونه از اتلاف منابعی که تو این صنعت به خاطر ندونم کاری ها و بازی های سیاسی شده و دودش به چشم مردم رفته
حرف شما مثل اینه که چون تو ناسا چند نفر ایرانی هم کار میکنن ما فردا میتونیم آدم به کره ماه بفرستیم. چطور اونجا میشه اینجا نمیشه! (4065736) (alef-13)
حمید
۱۳۹۵-۰۹-۲۷ ۱۱:۳۰:۰۹
عزیز دلم تنها تخصص کافی نیست. تجهیزات و امکاناتی میخاد که ما نداریم و به ما نمی دهند. علاوه بر این تخصص فنی یک بخش کار است و مدیریت بخش دیگر آن که ما در بخش مدیریت حرفی برای گفتن نداریم (4069731) (alef-13)
۱۳۹۵-۰۹-۲۳ ۱۲:۵۰:۲۶
سلام
لطفا فارق از جناح بندی ها برخورد کنید با هرچه فساد هست. لطفا کسی دفاع نا حق نکند.
این حق همه ما هست. لطفا جناح بندی نکنیم درباره فساد بلکه متحد با آن مبارزه کنیم.
موفق باشید. (4064762) (alef-11)
لطفا فارق از جناح بندی ها برخورد کنید با هرچه فساد هست. لطفا کسی دفاع نا حق نکند.
این حق همه ما هست. لطفا جناح بندی نکنیم درباره فساد بلکه متحد با آن مبارزه کنیم.
موفق باشید. (4064762) (alef-11)
۱۳۹۵-۰۹-۲۳ ۱۶:۵۶:۳۸
آخه تو این مملکت سازمانهای بازرسی کجان چکار می کنن هزاران نفر تو حراست ها و سازمانهای بازرسی حقوق می گیرن بعد یواشکی تو لای خبرا می شنویم چه خبره!!!!!!!!!!! (4065189) (alef-11)
عباس
۱۳۹۵-۰۹-۲۳ ۱۲:۵۴:۴۴
جناب توكلي سالهاست كشورهاي همسايه مخازن مشترك را خالي ميكنند و ضرر آن دهها برابر است .... اگر قرار بود با تكنولوژي داخلي ميادين نفتي توسعه يابد 8 سال دولت قبلي فرصت مناسبي بود اجازه ندهيد با فرصت سوزي سرمايه هاي نفتي كشور توسط همسايه ها به غارت رود (4064770) (alef-11)
مشکین نقاب
۱۳۹۵-۰۹-۲۳ ۱۳:۱۰:۵۳
ملت ایران کمی از ملت کره جنوبی بیاموزید.
اونا مسلمون هم نیستن....
واقعا حال ما گریه داره! (4064796) (alef-11)
اونا مسلمون هم نیستن....
واقعا حال ما گریه داره! (4064796) (alef-11)
۱۳۹۵-۰۹-۲۳ ۱۳:۳۴:۲۳
این حرفها یعنی چه که میگویید باید توتال را کنار گذاشت؟!
این کار یعنی خود تحریمی.با شرکتهای امریکایی و انگلیسی که نمیگذارند قرار دادی امضا شود،اگر توتال هم بزاریم کنار فقط میمونه چین و روسیه .
اگر فقط با چینیها و روسها قرار داد ببندیم ، بعدا از ما امتیاز بیشتری میخوان و ما رو تحت فشار میزارن. (4064834) (alef-11)
این کار یعنی خود تحریمی.با شرکتهای امریکایی و انگلیسی که نمیگذارند قرار دادی امضا شود،اگر توتال هم بزاریم کنار فقط میمونه چین و روسیه .
اگر فقط با چینیها و روسها قرار داد ببندیم ، بعدا از ما امتیاز بیشتری میخوان و ما رو تحت فشار میزارن. (4064834) (alef-11)
۱۳۹۵-۰۹-۲۳ ۱۷:۱۹:۳۲
اگر دو زار سواد نفتی داشتی می فهمیدی.
میدان ازادگان = گوشت قلنبه ! می فهمی؟
اگر واقعا توتال دوست داره در ایران فعالیت کنه چرا در میدان مشترک با کویت و قطر و عراق نمی آد جلو؟
آزادگان تنها میدانیه که نفت از هر نقطه در دنیا در دسترس تره. (4065218) (alef-13)
میدان ازادگان = گوشت قلنبه ! می فهمی؟
اگر واقعا توتال دوست داره در ایران فعالیت کنه چرا در میدان مشترک با کویت و قطر و عراق نمی آد جلو؟
آزادگان تنها میدانیه که نفت از هر نقطه در دنیا در دسترس تره. (4065218) (alef-13)
۱۳۹۵-۰۹-۲۳ ۱۳:۳۴:۳۴
ملت هر کسی که سرشون کلاه بذاره را دوست دارن اون چیزی که مهمه اینکه شرکت خارجی باشه مخصوصا غربی چون کلاس داره! این تفکر بیشتر در قشر تحصیل کرده یا به اصطلاح خودشون روشن فکر !!؟؟ رواج داره. (4064836) (alef-11)
۱۳۹۵-۰۹-۲۳ ۱۳:۳۶:۳۰
بدن دوستان داخلی یا چینها بعد صدسال تمامش کنن (4064838) (alef-11)
۱۳۹۵-۰۹-۲۳ ۱۸:۴۵:۵۰
حالا مثلا پروژه های قبلی که دست توتال و غربی بود را تمام کرده و دادند خدمت شما؟؟ مثلا همین نیروگاه بوشهر را مگر آلمانها انجام نمی دادند؟؟ واقعا غرب پرستی در این سالها سکه رایج شده است اماما کجایی که مردم کشورت شدن ه اند وکلای بی جیره و مواجب و سینه چاتکان بی چشم و بینایی غرب (4065320) (alef-13)
۱۳۹۵-۰۹-۲۳ ۱۳:۳۷:۲۵
بازهم بوی رشوه میدهد قراردادجدید,شاید (4064841) (alef-11)
مودی
۱۳۹۵-۰۹-۲۳ ۱۳:۳۸:۴۴
جناب توکلی عزیز انشاالله که خسته نشین و پیگیر عملکرد وزارت نفت ....که رزومه ای سراسر مسئله و تخلف و قانون شکنی دارد (از کرسنت و استات اویل گرفته تا ای پی سی و ....) باشید . ظاهرا این .... قانون شکن به هیچ مرجعی پاسخگو نیست و مجلس ما هم که با ترکیب فعلی هیچ امیدی به آن نیست. (4064850) (alef-11)
۱۳۹۵-۰۹-۲۳ ۱۳:۴۱:۳۹
سلام خاینین به کشور حکمشان مشخص است اب وخاک کشور از ناموس هم مهمتر است (4064856) (alef-11)
۱۳۹۵-۰۹-۲۳ ۱۳:۴۳:۵۵
اقای توکلی ضمن تشکر از روشنگری شما. لطفا بفرمایید توتال را بیرون کردیم رفت با کدام شرکت قرارداد ببندیم که پاکدست و درستکار باشد؟ آیا برای سرمایه گذاری و نوسازی تاسیسات نفتی که نان و امنیت کشور به آن وابسته است.....ا باید کسی را پیدا کنیم؟ همه سر و ته یک کرباسند ولی باید بلاخره با یکی آز آنها توافق کنیم (4064864) (alef-11)
میثم
۱۳۹۵-۰۹-۲۳ ۱۴:۰۰:۱۴
من برای آقای توکلی احترام زیادی قائلم و به عنوان کسی که گرایش به اصلاح طلبان دارم، آرزو داشتم که ایشان در مجلس حضور داشتند. اما سوال این است که مجرای قانونی برای برخورد با این حرکات وجود ندارد.... (4064882) (alef-11)
۱۳۹۵-۰۹-۲۳ ۱۴:۰۲:۳۴
برادر توکلی کوتاه بیا فاز 11 موتده جز توتال هم کسی نمیتونه تکمیلش کنه (4064888) (alef-11)
۱۳۹۵-۰۹-۲۳ ۱۴:۱۲:۰۶
ای بابا باز شروع شد. بابا چرا نمیذارید با دنیا کار کنیم آخه (4064902) (alef-11)
۱۳۹۵-۰۹-۲۳ ۱۶:۲۸:۱۶
به چه قیمتی با دنیا کار کنیم هموطن گرامی کدوم دنیا منظور امریکا و اقمارش تکلیف اونا که مشخصه در عداوت با ما (4065141) (alef-11)
۱۳۹۵-۰۹-۲۳ ۱۴:۲۸:۲۰
بالاخره تکلیف ما را روشن کنید احکام دادگاههای آمریکایی قابل قبوله یا نه ؟ (4064939) (alef-11)
۱۳۹۵-۰۹-۲۳ ۱۴:۴۲:۲۲
والا یکی از محکومای اون قضایا که الان...... واسه رد گم کنی هم هی به بابک زنجانی فحش میده خب بابا .... ! مارو نکش ، اون یکی هم که آقازاده اس اگه جرمایی که اون مرتکب شده کار من بود تا الان 200 بار اعدام شده بودم :| (4064961) (alef-11)
۱۳۹۵-۰۹-۲۳ ۱۵:۲۵:۵۸
الف جان هر وقت کرسنت به نتیجه رسید اونوقت به بقیه گاف های آقایون اعتراض کن!! (4065036) (alef-11)
کیان
۱۳۹۵-۰۹-۲۳ ۱۵:۲۹:۴۵
ظاهرا لغو سخنرانی یک نماینده مهمتر از فساد در قراردادهای نفتی است که حتی ریاست مجلس را به واکنش وا میدارد...
قضاوت با خودتان... (4065045) (alef-11)
قضاوت با خودتان... (4065045) (alef-11)
جواد
۱۳۹۵-۰۹-۲۳ ۱۵:۳۲:۴۱
ای بابا ، یک ....د و اختلاص گر و رشوه بگیر دور هم جمع شده ایم چند تا چاه نفت هم داریم بفروشیم و......
درسته به ملت چیزی نمیرسه ولی همین که ایران بهترین درجه از نظر فساد اقتصادی دارد ..... برای ملت است !!!. حالا اگر چند نفری هم (80 میلیون منهای مسئولین) هم با بدبختی و استرس روزگار خود را طی کنند اشکالی نداره ! (4065052) (alef-11)
درسته به ملت چیزی نمیرسه ولی همین که ایران بهترین درجه از نظر فساد اقتصادی دارد ..... برای ملت است !!!. حالا اگر چند نفری هم (80 میلیون منهای مسئولین) هم با بدبختی و استرس روزگار خود را طی کنند اشکالی نداره ! (4065052) (alef-11)
۱۳۹۵-۰۹-۲۳ ۱۶:۱۹:۳۵
همسر من در پروژه های نفتی کار میکند پیمانکار ایرانی برای انکه بیکار نباشد یک مبلغی را پیشنهاد میدهد ضمن انکه در طول کار قیمتها افزایش پیدا میکند انان از اول هم قیمت اشتباهی پیشنهاد دادند متاسفانه در مناقصه های نفتی هم کسی که قیمت کمتر پیشنهاد داد موفق میشود این بین کار تعطیل میشود اکثر پیمانکاران توان پایان کار را ندارند پروژه ای که باید طی 4 سال پایان یابد بعد از 6 سال هنوز به نیمه ها نمیرسد برای انکه محاسبات اشتباه و برای رفع بیکاری بوده از اول اشتباه بوده اینکه پیمانکار ایرانی به همراه قانون اشتباه که هر کسی قیمت کمتر پیشنهاد دهد برنده مناقصه خواهد بود بدون اینکه در نظر گرفته شود کلا رقم پیشنهادی کمتر از رقم پیش بینی شده خود شرکت نفت است کسی هم طی ده ها سال به این نتیجه نرسیده کار را تمام کنند نه اینکه قیمت کمتر را در نظر بگیرند متاسفانه پروژه های نفتی میخوابد تا دوباره پیمانکار جدید تعیین شود واین پروژه ای که باید 4 ساله تمام شود شاید بیشتر از 14 سال طول بکشد اخرش هم مجبور به اتمام کار بدلیل خستگی و طولانی شدن میشوند (4065128) (alef-11)
عادل
۱۳۹۵-۰۹-۲۳ ۱۶:۴۸:۱۹
آقای زنگنه وزیر نفت بارها و بارها به این اتهامات پاسخ داده اند مثلا در این مصاحبه:
ببینید سه عنصر در پروژه مهمه قیمت، کیفیت، زمان. هیچ کدامش الان قابل پیگیری نیست. یعنی قیمت اونی ست که اون اعلام میکنه میگه اینقد طلب دارم باید به پیمانکارها بدم ما باید هی پول بهش بدیم بگیم به این پیمانکارهای دسته دومت بده. قیمت قرارداد، مبلغ قرارداد، هیچی وجود نداره. ما یک فاز پارس جنوبی رو با خارجی ها امضا کردیم یک میلیارد دلار الان سه و نیم میلیارد دلار به ایرانی ها دادیم هنوز تموم نشده، برای همون یک فاز.خب این هزینه های تحریمه اینکه ما داریم چکار می کنیم یعنی چکار داریم میکنیم این اسمش چیه؟ اسم این رو شما بگید چیه؟ ما 3.7 میلیارد دلار برای یک فاز تا الان پول دادیم هنوز که هنوز هم تمام نشده کیفیت هم نیست زمان هم اصلا 8 سال 9 سال. بعضی دوستان الان من می شنوم اینجا که زنگنه و افرادش عاشق خارجیان. دیروز هم یک آقای صحبت کرده گفته اینا اصلا انگلسی اند. گفتند زنگنه اجرای اوامر انگلیس رو میکنه.
بحث میشه که اینها رو ندید به خارجیا بدبد به ما خب ما مثلا میخواهیم 60 میلیارد دلار تو نفت سرمایه گذاری کنیم خب از کجا میخوایم بیاریم؟ همه میگن برین از صندوق توسعه بگیرین. صندوق توسعه مگه چقدر داره؟چقدرش رو به نفت میده ... (4065173) (alef-13)
ببینید سه عنصر در پروژه مهمه قیمت، کیفیت، زمان. هیچ کدامش الان قابل پیگیری نیست. یعنی قیمت اونی ست که اون اعلام میکنه میگه اینقد طلب دارم باید به پیمانکارها بدم ما باید هی پول بهش بدیم بگیم به این پیمانکارهای دسته دومت بده. قیمت قرارداد، مبلغ قرارداد، هیچی وجود نداره. ما یک فاز پارس جنوبی رو با خارجی ها امضا کردیم یک میلیارد دلار الان سه و نیم میلیارد دلار به ایرانی ها دادیم هنوز تموم نشده، برای همون یک فاز.خب این هزینه های تحریمه اینکه ما داریم چکار می کنیم یعنی چکار داریم میکنیم این اسمش چیه؟ اسم این رو شما بگید چیه؟ ما 3.7 میلیارد دلار برای یک فاز تا الان پول دادیم هنوز که هنوز هم تمام نشده کیفیت هم نیست زمان هم اصلا 8 سال 9 سال. بعضی دوستان الان من می شنوم اینجا که زنگنه و افرادش عاشق خارجیان. دیروز هم یک آقای صحبت کرده گفته اینا اصلا انگلسی اند. گفتند زنگنه اجرای اوامر انگلیس رو میکنه.
بحث میشه که اینها رو ندید به خارجیا بدبد به ما خب ما مثلا میخواهیم 60 میلیارد دلار تو نفت سرمایه گذاری کنیم خب از کجا میخوایم بیاریم؟ همه میگن برین از صندوق توسعه بگیرین. صندوق توسعه مگه چقدر داره؟چقدرش رو به نفت میده ... (4065173) (alef-13)
رامین
۱۳۹۵-۰۹-۲۳ ۲۰:۱۳:۴۶
دوستان لازم نیست خود سانسوری کنیم حالا بر فرض قبلا شرکت توتال رشوه هم داده باشه .نمی شه الان دقت کرد و قرارداد رو درست و بدون ضرر نوشت .یا به نظر شما باید اصل مساله رو پاک کرد و اصلا قرارداد نبست؟تازه به قول دوستان اگر قرار بر تکیه بر ظرفیت داخلی و دوستان چین و روس بود چرا زود تر نجنبیدیم که این همه متضرر نشیم. (4065425) (alef-11)
نظراتی كه به تعميق و گسترش بحث كمك كنند، پس از مدت كوتاهی در معرض ملاحظه و قضاوت ديگر بينندگان قرار مي گيرد. نظرات حاوی توهين، افترا، تهمت و نيش به ديگران منتشر نمی شود.
