"کمیسیون برجام مجلس" برای بررسی آنچه در وین بین ایران و ۱+۵ مقرر شده، درحالی کار خود را شروع کرده و پیش رفته که هنوز هم بین مجلس و دولت برای صلاحیت بررسی برجام توسط نمایندگان مردم اختلاف است. با این همه پس از اظهارات علنی رهبری که صلاح نیست مجلس از بررسی برجام کنار گذاشته شود، این جدل ها فروکش کرد.
اندکی بعد از پایان مذاکرات وین عده ای از نمایندگان مجلس در نامه ای خواهان ارایه لایحه ای از سوی دولت به منظور تصویب توافق برجام در پارلمان شدند. پس از آن کمیسیون ویژه بررسی برجام (برنامهجامع اقدام مشترک)، روز ۲۸ مردادماه تشکیل شد. ۵ نماینده عضو فراکسیون اصولگرایان، ۵ نماینده عضو فراکسیون رهروان ولایت و ۵ نماینده مورد وثوق دو فراکسیون به تایید این دو فراکسیون بزرگ مجلس رسید.
محمدحسن ابوترابیفرد، حسین نقویحسینی، عباسعلی منصوریآرانی، غلامرضا تاجگردون و جواد جهانگیرزاده از فهرست فراکسیون رهروان ولایت (فراکسیون اکثریت) با رای نمایندگان به عضویت کمیسیون ویژه درآمدند. از سوی دیگر علیرضا زاکانی، محمود نبویان، احمد نجابت، مهرداد بذرپاش و ابراهیم کارخانه اعضای این کمیسیون ازجمله نامزدهای فراکسیون اصولگرایان (دومین فراکسیون بزرگ مجلس به ریاست غلامعلی حدادعادل) هستند که از سوی نمایندگان برای حضور در کمیسیون ویژه انتخاب شدهاند.
در این میان پنج نفر از نمایندگان بهعنوان افراد مورد وثوق هر دو فراکسیون به کمیسیون ویژه راه یافتند. اسماعیل کوثری، محمدمهدی زاهدی، مسعود پزشکیان، منصور حقیقتپور و علاءالدین بروجردی پنج نمایندهای هستند که در این فهرست جای گرفتهاند. در میان اعضای برگزیده برای حضور در کمیسیون ویژه بررسی برجام میتوان از علیرضا زاکانی، محمود نبویان، احمد نجابت، مهرداد بذرپاش و ابراهیم کارخانه، محمدمهدی زاهدی، حسین نقویحسینی و اسماعیل کوثری نام برد.
به گزارش رسانه ها، در اولین جلسه این کمیسیون با اکثریت آرای اعضا، علیرضا زاکانی به عنوان دبیر، آقايان منصور حقیقتپور و وحید احمدی به عنوان نواب اول و دوم، آقایان حسین نجابت و سیدمحمود نبویان به عنوان دبیران کمیسیون و سیدحسین نقوی حسینی نيز به عنوان سخنگو انتخاب شدند.
کمیسیون برجام روز دوشنبه۱۴شهریورماه میزبان دریادار شمخانی بود و شمخانی درتوصیه ای به نمایندگان گفت که بدون برخورد سلیقه ای و توقف در گذشته قرائت خود را از برجام ارائه دهند.
شمخانی همچین با بیان اینکه مجموعه زحمات گذشته منجر به رسیدن به نتیجه شده است، ادامه داد: «قدرت و توان مذاکره در گذشته تامین شده است . آمریکایی ها از حمله نظامی و تحریم ناامید شدند زیرا معتقد بودند هر دو راه مذکور ناکارآمد هستند و جلوی پیشرفت صنعت هستهای ایران را نمی گیرند، مسلم است که تیم هستهای گذشته نقش مهمی ایفا کردند»
در بخش دوم نیز کمیسیون میزبان علی اکبر صالحی رئیس سازمان انرژی هسته ای بود. صالحی گفت که در سال ۸۸ گفتیم که باید "آی آر آی" را آرام آرام کنار بگذاریم و سانتریفیوژهای پیشرفته را جایگزین آن کنیم عنی چه توافقی بود یا نبود باید به سوی اقتصادی کردن صنعت هستهای پیش میرفتیم و چنین چیزی با "آی آر آی" شدنی نبود و نیست. به گفته سخنگوی کمیسیون برجام وی همچنین خاطر نشان کرده است که: « وی گفت دلیلی ندارد که ما برنامه ده سال پس از محدودیتهای پذیرفته را در برجام بیاوریم... ما نقشه راهی داریم با آژانس که مطابق آن پس از ده سال عمل خواهیم کرد»
درجلسه پانردهم شهریورماه آقایان عراقچی، تختروانچی، قشقاوی از وزارت امور خارجه، مهمان کمیسیون برجام بودند. البته عراقچی پیش ازین نیز چندبار دیگر دراین کمیسیون حاضر شده بود و مشروح جلسه نیز از صداوسیما پخش شد.
طبق سخنان سخنگوی برجام، عراقچی دراین دیدار بازهم به مخالفت دولت با تصویب برجام توسط مجلس اشاره می کند با استدلال اینکه برجام توافق نامه است نه تعهدنامه و به تصویب دولت نیز نرسیده است می گوید که اگر مجلس به برجام بهعنوان یک معاهده نگاه نکند، میتواند نقش قویتری ایفا کند؛ چون وقتی که معاهده سند و به تصویب مجلس برسد، قانون میشود و خودمان را به دست خودمان ملزوم کردهایم.
عراقچی همچنین دراین جلسه با نمایندگانی چون نبویان، بذرپاش، زارعی، کوثری، رسایی، کارخانهای، امیرآبادی، زاهدی، آقامحمدی، ابوترابی و منصوری آرانی پیرامون موضوعاتی از جمله اینکه قطعنامه ۲۲۳۱ موضوع هستهای را از ذیل فصل هفتم منشور ملل متحد خارج کرده است، کمیسیون مشترک مربوط به اقلام غیرنظامی غیرهستهای است، برگشتپذیری دوطرفه است و ما هم به همان اندازه حق داریم که طرف مقابل حق دارد، عدم پایبندی طرف مقابل برعهده ما است، به بحث و گفت و گو پرداخته اند.
اما از حاشیه های این جلسه که با چند روز تاخیر از شبکه خبر صداوسیما نیز پخش شد، درگیری لفظی رسایی و عراقچی بر سریکی از کلمات متن برجام بود. عراقچی درپاسخ به رسایی که دولت آمریکا را «دولت راستگویان» خوانده بود گفت: « عجیب است که استناد شما به دولت امریکا است، این دولت قصدا داشته ۶ بار به ایران حمله کند، اما الان به کنگره می گوید بعد از ۱۵ سال برای حمله در جایگاه بهتری هستیم. در واقع، دشمنی که به دنبال تغییر حکومت بود و دائما می خواست حمله کند، تحریم ها را بر خواهد داشت و غنی سازی ما را به رسمت میشناسد»
پس از این موضوع، آقامحمدی نماینده دیگر مجلس اتهاماتی را نسبت به ظریف و تیم هسته ای مطرح کرد و گفت «دوستان وزارت خارجهای به خاطر رفتار با آمریکاییها، در کمیسیون به گونهای دیگر سخن میگویند» که عراقچی در پاسخ گفت: «آقای اقامحمدی، اگر دوباره اهانت بکنید، من جواب می دهم»
به گفته اکثریت نمایندگان حاضر درجلسه و صاحبنظران سیاسی، تنش های پیش آمده در این جلسات مخصوصا با اختلافی که بین دولت و مجلس برسر بررسی برجام است به صلاح نیست و کسی اینگونه اقدامات نمایندگان را که تا ساختگی خواندن سوالات توسط کوچک زاده نیز پیش رفت تایید نکرد. همچنین درگفت و گوی مهرداد بذرپاش با رسانه ها گفته شد که در نشست مذکور موضوع "ابعاد حقوقی و مکانیزم برگشت پذیری تحریم ها" نیز صحبت شده و در رابطه با ارجاع ۱۱ مورد از بندهای برجام به فصل ۷ ماده ۴۱ منشور سازمان ملل هم سوالات زیادی از تیم مذاکره کننده پرسیده شد.
اما سه شنبه این هفته هفتمین جلسه کمیسیون ویژه برجام با حضور آقایان جلیلی (دبیر سابق شورای عالی امنیت ملی و رئیس تیم مذاکره کننده قبلی) و عباسی (رئیس سابق سازمان انرژی اتمی) برگزار شد وصحبتهای جلیلی در این نشست مبنی بر کم بودن آورده های برجام نسبت به آنچه که به طرف مقابل داده ایم حواشی زیادی را در فضای سیاسی کشور به همراه داشت.
جلیلی دراین نشست گفت که جمهوری اسلامی از حدود ۱۰۰حق مسلم خود در اسناد و ضمیمه ها صرفنظر کرده است و پذیرفته است که حقوق هسته ای کمتری داشته باشد. وبرای گزاره های خود نیز مصادیق آورد.
فارع از درست ویا غلط بودن گزاره های رئیس سابق تیم مذاکره کننده جلسه برجام، جلسه بررسی و پاسخگویی است و به نظر می رسد هجمه ها به جلیلی صرفا مشی سیاسی او را نشانه رفته باشند.
به گفته رسانه ها، نقوی حسینی، سخنگوی کمیسیون ویژه بررسی کننده برجام از حضور ظریف در جلسه یکشنبه آینده این کمیسیون خبر داده است.
اقدام تحسین بر انگیز صدا و سیما در پخش جلسات این کمیسیون به شفاف سازی مباحث ،طرح نظرات موافق و مخالف برجام وبالا رفتن آگاهیهای عمومی کمک خواهد کرد. جلیلی در جلسه دوم حضور خود از رسانه ملی خواست اگر صلاح دانستند قسمت اول سخنان وی را هم پخش کند.
همچنین سخنگوی کمیسیون ویژه بررسی برجام از حضور لاریجانی، ولایتی، ظریف و وزرای اطلاعات، دفاع و اقتصاد و همچنین رئیس کل بانک مرکزی، مسئولان ستاد مشترک، و فرمانده هوافضای سپاه در جلسات هفته آینده این کمیسیون خبر داد. نقویحسینی اضافه کرد: روز دوشنبه در نوبت صبح، کمیسیون ویژه برجام میزبان آقایان عراقچی و تختروانچی خواهد بود و در نوبت بعد از ظهر نیز بازدید از تاسیسات اراک که قرار بود چهارشنبه انجام شود و به دلیل عدم حضور همه اعضای کمیسیون محقق نشد، در دستور کار کمیسیون ویژه قرار دارد.