توصيه به ديگران
 
کد مطلب: 310746
شبکه های اجتماعی و ارتباطات انسانی
بخش تعاملی الف - بهروز ساریخانی
تاریخ انتشار : چهارشنبه ۲۷ آبان ۱۳۹۴ ساعت ۱۰:۲۶


مدتی است که در محافل اجتماعی و خانوادگی, مطبوعات ایران و جهان و حتی "شبکه های اجتماعی" بحث داغی در مورد تاثیر سوء گسترش فضای مجازی بر روابط "روی به روی"(face to face) مردم با هم بوجود آمده است. این بحث مرا یادِ ۲ موضوع مشابه می اندازد که در زمان خود کمابیش همین مشکل و سوء تفاهم را بهمراه داشتند : تلفن و تلویزیون.

جوانان قدیم یادشان هست که وقتی در تهران تلفن فراگیر شد, چگونه باعث آسیب به ارتباطات مستقیم مردم با هم گردید. آنان بخوبی بیاد دارند که این"وسیله" چگونه حاجب روابط گرم فرزندان و والدین, دوستان همکلاسی, دختر و پسرهای نامزد, زن و شوهرها, . . . و غیره شد. مدتها طول کشید تا همه به این فرهنگ دست یافتند که تلفن هم وسیله ایست برای ارتباط و آسایش بهتر آدم ها که هر نکته مُقامی دارد ! ؟

مدت ها بعد از اختراع پدیده تلویزیون, تعدد کانال های تلویزیونی نیز وضعیتی فراهم کرد که بسیاری از مردم تقریبا تمام وقت آزاد خود را پای میز تلویزیون می گذارند. این واقعیت موجب شد جامعه شناسان و فیلسوفان متعهد بسیاری نسبت به آینده تاثیر مخرب تلویزیون بر روابط مستقیم انسان ها – بویژه کودکان و نوجوانان – هشدارهای جدی بدهند. تعدد کانال های تلویزیونی واقعا هم شرائطی را فراهم کرده بود که مدیران شبکه ها را مجبور می کرد ساعات پخش سریال ها و برنامه های پر مخاطب با هم همپوشانی نداشته باشند.

کسانی که فیلم های "فارنهایت ۴۵۱" ساخته فرانسوا تروفو و "مغول ها" اثر پرویز کیمیاوی را دیده باشند, نگاه تند انتقادی مستتر در این آثار یادشان می آید. در این فیلم ها تلویزیون بمثابه یک "مهاجم" تصویر شده است.

تلویزیون آنچنان جایگاهی در خانواده های ما پیدا کرده بود که تنها تازه گی ها است که در برخی خانواده ها, از "پذیرائی" منازل به "هال" نقل مکان کرده است. با وجودی که زندگی های امروز عملا میزان دیدارهای دوستانه و فامیلی را به حداقل کاهش داده, جالب است که هنوز هم در بین بسیاری خانواده ها برنامه های تلویزیونی عملا بعد از "غذا" به محور نخست در دیدارهای نوروزی و مناسبت های گوناگون بدل شده است.

تلفن همراه, VCD , ماهواره, . . . اینترنت, شبکه های اجتماعی مجازی و گوشی های دیجیتال نیز همین سرگذشت را داشته و دارند. نگاهی سطحی به اجتماع مردم – بویژه جوانان و میان سالان – در اتوبوس, مترو, . . . و حتی پیاده های در حال تردد, نشان از میزان تاثیر بی سابقه ارتباطات مجازی بر روابط فیزیکی انسان ها در دنیای امروز ماست.

آدمی نیاز دارد در غم ها و شادی ها , در شوق پیروزی ها, افسردگی شکست ها و یک کلام "در زندگی", کسی و کسانی را از نزدیک خود حس کند و این کارِ شبکه های اجتماعی نیست.

اما آیا براستی این وسایل مخل آسایش اند یا ممدِ حیات و مفرحِ ذات آدمی ؟

درست است که در زمان ما اختراعات و ابداعات سرعت شگفت انگیزی بخود گرفته, اما ظرفیت انسان ها هم بشکل بی نظیری افزایش یافته است. یک مقایسه کوچک بین کودکی ما و نوه هایمان, بخوبی این رشد را نمایان میسازد. برخلاف آنان که با پدیده های مدرن در برخورد نخست بعنوان مهاجم و "تهدید" برخورد می کنند, بنظر می رسد چاره کار آینه شکستن نمی باشد.

همانطور که ابزارهای ماشینی , تلفن و . . . رفته رفته جایگاه اصلی خود را بازیافت و امروزه هیچ تنابنده ای دلواپس آن ها نیست و تهدیدشان نمی پندارد, مطمئنا فرهنگ استفاده صحیح , بجا و به اندازه از وسایل ارتباط جمعی مجازی هم بتدریج جا خواهد افتاد.

نو آمده ها اگر چه در گام نخست, "کهنه"را دل آزار بنمایند اما نهایتا حدیث "سنگ است و کف جوی" و "کفِ روی آب است و متانت اعماق" ! ؟
 
کلمات کلیدی : بهروز ساریخانی
 


نظراتی كه به تعميق و گسترش بحث كمك كنند، پس از مدت كوتاهی در معرض ملاحظه و قضاوت ديگر بينندگان قرار مي گيرد. نظرات حاوی توهين، افترا، تهمت و نيش به ديگران منتشر نمی شود.