کد مطلب: 271137
چرا مذاکرات هسته ای کش می آید؟
امیرعلی صفا، 25 اردیبهشت 94
تاریخ انتشار : جمعه ۲۵ ارديبهشت ۱۳۹۴ ساعت ۱۱:۲۶
منافع اقتصادی، تنها گزاره‌ای‌ست که همه‌ی کشورها اتفاق‌نظر دارند باید رعایت شود. اقتصاد، مثل "دمکراسی "، "آزادی "، "حقوق بشر " و دیگر واژگان به شدت دستمالی شده نیست که نتوان مصداقی را که همه‌ی روی آن اجماع داشته باشند برایش یافت؛ و حالا در مذاکرات هسته‌ای دست‌ِ‌کم پنج کشور از هفت کشور مذاکره کننده، به طور قاطع نمی‌توانند بگویند منافعشان در توافق است یا در عدم توافق؟
از روسیه شروع کنیم. برخلاف مذاکرات سال ۹۲ که وزیر امورخارجه‌ی روسیه نقش و حضور فعالانه‌ای داشت، در دور اخیر مذاکرات بیشتر نقش او، خنثی بود. تا آنجا که معاون وزیر امورخارجه‌اش برای مذاکرات حاضر شد؛ و در روز قرائت بیانیه، نه حتی همین معاون وزیر امورخارجه که یکی از مدیران سیاسی وزارت امورخارجه‌ی روسیه در کنار پرچم روسیه ایستاد. این‌ها البته نه اتفاقی که حاوی پیام‌های مشخصی است.
علت را می‌توان در بحران اوکراین جست‌جو کرد. سال ۹۲ هنوز بحران اوکراین شروع نشده بود و روابط غرب و روسیه اینچنین تیره نبود! همچنین در مذاکرات سال ۹۲ بحث خروج احتمالی مواد غنی‌سازی شده از ایران مطرح بود و روسیه امید داشت نقش شبه‌محوری ایفا کند اما با رد این احتمال از سوی ایران، روسیه‌ی ناامید، منافع خود را بیشتر از همه نه در توافق و نه در عدم توافق بلکه بر ادامه‌ی همین روند دید.
کشور بعدی چین است. ادامه رشد اقتصادی مهم‌ترین موضوع برای این کشور است و چین از یک سو برای ادامه‌ی پیشرفت اقتصادی به خاورمیانه‌ای آرام نیاز دارد، پس توافق برایش بهتر است؛ اما از سوی دیگر حل و فصل مشکلات بین ایران و ایالات متحده، باعث خواهد شد که امریکا فرصت بیشتری برای سرک کشیدن به حیات‌خلوت چین یعنی خاور دور داشته باشد و چین نمی‌خواهد بازار آرام و مطمئن خاور دور را از دست بدهد یا برای آن رقیب پیدا بشود؛ بنابراین در حال حاضر بیشتر منافع برای چین هم نه در توافق نه در عدم توافق، بلکه بر ادامه‌ی همین روندِ کش‌دار استوار است.
اما فرانسه، شاید در عالم رسانه فرانسه غلیظ‌تر از همه و بیشتر نماینده‌ی اسرائیل و تندروهای ایالات متحده باشد و اگر نگرانی بابت وجه و آینده سیاسی نبود، فابیوس که اصالتاً یهودی‌زاده است دوباره میز مذاکره را بهم می‌ریخت.
اما در واقع فرانسه از یک‌سو روابط اقتصادی قوی با کشورهای عربی دارد و به طور میانگین در سال ۲۰۱۳ صادرات این کشور به کشورهای عربی ۴۰ درصد افزایش داشته و از سوی دیگر بزرگ‌ترین شرکت خودروسازی فرانسه یعنی پژو سال‌های سال است که به جهت خیال آسوده از بازار ایران زحمت بازاریابی در دیگر کشورها را به خود نداده و قطع روابط اخیر پژو با ایران باعث ضربه‌ی شدید به دومین شرکت خودروسازی اروپا شده است. هرچند فرانسه ادعا می‌کند این ضربه آنچنان نیست که پژو را ورشکست کند اما نگاهی به آمار این سؤال را ایجاد می‌کند که فرانسه ۴۰۰ هزار خودرویی را که سالیانه به ایران می‌فروخته، می‌خواهد در کدام بازار و چگونه در رقابت با خودروسازی‌های امریکا و سایر کشورها آب کند؟
شاید تصور شود سود فروش پژو با سود صادرات به کشورهای عربی دَر! اما اولاً حجم بالایی از این صادرات، تسلیحاتی است و تا زمانی ادامه خواهد داشت که ایران‌هراسی برای کشورهای عربی وجود داشته باشد، در ثانی شاید در ظاهر این دو نوع صادرات، صادرات فرانسه باشد اما در واقع پول را روانه‌ی جیب دو گروهِ مجزا خواهد کرد و این دو گروه هرکدام اهرم‌های خود را برای فشار بر دولت دارند!
تعارضِ نظرِ داخلی دو بازیگر اصلی مذاکرات یعنی ایران و ایالات متحده، برای مذاکرات هم این روزها آنچنان واضح و روشن است که بی‌نیاز از توضیح باشد. سنا به شدت با دولت اوباما مخالفت می‌کند و این مخالفت قطعاً نه از سر نگرانی برای آرامش خاورمیانه که محصول روابط پیچیده‌ی ثروت و قدرت است.
در ایران نیز به طور واضح دولت منتظر امضای توافق‌نامه برای رفع جدی مشکلات اقتصادی است و مجلس به فرضِ حلِ مشکلات اقتصادی بعد از امضای توافق، نگران بعدعهدی و "دبه " درآوردن طرف مقابل است؛ و در این میان البته رهبر انقلاب بارها تذکر داده‌اند که رفع مشکلات اقتصادی، با نگاه به داخل کشور مقدور است.
در خصوص انگلستان و آلمان هم مواردی وجود دارد. هرچند انگلستان با انتخابات اخیر می‌تواند با خیالی آسوده‌تر در مذاکرات باشد، اما در آلمان دولت ائتلافی سیاه و سفید بر سرِ کار است؛ یعنی "مرکل " از آنجایی که نتوانسته با احزاب هم‌پیمان خود دولت تشکیل دهد مجبور به ائتلاف با متعارض‌ترین حزب شده و این میان وزارت امورخارجه به رقیب انتخاباتی "مرکل " یعنی "اشتاین مایر " رسیده است؛ اما علی‌رغم این اختلافات، آلمان آنچنان مقهور و زیر سلطه‌ی صهیونیست‌هاست که حتی فکر مخالفت با اسرائیل به مخیله‌ی کسی هم نمی‌رسد.
در مجموع اولاً باید دانست که هر وجه از منافعِ اقتصادی یاد شده در کشورهای مختلف، افراد مختلفی را به ثروت خواهد رساند و این افراد حتماً از اهرم‌های خود برای فشار به دولت‌ها استفاده خواهند کرد و در ثانی باید نقش مهم نفت را به این معادله افزود که آنرا بسیار پیچیده‌تر می‌کند؛ و این گمان را قوی‌تر که منافعِ اکثر کشورها در ادامه‌ی همین روند کج‌دارومریز است.
به هر روی مناقشه‌ی اتمی ایران هرچه که هست، مذاکره برای رفع نگرانی‌های "صلح " و "آرامش " نیست؛ بلکه مشخصاً مذاکره برای منفعت است و در این میان جمهوری اسلامی باید بیشتر از "اعتماد سازی " که دروغی بیش نیست، به این منفعت فکر کند.
از روسیه شروع کنیم. برخلاف مذاکرات سال ۹۲ که وزیر امورخارجه‌ی روسیه نقش و حضور فعالانه‌ای داشت، در دور اخیر مذاکرات بیشتر نقش او، خنثی بود. تا آنجا که معاون وزیر امورخارجه‌اش برای مذاکرات حاضر شد؛ و در روز قرائت بیانیه، نه حتی همین معاون وزیر امورخارجه که یکی از مدیران سیاسی وزارت امورخارجه‌ی روسیه در کنار پرچم روسیه ایستاد. این‌ها البته نه اتفاقی که حاوی پیام‌های مشخصی است.
علت را می‌توان در بحران اوکراین جست‌جو کرد. سال ۹۲ هنوز بحران اوکراین شروع نشده بود و روابط غرب و روسیه اینچنین تیره نبود! همچنین در مذاکرات سال ۹۲ بحث خروج احتمالی مواد غنی‌سازی شده از ایران مطرح بود و روسیه امید داشت نقش شبه‌محوری ایفا کند اما با رد این احتمال از سوی ایران، روسیه‌ی ناامید، منافع خود را بیشتر از همه نه در توافق و نه در عدم توافق بلکه بر ادامه‌ی همین روند دید.
کشور بعدی چین است. ادامه رشد اقتصادی مهم‌ترین موضوع برای این کشور است و چین از یک سو برای ادامه‌ی پیشرفت اقتصادی به خاورمیانه‌ای آرام نیاز دارد، پس توافق برایش بهتر است؛ اما از سوی دیگر حل و فصل مشکلات بین ایران و ایالات متحده، باعث خواهد شد که امریکا فرصت بیشتری برای سرک کشیدن به حیات‌خلوت چین یعنی خاور دور داشته باشد و چین نمی‌خواهد بازار آرام و مطمئن خاور دور را از دست بدهد یا برای آن رقیب پیدا بشود؛ بنابراین در حال حاضر بیشتر منافع برای چین هم نه در توافق نه در عدم توافق، بلکه بر ادامه‌ی همین روندِ کش‌دار استوار است.
اما فرانسه، شاید در عالم رسانه فرانسه غلیظ‌تر از همه و بیشتر نماینده‌ی اسرائیل و تندروهای ایالات متحده باشد و اگر نگرانی بابت وجه و آینده سیاسی نبود، فابیوس که اصالتاً یهودی‌زاده است دوباره میز مذاکره را بهم می‌ریخت.
اما در واقع فرانسه از یک‌سو روابط اقتصادی قوی با کشورهای عربی دارد و به طور میانگین در سال ۲۰۱۳ صادرات این کشور به کشورهای عربی ۴۰ درصد افزایش داشته و از سوی دیگر بزرگ‌ترین شرکت خودروسازی فرانسه یعنی پژو سال‌های سال است که به جهت خیال آسوده از بازار ایران زحمت بازاریابی در دیگر کشورها را به خود نداده و قطع روابط اخیر پژو با ایران باعث ضربه‌ی شدید به دومین شرکت خودروسازی اروپا شده است. هرچند فرانسه ادعا می‌کند این ضربه آنچنان نیست که پژو را ورشکست کند اما نگاهی به آمار این سؤال را ایجاد می‌کند که فرانسه ۴۰۰ هزار خودرویی را که سالیانه به ایران می‌فروخته، می‌خواهد در کدام بازار و چگونه در رقابت با خودروسازی‌های امریکا و سایر کشورها آب کند؟
شاید تصور شود سود فروش پژو با سود صادرات به کشورهای عربی دَر! اما اولاً حجم بالایی از این صادرات، تسلیحاتی است و تا زمانی ادامه خواهد داشت که ایران‌هراسی برای کشورهای عربی وجود داشته باشد، در ثانی شاید در ظاهر این دو نوع صادرات، صادرات فرانسه باشد اما در واقع پول را روانه‌ی جیب دو گروهِ مجزا خواهد کرد و این دو گروه هرکدام اهرم‌های خود را برای فشار بر دولت دارند!
تعارضِ نظرِ داخلی دو بازیگر اصلی مذاکرات یعنی ایران و ایالات متحده، برای مذاکرات هم این روزها آنچنان واضح و روشن است که بی‌نیاز از توضیح باشد. سنا به شدت با دولت اوباما مخالفت می‌کند و این مخالفت قطعاً نه از سر نگرانی برای آرامش خاورمیانه که محصول روابط پیچیده‌ی ثروت و قدرت است.
در ایران نیز به طور واضح دولت منتظر امضای توافق‌نامه برای رفع جدی مشکلات اقتصادی است و مجلس به فرضِ حلِ مشکلات اقتصادی بعد از امضای توافق، نگران بعدعهدی و "دبه " درآوردن طرف مقابل است؛ و در این میان البته رهبر انقلاب بارها تذکر داده‌اند که رفع مشکلات اقتصادی، با نگاه به داخل کشور مقدور است.
در خصوص انگلستان و آلمان هم مواردی وجود دارد. هرچند انگلستان با انتخابات اخیر می‌تواند با خیالی آسوده‌تر در مذاکرات باشد، اما در آلمان دولت ائتلافی سیاه و سفید بر سرِ کار است؛ یعنی "مرکل " از آنجایی که نتوانسته با احزاب هم‌پیمان خود دولت تشکیل دهد مجبور به ائتلاف با متعارض‌ترین حزب شده و این میان وزارت امورخارجه به رقیب انتخاباتی "مرکل " یعنی "اشتاین مایر " رسیده است؛ اما علی‌رغم این اختلافات، آلمان آنچنان مقهور و زیر سلطه‌ی صهیونیست‌هاست که حتی فکر مخالفت با اسرائیل به مخیله‌ی کسی هم نمی‌رسد.
در مجموع اولاً باید دانست که هر وجه از منافعِ اقتصادی یاد شده در کشورهای مختلف، افراد مختلفی را به ثروت خواهد رساند و این افراد حتماً از اهرم‌های خود برای فشار به دولت‌ها استفاده خواهند کرد و در ثانی باید نقش مهم نفت را به این معادله افزود که آنرا بسیار پیچیده‌تر می‌کند؛ و این گمان را قوی‌تر که منافعِ اکثر کشورها در ادامه‌ی همین روند کج‌دارومریز است.
به هر روی مناقشه‌ی اتمی ایران هرچه که هست، مذاکره برای رفع نگرانی‌های "صلح " و "آرامش " نیست؛ بلکه مشخصاً مذاکره برای منفعت است و در این میان جمهوری اسلامی باید بیشتر از "اعتماد سازی " که دروغی بیش نیست، به این منفعت فکر کند.
سعید تمر
۱۳۹۴-۰۲-۲۵ ۱۲:۴۹:۰۱
از تیتر و جمله اول هیجان زده شدم که مطلب زیبایی خواهم خواند.
ایده مطلب کاملا زیباست.
منافع بعد از توافق برای بسیاری از بازیگران محسوس سازی نشده است و نظام شکل گرفته بر ضدیت با ایران به راحتی فرومی ریزد! (2890583) (alef-13)
ایده مطلب کاملا زیباست.
منافع بعد از توافق برای بسیاری از بازیگران محسوس سازی نشده است و نظام شکل گرفته بر ضدیت با ایران به راحتی فرومی ریزد! (2890583) (alef-13)
۱۳۹۴-۰۲-۲۵ ۱۵:۳۰:۱۶
متعجبیم از اینکه چگونه اسم این را مذاکره گذاشته‌ایم دشمن از یک طرف ما را به مذاکره دعوت می‌کند از سویی دیگر با تهدید از ما می‌خواهند به خواسته‌های نامشروعشان تن دهیم. (2890818) (alef-3)
حقیقت جو
۱۳۹۴-۰۲-۲۵ ۱۲:۵۳:۱۷
غیر از کشورهای طرف مذاکره با ما که هر کدام منافع اقتصادی و سیاسی خود را در نظر دارند باید به موانع داخلی اشاره میکردید مثل کاسبان تحریم که منافع اقتصادی انها در گرو تحریم هاست و جناح مخالف دولت که نمی خواهد دولت این برگ برنده رفع تحریمها را بدست اورد (2890592) (alef-13)
۱۳۹۴-۰۲-۲۵ ۱۴:۲۲:۰۴
اگر این توافق به نتیجه نرسئ بندازید گردن منتقدان داخلی باشه؟؟
دولت زمان سعد اباد هم دنبال برگ برنده بود برای پیروزی حزب مطلوبش ولی طرف غربی سرش کلاه گذاشت (2890733) (alef-13)
دولت زمان سعد اباد هم دنبال برگ برنده بود برای پیروزی حزب مطلوبش ولی طرف غربی سرش کلاه گذاشت (2890733) (alef-13)
۱۳۹۴-۰۲-۲۵ ۱۵:۲۸:۱۶
همانطوری که رهبر معظم انقلاب فرمودند کلید حل مشکلات ما در لوزان و ژنو و نیویورک نیست، انتظار می‌رود دولت به جای گره زدن همه چیز به مذاکرات با یک فراخوان عمومی و جهادی برای حرکت اقتصاد مقاومتی در جامعه به گره‌گشایی از معضلات و مشکلات جامعه همت گمارد. (2890817) (alef-3)
علی
۱۳۹۴-۰۲-۲۶ ۰۶:۰۸:۲۶
شاید در دی ماه یا بهمن ماه که نزدیک انتخابات مجلس می شویم، گوشه چشمی به تیم مذاکره کننده بیندازند، تا در تبلیغات خود استفاده کنند. (2891478) (alef-13)
۱۳۹۴-۰۲-۲۵ ۱۳:۰۰:۱۹
چون صنعت هسته ای ایران تقریبا تعطیل شده ( توافق ژنو) و تحریم ها هم سر جایش است...عذر می خواهم مگه طرف غربی دیوانه باشد که مذاکره را رها کند (2890608) (alef-13)
۱۳۹۴-۰۲-۲۵ ۱۵:۳۵:۰۳
بابت توافق نهایی با آمریکایی‌ها به هر قیمت باید نگران بود. از نمایندگان محترم مجلس شورای اسلامی می‌خواهیم به منظور دفاع از عزت ملی کشور ورود پیدا کنند. مبادا کار مجلس نوش داروی بعد از مرگ سهراب بشود. (2890821) (alef-3)
۱۳۹۴-۰۲-۲۵ ۱۳:۱۱:۵۵
براي اينكه ما مردم خسته بشيم و بي خيالش بشيم تا هرچي دلشان ميخواد بكنند (2890618) (alef-13)
ﺟﻮﺍﺩ ﺁﺉﯾﻨﯽ
۱۳۹۴-۰۲-۲۶ ۱۴:۲۱:۲۲
ﺳﻮﺩ ﻃﺮﻓﻬﺎﯼ ﻣﺬﺍﮐﺮﺍﺕ ﺩﺭ ﺍﺩﺍﻣﻪ ﻃﻮﻻﻧﯽ ﻣﺪﺕ ﻣﺬﺍﮐﺮﺍﺕ ﺍﺳﺖ ﭼﺮﺍﮐﻪ ﺍﯾﻦ ﺷﯿﻮﻩ ﻣﺬﺍﮐﺮﻩ ﺍﯾﺪﻩ ﺁﻝ ﺁﻧﻬﺎ ﺳﺕ
ﺍﯾﺮﺍﻥ ﺑﺎ ﯾﮏ ﺷﯿﻮﻩ ﺩﻗﯿﻘﺮ ﺎﯾﻦ ﻣﺬﺍﮐﺮﺍﺕ ﺭﺍ ﻣﯽ ﺗﻮﺍﻧﺪ ﺑﻪ ﺍﺗﻤﺎﻡ ۰ ﺑﺮﺳﺎﻧﺪ (2891928) (alef-13)
ﺍﯾﺮﺍﻥ ﺑﺎ ﯾﮏ ﺷﯿﻮﻩ ﺩﻗﯿﻘﺮ ﺎﯾﻦ ﻣﺬﺍﮐﺮﺍﺕ ﺭﺍ ﻣﯽ ﺗﻮﺍﻧﺪ ﺑﻪ ﺍﺗﻤﺎﻡ ۰ ﺑﺮﺳﺎﻧﺪ (2891928) (alef-13)
۱۳۹۴-۰۲-۲۷ ۱۱:۴۴:۴۴
تاسف شدیدی وجود دارد که دنیا و قدرت های بزرگ جهان همگی به نوعی زیر سلطه صهیونیست ها هستند و ایران تنها کشور مبارز و دشمن سرسخت اسرائیل پس باید بی خودی دلمان را به مذاکرات خوش نکنیم زیرا قطعا چیزی نسیب ایران نمی شود . (2892907) (alef-3)
۱۳۹۴-۰۲-۲۷ ۱۱:۴۸:۳۱
تاسف شدیدی وجود دارد که دنیا و قدرت های بزرگ جهان همگی به نوعی زیر سلطه صهیونیست ها هستند و ایران تنها کشور مبارز و دشمن سرسخت اسرائیل پس باید بی خودی دلمان را به مذاکرات خوش نکنیم زیرا چیز زیادی نصیب ایران نمی شود . (2892912) (alef-3)
نظراتی كه به تعميق و گسترش بحث كمك كنند، پس از مدت كوتاهی در معرض ملاحظه و قضاوت ديگر بينندگان قرار مي گيرد. نظرات حاوی توهين، افترا، تهمت و نيش به ديگران منتشر نمی شود.
