داخلی صفحه اقتصادی آرشيو يادداشت

۱

لزوم افزایش عوارض سالیانه خودروها

بخش تعاملی الف - محمد حسن فرشیدی

اشاره: مطلبی که می خوانید از سری یادداشت های بینندگان الف است و انتشار آن الزاما به معنی تایید تمام یا بخشی از آن نیست. بینندگان الف می توانند با ارسال یادداشت خود، مطلب ذیل را تایید یا نقد کنند.

در سالهای اخیر به دلیل افزایش بهای نفت و پایین نگه داشته شدن قیمت ارز به طور تصنعی با اتکا به درآمدهای نفتی، زمینه برای ورود کالاهای لوکس و غیر ضرور به کشور ایجاد شد که سبب گردید تعداد زیادی خودروهای لوکس خارجی به کشور وارد شود. ورود این خودروها علاوه بر خارج ساختن میلیاردها دلار ارز نفتی و ضربه به تولید داخلی، سبب ایجاد فرهنگ مصرف گرایی، به رخ کشیده شدن اختلافات طبقاتی، خودبرتر بینی و چشم وهم چشمی بر سر استفاده از خودروهای فوق گردید چنانکه بعضاً در صفحات حوادت روزنامه ها می توان برخی موارد جرائم مربوط به این فرهنگ را مشاهده کرد. روشن است که استفاده از خودروهای لوکس همانند هر کالای دیگر حق مصرف کننده است و ممنوع کردن استفاده از خودروهای فوق، چندان میسور نیست. از سوی دیگر با توجه به آنکه استفاده از خودروهای مذکور آثار سو اقتصادی و فرهنگی یاد شده را در بر دارد، بهترین روش برای کنترل مصرف خودروهای فوق، وضع مالیات و عوارض سالانه است. لازم به ذکر است که هم اکنون عوارض دریافتی از خودروهای فوق، با خودروهای دیگر تفاوت چندانی ندارد و دارنده یک خودرو چند صد میلیونی تقریبا همانقدر عوارض و مالیات سالانه می دهد که دارنده یک خودرو چند میلیونی پرداخت می کند. از سوی دیگر عوارض دریافتی از خودروها به طور کلی در کشورما بسیار پایین و در حد قیمت یک باک بنزین یارانه ای است. مقایسه این رویکرد با سایر کشورهای دنیا، ناکارامدی این روش را نشان می‏دهد چه آن که در اکثر کشورهای دنیا مالیات و عوارض سالانه خودروها بر اساس وزن، قیمت، مصرف سوخت و سایر عوامل تعیین می گردد و میزان سالانه آن چند درصد قیمت خودروست.

در این راستا پیشنهاد می شود که عوارض ومالیات سالاته خودروها به شرح ذیل اصلاح شود:

۱- خودروهای تا ۲۵۰ میلیون ریال: سالانه ۱ درصد قیمت خودرو

۲-خودروهای ۲۵۱ تا ۵۰۰ میلیون ریال: سالانه ۲ درصد قیمت خودرو

۳- خودروهای ۵۰۱ تا ۱۰۰۰ میلیون ریال: سالانه ۵ درصد قیمت خودرو

۴- خودروهای بالاتر از ۱۰۰۰ میلیون ریال: سالانه ۱۰ درصد قیمت خودرو

با استفاده از روش فوق، اولاً دارندگان خودروهای معمولی که اکثرا تولید داخل می باشند، عوارض سالانه کمی در حد چند صد هزار تومان پرداخت خواهند نمود. هرچند این رقم در مقایسه با عوارض کنونی خودروها بسیار بیشتر است، اما در مقایسه با استهلاک سالانه یک خودرو ناچیز است و به یقین شخصی که در سال چند میلیون هزینه خودروی خود می‏کند، توانایی پرداخت چندصد هزار تومان را خواهد داشت.

از سوی دیگر اتخاذ این رویکرد سبب کاهش تملک غیر ضروری خودروهای شخصی می شود که سبب کاهش ترافیک و آلودگی هوا خواهد شد. اثر دیگر وضع عوارض فوق بر خودروها، کاهش شدید تمایل به استفاده از خودروهای لوکس به دلیل افزایش هزینه تملک این خودروها می باشد چرا که در این روش، مالکین خودروهای لوکس وارداتی که اغلب بیش از ۱۰۰۰ میلیون ریال قیمت دارند مجبور خواهند بود سالانه ۱۰ درصد قیمت خودروی خود را به صورت عوارض پرداخت نمایند. این رقم گرچه زیاد به نظر می رسد اما با استهلاک سالانه خودروهای فوق قابل مقایسه می باشد و بنابراین مالکان این خودروها توانایی پرداخت آن را خواهند داشت و در صورتی که این توانایی را ندارند می توانند از انواع ارزان قیمت تر استفاده کنند.

اثر مهم دیگر این طرح، افزایش درآمدهای پایدار دولت می باشد. هم اکنون حدود ۱۵ میلیون دستگاه خودرو در کشور درحال تردد می باشد که از این تعداد حدود یک میلیون دستگاه خودروهای لوکس می باشد. در صورتی که عوارض سالانه هر دستگاه خودروی معمولی را بر اساس این طرح به طور متوسط حدود ۳ میلیون ریال و عوارض سالیانه هر دستگاه خودرو لوکس را به طور متوسط برابر ۱۰۰ میلیون ریال در نظر بگیریم، عواید سالانه دولت از اجرای این طرح در حدود ۱۴۲ هزار میلیارد ریال می باشد که رقم بسیار قابل توجهی است و حدودا برابر یک سوم بودجه عمرانی دولت و یا کسری بودجه طرح هدفمندی یارانه ها می باشد. با اعمال این روش، دولت می تواند ضمن کمک به کاهش کسر بودجه خود، از افزایش فشار بر قشر متوسط و ضعیف جامعه در اثر افزایش قیمت ارز و حامل های انرژی، جلوگیری کند وهمچنین زمینه را برای حمایت از تولید داخلی فرآهم نماید.