نظر منتشر شده
۱۳
توصيه به ديگران
 
کد مطلب: 454215
ما ایرانیان و چهارشنبه‌سوری
سارا زیباکلام، ۲۴ اسفند ۹۵
تاریخ انتشار : سه شنبه ۲۴ اسفند ۱۳۹۵ ساعت ۱۸:۱۷
چهارشنبه سوری؛ که دیگر بجای یک شب کم کم از یک ماه قبل شروع می شود و می رود که سنت دیرینش را در هیاهوی خطر و انفجار و صدا از بین ببرد.

در ارتباط با آسیب شناسی این شب چه باید کرد؟ برای ایجاد امنیت و حداقل پیشگیری خطرات احتمالی یا قطعی آن چه می شود کرد؟ نمیشود گفت که چون خطرآفرین شده است و انحراف پیدا کرده،‌ پس نباشد. نمیشود یک سنت را از ریشه برکند. آن هم سنتی که اینهمه کهن می دانیمش؛ بعضی ها به سنن کهن ملی مربوط می دانندش و گروهی حتی به وقایع مذهبی ارتباطش می دهند. خیلی ها هم البته منشا آنرا خرافه می دانند. بسیاری این جشن را برپا می دارند بدون آنکه بدانند دقیقا از کجا آمده و هدف آن چیست. خوب است پیش از پرداختن به اصل مبحث، مروری داشته باشیم به برخی اطلاعات و اصطلاحات در این باره.

«سور» به معنای سرخ است و جشن و مهمانی. «آتش» تنها عنصر از عناصر چهارگانه است که آلوده نمی شود. چهارشنبه سوری اولین جشن از مجموعه جشن ها و مناسبت های نوروزی است یعنی جشن بهاری ای است که در آخرین سه شنبه سال خورشیدی برپا می شود. در گذشته مرسوم بوده که بخاطر به اصطلاح شگون آن، آتش را بیشتر بر بام ها برپا می کرده اند. آتش را از غروب سه شنبه برپا کرده و تا طلوع صبح چهارشنبه روشن نگاهش می داشته اند. مراسم روشن کردن و پریدن از روی آتش را مراسم پاکسازی و تطهیر می دانسته اند به گونه ای که بدی ها و افسردگی ها و ناراحتی های خود را از طریق پریدن از روی آتش، بدان منتقل کرده و گرمی و حرارت و پاکی را از آن می گرفته اند. بدین دلیل است که عده ای خاکستر این آتش را نحس دانسته و در رسوم قدیمی، پس از خاموش شدن آتش، زن خانه، خاکستر آن را با خاک انداز به بیرون از خانه و نقطه دورتری برده و آنجا می ریخته است. خرافه ای دیگر در ارتباط چرایی برپایی آتش در این شب این است که می گویند در آن، ارواح نیاکان به زمین آمده و برای نسل خود در زمین دعای خیر می کنند لذا آتش می افروزند تا آن ها در تاریکی به سر نبرند.

در علل و چگونگی پیدایش شب چهارشنبه سوری، اقوال و روایات متناقض است و مختلف. برخی آن را مربوط به ایران باستان می دانسته اند و برخی دیگر آن را حتی به بعد از اسلام و بعد از ورود اعراب به ایران می دانند.

اصلی ترین قول آن است که چهارشنبه سوری را جزوی از جشن های باستانی آریایی می داند و عقاید زرتشتی و مزداپرستی که با عقاید زمانه خودمان گره خورده. آن ها آتش را نماد اهورامزدا می دانند. در این صورت این آیین از ۱۷۰۰ سال پیش از میلاد است و تغییر یافته مراسم باستانی که طی آن ده روز آخر سال را جشنی اهورایی می گرفته اند و لذا آن را آخرین گام از آیین های «گاهنبار پنجه»، «پنجه دزدیده» یا «اندرگاه» می دانسته اند.

می گویند در شاهنامه فردوسی هم اشاره به این مراسم شده است و اصلا چرایی بوجود آمدن آن می تواند همین اشاره باشد که سیاوش برای اثبات بی گناهی و پاکی خود حاضر شد از درون آتش عبور کند.

 روشن کردن آتش و پریدن از روی آن واعتقاد به پایین آمدن ارواح درچنین شبی، در بعضی کشورهای دیگر هم وجود دارد. مثلا در انگلستان در Bonfire night (شب آتش افروزی) درست شبیه ما آتش روشن کرده و از روی آن می پرند. آن ها آتش را نشانه باروری می دانند و به نیت باروری و حاصلخیزی و برکت در طول عمر و زندگی، از روی آن می پرند.

درحالیکه، هیچکدام از این کشورها از لحاظ آمار ارائه شده در خطرات موجود به پای کشور ما نمی رسد.

امروزه متاسفانه چنین مراسمی در بسیاری از نقاط ایران و بخصوص تهران شکل دیگری پیدا کرده است و آتش زیبا، جای خودش را به مواد منفجره خطرناک داده است. چرا اینگونه شد؟

گویا حقوق شهروندیمان را فراموش کرده ایم. چه عرفی، چه اخلاقا، چه قانونی و چه شرعی، بسیاری از کارهایی که الان به اسم چهارشنبه سوری در کشور انجام می شود، خطاست. حق افرادی است که بسیاری شان شاید اصلا به هر دلیلی نخواهند به این مراسم بپردازند. شاید بیمار باشند یا سالخورده یا اصلا شاید بترسند و از ترس نخواهند که اینگونه در این مراسم شرکت کنند. آنوقت ما چه از نزدیک برایشان خطرآفرینی می کنیم و چه از دور با آلودگی های صوتی آزارشان می دهیم.

شاید مشکل آنجاست که یک تشکل منسجم وجود ندارد که مثلا جاهای مشخصی را به مردم معرفی کند و در آنجاها با کنترل و برنامه ریزی آتش های بزرگ به پا کند و مواد آتش افزای زیبا شبیه آبشارهای بزرگ برپا کنند. شاید مشکل آنجاست که از روی لجبازی های ناآگاهانه این مساله را کم کم به یک جنگ پنهان میان مردم و دولت تبدیل می کنیم. حکومت چهارشنبه سوری را چهارشنبه آخر سال می خواند و مردم فکر می کنند هرچه خطرناک تر و پر صداتر مراسمشان را برپا کنند، موفق تر بوده اند! حال آنکه واقعا نیازی به این کارها نیست.

مگر عید نوروز یا شب یلدا از مراسم باستانی ما نیست؟ می شود که همه چیز زیبا و آرامانجام شود و برای دیگر شهروندانمان هم با این دلایل واهی، مزاحمت ایجاد نکنیم.

خوب است بدانیم بیشتر علمای ما چهارشنبه سوری را به شکل کنونی آن جایز ندانسته و حمل و نقل و خرید و فروش مواد متحرقه را که به جامعه ضرر می رساند، حرام شمرده اند.
چینی ها بزرگترین بازار فروش آتش زاها و مواد متحرقه و انفجاری را در دنیا دارند. در کشور ما تقریبا تنها شرکت داخلی تولید مواد آتش زای مجاز، شرکت صنایع شیمیایی نارگستر اصفهان است که متاسفانه در رقابت سنگینی با چینی ها قرار گرفته است.

برای جلوگیری از خطرات احتمالی این شب، چند روش وجود دارد.

آموزش والدین: والدین نه تنها نیازمند آموزش درباره خطراتی هستند که در سایه استفاده از مواد منفجره و آتش افروزی فرزندان آن ها را تهدید می کند بلکه به همان اندازه نیز نیازمند آموزش درباره مشکلاتی هستند که کودکان در یادگیری راجع به این خطرات، با  آن ها مواجه هستند. پدر و مادر هر دو می توانند اطلاعات مربوط به اصول پیشگیری از حوادث را آموخته و به فرزندان خود منتقل نمایند.

آموزش به کودکان و نوجوانان خصوصا از طریق مدارس و رسانه های جمعی و نه فقط در یک هفته مانده به چهارشنبه سوری بلکه آموزشی پایدار در طول سال

اقدامات محیطی به معنای تدبیر در امکانات و تسهیلات محیطی حمایتی برای سلامتی.

نیروی انتظامی: مبارزه با قاچاق این مواد، مبارزه با سودجویان و مراقبت از نوجوانان و جوانان.  
 
کلمات کلیدی : چهارشنبه سوری
 
Iran, Islamic Republic of
۱۳۹۵-۱۲-۲۴ ۱۸:۴۴:۰۷
شادي حق مسلم ماست (4203939) (alef-3)
 
Romania
۱۳۹۵-۱۲-۲۴ ۲۱:۰۹:۴۵
ترقه و فشفشه های استاندارد در دسترس مردم قرار دهند همه چیز حل می شود و تشویق مردم برای خرید این نوع وسایل آتش بازی مثل جایزه گذاشتن در آنها (4204109) (alef-13)
 
Iran, Islamic Republic of
۱۳۹۵-۱۲-۲۴ ۱۸:۵۲:۰۹
نویسنده گفته:"...امروزه متاسفانه چنین مراسمی در بسیاری از نقاط ایران و بخصوص تهران شکل دیگری پیدا کرده است و آتش زیبا، جای خودش را به مواد منفجره خطرناک داده است. چرا اینگونه شد؟"
پاسخ:
اگر دوستان در دهه 60 و 70 با اتش روشن کردن برخورد نکرده بودن کار به ترقه و نارنچک و..نمیکشید اون اتش روشن کردن چه مشکلی داشت؟ حالا طرف ترقه میزنه و در میره کسی هم تشخیص نمیتونه بده که کی ترقه زده (4203957) (alef-11)
 
United Kingdom
۱۳۹۵-۱۲-۲۴ ۲۰:۲۱:۲۶
چقدر هم افتخار میکنیم به این رسم اتیش بازی !!!!!!!!!!!!!!!!!!!!! (4204047) (alef-11)
 
حسين
Sweden
۱۳۹۵-۱۲-۲۴ ۲۱:۱۸:۰۰
براي اينجنين جشن ملي و تاريخي بزرك اين اندك حوادث هر جند دلخراش هستند نبايد از عزمت اين مراسم زره اي كاسته شود (4204121) (alef-13)
 
Iran, Islamic Republic of
۱۳۹۵-۱۲-۲۴ ۲۲:۴۱:۰۷
آیا شما اجازه میدهی که کسی غیر از این شب چنین کارهایی بکنند سرو صدا ترقه دود و...... از همه نوع آلودگی برای چه ....لحظه ای خوشحالی که نه بلکه تمسخر و..... (4204239) (alef-13)
 
Iran, Islamic Republic of
۱۳۹۵-۱۲-۲۴ ۲۲:۱۵:۰۰
هرچه جامعه را محدود کنند جواب عکس دارد، رسم ورسومات هرچند غلط که باورمردم باشد سامان دهی کرده بودندامروز شاهداین همه ناهنجاری دربین جامعه نبودیم سالیان سال است که این رسم چهارشنبه سوری دربین مردم رایج بوده وریشه درتاریخ وگذشتگان دارد و یکی ازجشنهای ملی مردم ایران شمرده میشود امروزمیشد به بهترین نحوبا آن مردم راشاد کردوشاهدحواث دلخراش براثرمحدویت نبودیم ... (4204197) (alef-13)
 
K
Iran, Islamic Republic of
۱۳۹۵-۱۲-۲۴ ۲۲:۲۶:۲۵
چهارشنبه سوری که در قدیم با چند قطعه کار و خاشاک ختم بخیر می‌شد امروزه به صحنه انفجارات مواد انفجاری خطرناک و کشت و کشتار تبدیل شده و هم وجه کشور را تخریب می‌کند و هم صدمات جبران ناپذیری به بسیاری از هم وطنان می‌زند و در این میان چینی ها که در این میدان انفجار و خونریزی و سوختن دنبال دلار میگردند...چه عجب مردمی هستیم ما ....با این چهارشنبه سوزی (4204217) (alef-13)
 
حسن
Iran, Islamic Republic of
۱۳۹۵-۱۲-۲۴ ۲۲:۳۷:۰۳
شادی کردن با مسخره کردن دیگران یا آسیب رساندن به آنان جرم است و باید بطور جدی با ان برخورد کرد کی گفته این جشن است که ملی و تاریخی هم نامیده می شود با این کارها فقط آبروی کشور و ملت خود را می بریم (4204236) (alef-13)
 
Iran, Islamic Republic of
۱۳۹۵-۱۲-۲۵ ۱۰:۵۳:۰۷
در کشورهای دیگر خود حکومت‌های آنها با فشفشه بازی شهری مراسم را را می گیرند اما در ایران مردم را منع می کنند از این جشن ملی که در برابر مردم خود آنان می دهند (4204797) (alef-3)
 
Iran, Islamic Republic of
۱۳۹۵-۱۲-۲۵ ۱۳:۵۹:۳۰
جلوی شادی مردم رو نمیشه گرفت اما یک راه حل ساده داره: شهرداری یا نهاد های مربوط ابتکار عمل رو بدست بگیره و همه مردم رو در چند نقطه شهر جمع کنه و تحت نظارت خودش آتش بازی وسیع و با کیفیت در آسمان برپا کنه...کاری که در ژاپن و ... روزهای جشن انجام میشه... هم همدلی بالا میره و همه مردم دور هم جمع میشن...هم خطرش به صفر میرسه ...هم آتش بازی در آسمان لحظات زیبایی رو رقم میزنه. (4205173) (alef-11)
 
Switzerland
۱۳۹۵-۱۲-۲۵ ۱۴:۲۷:۲۸
ببینید اساسا مهم نیست ریشه و فلسفه و سابقه و چه و چه و چه آن چیست مهم این است که هزاران سال وجود داشته و وجود خواهد داشت و بهانه ای است برای شادی و تخلیه اضطرابها و استرسها اما یک عده ای به جنگ آن می روند که خرافه است و عده ای دیگر منحرفش می کنند و خطرناک
باید باشد اما رسانه ها برش گردانند به شیوه سنتی و بی خطر فرصتها فراهم شود برای آتیش بازی تلویزیون شیوه های بی خطرش را ترویج کند اساسا چرا ترقه کباب را جایگزینش کنید. این شب همه بیرون بریزند و آتش روشن کنند و کباب برو روی آن بپزند و شادی کنند. هر کس هم ترقه ای ترکاند با وی برخورد شود. هیچ کس هم مخالف برخورد با این قانون و سنت و عرف شکنان نیست. (4205229) (alef-11)
 
حسن
Iran, Islamic Republic of
۱۳۹۵-۱۲-۲۸ ۰۸:۳۶:۲۵
اينهمه جشن هاي مختلف در دنيا برگزار ميشه حتي گام بازي در اسپانيا هم اينهمه كشته و مجروح نداره واله من نمي دونم ما ايرانيها چيكار داريم ميكنيم (4208809) (alef-11)
 


نظراتی كه به تعميق و گسترش بحث كمك كنند، پس از مدت كوتاهی در معرض ملاحظه و قضاوت ديگر بينندگان قرار مي گيرد. نظرات حاوی توهين، افترا، تهمت و نيش به ديگران منتشر نمی شود.