کد مطلب: 158620
چه كسي نقش امام علي(ع) را بازي كرد؟
تاریخ انتشار : سه شنبه ۱۶ خرداد ۱۳۹۱ ساعت ۱۵:۰۷
سال ۱۳۷۰ است. علي لاريجاني رييس فعلي مجلس شوراي اسلامي، رياست صدا و سيما را برعهده دارد. داود ميرباقري فيلمنامه سريالي با عنوان «خاري در گلو» را براساس زندگي حضرت علي ابن ابوطالب (ع) به صدا و سيما ارائه داده است. احتمال مي رود برخي سليقه ها و اختلاف نظرها بر سر سناريو، تلويزيون را از توليد يكي از ماندگارترين آثارش محروم كند.
از ميرباقري خواسته مي شود فيلمنامه اش را بازنويسي كند و اين روند و اعمال اصلاحيه ها تا چند بار تكرار مي شود. به نظر مي رسد اين موانع برطرف شدني نيستند، اما مگر مي شود نيت و همت خالص براي ساخت چنين سريالي بيهوده بماند.
به گزارش آويني فيلم؛ سرانجام با تأييد و عنايت مسؤولان وقت تلويزيون، نخستين سريال مهم تاريخي مذهبي صدا و سيما در چنين ابعادي كليد مي خورد. «خاري در گلو» -كه اشاره به خطبه «شقشقيه» علي (ع) در نهج البلاغه دارد - در سال ۱۳۷۳ با حضور ۱۵۰ بازيگر اصلي و بيش از ۵ هزار هنرور از نيروهاي ارتش مقابل دوربين مي رود.
داريوش ارجمند نقش مالك اشتر را دارد. گويا پس از نقش آفريني آنتوني كوئين در نقش حضرت حمزه (ع) در فيلم «محمد رسول ا... (ص)» (يا «الرساله») با آن جذبه خاص سينمايي بازيگرش، ارجمند آمده تا نقش مذهبي ديگري را با جلال و جبروت چشمگيرش خلق كند.
ميرباقري، اما آمده تا كاري كند كارستان و در اين راه از بسياري باتجربه ترهاي ديگر بازيگري هم دعوت به همكاري كرده است. بهزاد فراهاني لباس يكي از سفاكترين حاكمان تاريخ، معاويه بن ابوسفيان را مي پوشد.
زنده ياد مهدي فتحي، چه زيبا يكي از زشت كارترين نزديكان دسيسه چين معاويه يعني عمرو عاص مي شود. ويشكا آسايش در نقش قطام، چنان حيله هاي زنانه اي مي انديشد كه با اجراي خوب بازيگرش درگذر سال ها همچنان از آن به عنوان بهترين نقش او ياد مي شود.
اكبر عبدي، سيروس گرجستاني، سعيد نيكپور، پرويز پرستويي، انوشيروان ارجمند، اصغر همت، عنايت ا... شفيعي، مرحوم جواد خدادادي، عنايت بخشي، كريم اكبري مباركه، آتش تقي پور، مرحوم جهانگير فروهر، نادر رجب پور، عباس اميري، بهمن زرين پور، چنگيز وثوقي، كامران فيوضات، باقر صحرارودي و ... هم هستند.
ميرباقري يكي از جذاب ترين نقش ها را از لحاظ دراماتيك و يكي از منفورترين ها را از منظر تاريخ، به چهره اي ناشناس مي سپارد. ميرباقري كه سال ۷۳ در خلال پيش توليد سريال امام علي (ع)، «آدم برفي» را در سينما ساخته، نقش وليد را به يكي از بازيگران آن فيلم مي سپارد.
همين مي شود كه محمدرضا شريفي نيا پس از چهره هايي چون اكبر عبدي، پرويز پرستويي و داريوش ارجمند از آدم برفي، به سريال امام علي(ع) مي آيد. در واقع يكي از بازيگران پرحاشيه امروز سينما و تلويزيون، از همان روزهاي ابتدايي فعاليتش نيز، حضورش با نقشي حاشيه ساز و جنجالي رقم مي خورد!
/عوامل پشت دوربين/
سازندگان سريال در پشت دوربين نيز چيزي كم از بازيگران ندارند، هنردست عبدا... اسكندري چه بي نظير روي چهره هنرپيشگان مي نشيند؛ هنوز همه خراش روي چشم مالك اشتر را به ياد دارند.
مازيار پرتو تصاوير سريال را با ظرافت در قاب دوربين خود ثبت مي كند. در نهايت اين فرهاد فخرالديني است كه با ملوديهاي سحرانگيزش، موسيقي اي در شأن نام صاحب مجموعه مي سازد تا صداي گرم صديق تعريف روي آن بنشيند. ضمن اينكه نبايد از تدوين مهرزاد مينويي و صدابرداري محسن روشن نيز بدون تمجيد گذر كرد.
/پخش سريال و آغاز انواع موضع گيري ها/
تلويزيون تا پيش از سريال امام علي (ع)، مجموعه اي با اين گستردگي و وسعت توليد نكرده بود. به ويژه كه حساسيت هاي جامعه و تلويزيون هميشه در قبال سوژه هاي مذهبي به شدت بالا بوده و اين مسئله در دهه ۷۰ نيز بيشتر از هميشه حس مي شد.
گرچه ساخت و پخش اين سريال، مسير را براي توليد آثاري عظيم با مايه هاي مذهبي به خوبي هموار كرد (سريال هاي «ولايت عشق» با موضوع زندگي حضرت امام رضا (ع) به كارگرداني و نويسندگي مهدي فخيم زاده، «تنهاترين سردار» براساس زندگي امام حسن (ع) ساخته فخيم زاده، «يوسف پيامبر (ع)» به نويسندگي و كارگرداني فرج ا... سلحشور و ... آثاري از اين دست هستند كه پس از سريال امام علي (ع) ساخته شدند).
ساخت سريال حدود سه سال به طول انجاميد و به دليل پيشگام بودن مجموعه در قياس با ديگر توليدات تلويزيون تا آن زمان، سازندگان با مسائل و دغدغه هاي زيادي مواجه شدند، اما سرانجام پخش مجموعه از سال ۱۳۷۶ در شبكه يك سيما آغاز شد.
يكي از مهمترين بازخوردها در مواجهه مخاطبان جدي تر با سريال اين بود كه چرا نويسنده و كارگردان برخلاف تصورهاي اوليه، تمركز بيشتري روي شخصيت هاي منفي به خصوص وليد و قطام (منابع تاريخي نيز تا اين حد به قطام اشاره ندارند) داشته و در مقابل، چندان به خود حضرت و اصحابش نپرداخته است.
برخي نيز نحوه پرداخت به خليفه سوم و عايشه را برنتافتند. هر چند مجموعه از چنان استحكام و جذابيتي براي اغلب بينندگان برخوردار بود كه اين انتقادات نيز چيزي از ارزش هاي آن كم نكرد.
با اين حال خود ميرباقري در همان مقطع طي گفت وگويي كه با هفته نامه سروش داشت (۱۷ شهريور ۷۵) در اين باره واكنش جالبي نشان داد: «هشتاد درصد اين سريال تخيل است كه در ارتباط با درك و دريافتم از تحقيقات در تاريخ اسلام به اين نتايج رسيده ام. اگرچه بيست درصد مكتوب تاريخي اساس قرار گرفت، ولي چندان بي ربط با تخيلات نيست و منشأ آن به اسناد تاريخي برمي گردد.»
ميرباقري حتي با شگردهاي خاص كارگرداني و فيلمنامه نويسي اش مشكل چگونگي نمايش معصومين (عليه السلام) و خطوط قرمز مذهبي و عقيدتي را نيز رفع كرد. از جمله اينكه اندام علي (ع) از نماهاي اورشولدر و اغلب بسته بود و سخنان آن حضرت نيز در قالب جملات اطرافيان و ياران صديقش مطرح مي شد.
ميرباقري آنچه پيش از اين در سريال هاي ديدني «رعنا» و «گرگ ها» اندوخته بود، به خوبي صرف سريال امام علي (ع) كرد كه بحق همچنان يكي از – و بي اغراق تنها- مجموعه مذهبي كم عيب و نقص و خوش ساخت در تلويزيون ما به يادگار باقي مانده است.
/حاشيه ها/
- طراح لوگوي سريال امام علي (ع) محمدرضا شريفي نيا بود..
- ويشكا آسايش، بازيگر نقش قطام از سوي مازيار پرتو، مدير تصويربرداري سريال به ميرباقري معرفي شد و اتفاقاً با معيارهاي كارگردان هم كاملاً همخوان بود. بد نيست بدانيد، آسايش خواهرزاده پرتو است.
- ميرباقري علاقه مند بود اين مجموعه به شيوه ۳۵ ميليمتري و روي نگاتيو ضبط شود تا ماندگاري بيشتري پيدا كند، اما چون اين سريال نخستين تجربه مذهبي تلويزيون با اين حجم و كيفيت بود و فيلمبرداري آن در قياس با تصويربرداري هزينه هاي گزافي طلب مي كرد و در ابتدا انتظار چنين توفيقي برايش نمي رفت، با آن موافقت نشد.
- تهيه كنندگي اين سريال را محمد بيك زاده بر عهده داشت كه پس از آن كمتر نامي از او شنيده شد.
- نقش امام علي (ع) را در سكانس هايي كه از پشت و يا اينسرت (بسته دستها يا پاها) بودند، مرحوم مهدي فتحي بازي كرد. جالب آن كه او در بسياري از سكانس ها به نقش عمرو عاص در حال دسيسه چيني عليه امام علي (ع) بود!
- مديريت دوبلاژ سريال را بهرام زند به عهده داشت. خود زند به جاي عمار ياسر (سعيد نيكپور) گويندگي كرد. دوبلور مالك اشتر هم منوچهر اسماعيلي بود. نقش ابوموسي اشعري (عباس اميري) را نيز پرويز بهرام گفت.
مرحوم فتحي، بهزاد فراهاني، پرويز پرستويي و ... از بازيگراني بودند كه به جاي خودشان صحبت كردند. در كل دوبله اين مجموعه جزو بهترين كارهاي مدير دوبلاژ و گويندگانش است.
- كار عبدا... اسكندري در اين سريال به عنوان طراح گريم، بسيار تحسين برانگيز است. با اين وصف برخي از منتقدان و مذهبيون، اين ايراد را به گريم مجموعه وارد كردند كه چرا چهره هاي شخصيت هاي پليد همچون معاويه يا وليد به زيبايي چهره آنان كمك كرده، اما شخصيت هاي مثبت چون ابوذر غفاري، عمار ياسر، سلمان فارسي و ... چهره شادابي ندارند.
البته اين ايرادي بود كه درباره ديالوگ هاي شخصيت هاي مذكور نيز مطرح شد!
- بودجه قطعي اين سريال هيچ گاه به صورت رسمي اعلام نشد.
/سريال «امام علي (ع)» در گفت وگو با تعدادي از سازندگان اثر/
آن يار كه عاشق جمالش شده ام ...
سريال امام علي (ع) يك اتفاق در عرصه آثار تاريخي تلويزيون و سينماي اين مرز و بوم محسوب مي شود كه تا پيش از آن رخ نداده بود. اثري ماندگار كه مي تواند هنوز مخاطب خود را جلب كند. مجموعه اي كه ادبيات نگارش و بازي بازيگرانش و ... تا سال ها سرلوحه تاريخي سازان ديگر خواهد بود.
مردي كه زود رفت!
مهدي فتحي از امام علي (ع) مي گويد
مهدي فتحي مي گفت: ابتدا از سوي داود ميرباقري ايفاي نقش ديگر به من پيشنهاد شد كه به نظر كاراكتر پررنگ و لعابي در اجرا نبود. پس از خواندن فيلمنامه خودم درخواست ايفاي شخصيت عمروعاص رادادم كه با موافقت ميرباقري همراه شد.
فتحي در خصوص ايفاي شخصيت عمروعاص گفت دلم نمي خواست اين شخصيت منفي تاريخي تاحدي منفور باشد كه در تمام لحظات تخت ديده شود. من در نمايش وجوه مختلف اين شخصيت با داود ميرباقري مشورت داشتم و او نيز فيلمنامه را آنقدر خوب و منسجم نوشته بود كه هركدام از ديالوگ هاي اين شخصيت براي خودش جاي بازي داشت.
مرحوم فتحي درخصوص سكانس هاي ماندگار بازي خودش در همه حال به سكانسي كه عمروعاص دمام زنان مي رقصيد و ... سخن مي گفت و معتقد بود گاهي اوقات خودم از رفتارهاي اين شخصيت اذيت مي شدم.
لبخند خاص فتحي براي شخصيت عمروعاص كه پر از مكر و حيله و نيرنگ بود هنوز در ذهن مخاطب مانده و نمايش او از آرامش و خونسردي يك مغز متفكر (عمر وعاص) در كنار معاويه به حدي بود كه مخاطب را هر لحظه از اين شخصيت تاريخي متنفرتر مي ساخت.
/انوشيروان ارجمند/
ترفندهاي نمايشي داود ميرباقري از امتيازهاي سريال است
انوشيروان ارجمند بازيگر شخصيت اشعث كندي در سريال «امام علي (ع)» در خصوص حضورش در اين سريال مي گويد: به نظر من دليل اينكه كاري چه در سينما، چه در تلويزيون يا روي صحنه تئاتر موفق و ماندگار مي شود را بايد در همدلي، صميميت و يكدلي و يكپارچگي همه عوامل جستجو كرد.
خيلي ها هستند كه دنبال مسائل مادي هستند و هر كاري را به خاطر مسائل اقتصادي انجام مي دهند، اما تمام عوامل اين پروژه از كارگردانان گرفته تا بازيگران، تصوير، طراحان صحنه و لباس و گريم و ... همه به دنبال يك اتفاق بودند تا يك حركت ماندگار در سريال سازي تاريخي اين مملكت برجا بماند. ارادت تمام عوامل اين پروژه به مولا علي (ع) باعث شد كه يكدل و صميمي تنها به موفقيت كار فكر كنند و دوست داشتند كه در اين اتفاق سهيم باشند.
ارجمند در خصوص شخصيتي كه در اين سريال بازي كرده مي گويد من نقش اشعث كندي را بازي كردم و فكر مي كنم اين سريال از آن دست آثاري بود كه كارگردانش با هوش و ذكاوت خاص بازيگران را به درستي براي نقش هاي اصلي كار انتخاب كرد. اگر دقت كرده باشيد، تمام بازي ها در اين سريال خوب و قابل باور بود و هرگز تماشاگر از كار فاصله نمي گرفت.
/عنايت ا... بخشي/
ديالوگ ناراحت كننده من در امام علي (ع)
عنايت بخشي بازيگر نقش ابن ذهب در سريال «امام علي (ع)» در خصوص حضورش در اين مجموعه تاريخي مي گويد: «اين شخصيت سركرده نهرواني ها بود و حضور در اين كار هر لحظه اش خاطره است.
دليل ماندگاري اين مجموعه قبل از هر چيز قلم تواناي آقاي داود ميرباقري بود كه همه به آن اذعان دارند و پس از آنها حس همكاري و همياري عوامل بود كه با خلوص نيت در شرايط سخت آن مجموعه فعاليت مي كردند.
سريال امام علي (ع) از آن جا كه با نام مولا (ع) مأنوس بود و مردم كشور ما با يك علاقه خاص و ارادت به ايشان سريال را دنبال مي كردند، هميشه در اذهان باقي مي ماند. اصلا نام مولا حال و هواي خاصي را به مردم ايران مي بخشد.
بخشي در ادامه گفت: يادم مي آيد در سريال من ديالوگي عليه مولا داشتم كه هرگز نمي توانستم آن را ادا كنم. يك جورهايي هر طور با خودم كلنجار رفتم، نمي توانستم آن جمله را بگويم.
جمله اين بود «ما به روي علي شمشير خواهيم كشيد». اين مسئله را با داود ميرباقري در ميان گذاشتم. او مرا در آغوش كشيد، دلداري ام داد و گفت چاره اي نيست تو بازيگري و بايد اين جمله را به نحوه احسن ادا كني.
او افزود: ما سكانس هاي جنگ صفين را در تير و مرداد ماه و در بدترين شرايط آب و هواي بندرعباس ضبط كرديم. اگرچه قرار بود آن سكانس را در زمستان كار كنيم، اما به دليل اينكه سيل دكورها را تخريب كرد، مجبور شديم در تابستان جنگ صفين را در بندرعباس و در آن آب و هواي شرجي كه در همه حال بالاي ۵۰ درجه بود كار كنيم.
آب و هواي شرجي يك طرف، لباس هاي سنگين و گريم و كلاه خود و ... هم كه در بسياري اوقات باعث مي شد حتي نتوانيم نفس بكشيم از سوي ديگر، شرايطي را ايجاد كرده بود كه تنها نام و عشق علي (ع) قوت قلب بچه ها بود كه كار كنند و دم نزنند.
بخشي تصريح كرد: شايد باورتان نشود در همان شرايط من، داريوش ارجمند، بهزاد فراهاني و ديگر دوستان حتي در روزهايي كه كار نداشتيم هم سر صحنه حاضر مي شديم درخت و نخل مي كاشتيم، بيل مي زديم، خيمه برپا مي كرديم، كارهايي كه در مسؤوليت ما نبود را فقط به خاطر جلو افتادن كار انجام مي داديم.
يادم مي آيد وقتي كار تمام مي شد و سوار پاترول مي شديم، براي بازگشتن نمي دانستيم بايد شيشه ماشين را پايين بكشيم يا بالا، چون اگر شيشه را پايين مي كشيديم حرم گرما اذيت مي كرد واگر نه، گرماي داخل ماشين غيرقابل تحمل مي شد.
بخشي در پايان گفت: صميميت و دلسوزي عوامل آن سريال را من در كمتر كاري ديدم و همين مسئله را عامل موفقيت مجموعه مي دانم.
از ميرباقري خواسته مي شود فيلمنامه اش را بازنويسي كند و اين روند و اعمال اصلاحيه ها تا چند بار تكرار مي شود. به نظر مي رسد اين موانع برطرف شدني نيستند، اما مگر مي شود نيت و همت خالص براي ساخت چنين سريالي بيهوده بماند.
به گزارش آويني فيلم؛ سرانجام با تأييد و عنايت مسؤولان وقت تلويزيون، نخستين سريال مهم تاريخي مذهبي صدا و سيما در چنين ابعادي كليد مي خورد. «خاري در گلو» -كه اشاره به خطبه «شقشقيه» علي (ع) در نهج البلاغه دارد - در سال ۱۳۷۳ با حضور ۱۵۰ بازيگر اصلي و بيش از ۵ هزار هنرور از نيروهاي ارتش مقابل دوربين مي رود.
داريوش ارجمند نقش مالك اشتر را دارد. گويا پس از نقش آفريني آنتوني كوئين در نقش حضرت حمزه (ع) در فيلم «محمد رسول ا... (ص)» (يا «الرساله») با آن جذبه خاص سينمايي بازيگرش، ارجمند آمده تا نقش مذهبي ديگري را با جلال و جبروت چشمگيرش خلق كند.
ميرباقري، اما آمده تا كاري كند كارستان و در اين راه از بسياري باتجربه ترهاي ديگر بازيگري هم دعوت به همكاري كرده است. بهزاد فراهاني لباس يكي از سفاكترين حاكمان تاريخ، معاويه بن ابوسفيان را مي پوشد.
زنده ياد مهدي فتحي، چه زيبا يكي از زشت كارترين نزديكان دسيسه چين معاويه يعني عمرو عاص مي شود. ويشكا آسايش در نقش قطام، چنان حيله هاي زنانه اي مي انديشد كه با اجراي خوب بازيگرش درگذر سال ها همچنان از آن به عنوان بهترين نقش او ياد مي شود.
اكبر عبدي، سيروس گرجستاني، سعيد نيكپور، پرويز پرستويي، انوشيروان ارجمند، اصغر همت، عنايت ا... شفيعي، مرحوم جواد خدادادي، عنايت بخشي، كريم اكبري مباركه، آتش تقي پور، مرحوم جهانگير فروهر، نادر رجب پور، عباس اميري، بهمن زرين پور، چنگيز وثوقي، كامران فيوضات، باقر صحرارودي و ... هم هستند.
ميرباقري يكي از جذاب ترين نقش ها را از لحاظ دراماتيك و يكي از منفورترين ها را از منظر تاريخ، به چهره اي ناشناس مي سپارد. ميرباقري كه سال ۷۳ در خلال پيش توليد سريال امام علي (ع)، «آدم برفي» را در سينما ساخته، نقش وليد را به يكي از بازيگران آن فيلم مي سپارد.
همين مي شود كه محمدرضا شريفي نيا پس از چهره هايي چون اكبر عبدي، پرويز پرستويي و داريوش ارجمند از آدم برفي، به سريال امام علي(ع) مي آيد. در واقع يكي از بازيگران پرحاشيه امروز سينما و تلويزيون، از همان روزهاي ابتدايي فعاليتش نيز، حضورش با نقشي حاشيه ساز و جنجالي رقم مي خورد!
/عوامل پشت دوربين/
سازندگان سريال در پشت دوربين نيز چيزي كم از بازيگران ندارند، هنردست عبدا... اسكندري چه بي نظير روي چهره هنرپيشگان مي نشيند؛ هنوز همه خراش روي چشم مالك اشتر را به ياد دارند.
مازيار پرتو تصاوير سريال را با ظرافت در قاب دوربين خود ثبت مي كند. در نهايت اين فرهاد فخرالديني است كه با ملوديهاي سحرانگيزش، موسيقي اي در شأن نام صاحب مجموعه مي سازد تا صداي گرم صديق تعريف روي آن بنشيند. ضمن اينكه نبايد از تدوين مهرزاد مينويي و صدابرداري محسن روشن نيز بدون تمجيد گذر كرد.
/پخش سريال و آغاز انواع موضع گيري ها/
تلويزيون تا پيش از سريال امام علي (ع)، مجموعه اي با اين گستردگي و وسعت توليد نكرده بود. به ويژه كه حساسيت هاي جامعه و تلويزيون هميشه در قبال سوژه هاي مذهبي به شدت بالا بوده و اين مسئله در دهه ۷۰ نيز بيشتر از هميشه حس مي شد.
گرچه ساخت و پخش اين سريال، مسير را براي توليد آثاري عظيم با مايه هاي مذهبي به خوبي هموار كرد (سريال هاي «ولايت عشق» با موضوع زندگي حضرت امام رضا (ع) به كارگرداني و نويسندگي مهدي فخيم زاده، «تنهاترين سردار» براساس زندگي امام حسن (ع) ساخته فخيم زاده، «يوسف پيامبر (ع)» به نويسندگي و كارگرداني فرج ا... سلحشور و ... آثاري از اين دست هستند كه پس از سريال امام علي (ع) ساخته شدند).
ساخت سريال حدود سه سال به طول انجاميد و به دليل پيشگام بودن مجموعه در قياس با ديگر توليدات تلويزيون تا آن زمان، سازندگان با مسائل و دغدغه هاي زيادي مواجه شدند، اما سرانجام پخش مجموعه از سال ۱۳۷۶ در شبكه يك سيما آغاز شد.
يكي از مهمترين بازخوردها در مواجهه مخاطبان جدي تر با سريال اين بود كه چرا نويسنده و كارگردان برخلاف تصورهاي اوليه، تمركز بيشتري روي شخصيت هاي منفي به خصوص وليد و قطام (منابع تاريخي نيز تا اين حد به قطام اشاره ندارند) داشته و در مقابل، چندان به خود حضرت و اصحابش نپرداخته است.
برخي نيز نحوه پرداخت به خليفه سوم و عايشه را برنتافتند. هر چند مجموعه از چنان استحكام و جذابيتي براي اغلب بينندگان برخوردار بود كه اين انتقادات نيز چيزي از ارزش هاي آن كم نكرد.
با اين حال خود ميرباقري در همان مقطع طي گفت وگويي كه با هفته نامه سروش داشت (۱۷ شهريور ۷۵) در اين باره واكنش جالبي نشان داد: «هشتاد درصد اين سريال تخيل است كه در ارتباط با درك و دريافتم از تحقيقات در تاريخ اسلام به اين نتايج رسيده ام. اگرچه بيست درصد مكتوب تاريخي اساس قرار گرفت، ولي چندان بي ربط با تخيلات نيست و منشأ آن به اسناد تاريخي برمي گردد.»
ميرباقري حتي با شگردهاي خاص كارگرداني و فيلمنامه نويسي اش مشكل چگونگي نمايش معصومين (عليه السلام) و خطوط قرمز مذهبي و عقيدتي را نيز رفع كرد. از جمله اينكه اندام علي (ع) از نماهاي اورشولدر و اغلب بسته بود و سخنان آن حضرت نيز در قالب جملات اطرافيان و ياران صديقش مطرح مي شد.
ميرباقري آنچه پيش از اين در سريال هاي ديدني «رعنا» و «گرگ ها» اندوخته بود، به خوبي صرف سريال امام علي (ع) كرد كه بحق همچنان يكي از – و بي اغراق تنها- مجموعه مذهبي كم عيب و نقص و خوش ساخت در تلويزيون ما به يادگار باقي مانده است.
/حاشيه ها/
- طراح لوگوي سريال امام علي (ع) محمدرضا شريفي نيا بود..
- ويشكا آسايش، بازيگر نقش قطام از سوي مازيار پرتو، مدير تصويربرداري سريال به ميرباقري معرفي شد و اتفاقاً با معيارهاي كارگردان هم كاملاً همخوان بود. بد نيست بدانيد، آسايش خواهرزاده پرتو است.
- ميرباقري علاقه مند بود اين مجموعه به شيوه ۳۵ ميليمتري و روي نگاتيو ضبط شود تا ماندگاري بيشتري پيدا كند، اما چون اين سريال نخستين تجربه مذهبي تلويزيون با اين حجم و كيفيت بود و فيلمبرداري آن در قياس با تصويربرداري هزينه هاي گزافي طلب مي كرد و در ابتدا انتظار چنين توفيقي برايش نمي رفت، با آن موافقت نشد.
- تهيه كنندگي اين سريال را محمد بيك زاده بر عهده داشت كه پس از آن كمتر نامي از او شنيده شد.
- نقش امام علي (ع) را در سكانس هايي كه از پشت و يا اينسرت (بسته دستها يا پاها) بودند، مرحوم مهدي فتحي بازي كرد. جالب آن كه او در بسياري از سكانس ها به نقش عمرو عاص در حال دسيسه چيني عليه امام علي (ع) بود!
- مديريت دوبلاژ سريال را بهرام زند به عهده داشت. خود زند به جاي عمار ياسر (سعيد نيكپور) گويندگي كرد. دوبلور مالك اشتر هم منوچهر اسماعيلي بود. نقش ابوموسي اشعري (عباس اميري) را نيز پرويز بهرام گفت.
مرحوم فتحي، بهزاد فراهاني، پرويز پرستويي و ... از بازيگراني بودند كه به جاي خودشان صحبت كردند. در كل دوبله اين مجموعه جزو بهترين كارهاي مدير دوبلاژ و گويندگانش است.
- كار عبدا... اسكندري در اين سريال به عنوان طراح گريم، بسيار تحسين برانگيز است. با اين وصف برخي از منتقدان و مذهبيون، اين ايراد را به گريم مجموعه وارد كردند كه چرا چهره هاي شخصيت هاي پليد همچون معاويه يا وليد به زيبايي چهره آنان كمك كرده، اما شخصيت هاي مثبت چون ابوذر غفاري، عمار ياسر، سلمان فارسي و ... چهره شادابي ندارند.
البته اين ايرادي بود كه درباره ديالوگ هاي شخصيت هاي مذكور نيز مطرح شد!
- بودجه قطعي اين سريال هيچ گاه به صورت رسمي اعلام نشد.
/سريال «امام علي (ع)» در گفت وگو با تعدادي از سازندگان اثر/
آن يار كه عاشق جمالش شده ام ...
سريال امام علي (ع) يك اتفاق در عرصه آثار تاريخي تلويزيون و سينماي اين مرز و بوم محسوب مي شود كه تا پيش از آن رخ نداده بود. اثري ماندگار كه مي تواند هنوز مخاطب خود را جلب كند. مجموعه اي كه ادبيات نگارش و بازي بازيگرانش و ... تا سال ها سرلوحه تاريخي سازان ديگر خواهد بود.
مردي كه زود رفت!
مهدي فتحي از امام علي (ع) مي گويد
مهدي فتحي مي گفت: ابتدا از سوي داود ميرباقري ايفاي نقش ديگر به من پيشنهاد شد كه به نظر كاراكتر پررنگ و لعابي در اجرا نبود. پس از خواندن فيلمنامه خودم درخواست ايفاي شخصيت عمروعاص رادادم كه با موافقت ميرباقري همراه شد.
فتحي در خصوص ايفاي شخصيت عمروعاص گفت دلم نمي خواست اين شخصيت منفي تاريخي تاحدي منفور باشد كه در تمام لحظات تخت ديده شود. من در نمايش وجوه مختلف اين شخصيت با داود ميرباقري مشورت داشتم و او نيز فيلمنامه را آنقدر خوب و منسجم نوشته بود كه هركدام از ديالوگ هاي اين شخصيت براي خودش جاي بازي داشت.
مرحوم فتحي درخصوص سكانس هاي ماندگار بازي خودش در همه حال به سكانسي كه عمروعاص دمام زنان مي رقصيد و ... سخن مي گفت و معتقد بود گاهي اوقات خودم از رفتارهاي اين شخصيت اذيت مي شدم.
لبخند خاص فتحي براي شخصيت عمروعاص كه پر از مكر و حيله و نيرنگ بود هنوز در ذهن مخاطب مانده و نمايش او از آرامش و خونسردي يك مغز متفكر (عمر وعاص) در كنار معاويه به حدي بود كه مخاطب را هر لحظه از اين شخصيت تاريخي متنفرتر مي ساخت.
/انوشيروان ارجمند/
ترفندهاي نمايشي داود ميرباقري از امتيازهاي سريال است
انوشيروان ارجمند بازيگر شخصيت اشعث كندي در سريال «امام علي (ع)» در خصوص حضورش در اين سريال مي گويد: به نظر من دليل اينكه كاري چه در سينما، چه در تلويزيون يا روي صحنه تئاتر موفق و ماندگار مي شود را بايد در همدلي، صميميت و يكدلي و يكپارچگي همه عوامل جستجو كرد.
خيلي ها هستند كه دنبال مسائل مادي هستند و هر كاري را به خاطر مسائل اقتصادي انجام مي دهند، اما تمام عوامل اين پروژه از كارگردانان گرفته تا بازيگران، تصوير، طراحان صحنه و لباس و گريم و ... همه به دنبال يك اتفاق بودند تا يك حركت ماندگار در سريال سازي تاريخي اين مملكت برجا بماند. ارادت تمام عوامل اين پروژه به مولا علي (ع) باعث شد كه يكدل و صميمي تنها به موفقيت كار فكر كنند و دوست داشتند كه در اين اتفاق سهيم باشند.
ارجمند در خصوص شخصيتي كه در اين سريال بازي كرده مي گويد من نقش اشعث كندي را بازي كردم و فكر مي كنم اين سريال از آن دست آثاري بود كه كارگردانش با هوش و ذكاوت خاص بازيگران را به درستي براي نقش هاي اصلي كار انتخاب كرد. اگر دقت كرده باشيد، تمام بازي ها در اين سريال خوب و قابل باور بود و هرگز تماشاگر از كار فاصله نمي گرفت.
/عنايت ا... بخشي/
ديالوگ ناراحت كننده من در امام علي (ع)
عنايت بخشي بازيگر نقش ابن ذهب در سريال «امام علي (ع)» در خصوص حضورش در اين مجموعه تاريخي مي گويد: «اين شخصيت سركرده نهرواني ها بود و حضور در اين كار هر لحظه اش خاطره است.
دليل ماندگاري اين مجموعه قبل از هر چيز قلم تواناي آقاي داود ميرباقري بود كه همه به آن اذعان دارند و پس از آنها حس همكاري و همياري عوامل بود كه با خلوص نيت در شرايط سخت آن مجموعه فعاليت مي كردند.
سريال امام علي (ع) از آن جا كه با نام مولا (ع) مأنوس بود و مردم كشور ما با يك علاقه خاص و ارادت به ايشان سريال را دنبال مي كردند، هميشه در اذهان باقي مي ماند. اصلا نام مولا حال و هواي خاصي را به مردم ايران مي بخشد.
بخشي در ادامه گفت: يادم مي آيد در سريال من ديالوگي عليه مولا داشتم كه هرگز نمي توانستم آن را ادا كنم. يك جورهايي هر طور با خودم كلنجار رفتم، نمي توانستم آن جمله را بگويم.
جمله اين بود «ما به روي علي شمشير خواهيم كشيد». اين مسئله را با داود ميرباقري در ميان گذاشتم. او مرا در آغوش كشيد، دلداري ام داد و گفت چاره اي نيست تو بازيگري و بايد اين جمله را به نحوه احسن ادا كني.
او افزود: ما سكانس هاي جنگ صفين را در تير و مرداد ماه و در بدترين شرايط آب و هواي بندرعباس ضبط كرديم. اگرچه قرار بود آن سكانس را در زمستان كار كنيم، اما به دليل اينكه سيل دكورها را تخريب كرد، مجبور شديم در تابستان جنگ صفين را در بندرعباس و در آن آب و هواي شرجي كه در همه حال بالاي ۵۰ درجه بود كار كنيم.
آب و هواي شرجي يك طرف، لباس هاي سنگين و گريم و كلاه خود و ... هم كه در بسياري اوقات باعث مي شد حتي نتوانيم نفس بكشيم از سوي ديگر، شرايطي را ايجاد كرده بود كه تنها نام و عشق علي (ع) قوت قلب بچه ها بود كه كار كنند و دم نزنند.
بخشي تصريح كرد: شايد باورتان نشود در همان شرايط من، داريوش ارجمند، بهزاد فراهاني و ديگر دوستان حتي در روزهايي كه كار نداشتيم هم سر صحنه حاضر مي شديم درخت و نخل مي كاشتيم، بيل مي زديم، خيمه برپا مي كرديم، كارهايي كه در مسؤوليت ما نبود را فقط به خاطر جلو افتادن كار انجام مي داديم.
يادم مي آيد وقتي كار تمام مي شد و سوار پاترول مي شديم، براي بازگشتن نمي دانستيم بايد شيشه ماشين را پايين بكشيم يا بالا، چون اگر شيشه را پايين مي كشيديم حرم گرما اذيت مي كرد واگر نه، گرماي داخل ماشين غيرقابل تحمل مي شد.
بخشي در پايان گفت: صميميت و دلسوزي عوامل آن سريال را من در كمتر كاري ديدم و همين مسئله را عامل موفقيت مجموعه مي دانم.
۱۳۹۱-۰۳-۱۶ ۱۵:۵۷:۵۴
زنده باد، چقدر برای من یادآوری اون فیلم لذت بخشه! (818395) (moderator19)
سمیرا امامی پاکدهی
۱۳۹۱-۰۳-۱۶ ۱۶:۴۴:۳۰
خدا مهدی فتحی را رحمت کند. یک بازیگر کامل بود. تمام کارهایی که از او دیده ام به نظرم بدون نقص است. برای سایر عوامل هم آرزوی موفقیت و طول عمر دارم. (818488) (moderator19)
نظراتی كه به تعميق و گسترش بحث كمك كنند، پس از مدت كوتاهی در معرض ملاحظه و قضاوت ديگر بينندگان قرار مي گيرد. نظرات حاوی توهين، افترا، تهمت و نيش به ديگران منتشر نمی شود.
