توصيه به ديگران
 
کد مطلب: 356062
پیشنهاد کتاب/ «ردِ گُم»؛ آله‌خو کارپانتیه؛ ترجمه ونداد جلیلی؛ چشمه
بازگشت به زندگی
بخش فرهنگی الف، 4 خرداد 1395
تاریخ انتشار : سه شنبه ۴ خرداد ۱۳۹۵ ساعت ۱۶:۲۷
« ردِ گُم»
نوشته: آله‌خو کارپانتیه
ترجمه: ونداد جلیلی
ناشر: چشمه، چاپ اول ۱۳۹۴
324صفحه، 23000 تومان

شما می‌توانید کتاب « ردِ گُم» را تا یک هفته پس از معرفی با ۱۰ درصد تخفیف از فروشگاه اینترنتی شهر کتاب آنلاین خرید کنید.

****

این درست که شهرت عالمگیر گابریل گارسیا مارکز نام او را به عنوان آغازگر سبک پرطرفدار رئالیسم جادویی سر زبانها انداخته است؛ اما اگر بخواهیم کسی را که واقعا رئالیسم جادویی را پا‌یه‌گذاری کرد، بدین صفت مفتخر سازیم باید از آله خو کارپانتیه نام ببریم. بی گمان تنها ویژگی مهمی که آثار مارکز داشت و آثار کارپانتیه فاقد آن بود، قدرت برقراری ارتباط با طیف وسیعی از مخاطبان بود که باعث شد آثار مارکز و به ویژه صد سال تنهایی به شکلی باورنکردنی به میان گروه‌های مختلفی از مردم از عامی گرفته تا روشنفکر و... نفوذ کند.

کارپانتیه در ایران تقریبا همزمان با مارکز به خوانندگان فارسی زبان معرفی شد، آن هم با یکی از آثارشاخصش «انفجار در کلیسای جامع» که با ترجمه سروش حبیبی به فارسی در آمده بود. اما برخلاف صد سال تنهایی که در ایران نیز پی در پی تجدید چاپ می شد، رمان کارپانتیه نزدیک به چهار دهه به فراموشی سپرده شد و سرانجام به تازگی، با ویراستی دیگر و با عنوان قرن روشنفکری (عنوان اصلی کتاب به اسپانیایی) دوباره به بازار آمده است. البته در این بین کاوه میرعباسی نیز رمان «قلمرو این عالم» را از این نویسنده ترجمه و منتشر کرد که چندان دیده نشد و قاسم صنعوی و عبدالله کوثری نیز داستانهایی کوتاه و پراکنده از او را به چاپ سپردند.

با این حال کارپانتیه هنوز در ایران از آن شأن و اعتباری که شایسته اش بوده برخوردار نشده است، از این سبب انتشار یکی از شاهکارهای معروف او را که اخیرا با عنوان «ردِ گُم» و با ترجمه ونداد جلیلی توسط نشر چشمه به بازار آمده، باید به فال نیک گرفت. کتابی که که گویی به کشف دوباره این نویسنده در ایران انجامیده، کشفی تازه که خوشبختانه اینبار در خور اعتبار واقعی این نویسنده بزرگ بوده است. ابته در این زمینه از از حضور ناشری حرفه‌ای که با قدرت کارهایش را در سطح وسیع عرضه می کند، نباید غافل شد.

کارپانتیه اگرچه نویسنده ای کوبایی محسوب شده، اما تباری نیمه روس و نیمه فرانسوی داشت. او در سوئیس به دنیا آمده بود، اما در کوبا زندگی کرده بود. به دلیل چپگرایی به زندان هم رفته و بعد از انقلاب کوبا نیز از طرفداران کاسترو به شمار می آمد.  کارپانتیه به زبان اسپانیا می نوشت و آثارش نیز منعکس کننده روحی کوبایی / آفریقایی بود که با موسیقی پیوندی عمیق داشت. آثار کارپانتیه چه آنها که از دستمایه تاریخی برخوردارند و چه آنها که در زمان معاصر می گذرند، فارغ از اینکه در کدام جغرافیای جهان رخ می دهند، اتمسفر خاص خود را دارند، جهانی که میان واقعیت و جادو درنوسان است و این نوسان چنان ملایم در بافت رمان جا افتاده که گویی این آثار و مضامین درونی آنها، تنها در جایی که این چنین فضای واقعی آمیخته به جادوست، پذیرفتنی جلوه می کنند.

«ردِ گُم» که مترجم به زیبایی آن را به فارسی برگردانده و این زیبایی و دقت از انتخاب عنوان اثر نیز هویداست. فی المثل قیاس کنید آن را با «گام‌های گمشده» که در برخی متون فارسی برای عنوان همین کتاب در نظر گرفته شده است. اهمیت این مسئله وقتی خود را نشان می دهد که توجه داشته باشیم ادبیت زبان به عنوان یکی از ویژگی های آثار کارپانتیه، در رمان حاضر به مراتب پر رنگ تر بودهو چه بسا کمی غفلت می توانست آن را فدای رسیدن به زبانی روان و خوشخوان کند! کارپانتیه در این رمان بیش از آثار دیگرش روی ادبیت نثر تمرکز کرده است و همین مسئله وجهی شاعرانه به اثر بخشیده که بی شک حفظ و تداوم آن در بخشهای مختلف رمان پروسه دشواری را پیش روی مترجم گذاشته است.

گفتیم موسیقی در آثار کاپانتیه نقشی محسوس دارد، هم به شکل مستقیم و هم غیر مستقیم که بازتابش را در لایه های پاین تر اثر می توان ردیابی کرد. در این کتاب نیز شخصیت اصلی یک آهنگسار و همین فرصتی در اختیار نویسنده قرار داده که علایقش را به اشکال گوناگون در کتابش بگنجاند. همسر این آهنگسار یک بازیگراست و آنها در نیویورک زندگی توام با ملالی را می گذرانند.

رمان روایتی است از اینکه چگونه زندگی ملال انگیز انسان مدرن می تواند در بطن رابطه ای فرسوده و با ظاهری نمایشی، آدمی را به سمت سراشیبی سقوط ببرد و ریشه خلاقیت هایش را بخشکاند. تلاش قهرمان داستان برای نجات خود و بازگشت به زندگی، با رجعت به دل طبیعت دست نخورده دوباره رنگ و رویی می یابد. از این منظر نگاه نویسنده یاد آور کلیات ایده ای است که روسو برای دستیابی به یک زندگی ایده آل مطرح می کند، نوعی طبیعت گرایی و رجعت به خویشتن که با گریز از تمدن دست ساخته آدمیان همراه است. تمدنی که در رمان کارپانتیه آدمی را به سمت نابودی کشانده و برای شخصیت اصلی رمان جز رنج به ارمغان نمی‌آورد، بنابراین او دغدغه‌ای جز رهایی از آن ندارد. با این حال نویسنده در رمان در موقعیت های داستانی متفاوتی که برای شخصیت اصلی پیش می کشد، تمدن را در برابر بدویت قرار می دهد و می کوشد کنش و واکنش های انسانی نسبت به آنها را پیش روی خواننده قرار دهد.

رد گم اثری است غنی و سرشار از معنانی گوناگون که در لابلای رخدادهای رمان خودنمایی می کنند، رئالیسم جادویی در فضای این رمان بستری برای خلق تاثیر گذاری بیشتر جوهر طبیعت است، طبیعتی جادویی که واپسین گریزگاه آدمی محسوب می شود. اگر چه رمان کارپانتیه از خط داستانی مشخصی برخوردار است که به عنوان تمهیدی برای همراه کردن مخاطب مورد استفاده قرار گرفته است، اما آنچه در این رمان از اهمیت بیشتری برخوردار است، مضامین و ایده های جذابی ست که نویسنده خیال بازگویی شان را دارد. بنابراین خواننده ای که کتاب را تمام می کند می داند بازهم به سراغ آن خواهد رفت اما این بار بدون آنکه اهمیتی برای خط داستان قائل باشد، بلکه در جستجوی مضامین درونی رمان که با کنار رفتن داستان هر بار بیش از پیش خود را نشان می دهند.

این رمان که به اغلب زبانهای زنده حهان ترجمه شده پس از انتشار جایزه بهترین رمان خارجی سال را در فرانسه به خود اختصاص داد.                                                            
کلمات کلیدی : ردگم
 


نظراتی كه به تعميق و گسترش بحث كمك كنند، پس از مدت كوتاهی در معرض ملاحظه و قضاوت ديگر بينندگان قرار مي گيرد. نظرات حاوی توهين، افترا، تهمت و نيش به ديگران منتشر نمی شود.
بازگشت به زندگی