کد مطلب: 258386
پیشنهاد کتاب/ ؛وارن باکلند؛ ترجمه پژمان طهرانیان؛ معین
همه آنچه برای درست فیلم دیدن باید بدانیم
نیره رحمانی، ۱۱ بهمن 1393
تاریخ انتشار : شنبه ۱۱ بهمن ۱۳۹۳ ساعت ۱۳:۵۷
آشنایی با مبانی سینما و نقد فیلم
نویسنده: وارن باکلند
مترجم: پژمان طهرانیان
ناشر: معین، چاپ اول ۱۳۹۳
۳۲۰ صفحه، ۱۴۰۰۰ تومان
این کتاب را در تهران فروشگاه اینترنتی شهر کتاب و در شهرستانها پاتوق کتاب فردا تا یک هفته پس از معرفی، با ۱۰% تخفیف ویژه عرضه می‌کنند، در صورت تمایل در تهران اینجا و در شهرستانها اینجا کلیک کنید.
*****
«آنچه باید بدانیم» عنوان مجموعه کتاب‌هایی است که به نیت برداشتن قدم‌های نخست برای ورود به حوزه‌های گوناگون ترجمه و منتشر شده است. کتاب‌هایی که با زبانی آسان و قابل‌فهم، اما نه پیش پا افتاده می‌کوشند خواننده را با وجوه اصلی این حوزه ها آشنا و آنها را برای برداشتن گام‌های بعدی و خواندن متون دشوارتر آماده سازند.
از این منظر خواندن این کتاب‌ها برای دو طیف از مخاطبان کارآمد و سودمند است، مخاطبانی که به دلایل مختلف می‌خواهند در زمینه‌ای خاص اطلاعاتی مقدماتی، اما جامع داشته باشند، فی‌المثل در زمینه علوم سیاسی، داستان‌نویسی، روانشناسی و یا سینما (که موضوع کتاب حاضر است). دسته دوم مخاطبانی هستند که قصد ادامه دادن این مسیر و رسیدن به مراحل حرفه‌ای‌تر را دارندُ اما بر این باور هستند که گام‌های نخست را باید به شکلی محکم بردارند و برای این منظور به کتاب‌هایی نیاز دارند که مقدمات کار را برایشان به گونه ای درست تبیین کنند.
چه جزو این دسته باشید و چه جزو آن دسته، دیگر در مجموعه «آنچه باید بدانیم» انتشارات معین، می‌توانید یکی از کاربردی‌ترین و سودمندترین کتاب‌ها را درزمینهٔ موردنظر خود پیدا کنید. البته اگر کمی خوش‌شانس باشید و در زمینهٔ موردنظر شما در این مجموعه کتابی منتشر شده باشد؛ چراکه انتشار مجموعه فوق با رویکردی حرفه‌ای و گزیده کارانه، به شکلی متداوم چند سالی آغاز شده و هنوز ادامه دارد و عناوین تازه دیگری در راه است که حوزه های جامانده را نیز پوشش خواهند داد.
«آشنایی با مبانی سینما و نقد فیلم» تازه‌ترین کتاب از این مجموعه، چنان که از نامش پیداست به حوزه سینما اختصاص دارد. رویکرد کتاب به سینما، از جنبه تئوریک بوده به دو مقوله بسیار مهم در این زمینه می‌پردازد. نخست آشنایی با مبانی سینما و سپس آشنایی با مبانی نقد فیلم. در واقع بحث جنبه‌های عملی حوزه سینما و آنچه به مقوله فیلمسازی برمی‌گردد و در این کتاب موردتوجه قرار نگرفته و اساساً با توجه به تقسیم‌بندی حاکم بر نظام آموزشی مبانی سینما، اتخاذ این رویکرد بسیار درست به نظر می رسد؛ چون از میان خیل کسانی که دوست دارند درباره سینما نکات اساسی را دانسته و درک بهتر و بالاتری از سینما داشته باشند، تنها عده اندکی هستند که تمایل به فیلمسازی دارند و این مهم در حوزه دیگری جای می‌گیرد و کتاب دیگری را هم می‌طلبد.
تجربه نشان داده آشنایی با تئوری‌های نظری سینما، برای هرکسی که در سینما کار می‌کند سودمند است؛ هرچند الزاماً نمی‌تواند ضامن توفیق در حوزه فیلمسازی باشد، به‌عبارت‌دیگر یک فیلم‌ساز خوب الزام کسی نیست که بر مبانی تئوریک سینما یا تاریخ آن اشراف کامل داشته باشد؛ هرچند اگر داشته باشد بهتر است! چرا که فیلمسازی در حوزه مبانی عملی سینما جای می گیرد که متضمن الزامات دیگری است.
احتمالا پس از پایان تماشای یک فیلم با این پرسش روبرو شده اید که نظر شما درباره آن چیست؟ پاسخ بسیاری از ما غالبا محدود است به جمله یا جملاتی تکراری که حکایت از سلیقه شخصی ما دارد، سلیقه ای که صرفا مبتنی بر یک رابطه احساسی و ناخودآگاهانه است نه برخاسته از نگرشی توام بر شناختی آگاهانه از سینما.
کیفیت پاسخ به این پرسش اغلب نشان‌دهنده درک ما از سینماست.گفتن چیزی در این حد که فیلم خوبی بود (خوشم آمد) یا فیلم بدی بود (خوشم نیامد)؛ بدون توانایی اراپه دلایل پسندیدن یا نپسندیدن فیلم‌ها با استفاده از شاخص هایی مرتبط با خود سینما نشان دهنده همان وضعت عمومی ماست که در بالا بدان اشاره شد.
کتاب «آشنایی با مبانی سینما و نقد فیلم» کمترین فایده اش آگاهی از نکاتی ست که با استفاده از آنها می توانیم جوابی درست و در سطح مطلوب به پرسش های این چنینی درباره کیفیت فیلم هایی که دیده ایم، بدهیم. در یک اظهارنظر کلی می‌توان مهم‌ترین کارکرد کتاب حاضر را منبعی برای ارائه دانستنی‌های مقدماتی سینما نکاتی که دانستن آنها و انطباقشان بر ویژگی یک فیلم می‌تواند کمک کند تا درکی قابل قبول و مبتنی بر مفاهیم سینمایی باز هر فیلم داشته باشیم.
حسن کتاب آن است که نویسنده‌اش (وارن باکلند) خود مدرس سینما در دانشگاه است و این کتاب حاصل سالها تجربه تدریس سینما برای دانشجویان این حوزه بوده است. بنابراین به‌عنوان معلوماتی مقدماتی و کارآمد برای مخاطبان علاقه‌مند به سینما نیز پرفایده هستند و امتحان خود را پس داده‌اند.
ساختار کتاب بر این اساس شکل‌گرفته که عنوان هر فصل به یک مبحث کلی در حوزه مطالعات سینمایی اشاره دارد که درک آن مستلزم آگاهی با عناصر یا موضوعاتی است که در زیرمجموعه هر فصل با زبانی ساده و قابل‌فهم برای مخاطبان غیرحرفه‌ای سینمایی بیان‌شده است.
همچنین نویسنده برای درک بهتر مخاطب موضوعات شرح داده‌شده در کتاب را با بررسی و تحلیل نمونه‌هایی از فیلم‌های مهم تاریخ سینما همراه کرده است.
نویسنده جدا از مقدمه، کتاب را در شش فصل نوشته است. هر فصل نیز به چند بخش تقسیم‌شده و در مجموع دربرگیرنده تمام سرفصل‌هایی است که برای آشنایی مقدماتی با مبانی تئوریک سینما بدانها نیاز است.
در فصل اول زیبایی‌شناسی فیلم و بخش های مرتبط به آن، همانند میزانسن، طراحی صحنه، صدا در فیلم و ... مورد توجه قرارگرفته است. فصل دوم به ساختار فیلم و بحث روایت می‌پردازد؛ نگره مؤلف و جایگاه فیلم‌ساز در این زمینه موضوع فصل سوم کتاب است؛ ژانرهای سینمایی و انواع آن نیز فصل چهارم کتاب را تشکیل می‌دهند؛ سینمای غیرداستانی و مستند در بخش پنجم مورد بررسی قرار گرفته است. اما مهم‌ترین بخش کتاب که حرفه نقد فیلم و چگونگی رویارویی با فیلم‌هاست، فصل ششم این اثر را تشکیل می‌دهد. در واقع فصل ششم کتاب جایی است که مخاطب با رسیدن به آن باید بتواند برای پسندیدن یا نپسندیدن یک فیلم دلایلی سینمایی را اقامه کند.
سوای آنچه گفته شد، این کتاب به یک نکته اساسی دیگر نیز دلالت دارد و آن اینکه برخلاف تصور بسیاری، سینما نازل‌تر از دیگر هنرها نیست، بنابراین مطالعات سینمایی نیز فعالیت نازل‌تر از مطالعات در حوزه دیگر هنرها نیست.
در این روزگار، فیلم و سینما به‌عنوان یکی از محبوب‌ترین و موثرترین رسانه‌ها شناخته می‌شود که دامنه تأثیرات اجتماعی، فرهنگی، سیاسی و حتی اقتصادی آن بسیار فراتر از آن حدی است که اغلب ما تصور می‌کنیم. پس بدیهی است که باید نسبت به رسانه‌ای تا این اندازه مهم و تأثیرگذار که حتی رد آن را در مناسبات درون خانواده خود نیز می‌توانیم مشاهده کنیم، شناخت داشته باشیم. این شناخت اگر نه ضرورتا حرفه ای، اما لااقل باید برای درک آنچه خود یا خانواده‌مان تماشا کنیم، کار آمد باشد. کتاب حاضر می‌تواند شما را به داشتن چنین دانشی مسلح کند. هرچند این کتاب می‌تواند به‌عنوان گام‌های نخست برای قرار گرفتن در مسیری که به سطوح بالاتر در زمینهٔ مطالعات سینمایی می انجامد نیز کاربردی بسیار داشته باشد.
نویسنده: وارن باکلند
مترجم: پژمان طهرانیان
ناشر: معین، چاپ اول ۱۳۹۳
۳۲۰ صفحه، ۱۴۰۰۰ تومان
این کتاب را در تهران فروشگاه اینترنتی شهر کتاب و در شهرستانها پاتوق کتاب فردا تا یک هفته پس از معرفی، با ۱۰% تخفیف ویژه عرضه می‌کنند، در صورت تمایل در تهران اینجا و در شهرستانها اینجا کلیک کنید.
*****
«آنچه باید بدانیم» عنوان مجموعه کتاب‌هایی است که به نیت برداشتن قدم‌های نخست برای ورود به حوزه‌های گوناگون ترجمه و منتشر شده است. کتاب‌هایی که با زبانی آسان و قابل‌فهم، اما نه پیش پا افتاده می‌کوشند خواننده را با وجوه اصلی این حوزه ها آشنا و آنها را برای برداشتن گام‌های بعدی و خواندن متون دشوارتر آماده سازند.
از این منظر خواندن این کتاب‌ها برای دو طیف از مخاطبان کارآمد و سودمند است، مخاطبانی که به دلایل مختلف می‌خواهند در زمینه‌ای خاص اطلاعاتی مقدماتی، اما جامع داشته باشند، فی‌المثل در زمینه علوم سیاسی، داستان‌نویسی، روانشناسی و یا سینما (که موضوع کتاب حاضر است). دسته دوم مخاطبانی هستند که قصد ادامه دادن این مسیر و رسیدن به مراحل حرفه‌ای‌تر را دارندُ اما بر این باور هستند که گام‌های نخست را باید به شکلی محکم بردارند و برای این منظور به کتاب‌هایی نیاز دارند که مقدمات کار را برایشان به گونه ای درست تبیین کنند.
چه جزو این دسته باشید و چه جزو آن دسته، دیگر در مجموعه «آنچه باید بدانیم» انتشارات معین، می‌توانید یکی از کاربردی‌ترین و سودمندترین کتاب‌ها را درزمینهٔ موردنظر خود پیدا کنید. البته اگر کمی خوش‌شانس باشید و در زمینهٔ موردنظر شما در این مجموعه کتابی منتشر شده باشد؛ چراکه انتشار مجموعه فوق با رویکردی حرفه‌ای و گزیده کارانه، به شکلی متداوم چند سالی آغاز شده و هنوز ادامه دارد و عناوین تازه دیگری در راه است که حوزه های جامانده را نیز پوشش خواهند داد.
«آشنایی با مبانی سینما و نقد فیلم» تازه‌ترین کتاب از این مجموعه، چنان که از نامش پیداست به حوزه سینما اختصاص دارد. رویکرد کتاب به سینما، از جنبه تئوریک بوده به دو مقوله بسیار مهم در این زمینه می‌پردازد. نخست آشنایی با مبانی سینما و سپس آشنایی با مبانی نقد فیلم. در واقع بحث جنبه‌های عملی حوزه سینما و آنچه به مقوله فیلمسازی برمی‌گردد و در این کتاب موردتوجه قرار نگرفته و اساساً با توجه به تقسیم‌بندی حاکم بر نظام آموزشی مبانی سینما، اتخاذ این رویکرد بسیار درست به نظر می رسد؛ چون از میان خیل کسانی که دوست دارند درباره سینما نکات اساسی را دانسته و درک بهتر و بالاتری از سینما داشته باشند، تنها عده اندکی هستند که تمایل به فیلمسازی دارند و این مهم در حوزه دیگری جای می‌گیرد و کتاب دیگری را هم می‌طلبد.
تجربه نشان داده آشنایی با تئوری‌های نظری سینما، برای هرکسی که در سینما کار می‌کند سودمند است؛ هرچند الزاماً نمی‌تواند ضامن توفیق در حوزه فیلمسازی باشد، به‌عبارت‌دیگر یک فیلم‌ساز خوب الزام کسی نیست که بر مبانی تئوریک سینما یا تاریخ آن اشراف کامل داشته باشد؛ هرچند اگر داشته باشد بهتر است! چرا که فیلمسازی در حوزه مبانی عملی سینما جای می گیرد که متضمن الزامات دیگری است.
احتمالا پس از پایان تماشای یک فیلم با این پرسش روبرو شده اید که نظر شما درباره آن چیست؟ پاسخ بسیاری از ما غالبا محدود است به جمله یا جملاتی تکراری که حکایت از سلیقه شخصی ما دارد، سلیقه ای که صرفا مبتنی بر یک رابطه احساسی و ناخودآگاهانه است نه برخاسته از نگرشی توام بر شناختی آگاهانه از سینما.
کیفیت پاسخ به این پرسش اغلب نشان‌دهنده درک ما از سینماست.گفتن چیزی در این حد که فیلم خوبی بود (خوشم آمد) یا فیلم بدی بود (خوشم نیامد)؛ بدون توانایی اراپه دلایل پسندیدن یا نپسندیدن فیلم‌ها با استفاده از شاخص هایی مرتبط با خود سینما نشان دهنده همان وضعت عمومی ماست که در بالا بدان اشاره شد.
کتاب «آشنایی با مبانی سینما و نقد فیلم» کمترین فایده اش آگاهی از نکاتی ست که با استفاده از آنها می توانیم جوابی درست و در سطح مطلوب به پرسش های این چنینی درباره کیفیت فیلم هایی که دیده ایم، بدهیم. در یک اظهارنظر کلی می‌توان مهم‌ترین کارکرد کتاب حاضر را منبعی برای ارائه دانستنی‌های مقدماتی سینما نکاتی که دانستن آنها و انطباقشان بر ویژگی یک فیلم می‌تواند کمک کند تا درکی قابل قبول و مبتنی بر مفاهیم سینمایی باز هر فیلم داشته باشیم.
حسن کتاب آن است که نویسنده‌اش (وارن باکلند) خود مدرس سینما در دانشگاه است و این کتاب حاصل سالها تجربه تدریس سینما برای دانشجویان این حوزه بوده است. بنابراین به‌عنوان معلوماتی مقدماتی و کارآمد برای مخاطبان علاقه‌مند به سینما نیز پرفایده هستند و امتحان خود را پس داده‌اند.
ساختار کتاب بر این اساس شکل‌گرفته که عنوان هر فصل به یک مبحث کلی در حوزه مطالعات سینمایی اشاره دارد که درک آن مستلزم آگاهی با عناصر یا موضوعاتی است که در زیرمجموعه هر فصل با زبانی ساده و قابل‌فهم برای مخاطبان غیرحرفه‌ای سینمایی بیان‌شده است.
همچنین نویسنده برای درک بهتر مخاطب موضوعات شرح داده‌شده در کتاب را با بررسی و تحلیل نمونه‌هایی از فیلم‌های مهم تاریخ سینما همراه کرده است.
نویسنده جدا از مقدمه، کتاب را در شش فصل نوشته است. هر فصل نیز به چند بخش تقسیم‌شده و در مجموع دربرگیرنده تمام سرفصل‌هایی است که برای آشنایی مقدماتی با مبانی تئوریک سینما بدانها نیاز است.
در فصل اول زیبایی‌شناسی فیلم و بخش های مرتبط به آن، همانند میزانسن، طراحی صحنه، صدا در فیلم و ... مورد توجه قرارگرفته است. فصل دوم به ساختار فیلم و بحث روایت می‌پردازد؛ نگره مؤلف و جایگاه فیلم‌ساز در این زمینه موضوع فصل سوم کتاب است؛ ژانرهای سینمایی و انواع آن نیز فصل چهارم کتاب را تشکیل می‌دهند؛ سینمای غیرداستانی و مستند در بخش پنجم مورد بررسی قرار گرفته است. اما مهم‌ترین بخش کتاب که حرفه نقد فیلم و چگونگی رویارویی با فیلم‌هاست، فصل ششم این اثر را تشکیل می‌دهد. در واقع فصل ششم کتاب جایی است که مخاطب با رسیدن به آن باید بتواند برای پسندیدن یا نپسندیدن یک فیلم دلایلی سینمایی را اقامه کند.
سوای آنچه گفته شد، این کتاب به یک نکته اساسی دیگر نیز دلالت دارد و آن اینکه برخلاف تصور بسیاری، سینما نازل‌تر از دیگر هنرها نیست، بنابراین مطالعات سینمایی نیز فعالیت نازل‌تر از مطالعات در حوزه دیگر هنرها نیست.
در این روزگار، فیلم و سینما به‌عنوان یکی از محبوب‌ترین و موثرترین رسانه‌ها شناخته می‌شود که دامنه تأثیرات اجتماعی، فرهنگی، سیاسی و حتی اقتصادی آن بسیار فراتر از آن حدی است که اغلب ما تصور می‌کنیم. پس بدیهی است که باید نسبت به رسانه‌ای تا این اندازه مهم و تأثیرگذار که حتی رد آن را در مناسبات درون خانواده خود نیز می‌توانیم مشاهده کنیم، شناخت داشته باشیم. این شناخت اگر نه ضرورتا حرفه ای، اما لااقل باید برای درک آنچه خود یا خانواده‌مان تماشا کنیم، کار آمد باشد. کتاب حاضر می‌تواند شما را به داشتن چنین دانشی مسلح کند. هرچند این کتاب می‌تواند به‌عنوان گام‌های نخست برای قرار گرفتن در مسیری که به سطوح بالاتر در زمینهٔ مطالعات سینمایی می انجامد نیز کاربردی بسیار داشته باشد.
نظراتی كه به تعميق و گسترش بحث كمك كنند، پس از مدت كوتاهی در معرض ملاحظه و قضاوت ديگر بينندگان قرار مي گيرد. نظرات حاوی توهين، افترا، تهمت و نيش به ديگران منتشر نمی شود.
