نظر منتشر شده
۲۶
توصيه به ديگران
 
کد مطلب: 250087
لنگر تورم نرخ ارز بوده نه سالمسازی نقدینگی
محمد امینی رعیا، 3 آذر 93
تاریخ انتشار : دوشنبه ۳ آذر ۱۳۹۳ ساعت ۱۰:۰۲
کاهش تورم نقطه به نقطه در ماه های اخیر سبب شده است تا تحلیل های متفاوتی راجع به دلایل این کاهش از جانب کارشناسان مطرح شود. در این میان، نظر مسئولین بانک مرکزی بر این است که عمده علت کاهش تورم، سالم سازی نحوه خلق نقدینگی با وجود رشد ۳۰ درصدی حجم نقدینگی بوده است. در واقع ایشان معتقدند که به دلیل سالمسازی نقدینگی و کاهش نقش پایه پولی در آن در کنار سایر عوامل، تورم کاهش داشته اما این بر خلاف ادبیات موجود اقتصادی بوده و لذا لازم است تا مورد بررسی قرار گیرد.

در ادبیات اقتصادی، غیر از عوامل ساختاری و انتظاری که تنها می تواند به تشدید تورم کمک کند و دلیل اصلی آن نمی باشد، تورم فشار تقاضا و تورم فشار هزینه به عنوان عوامل اصلی تورم بیان می شود. تورم فشار تقاضا به این معناست که افزایش تقاضا دلیل اصلی تورم است؛ کسانی که به این نوع تورم عقیده دارند عمده دلیل آن را افزایش حجم نقدینگی می دانند. برای مثال در تحلیل های فریدمن و پولگرایان حجم نقدینگی و رشد آن است که بر تقاضا و در نتیجه تورم در بلندمدت اثرگذار است.

تورم فشار هزینه نیز به این معناست که افزایش هزینه های تولید اعم از قیمت مواد اولیه، نرخ ارزهای خارجی و ... دلیل اصلی تورم است. معتقدین به این نظریه ضمن قبول وجود تورم فشار تقاضا، عامل اصلی تورم را افزایش هزینه های تولید می دانند.

با توجه به این دو دیدگاه به نظر می رسد که رشد حجم نقدینگی عامل مهمی در ایجاد تورم است؛ بنابراین بررسی آمار اقتصادی در این زمینه ضروری به نظر می رسد. آمار تورم در اقتصاد ایران طی ۴۰ سال اخیر نشان می دهد که کشور در این دوره زمانی همواره دچار تورم های بالا بوده است. میانگین تورم در این دوره برابر با ۱۸ درصد و در بازه حدود ۱۰ تا ۵۰ درصد نوسان داشته و میانگین سالیانه رشد حجم نقدینگی نیز در این دوره حدود ۲۵ درصد بوده است. این در حالیست که میانگین نرخ رشد اقتصادی طی این دوره نزدیک به دو درصد بوده است.

با توجه به این آمار، می توان گفت که رشد بالای حجم نقدینگی و عدم تخصیص بهینه آن به تولید دلیل اصلی تورم طی این سالها بوده است؛ این نقدینگی یا از طریق پایه پولی توسط بانک مرکزی خلق و عمدتا وارد بودجه دولت شده و یا از طریق ضریب فزاینده به واسطه نظام بانکی به صورت نامناسبی تخصیص داده شده است که در هر دو حالت به رشد نینجامیده است.


نگاه به نمودار نرخ تورم و رشد نقدینگی در اقتصاد ایران نشان می دهد که در برخی سالها با وجود رشد حجم نقدینگی بیشتر از میانگین، تورم مقادیری کمتر از میانگین داشته است.

برای مثال طبق نمودار طی سالهای ۱۳۵۳تا ۱۳۵۷، با وجود میانگین ۳۷ درصدی رشد حجم نقدینگی، تورم به صورت میانگین حدود ۱۵ درصد بوده است. همچنین طی سالهای ۱۳۷۹ تا ۱۳۸۶، میانگین رشد حجم نقدینگی حدود ۳۱ درصد و در مقابل تورم میانگینی حدود ۱۳ درصد داشته است. لذا این سوال پیش می آید که چه عاملی در این دو دوره سبب عدم افزایش تورم با وجود رشد بالای حجم نقدینگی شده است؟
بررسی عوامل موثر بر طرف عرضه اقتصاد در کشور نشان می دهد که بخش عمده ای از مواد اولیه و واسطه ای تولید در ایران وارداتی است. این مهم سبب می گردد تا یکی از اصلی ترین عوامل موثر بر هزینه های تولید،‌ نرخ ارز باشد. همچنین حجم عمده واردات کالاهای مصرفی نیز نشان می دهد که نرخ ارز اثر مهمی بر قیمت کالاهای مصرفی دارد که افزایش قیمت کالاها و هزینه های تولید طی سالهای اخیر به سبب افزایش نرخ ارز موید این مسئله است. بنابراین می توان گفت که یکی از عوامل مهم دیگر موثر بر تورم، نرخ ارز است.


جهت بررسی این مهم، آمار نرخ ارز بازار مورد بررسی قرار گرفته است. نگاه به آمار تورم به همراه آمار رشد نرخ ارز بازار، نتایج جالبی را در توضیح دو دوره مذکور نشان می دهد.

طبق نمودار، تنها طی این دو دوره مذکور در اقتصاد ایران بوده است که رشد نرخ ارز در بازار، میانگینی کمتر از یک درصد داشته یعنی نرخ ارز تقریبا ثابت بوده است؛ لذا می توان گفت آنچه سبب کنترل تورم طی این دو دوره با وجود رشد بالای حجم نقدینگی شده، همین ثبات نرخ ارز بوده است که البته این ثابت نگه داشتن نرخ ارز با وجود رشد بالای حجم نقدینگی، در سالیان بعد از ثبات نرخ ارز سبب شوک ارزی در هر دو دوره و نابسامانی در اقتصاد ایران شده که دلیل این امر نیز ثابت نگه داشتن نرخ ارز و عدم تعدیل آن با تورم بوده است.

بنابراین می توان گفت که در اقتصاد ایران تاکنون، لنگر تورم در میان مدت که سبب کاهش آن با وجود رشد بالای حجم نقدینگی شده نرخ ارز بوده است؛ در واقع دلیل کنترل و کاهش نرخ تورم طی یکسال اخیر نیز کاهش ۶.۶ درصدی نرخ ارز با وجود رشد بیش از ۲۵ درصدی حجم نقدینگی و تورم ۲۰ درصدی سال اخیر بوده نه سالم سازی خلق نقدینگی. (۱)

با این اوصاف، اگر چنانچه رشد حجم نقدینگی کنترل نشده و همزمان نرخ ارز نیز با تورم تعدیل نگردد، دوباره شاهد جهش یکباره نرخ ارز با کوچکترین تغییرات در آینده ای نزدیک خواهیم بود. لذا پیشنهاد می شود دولت جهت کنترل تورم، به عوامل پایه ای توجه کرده و به جای کنترل نرخ ارز که برای اقتصاد ایران بسیار مضر است، رشد حجم نقدینگی را کاهش داده و کنترل کند چرا که نقدینگی تاثیرات خود را بر تورم دارد، چه با ضریب فزاینده ایجاد شده باشد و چه با پایه پولی. (۲)

(۱) آمار منتهی به مهر ۱۳۹۳ برداشت شده از یادداشت رئیس کل بانک مرکزی در روزنامه دنیای اقتصاد در تاریخ ۲۴ آبان ۱۳۹۳
(۲) یادداشت "نقدینگی نقدینگی است، چه با ضریب فزاینده و چه با پایه پولی" سایت عیار آنلاین http://ayaronline.ir/۱۳۹۳/۰۷/۹۰۱۸۷.html
 
۱۳۹۳-۰۹-۰۳ ۱۰:۰۷:۰۳
نقدینگی امسال از هر سال دیگری بیشتر رشد خواهد کرد، ولی‌ چرا تورم تاکنون ثبات رو به پایین پیدا کرده، به دلیل تثبیت نرخ ارز که خود از نتایج توقف نامه ژنو است، پس بیهوده نیست که در مذاکرات هسته‌ای طرف غربی میگه بزرگترین امتیاز ما به ایران ادامه این ثبات است ، چون به خوبی‌ می‌دانند و می‌دانیم که اگر بازار ارز بی‌ ثبات بشه، همه مصائب اقتصادی دوباره سر بلند می‌کنه، از همین جهت است که ایران چارهای جز همکاری با ۵+۱ ندارد. (2506250) (alef-13)
 
۱۳۹۳-۰۹-۰۳ ۱۲:۱۱:۵۱
تا زمانی که دولت دلار را مصنوعی بالا تر از قیمت واقعی می فروشد تورم مصتوعی ادامه دارد تنها چاره کار برگشت دلار به قیمت واقعی زیر 1000 تومان آن هست (2506569) (alef-10)
 
۱۳۹۳-۰۹-۰۳ ۱۲:۳۸:۱۸
طرفداران دولت قبل به هر دری میزنند که پیشرفت ها را مرهون شرایط دیگر قلمداد کنند هوا شش ماه پاک بوده میگویند باد امده الان تورم کم شده میگن یه چیز دیگه دلیلش بوده سازمان مدیریت احیاء نمیشود یه جور فشار میارن احیاء میشود یک جور دیگر
رشد اقتصادی مثبت میشود میفرمایند نه ما این امار را قبول نداریم تقلب شده و...
واقعیت را قبول کنید خودتان را راحت کنید. اداره کردن نانوایی هم مدیریت میخواهد چه برسد به اداره یک کشور با کارای پوپولیستی و توزیع سیب زمینی نمیشه اقتصاد کلان را سرپا نگه داشت. (2506647) (alef-10)
 
۱۳۹۳-۰۹-۰۳ ۱۲:۵۲:۵۶
مسلم هست نرخ ارز در اقتصاد کشوری مثل ایران که اقتصادش بر پایه درآمدهای نفتی می چرخد بسیار موثر است.
امری که می توانست با انتخاب آقای روحانی نرخ ارز به زیر 1000 تومان برسد (فرمایش علمی دکتر خلعتبری) اما نگذاشتند.
مدیران فعلی دستگاههای اقتصادی کشور، غالبا همان مدیران احمدی نژاد هستند که یا قادر به مدیریت بحران نیستند و یا ... (2506702) (alef-10)
 
۱۳۹۳-۰۹-۰۳ ۱۰:۱۹:۱۲
باشه الف جان ! خفه کردی مارو با این تحلیل ها !
اصا دولت هیچ کاری نکرده تو این یک سال ! ثبات قیمتم می بینیم شانسیه ! کلا همه کار های دولت بی ارزشه ! اصا من الان دارم فک می کنم می بینیم دو سال اخر دولت دهم وضع اقتصادی خیلی بهتر بود !!!
بس کن چقدر تخریب زشته !
همون اوایل که داشت دلار گرون می شد هی مقاله مزاشتی اره به تولید و صادرات کمک می کنه اونقدر طرفداری کردید از دولت دهم که دیگه جای طرفداری نموند مجبور به چرخش شدید !
حالا از ب بسم ال.. همه کار های دولت را دارید زیر سوال می برید !
دین ندارید ازاده باشید ! (2506266) (alef-13)
 
۱۳۹۳-۰۹-۰۳ ۱۲:۳۹:۴۶
من یادمه صبح پا میشدم دلار مثلا 2000 بود غروب میشد 2400 فرداش 2600 یه بساطی دوستان درست کرده بوند .همه اقلام غذایی توی اون دو سال دو سه برابر شد من واقعا متعجب و متحیرم که دوستان چطور رویشان میشود که اصلا مقایسه کنند یا تحلیل بدهند (2506651) (alef-10)
 
مرادی
۱۳۹۳-۰۹-۰۳ ۱۰:۲۰:۰۵
روال اقتصادی دولت مثل دولت قبل دستوری است.وقتی بانک مرکزی عملا قیمت دلار رو کنترل می کند و اجازه تغییر نمیده مجبور خواهد شد روزی مجددا آنرا تغییر بدهد که قیمت دلار مثل قبل چند برابر شود. (2506268) (alef-13)
 
نیازی
۱۳۹۳-۰۹-۰۳ ۱۰:۲۳:۱۰
دولت تلاش دارد با قرص و دارو اقتصاد رو کنترل کند که نتیجش از همین الان معلومه چه خواهد شد.ساختار بیمار اقتصاد اصلا مورد توجه دولت نیست.در این ساختار به شدت بیمار که قطعا الان به سرطان تبدیل شده است و دولت دست به هرجای آن بزند به مرگ ختم می شود. (2506271) (alef-13)
 
۱۳۹۳-۰۹-۰۳ ۱۰:۳۸:۵۲
خب همین تغییر نکردن نرخ ارز دلیلی بر جهش اقتصاد ی اگر برای اون هم تحلیل سطحی نیارید (2506302) (alef-13)
 
۱۳۹۳-۰۹-۰۳ ۱۰:۴۰:۱۸
دولت هم تو نرخ ارز هم تو مهار تورم موفق بوده شما هم بیخود بهونه تراشی نکنید . اگر به این راحتی بود چرا خودتون اینکار را انجام ندادید (2506310) (alef-13)
 
۱۳۹۳-۰۹-۰۳ ۱۵:۴۲:۰۱
برای همین مهارت بوده که دلار مبادله ای 2450 تومان الان شده بالای 2600 تومان ! (2507306) (alef-10)
 
۱۳۹۳-۰۹-۰۳ ۱۰:۴۱:۰۶
دوباره که تحلیل کردیدذ که خود به خودی بوده بابا شما دیگه چی هستید . راستی از گوجه چخبر 10000تومان شد (2506312) (alef-13)
 
۱۳۹۳-۰۹-۰۳ ۱۰:۴۲:۴۰
من نمیدونم هدف از این تحلیل های سطحی چیه . واقعا چرا کوبیدن دولت انقدر براتون مهم است خب معلومه نرخ ارز به ارزش پول و تولید بستگی داره چرا خودتون را گول میزنید وقتی این تولید و ارزش پول حفظ بشه یعنی کاهش تورم (2506316) (alef-13)
 
۱۳۹۳-۰۹-۰۳ ۱۰:۴۴:۵۲
پس معلوم شد دولت هم نرخ ارز را ثابت نگهداشته هم تورم را کاهش داده . بابا روحانی دمت گرم (2506324) (alef-13)
 
۱۳۹۳-۰۹-۰۳ ۱۰:۴۷:۳۸
اولا اینکه حجم نقدینگی از سالهای قبل نرخ رشدش کمتر بوده . دوما اگر انقدر آسون تورم را میشه آورد پایین چرا شما اینکار را نکردید.؟ شما یک روز هم ارز را ثابت نگهنداشتید (2506332) (alef-13)
 
۱۳۹۳-۰۹-۰۳ ۱۲:۴۷:۰۰
اقا دست بردارید بخدا قسم شما اقتصاد را تخریب شده تحویل دادید همین مذاکرات وین برای جبران خرابکاری شما و کاغذ پاره خواندن تحریمها است الان اون کاغذ پاره ها رو دارن بررسی میکنن
اقتصاد را با نرخ منفی 6 درصد تحویل داده اید خزانه هم به گفته اقای توکلی جارو شده تحویل دادید 800 میلیارد دلار هم که گم کردید تورم فجیع و بیکاری و هزار گرفتاری درست کردید. من بخوام بنویسم باید دو سه ساعت وقت بذارم برای لیست کارای شما
دیگه کاری که نمانده که نکرده باشید.تورم بیکاری ارزش پول ملی تحریمها افزایش 8 برابری نقدینکی از 70 هزار میلیارد تومن به 500 هزار میلیارد تومن توزیع سیب زمینی
نامه 50 اقتصاددان هنوز روی شبکه هست که گفتند این روندی که در پیش گرفته اید نتیجش رکود تورمی است گوش نکردید. و...
اصلا بحثی نمیماند.
نه این رشد خودش اتفاق افتاده نه این تورم خودش کم شده نه این الودگی هوا خودش کم شده
من یادمه با هواپیما میخواستید تهران را ابپاشی کنید که هوا پاک بشه که این کار رو هم کردید راه حل های شما این بود. (2506675) (alef-10)
 
۱۳۹۳-۰۹-۰۳ ۱۰:۴۹:۴۲
ایمن چه تحلیلی که شما میدید بابا تورم کاهش پیدا کرده تا دیروز که واردات باعث شد بعد اومدید گفتید پتانسیل افزایشی نداره بعد گفتید خود به خود آخه سر یه مطلب چند تا تحلیل ؟؟اگر همه ی اینکار هخا انجام شده پس دولت روحانی موفق بوده (2506342) (alef-13)
 
۱۳۹۳-۰۹-۰۳ ۱۰:۵۲:۴۲
دوباره اوج تنگ نظری !میدونم خیلی درکش براتون سخته ولی برای کسانیکه 8 سال نادیده گرفته شدن با اون همه کتاب اعتبار علمی پایین آوردن تورم حتی با بدترین شرایبط اقتصادی کار راحتیه . مملکت به عقلانین برگشته !در ثانی میزان رشد نقدینگی امثال کمترین میزان در 4سال اخیر است (2506348) (alef-13)
 
۱۳۹۳-۰۹-۰۳ ۱۰:۵۵:۵۵
اصلا کاهش تورم با افزایش نقدینگی متناقض ترین بحثه !در ضمن میزان رشد نقدینگی در این دولت بر اساس آمار خیلی کمتره در 8ماه نخست به 9درصد رسیده !و مهمترین مطلب اینه که شما دارید آـسمون به ریسمان میبافید که اگر دولت کاری کرده یعنی خودش تاثیر نداره (2506355) (alef-13)
 
محمد
۱۳۹۳-۰۹-۰۳ ۱۱:۰۱:۰۴
نرخ تورم در کشور ما تابع هیچ فرمولی نیست. مثلا فلان مسئول یک روز اعلام می کند ما نمی گذاریم قیمت ارزش فلان عدد بشود. یا برعکس انوقت نرخ ارز بالا و پایین می شود و به طبع آن نرخ تورم. البته در دولت آقای احمدی نژاد که مشکل ارز را گردن جمشید بسم الله انداختند این سیستم جاری و ساری بود. حال با نبودن آن مرد و انجام امور تخصصی توسط هر سازمان قدری نوسانات کمتر شده است در این میان هم هر کسی معلول را با توانمندی خود ربط می کند. ولی تاموقعی که تحریم های ظالمانه برداشته نشود. بار روانی آن بر نرخ تورم و نزخ ارز سنگینی خواهد کرد (2506365) (alef-13)
 
۱۳۹۳-۰۹-۰۳ ۱۱:۰۴:۰۴
خدا بیچاره مخالفان دولت به دست و پا افتادند. بابا کاهش تورم اصلا با تحلیلی که شما دادید نمیخونه . بیچاره فریدمن بیچاره کینز بیچاره دکتر باتیست سه بدبخت دکتر کنه . همشون رنگی شدند با این تحلیل مزخرف (2506370) (alef-13)
 
۱۳۹۳-۰۹-۰۳ ۱۱:۲۴:۲۰
الف دوباره دشمنیش را ثابت کرد . پروژه ی کتمان موفقیت های دولت یا شاید هم ادامه ی پروژه ی کودتا علیه روحانی . با تحریف واقعیت (2506440) (alef-13)
 
۱۳۹۳-۰۹-۰۳ ۱۱:۲۶:۴۸
دوباره تحلیل های من درآوردی نمیگی بابا همه دیگه میدونند رابطه ی نقدینگی و تورم را ثبات ارز موقعی بوجود میاد که تورم مهار شده باشه آخه این چیه که شما میگید . از اینکه موجبات خنده را پدید می آورید سخت متشکریم (2506447) (alef-13)
 
۱۳۹۳-۰۹-۰۳ ۱۱:۲۷:۱۶
آره پیش بینی شما در مورد گوجه هم همین انقدر درست بود (2506449) (alef-13)
 
۱۳۹۳-۰۹-۰۳ ۱۱:۲۷:۵۶
راستی این گوجه که طلا بود از آهن حلبی هم که بی ارزش تر شد (2506452) (alef-13)
 
۱۳۹۳-۰۹-۰۳ ۱۱:۳۸:۰۶
وقتی یک ریال بر قیمت ارزهای خارجی افزوده می گردد و قیمت آن مصنوعی بالا نگه داشته می شود باعث موج تورم در سالهای بعد میگردد و تنها چاره اقتصاد ایران هم دست برداشتن مسئولان از بالا نگه داشتن قیمت مصنوعی دلار و بر گشت قیمت دلار به قیمت واقعی زیر 1000 تومان آن هست. (2506480) (alef-10)
 


نظراتی كه به تعميق و گسترش بحث كمك كنند، پس از مدت كوتاهی در معرض ملاحظه و قضاوت ديگر بينندگان قرار مي گيرد. نظرات حاوی توهين، افترا، تهمت و نيش به ديگران منتشر نمی شود.